Πέμπτη 23 Μαρτίου 2023

Πώς λέγονταν παλιά οι γειτονιές της Αθήνας!

 δεν θυμίζουν σε τίποτα αυτές που φέρουν σήμερα...

Πασίγνωστες περιοχές των Αθηνών μέχρι πριν λίγα χρόνια είχαν εντελώς διαφορετικές ονομασίες, οι οποίες, μάλιστα δεν θυμίζουν σε τίποτα αυτές που φέρουν σήμερα...

Δείτε μερικές:

Αγά Βρύση : Η πλατεία Αγίου Παντελεήμονα

Αγάμων (πλατεία) : Η πλατεία Αμερικής

Αγελάδες : Σημείο του κήπου του Ζαππείου προς το τέρμα της οδού Ηρώδου του Αττικού.

Αγιότρηση : Περιοχή στα Νέα Λιόσια

Αγχεσμός : Μέχρι το 1832 ο Λυκαβηττός, μετά τα Τουρκοβούνια

Αέρηδες : Τέρμα της Αιόλου

Αλώνια : Πλατεία Θησείου

Αμπατζήδικα : Τσαρουχάδικα, ονομασία της οδού Πανδρόσου στο Μοναστηράκι

Αναφιώτικα : Συνοικία της Αθήνας στη βορειανατολική πλευρά του βράχου της Ακρόπολης στα όρια της συνοικίας της Πλάκας

Ασπροχώματα : Νότια της Πέτρου Ράλλη, από την Αγία Άννα μέχρι τη Νίκαια

Βαριές : Κάτω Κηφισιά

Βατραχονήσι : Τμήμα μεταξύ του Παναθηναϊκού Σταδίου και του Παγκρατίου

Βοϊδολίβαδο : Περιοχή της φαληρικής παραλίας στο τέρμα της λεωφόρου Συγγρού

Βουρλοπόταμος : Η Αμφιθέα

Βοϊδοπνίχτης : Χείμαρρος που κατέβαινε από το Λυκαβηττό

Βρωμολίμνη : Λίμνη Βουλιαγμένης

Γούβα : Αθηναϊκή συνοικία που εκτείνεται από το Α' Νεκροταφείο ως την περιοχή της Δάφνης

Δαρδανέλια : Τοπωνύμιο περιοχής του κέντρου της Αθήνας στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου, Βουκουρεστίου και Κριεζώτου

Δεκοχτούρα : Ονομασία υψώματος απέναντι από το Γηροκομείο στη λεωφόρο Κηφισίας

Δικηγορικά : Περιοχή στη Γλυφάδα

Δουργούτι : Νέος Κόσμος

Δράκος : Το λιμάνι του Πειραιά

Ελαιοτριβεία : Περιοχή στη συμβολή των λεωφόρων Κωνσταντινουπόλεως και Αθηνών και της οδού Σερρών

Εφοριακά :
 Οικισμός του Δήμου Αλίμου

Θων : Ονομασία της περιοχής του τέρματος των λεωφόρων Βασιλίσσης Σοφίας και Αλεξάνδρας, στους Αμπελοκήπους, Όπου υπήρχε η έπαυλη του Θων, επιμελητή των ανακτόρων επί Γεωργίου Α

Καρβουνιάρικα : Το βορειοδυτικό άκρο του λιμένος Πειραιώς

Κατσικάδικα : Γύρω από την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης στα Κάτω Πετράλωνα δηλ. η περιοχή μεταξύ της οδού Πειραιώς και της γραμμής του τρένου των ΗΣΑΠ

Κατσιπόδι : Δάφνη

Κερατόπυργος : Γειτονιά του Κερατσινίου

Κλωναρίδη : Περιοχή στα Κάτω Πατήσια

Κουκουριάνοι : Περιοχή από τα Νέα Λιόσια μέχρι το Καματερό στους πρόποδες του Αιγάλεω

Καράουσι: Τουρκική ονομασία της δυτικής πλευράς του Αρείου Πάγου

Κόκκινα Χώματα : Περιοχή στους Αμπελοκήπους

Κουκουβάουνες : H Μεταμόρφωση

Λαδοξύστης : Η Αγίας Άννης και η γύρω περιοχή, στα όρια του Αιγάλεω

Λεβίδη : Η περιοχή της οδού Πατησίων, μεταξύ των οδών Κεφαλληνίας και Αγ. Μελετίου)

Λυκότρυπα : Η Λυκόβρυση

Μαγκουφάνα : Ανάμεσα Πεύκη και Μαρούσι

https://www.tampouloukia.gr

Εορτασμός 25ης Μαρτίου από μαθητές, στο Λαογραφικό μουσείο Γιώργου Γιάννου.

Στον φετινό εορτασμό της εθνικής επετείου για την 25η Μαρτίου, το Λαογραφικό μουσείο Γιάννου μετατρέπεται σε θεατρική σκηνή και δίνει τη δυνατότητα σε μαθητές του Γυμνασίου και Λυκείου από το Θεσπρωτικό Πρεβέζης, να αναβιώσουν στιγμές του απελευθερωτικού αγώνα και της εποχής εκείνης.

Οι μαθητές καλούν όλες και όλους να παρακολουθήσουν την εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 24 Μαρτίου 2023, στις 09:30 στον αύλειο χώρο του πέτρινου αρχοντικού όπου στεγάζεται η Συλλογή, υπό τους ήχους της μαθητικής χορωδίας και τη συνοδεία χορευτικού συγκροτήματος.

Η παρουσία σας θα είναι μεγάλη τιμή.

