Η μεσαία τάξη στην αγχόνη της κρίσης

Η οικονομική κρίση του 2008 και η από το 2010 επιβολή στην ΕΕ πολιτικών λιτότητας, εσωτερικής υποτίμησης και μείωσης δημόσιων δαπανών έφεραν στην επιφάνεια το πιο αποκρουστικό πρόσωπο του νεοφιλελευθερισμού με το πρόσχημα της αντιμετώπισης της κρίσης χρέους. Ταυτόχρονα όμως το διαρκώς αυξανόμενο χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών δημιουργεί αβεβαιότητα για το μέλλον της μεσαίας τάξης. Η μεσαία τάξη συρρικνώνεται και προβλέπεται να μειωθεί κι άλλο στο μέλλον στην Ευρώπη. 

Ο Μαρξ πίστευε ότι η μεσαία τάξη θα παρέμενε πάντα μια μικρή και προνομιούχος μειοψηφία. Αντιθέτως, βλέπουμε ότι συγκρότησε τη μεγάλη πλειοψηφία στους λαούς των προηγμένων οικονομιών. Το σοσιαλιστικό όραμα όπως δρομολογήθηκε κι αναπτύχθηκε στην ανατολική Ευρώπη απέτυχε, ίσως επειδή η "δημοκρατία" δημιούργησε τις κοινωνίες της μεσαίας τάξης.

Τι γίνεται όμως όταν η Νέα Οικονομία υπονομεύει τη μεσαία τάξη και δεν επιτρέπουν πλέον παρά σε μια μικρή μειονότητα πολιτών μιας προηγμένης κοινότητας να αναρριχώνται στο κοινωνικό status; Είναι ήδη πολλά τα σημάδια ότι μια τέτοια εξέλιξη έχει ήδη ξεκινήσει. Η οικονομική κρίση, λέξη εξοστρακισμένη εδώ και δεκαετίες από το λεξιλόγιο της πολιτικής οικονομίας, επιστρέφει για να ταράξει τον ευδαίμονα ύπνο όλων εκείνων που είχαν πιστέψει στο καταναλωτικό όραμα της ψεύτικης ευημερίας.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες τα μεσαία στρώματα -σε πραγματικούς οικονομικούς όρους- έχουν μειωθεί και τελματώνουν από το 1970 και εξής. Αναλόγως στη Βρετανία, τη Γερμανία, την ΕΕ και την Ιαπωνία. Την ίδια στιγμή τα οφέλη από τα πιο πρόσφατα επιτεύγματα της τεχνολογικής καινοτομίας και της οικονομικής ανάπτυξης των δεκαετιών στο μεταίχμιο της χιλιετίας σωρεύτηκαν δυσανάλογα στα πλουσιότερα και πιο μορφωμένα μέλη της κοινωνίας.

Την ίδια ώρα η μεσαία ελληνική τάξη ξεπερνά το μισό εκατομμύριο ανέργων από την ύφεση, ενώ οι δημόσιοι υπάλληλοι με το πρόσχημα μεταρρυθμίσεων δέχονται βίαιες επιθέσεις στις θέσεις και τις συνθήκες εργασίες και στα εισοδήματά τους πυροδοτώντας εκ νέου την ύφεση στη μικρομεσαία αγορά. Ουσιαστικά, η μεσαία τάξη ως Ιφιγένεια στο βωμό ενός οικονομικού πολέμου θυσιάζεται στο ψεύτικο δίλημμα οικονομικών ισορροπιών και κερδών των ευρωπαϊκών κι εγχώριων ελίτ χωρίς την ελπίδα άφιξης της Αρτέμιδος. Η μεσαία τάξη σε όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες του δυτικού κόσμου μετατρέπεται σε τάξη νεοπτώχων.

Οι οικονομικές και κοινωνικές αναταράξεις ανακατεύουν τα μεσαία στρώματα. Το περίφημο κέντρο είναι μια κινούμενη άμμος με διαρκώς μεταβαλλόμενα όρια. Τα παιδιά των "νοικοκυραίων" βιώνουν τις νέες μορφές εκμετάλλευσης. Οι άνεργοι, οι συμβασιούχοι, οι μερικής απασχόλησης νέοι, οι απολυμένοι των 40 και 50 ετών είναι και μεσαία στρώματα που η κρίση έχει ισοπεδώσει.

Ήδη ο νεοφιλελευθερισμός σήμερα απειλεί την όποια "δημοκρατία" βιώνουμε. Η συρρίκνωση των μεσοαστικών στρωμάτων και η επίθεση στα εισοδήματά της, ενισχύουν την αυταρχικότητα πολιτευμάτων που λαμβάνουν αποφάσεις μακριά από τους λαούς μόνο και μόνο στην υπηρεσία αριθμών. Αριθμοί οι οποίοι οδηγούν σε ανθρωπιστική κρίση, αλλά επιτρέπουν την ευημερία και την ευμάρεια των ανώτερων αστικών επιχειρηματικών και τραπεζικών κύκλων της Ένωσης.

Kατεβάστε ελεύθερα το πολιτικό δοκίμιο "η μεσαία τάξη στην αγχόνη της κρίσης" του Δήμου Χλωπτσιούδη από εδώ ή διαβάστε το online

Χωράει όμως η μεσαία τάξη στην αριστερή ιδεολογία; Μπορεί να γίνει αυτή το νέο πολιτικό υποκείμενο; Είναι σε θέση να καθοδηγήσει τις εξελίξεις; Και με ποιο τρόπο;

Το νέο πολιτικό δοκίμιο έρχεται σε συνέχεια της "δημαγωγίας της δημοκρατίας" και του "Τοπική Αυτοδιοίκηση, προοπτικές ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών" και υπό τη σκοπιά της κινηματικής δημοκρατίας θέτει ως κεντρικό της θέμα τη μεσαία τάξη και τον ιστορικό της ρόλο μπροστά στα νέα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά δεδομένα που έφερε η πρώτη κρίση του ΚΑ΄ αιώνα.

Ένα δοκίμιο που προσπαθεί να προσεγγίσει τις εξελίξεις που βιώνει η μεσαία τάξη στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης και της κοινωνικής και πολιτικής κατάστασης που διαμορφώθηκε στην Ελλάδα μετά το 2009 και τις δανειακές καταστάσεις που έφερε η κρίση.

Στο νέο δοκίμιο, αφού προσεγγίσουμε τη μεσαία τάξη και τη σχηματοποιήσουμε, προσπαθούμε να αναδείξουμε τη σημασία της οικονομικής κρίσης όπως αυτή λειτουργεί σε βάρος των μεσοαστικών στρωμάτων. Η κρίση εξετάζεται όχι ως δημοσιονομική ή κρίση χρέους, αλλά ως μία νεοφιλελεύθερη πολιτική αντίληψη που με αφορμή την κρίση του 2008 και τα πιστωτικά προβλήματα, έρχεται ως ευθύ χτύπημα στη μεσαία τάξη. Παράλληλα αναδεικνύονται οι αδυναμίες των μεσοαστών και κατατίθενται προτάσεις για την οικονομική και πολιτική ενίσχυση της μεσαίας τάξης.

Του Δήμου Χλωπτσιούδη. 

www.tvxs.gr