Με την υποστήριξη της Σχολικής Επιτροπής του Δήμου Ζηρού.

Μουσική Συναυλία 26 Μαρτίου στις 12 στα Δικαστήρια_ Να μην συγκαλυφθεί το έγκλημα στα Τέμπη, ασφάλεια στα σχολεία, στα ΜΜΜ

Χωριάτικη λαχανόπιτα από τη γιαγιά Δήμητρα. ΒΙΝΤΕΟ

Συνεχίζουμε κοντά στα χωριά μας κοντά στην παράδοση και την ιστορία τους. 

Η 85χρονη γιαγιά Δήμητρα μας υποδέχεται με χαρά στο όμορφο χωριό της, τη Σαργιάδα Αιτωλοακαρνανίας, μας μαγειρεύει με τα χεράκια της μια πεντανόστιμη νηστίσιμη λαχανόπιτα, μας διηγείται με νοσταλγία μύθους και ιστορίες του πολέμου και ταυτόχρονα μας προβληματίζει που_ μας θυμίζει την Ελλάδα που χάθηκε. 

Λόγια της γιαγιάς στο βίντεο 

"Δεν έφευγε άνθρωπος από το σπίτι μας χωρίς να φάει, και ο πατέρας μου έλεγε αν ξεπέσει κάποιος στο σπίτι ρωτήστε τον αν πεινάει...στο σπίτι πάντα κάτι θα είχαμε για τον ξένο, το μουσαφίρη, τον ταλαίπωρο. 

Αυτά γινόταν κάποτε, όταν οι άνθρωποι είχαν περίσσευμα ψυχής κι αγάπης..Γιατί, αν δεν υπάρχει αγάπη και ειρήνη δεν γίνεται τίποτα" 

είναι τα τελευταία λόγια της γλυκύτατης γιαγιάς, που και σήμερα αποτελούν ζητούμενο.

Βίντεο: Ανδρέας Κουτσοθανάσης

Τετάρτη 22 Μαρτίου 2023

Η πληθυσμιακή εξέλιξη του Δήμου Πρέβεζας. ( 1930 - 1950 ).



Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΛΙΟΣ 

Κάντε κλίκ πάνω στα κείμενα για μεγέθυνση








Δημήτριος Κολιός
Ιστορικός - Αρχαιολόγος

Υποψ. διδάκτωρ Παν/μιου Ιωαννίνων



Αλβανός Δημοσιογράφος: «Ο Κολοκοτρώνης Ήταν Αλβανός Και Το Όνομά Του Είναι Τεοντόρ Κολοκοτρόνι»

«Ο Κολοκοτρώνης (Τεοντόρ Κολοκοτρόνι), ο «Αλβανός» αυτός επονομαζόμενος Αρβανίτης, μιλούσε αρβανίτικα, από τα οποία προέρχονται άμεσα τα σημερινά αλβανικά. Το πραγματικό επώνυμο του Κολοκοτρώνη ήταν το αρβανίτικο Τσεργκίνι.» γράφει σε μεγάλη αλβανική εφημερίδα ο δημοσιογράφος..

Πριν από λίγο καιρό ο Έντι Ράμα είχε αναφέρει πως η Ακρόπολη διασώθηκε από έναν Αλβανό. Η φιλοκυβερνητική  εφημερίδα του Έντι Ράμα «ΤΕΜΑ» ιδιαίτερα διάσημη για τα ανθελληνικά της δημοσιεύματα, σε άρθρο της επισημαίνει ότι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ήταν Αλβανός.
Η εν λόγω εφημερίδα στους Βορειοηπειρώτες έχει γίνει γνωστή και από τα ανθελληνικά άρθρα εναντίον του Ελληνισμού της Χιμάρας, τα οποία φέρουν την υπογραφή του ανταποκριτή του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων (ΑΠΕ) Παναγιώτη Μπάρκα.
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (1770-1843), αρχιστράτηγος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, Ελευθεροτέκτονας και μέλος της Φιλικής Εταιρείας με τον βαθμό του «Αρχιερέα των Ελευσινίων» ήταν ένας ακραιφνής πατριώτης, θαυμαστής της αρχαίας Ελλάδας και των Ελλήνων προγόνων του.

Η αφοσίωσή του στην πατρίδα απαράμιλλη, η αγάπη του στο έθνος μοναδική. Όπως ο ίδιος διηγείται στα απομνημονεύματά του, αναφορικά με την άλωση της Τριπολιτσάς από τις στρατιωτικές δυνάμεις του, «όταν έμβηκα εις την Τριπολιτσά, με έδειξαν τον Πλάτανο εις το παζάρι όπου εκρέμαγαν τους Έλληνας. Αναστέναξα και είπα: «Άιντε, πόσοι από το σόγι μου και από το έθνος μου εκρεμάσθηκαν εκεί», και διέταξα και το έκοψαν».
Για τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη το σόι του και το έθνος του ήταν οι Έλληνες. Οι Αλβανοί ωστόσο έχουν μια διαφορετική άποψη!

Ο Αλβανός δημοσιογράφος Αστρίτ Λουλούσι (Astrit Lulushi), σε άρθρο του στη φιλοκυβερνητική εφημερίδα TEMA,υποστήριξε πως ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ήταν… Αλβανός.

Ο Αστρίτ Λολούσι, ο οποίος δουλεύει και στην αλβανόφωνη εκπομπή της «Φωνής της Αμερικής», αναφέρει τα ακόλουθα:

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είτε ο Γέρος του Μοριά, γεννήθηκε το 1770, ήταν αρβανίτικης καταγωγής, μεγάλωσε σε αρβανίτικο περιβάλλον και είχε αδελφοποιτούς τους Μάρκο Μπότσαρη και Αλή Φαρμάκη. Οι στρατιώτες του Κολοκοτρώνη, συνεχίζει η αλβανική εφημερίδα, ήταν Αρβανίτες, από το Μοριά ή από την Τσαμουριά.
Ο Κολοκοτρώνης (Τεοντόρ Κολοκοτρόνι), γράφει η εφημερίδα, ο «Αλβανός» αυτός επονομαζόμενος Αρβανίτης, μιλούσε αρβανίτικα, από τα οποία προέρχονται άμεσα τα σημερινά αλβανικά. Η Ελλάδα, συνεχίζει, είχε 9 Πρωθυπουργούς αρβανίτικης καταγωγής, έναν Πρόεδρο και έναν δικτάτορα (τον Πάγκαλο). Το πραγματικό επώνυμο του Κολοκοτρώνη, γράφει, ήταν το αρβανίτικο Τσεργκίνι.
Το επώνυμο της οικογένειας Κολοκοτρώνη ήταν «Τζεργίνης» και όχι Τσεργκίνι. Γενάρχης της οικογένειας ήταν ο Τριανταφυλλάκος Τζεργίνης. Οι Αλβανοί, όπως είναι γνωστό, δεν τα πάνε καλά πάνω από δισύλλαβα, πόσο μάλλον με τα τρισύλλαβα ή τα εξασύλλαβα.

Ετήσιος χορός Συλλόγου Σαρακατσαναίων Ν. Πρέβεζας

Ο Σύλλογος Σαρακατσαναίων Ν. Πρεβέζης διοργανώνει την Παρασκευή 24 Μαρτίου στο κτήμα Τσουμάνη τον ετήσιο χορό του. Το παιδικό μας τμήμα θα παρουσιάσει παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια που θα ακούσουμε από τους σαρακατσάνους τραγουδιστές Σταύρο Τσαλάγκα, Νίκο Γιαννακό και Αποστόλη Τιμπλαλέξη! Στο κλαρίνο θα ειναι ο Αλέξανδρος Τσουμάνης. Τιμή εισόδου 20 €(παιδικό 10 €). Χορός ελεύθερος! Σας περιμένουμε όλους!!!

Η Μάρω η άτυχη. ( Πραγματική ιστορία)


 Γράφει ο Γιώργος Γιαννάκης

Τι να πρωτογράψω για την Μάρω, γι αυτή την ανδρογύναικα που όταν την φέρω στο μυαλό μου δέος και θαυμασμό μπορώ να νιώθω! Όχι μόνο εγώ, όλο το χωριό! Μιλάμε για μιά γυναίκα θηρία, είχε δυό χέρια σαν φτυάρες, κάτι στηθάρες λες και έβλεπες τα δυό βουνά του Τόμαρου! 

Όταν πήγαινε στο λάκκο να πλυν' τις βελέτζες και τα τσόλια αναστέναζε ο κόπανος και το ρέμα! Μια φορά χρειάστηκε να φέρει εκείνη έρμη μάνα της κούτσα κούτσα άλλον κόπανο γιατί τον άλλον τον έσπασε η Μάρω! Ο μπάρμπα Θύμιος έσφαξε ένα παλιοκρίαρο, ήταν βαρύ το ρημάδι ποιός θα το σήκωνε;  Φωνάζει: "ω Μάρω φώναξε μωρή κάνα άντρα να κρεμάσει το κριάρι στο τσιγκέλι".

"Ω Μπάρμπα τι τον θέλεις τον άντρα; έρχομαι εγώ!" το τσακώνει η Μάρω το κριάρι κατευθείαν στο τσιγκέλι!

Θυμάμαι μια άνοιξ έριξε έναν απότομο κατακλυσμό κατέβασε εκείνο το ρέμα του Μουρλά, βούιζε και κατέβαζε ότι έβρισκε μπροστά του.  Η βάβω να φωνάζει και να ουρλιέται και να σταυρώνει και τα χέρια: "Ούιι πάει εκείνο το παλιόπαιδο μαζί με τα μανάρια κάτω στο ποτάμι θα διαβούν και δεν έχω και κανέναν να τον σώσει"! Εγώ βόσκαγα κάτι μαναράκια εκεί στην Αι Τριάδα, βλέπω την Μάρω με μια κάπα,  κώλωσε σε μια κοτρώνα: "Έλα Γάκο να σε πάρω γκότσια!" Με πήρε και με πήγε απέκει και μετά τα μανάρια μου.  "Ώρε έλεγε ο πάππους θα βρεθεί άντρας να την κάνει ζάπη αυτό το θηρίο; Γυναίκα είναι ετούτη ή δυό άντρες μαζί;"

 Έδωσε ο Θεός και έστρεξε της Παύλαινας της προξενήτρας το προξενιό με έναν καμπίσιο γαμπρό. Αφού κοντόφθασε ο γαμπρός με το σόι του στο χωριό πήγε η Μάρω να τους προϋπαντήσει στο δρόμο. Τους σταματάει μια ούντα και τους λέει "τον βλέπετε αυτόν τον κόραδο αυτός ο κώλαρος τον έκανε αυτόν τον κόραδο και τουρλώνοντας και δείχνοντας τον πισινό της!"  Μάρω ήταν αυτή, δεν είχε βγάλει δα και κανένα κολέγιο, ότι της ερχόταν έλεγε!  Του μέλλοντα πεθερού του άρεσε,  "Ωρέ γερή, τι γυναίκα είναι αυτή;"                                    Ήρθαν οι συμπεθέροι καθήσαν εκεί στην σπιτομάνα, εκεί στην ταύλα να φάνε κρέας με τραχανά Η Μάρω μεγάλη κρεατοφάγος κατέβαζε το κρέας σαν γατοκέφαλα, κάπου ο πεθερός που δεν είχε πάρει ούτε λεπτό τα μάτια από πάνω της της λέει: "Φάει νύφη τραχανά", "Καλά και τα κοψίδια!" του λέει του πεθερού!

Τελικά τα βρήκαν με τους καμπήσιους και παντρευτήκαν.  "Ωρέ, λέει ο πάππους, πάει καταστράφηκε ετούτη η τσούπρα [ανιψιά από πρώτο ξάδερφο]. Τι διάοψέλνεις ώρε γέρντα;  Να λέω για αυτόν το καμπήσιο τον γαμπρό, τον είδα στο σοκάκι του Καραχάλιου σαν ασβός είναι σκόρεσμα πως θα την καταφέρει αυτήν εκείνου του χαμένου; Έχει να δώσει πολύ ψωμί στους κλέφτες!  Τι λες μωρέ να σε μάσει η Λιώρας! Πέντε τσούπρες είναι, ο ξαδερφός σου μαρκάλαγε για να βγάλει παιδί και η Ρίνα όλο κορίτσια έβγαζε! Την Μάρω την φουκαριάρα την είχαν πισέγκι και για όλες τις δουλειές. Αυτοί θέλαν χαμάλη και όχι νύφη!  

Εκείνος ο χαμένος ο ασβός που έλεγε και ο πάππους όλη μέρα στα μπακαλιά μπεκρόπινε και έπαιζε κολτσίνα! Πέρασε ο καιρός η Μάρω γύρισε στο χωριό να δει τους γονιούς της! Την βλέπει η μάνα το κορίτσι που είναι μαραζωμένο και την ρωτάει: "Τι έχεις παιδάκι μου και είσαι έτσι;". Τι να σου πω μώρ μάνα όπως έφυγα έτσι ήρθα, ούτε που με ακούμπησε. Τι λες μωρή σκύλα και τώρα τι κάνουμε; Τι να σου πω μώρ τι ξέρω εγώ μάνα.  Άκου τι σκέφτομαι, η Νικόλαινα έχει έντεκα παιδιά τα δυό τελευταία είναι διπλάρκα, τώρα γέννησε μαξούμια είναι! Έχουν φτώχεια με το τσουβάλι θα της πώ να μας δώκει το ένα λεφτά έχουμε θα της δώκουμε και θα κρατήσει το μυστικό είμαι σίγουρη γιατί είμαστε φίλες και να σου πω εκεί που ζεις εσύ έξω από το χωριό δεν θα μαθευτεί με τίποτα αλλά για καλό και για κακό βάλε και ένα μαξιλάρι στην κοιλιά να φαίνεσαι ότι είσαι αγκαστρωμένη. Έτσι και έγινε, όλα κυλούσαν ομαλά το παιδί μεγάλωσε κάποια μέρα πως το έφερε ο διάολος και βρέθηκε στο παζάρι του χωριού η μαμή που το ξεγέννησε.  Κουβέντα στην κουβέντα με άλλους χωριανούς κατάλαβε ότι της κρύβουν λόγια. Εκεί που έπαιζε το παιδί βλέπει ένα σημάδι στο λαιμό α λέει αυτό είναι της Νικόλαινας το διπλάρκο, εγώ το ξεγέννησα και έμοιαζε και με το κορίτσι το διπλάρκο που είχε ξεγεννήσει!  Το έμαθε όλο το χωριό,  τι έγινε δεν περιγράφεται όχι ότι δεν είχαν υποψίες οι χωριανοί αλλά τώρα το μάθαν από πρώτο χέρι!  Που να βρει η Μάρω τρύπα να κρυφτεί αφού το παιδί το ξένο το παρουσίασε για δικό της.  

Δεν πέρασε πολύς καιρός και η Μάρω βρέθηκε κρεμασμένη σε ένα πλάτανο ξεπλένοντας την ντροπή της αλλά και του χωριού, γιατί ξέραν περισσότεροι το κουσούρι του Αποστόλη.



Γιώργος Γιαννάκης

Απόδημος Κραψίτης

Τρίτη 21 Μαρτίου 2023

Παντρεμένο ζευγάρι δεν ήξερε ότι χρειάζεται να κάνει σέξ για να αποκτήσει παιδιά

Θυμάστε κάποτε που ήμασταν μικροί και η μαμά μας, μάς έλεγε ότι τα παιδιά τα φέρνει ο πελαργός; Απ’ ότι φαίνεται υπάρχουν κάποιοι, και συγκεκριμένα, αυτό το ζευγάρι που μάλλον το πιστεύουν ακόμα, καθώς αν και παντρεμένοι δεν ήξεραν ότι για να γίνουν γονείς έπρεπε να κάνουν σεξ. Τι άλλο θα ακούσουμε…

H 59χρονη Rachael Hearson δουλεύει στον τομέα της υγεία εδώ και 40 χρόνια. Αποφάσισε, λοιπόν, να γράψει ένα βιβλίο με τις πιο απίστευτες στιγμές που έζησε στην δουλειά της και, μία από αυτές πραγματικά μας έκανε να δακρύσουμε από τα γέλια.

Κάποια στιγμή ήρθε σε επαφή με ένα ζευγάρι το οποίο αν και παντρεμένο χρόνια δεν μπορούσε να αποκτήσει παιδιά. Η Rachael σοκαρίστηκε όταν συνειδητοποίησε ότι ο λόγος που ήταν άτεκνοι ήταν… επειδή δεν είχαν ιδέα πως γίνονται τα παιδιά!

«Πίστευαν ότι το να είναι παντρεμένοι είναι αρκετό για να γίνουν γονείς. Δεν ήξεραν για το σεξ. Το να διδάξεις κάποιον και μάλιστα σε τόσο μεγάλη ηλικία για το σεξ είναι τεράστια ευθύνη» γράφει στο βιβλίο της, ενώ σημείωσε ότι μόλις αντιλήφθηκαν τι πρέπει να κάνουν, δεν μπορούσαν να κρατήσουν τα χέρια τους ο ένας από τον άλλον!

Πάλι καλά που αυτή η νοσοκόμα βρέθηκε στον δρόμο τους, ειδάλλως θα περίμεναν ακόμα τον πελαργό!

 mama365.gr

https://viralgreece.eu

Φόνος για λόγους τιμής.....

Γράφει ο Γιώργος Γιαννάκης

Μέρα και σήμερα ξαστεριά λαγάρα και άς είναι αρχές Δεκέμβρη όλοι στο χωριό είναι στις καλές τους, η φετινή σοδειά ήταν ευλογημένη τα δυό ελαιοτριβεια δουλεύουν ασταμάτητα, άλλοι θα το δώσουν το λάδι από το ελαιοτριβείο και άλλοι θα το πουλήσουν μονάχοι τους. Αλλά έχουν και άλλο λόγο να είναι χαρούμενοι από το πρωί το γραμμόφωνο του Μπάρμπα Ντίκου ακούγεται σε όλο το χωριό καθώς είναι στην κορφή του χωριού. Πάει ο Παπασιδέρης με τον Καρακώστα σύννεφο, ο Γέρο Ντίκος απέκτησε εγγόνι από το πρώτο παιδί. Στο μπακαλιό του χωριού τα κεράσματα είναι στο φόρτε τους ο Γέρος δεν πατάει στη γη. Ακούστε ώρε χωριανοί μεγάλωσε το σώι των Ντικαίων και άλλο αρσενικό βγάλαμε, ο Μπάρμπας είχε τέσσερα σερκά, εμείς έτσι όπως πάμε θα καπακώσουμε όλο το χωριό, φούσκωνε σαν παγώνι βέβαια δεν ήταν και πολύ συμπαθής στο χωριό. 

-Σιγά ωρέ Ντίκο μη φουσκώνεις και έτσι, πίσω έχει η αχλάδα την ουρά. 

-Τι είναι ωρέ Λέκκο τι θές να πούμε που κρεμάτε στο σπίτι σου επτά κιλότες και δύο σώβρακα. 

-Ναι ωρε Ντίκο όλες καλοπαντρεμένες και καλλές κοπέλες είναι, μόνο η μικρή μου έμεινε αλλά και αυτή θα καλοπαντρευτεί γιατί καλή και αγνή είναι 

-Καλά ωρε Λέκκο να σου ζήσουν οι γαμπροί και τα κορίτσια σου έτσι όπως τα λές είναι όλοι τους καλά παιδιά 

Ο Μπάρμπα Ντίκος είχε ένα παιδί το μικρότερο τον Παναγιωτη που ήταν και λίγο μουρντάρης του άρεσε η Λενιώ του Λέκκου δεν ήθελε και πολύ να ερωτευτούν και σε λίγο να η Λενιώ φουσκωμένη, ο Παναγιώτης την ήθελε αλλά πώς θα το έλεγε στον πατέρα του. Περνούν οι μέρες περνάει ο καιρός η κοιλιά της Λενιώς μεγαλώνει. Αρχίζει η κοπέλα και ντρέπεται, κάποια μέρα χάνετε από το σπίτι πάει στο γκρεμό να πέσει να αυτοκτονήσει. Εκεί την πρόλαβε ο Μπάρμπα Στέργιος που βόσκαγε κάτι γιδούλες εκεί δίπλα. 

-Γιατί κοπέλα μου πήγες να το κάνεις αυτό δεν σκέφτηκες τα νιάτα σου.

Η Λενιώ τα είπε όλα στον Μπάρμπα Στέργιο, ένας σεβάσμιος άνθρωπος και μακρινός συγγενής. Αυτός την συμβούλεψε να μιλήσει στον αδερφό της. Φεύγει και πάει στο σπίτι τα λένε με τον αδερφό της τον Γιωργή, ένα άκακο πλάσμα ούτε μυρμήγκι δεν είχε σκοτώσει. Εντάξει θα μιλήσω εγώ στον Παναγιώτη στο καφενείο. Τον βρίσκει προκλητικότατος αφού του λέει ο Γιωργής οτι θέλει να μιλήσουν τον είχε στο περίμενε να τελειώσει η παρτίδα. Αφού τα είπανε και ο Παναγιώτης καταλήγει να πάς στον πατέρα μου του λέει. Τραβάει για τον ανήφορο να βρει τον Μπάρμπα Ντίκο, τον βρήκε στην κρεβάτα κάπνιζε αμέριμνα τον ναργιλέ του και αφού του είπε την κατάσταση ως έχει του λέει ο Ντίκος: Άκου εδω Γιωργή, εμείς έχουμε το άλογο είμαστε από πάνω ας μαζεύατε εσείς τη φοράδα σας. Φεύγει ο Γιώργης και του ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι. Κερατάδες έχει χάρη που μου έχετε το ποδάρι πλακωμένο αλλα δεν θα σας αφήσω έτσ,ι κάποια στιγμή θολώνει το μυαλό του. Πάει σπίτι θυμάται που είχε ένα πιστόλι ο Παππούς κρυμμένο από τον πόλεμο ,το παίρνει και πάει κατευθείαν στον Παναγιώτη, του λέει τι θα γίνει με την Λενιώ;, Και αυτός του απαντάει ότι σου είπε ο πατέρας μου 

Χωρίς δεύτερη κουβέντα ο Γιώργης του άδειασε το πιστόλι στο κεφάλι. Μπάρμπα Ντίκο --------- πίσω έχει η αχλάδα την ουρά.


Γιώργος Γιαννάκης

Απόδημος Κραψίτης

Νέα Διανομή Τροφίμων του Προγράμματος ΤΕΒΑ από την Π. Ε. Πρέβεζας


Νέα διανομή τροφίμων θα πραγματοποιηθεί από την Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας στις 28-31 Μαρτίου 2023 στα πλαίσια του ΕΠ «Επιχειρησιακού Προγράμματος Επισιτιστικής & Βασικής Υλικής Συνδρομής, για το ΤΕΒΑ/FED 2014-2020» το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους Απόρους (ΤΕΒΑ). Το πρόγραμμα υλοποιεί η Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας (Περιφέρεια Ηπείρου) ως Επικεφαλής Εταίρος της Κοινωνικής Σύμπραξης του Επιχειρησιακού προγράμματος, το οποίο περιλαμβάνει τακτικές διανομές τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης σε ωφελούμενους πολίτες του προγράμματος.


Οι προγραμματισμένες διανομές θα πραγματοποιηθούν:

  • ΠΡΕΒΕΖΑ Τρίτη 28 Μαρτίου 2023, ώρες 9.30 ως 13.30 και Τετάρτη 29 Μαρτίου 2023, ώρες 8.30 ως 13.30

Σημείο Διανομής: Αποθήκη ΤΕΒΑ Δ. Πρέβεζας (Οδός Νικοπόλεως και Γερογιάννη, περιοχή Πυροβολικού).

  • ΦΙΛΙΠΠΙΑΔΑ Πέμπτη 30 Μαρτίου 2023 ώρες 8.30 ως 13.00

Σημείο Διανομής: Αποθήκη Δήμου Ζηρού στο γήπεδο Φιλιππιάδας.

  • ΚΑΝΑΛΑΚΙ Παρασκευή 31 Μαρτίου 2023, ώρες 8.00 ως 13.00

Σημείο Διανομής: Νέο Δημοτικό Κτίριο επί της οδού Αγίου Παντελεήμονος.

Οι διανομές περιλαμβάνουν νωπό κοτόπουλο, χοιρινό κρέας, τυρί φέτα, τυρί γραβιέρα, ελαιόλαδο, ηλιέλαιο , χυλοπίτες και είδη βασικής υλικής συνδρομής (οδοντόβουρτσες και οδοντόκρεμες).

Ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Πρέβεζας κ. Στράτος Ιωάννου ανέφερε ότι με το πρόγραμμα ΤΕΒΑ η Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας παρέχει συνεχή, πολύτιμη στήριξη και ανακούφιση στους συμπολίτες μας σε καιρούς οικονομικής δυσχέρειας. Το πρόγραμμα αυτό δίνει μια ανάσα σε 2.000 ωφελούμενους στην περιοχή μας.

Η διανομή τροφίμων γίνεται σε συνεργασία με τους εταίρους, την Ιερά Μητρόπολη και τους Δήμους Πρέβεζας, Πάργας, Ζηρού.

Για την ημέρα της ποίησης. Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου.

Τι να ΄ναι η ποίηση και το ποίημα, ο ποιητής και ο βίος του που συχνά αυτό το σκοτεινό ποτάμι της πάλης της ζωής και του θανάτου τον κάνει να ακροβατεί μεταξύ ουρανού και γης; Ποιο είναι το τίμημα της μεγάλης αυτής τέχνης; Πώς είναι η ζωή ενός μεγάλου ποιητή που συνήθως είναι ταλαιπωρημένος και εκδιωγμένος εν ζωή και  αφού πεθάνει, τότε πια γίνεται δάφνη στα στεφάνια των  «δικαιούχων» και των επισήμων προς κατάθεση;

 Η ποίηση μπορεί να είναι μια κλειστή πόρτα προσβάσιμη σε λίγους. Μπορεί ο ποιητής να γράφει και να πεθαίνει για τους στίχους του, αλλά έτσι είναι η ποίηση και η τέχνη συνάμα. Φέτος η μέρα της ποίησης μας βρήκε αλλιώς, μας βρήκε πιο κοντά στον προβληματισμό και τη σκέψη. Πιο κοντά στην άνοιξη της Ηπείρου αλλά και σε σκοτεινά μονοπάτια μιας καθημερινότητας που μας απογοητεύει και μας πληγώνει βαθιά.. Ευκαιρία λοιπόν να την ακούσουμε, να την διαβάσουμε και με το άλλο της επίπεδο, το πιο βαθύ και σκοτεινό με τα μάτια της ψυχής μας. Φέτος η μέρα της ποίησης ας είναι αφιερωμένη με θλίψη και πόνο στα θύματα των Τεμπών, σε νέους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους σ΄ενα πολύνεκρο και τραγικό ατύχημα.

Ποίηση το καταφύγιο των πληγωμένων και ισοπεδομένων. Ποίηση- η φωνή του Καρυωτάκη που ήξερε και μερίμνησε για το τέλος του σ΄έναν κόσμο που δεν τον άντεχε, που τον έδιωχνε και τον πετούσε έξω- 

 Yστεροφημία

Tο θάνατό μας χρειάζεται η άμετρη γύρω φύση
και τον ζητούν τα πορφυρά στόματα των ανθών.
Aν έρθει πάλιν η άνοιξη, πάλι θα μας αφήσει,
κι ύστερα πια μήτε σκιές δεν είμεθα σκιών.

Tο θάνατό μας καρτερεί το λαμπρό φως του ηλίου.
Tέτοια θα δούμε ακόμη μια δύση θριαμβική,
κι ύστερα φεύγουμεν από τα βράδια του Aπριλίου,
στα σκοτεινά πηγαίνοντας βασίλεια πέρα κει.

Mόνο μπορεί να μείνουνε κατόπι μας οι στίχοι,
δέκα μονάχα στίχοι μας να μείνουνε, καθώς
τα περιστέρια που σκορπούν οι ναυαγοί στην τύχη,
κι όταν φέρουν το μήνυμα δεν είναι πια καιρός.

 

Σάρλ Μπωντλαίρ, ο ποιητής που εισήγαγε τον συμβολισμό και έγραψε μια υπέροχη αλλά και καταραμένη ανθοδέσμη από “Τα άνθη του κακού” και τη “ Μελαγχολία του Παρισιού”.

Η ΑΡΡΩΣΤΗ ΜΟΥΣΑ

 Τι έχεις, Μούσα μου φτωχή, σήμερα δε μου λες; Φάσματα νύχτια τ’ αμαυρά τα μάτια σου κοιτάνε, και βλέπω από την όψη σου μια-μια ν’ αντιπερνάνε τρέλα και φρίκη, σκοτεινές, κρύες και σιωπηλές. Τάχα το ρόδινο στοιχειό κ’ οι πρασινοξωθιές, το φόβο και τον έρωτα στα στήθια σου σκορπάνε; Τάχα ο βραχνάς με τη σκληρή, βαρειά γροθιά του νά ’ναι που σ’ έπνιξε σε μυστικές βαθιά βαλτονεριές; Θε νά ’θελα, ξεχύνοντας υγείας ευωδιά, αιώνια σκέψεις δυνατές τα στήθια σου να κλείνουν, και το αίμα σου, χριστιανικό, νά ’τρεχε ρυθμικά, σαν ήχος πλούσιος συλλαβών αρχαίων που τις λαμπρύνουν βασιλικά με τη σειρά, του τραγουδιού ο αφέντης ο Φοίβος, κι ο μεγάλος Παν, των τρύγων ο λεβέντης.

Η ποίηση, μια μεγάλη πληγή αλλά και παρηγοριά- Μας διώχνουνε τα πράγματα, κι η ποίησις είναι το καταφύγιο που φθονούμε.


Κατερίνα Σχισμένου

Δευτέρα 20 Μαρτίου 2023

Φτώχεια πείνα σκληρή ζωή | Οι γιαγιάδες θυμούνται τα παλιά. ΒΙΝΤΕΟ

Κάποτε το χωριό έσφυζε από ζωή. Οι άνθρωποι ήταν προκομμένοι και κατάφεραν πάρα πολλά με λίγα υπάρχοντα. Σέβονταν την γη γιατί απ' αυτήν ζούσαν και την πότισαν με τον ιδρώτα τους. Εκτιμούσαν τη ζωή, την εργασία, τον κόπο του άλλου. Οι ρυτίδες στο πρόσωπο και τα ροζιασμένα χέρια μαρτυρούσαν τον σκληρό αγώνα που έδιναν. Μα δεν το έβαζαν κάτω. Στα γλέντια όλοι ενωμένοι διασκέδαζαν και έπαιρναν δύναμη να συνεχίζουν την δύσκολη ζωή τους. Κάποτε στο χωριό τα πράγματα ήταν αλλιώς. Πιο αγνά, πιο καθαρά, πιο τίμια. Σιγά σιγά ο πληθυσμός μειώθηκε. Άλλοι μεγάλωσαν και έφυγαν, άλλοι μετανάστευσαν, άλλοι έφυγαν για τις μεγάλες πόλεις. Τυχεροί όσοι έζησαν έστω και λίγο, σ αυτόν τον κόσμο.

Στο ορεινό χωριό Πηγαδισάνοι της Λευκάδας, δυο γιαγιάδες συζητούν και θυμούνται τα παλιά…

Παραγωγή: Greek Village Life

Το Πυθαγόρειο θεώρημα στα Ηπειρώτικα


Το τεσσαράγκωνο της  αποκατιανής τεντώστρας, πατσιώνεται με το τσούρμο των τεσσαράγκωνων των πλαϊνών παγίδων που στέκονται σούζα!!!

Έτσι  θυμάμαι να μου "το δίδαξε" ο αείμνηστος καθηγητής μου της Φυσικής, Παναγιώτης Τσώλας από τις Χαλκιάδες, το σχολικό έτος 1974-1974 στο εξατάξιο Γυμνάσιο Φιλιππιάδας

Χριστόφορος Ευθυμίου

Υ.Γ. Δέχομαι διορθώσεις  αν δεν το θυμάμαι καλά.

Τρεις στους δέκα άντρες ''αποδομούνται'' και κακοποιούνται σωματικά (τρώνε ξύλο) από τις γυναίκες τους στην Ελλάδα


Τρεις στους δέκα άντρες ''αποδομούνται'' και κακοποιούνται σωματικά από τη γυναίκα στην Ελλάδα της κρίσης, ενώ επτά στους δέκα πέφτουν θύματα ψυχολογικής βίας, σύμφωνα με ευρωπαϊκή μελέτη, όπως αναφέρει η συμβουλευτική ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια Φρόσω Φωτεινάκη, στο «Πρακτορείο FM» και στην εκπομπή 104, 9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ.

Η κ. Φωτεινάκη από το κλινικό της έργο την τελευταία εξαετία, διαπιστώνει περισσότερο μορφές ψυχολογικής ή οικονομικής βίας, γιατί όπως λέει, σπάνια ένα ζευγάρι φέρνει στο γραφείο το θέμα της σωματικής βίας και δυστυχώς είναι κάτι που συνήθως καλύπτεται πίσω από κλειστές πόρτες.
Ως προς την οικονομική βία εντοπίζει περισσότερα κρούσματα από τον άνδρα προς τη γυναίκα, όπου ο σύντροφος απαιτεί τον απόλυτο έλεγχο, των εσόδων και των εξόδων της γυναίκας, κάνοντάς την να χάνει κάθε αυτονομία.
«Αυτό που βλέπουμε για τον άνδρα που περισσότερο έχει γαλουχηθεί με τον κοινωνικό ρόλο του κουβαλητή, είναι ότι το να χάνει αυτό το ρόλο, φέρνει επιθετικότητα. Για να εξισορροπήσει δηλαδή αυτό το έλλειμμα που αποκτά ψυχολογικά, επιτίθεται στη γυναίκα και προσπαθεί να τη μειώσει», αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Φωτεινάκη.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:
Ερ.: Τι στοιχεία έχετε για την ενδοοικογενειακή βία, στην ελληνική πραγματικότητα, έτσι όπως αυτή διαμορφώνεται τα τελευταία χρόνια;
Απ.: Η ενδοοικογενειακή βία με την οικονομική κρίση, έχει αυξηθεί τόσο για τον άνδρα όσο και για τη γυναίκα. Όσον αφορά τη βία την οποία υφίσταται η γυναίκα, η πιο πρόσφατη έρευνα που έχουμε στα χέρια μας είναι του 2013 από την Εταιρεία Μελέτης Ανθρώπινης Σεξουαλικότητας, η οποία μας δείχνει ότι τα κρούσματα βίας, σωματικής, λεκτικής ή σεξουαλικής έχουν αυξηθεί κατά 47% μέσα στην οικονομική κρίση, με μία στις τρεις γυναίκες πια, να έχει πέσει θύμα σωματικής βίας. Τώρα όσον αφορά τον άνδρα -γιατί πλέον και ο άντρας λαμβάνει βία- κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης έχουμε στοιχεία, μέσα από μία ευρωπαϊκή μελέτη, της οργάνωσης Domestic Violence in Europe, η οποία έγινε σε Ελλάδα, Βρετανία, Βέλγιο, Ουγγαρία, Σουηδία, Πορτογαλία, Γερμανία και Ισπανία. Βλέπουμε λοιπόν από τη μελέτη ότι οι Έλληνες άνδρες πέφτουν θύματα ψυχολογικής βίας σε ποσοστό 72%, ενώ έχουν υποστεί σωματική βία σε ποσοστό 31,7%. Στην Ελλάδα, την Ουγγαρία, το Βέλγιο και την Ισπανία, εντοπίστηκαν μάλιστα τα συχνότερα κρούσματα ψυχολογικής βίας στον άνδρα, ενώ όσον αφορά τη σωματική βία η Ελλάδα έρχεται πρώτη με το 31,7% και ακολουθεί η Αγγλία με 15,1% και το Βέλγιο με 14,2%. Τα στοιχεία της μελέτης ουσιαστικά σταματούν το 2010, ωστόσο οι εκτιμήσεις των ειδικών, είναι ότι αυτά τα ποσοστά έχουν αυξηθεί, αλλά δεν έχουμε νεότερες καταγραφές.
Και τονίζω το μεγάλο ποσοστό της ψυχολογικής βίας, αλλά και της σωματικής βίας -γιατί πραγματικά ο άνδρας λαμβάνει και σωματική βία μέσα στο σπίτι του και μάλιστα μία μορφή βίας που σπάνια θα παραδεχτεί γιατί αισθάνεται ότι απειλείται ακόμα περισσότερο η εικόνα του, αν βγει προς τα έξω και αποκαλύψει κάτι τέτοιο.
Ερ.: Δηλαδή τρεις στους δέκα Έλληνες τρώνε ξύλο;
Απ.: Ακριβώς. Και μάλιστα μιλάμε για ελαφριάς μορφής σωματική βία, δηλαδή η γυναίκα τραβάει απότομα τον άνδρα, τον σπρώχνει, του πετάει αντικείμενα, τον χαστουκίζει. Αυτές είναι οι μορφές σωματικής βίας που παρατηρούμε όλο και πιο συχνά πια, από τη γυναίκα προς τον άνδρα.
Ερ.: Και ο λόγος είναι ότι πια ο άνδρας «δεν τα φέρνει»;
Απ.: Ο λόγος είναι ότι ο άνδρας αποδομείται όλο και περισσότερο ως προς το ρόλο του, ως προς την εικόνα του, η γυναίκα αγανακτεί πολύ συχνά, γιατί έχει μείνει μόνη σε όλο αυτό και φυσικά αυτές οι καταστάσεις αφορούν σχέσεις που ούτως ή άλλως δεν είχαν γερά θεμέλια επικοινωνίας και κατανόησης.
Ερ.: Εσείς από το κλινικό σας έργο τι παρατηρείτε από το 2010 και εντεύθεν ;
Απ.: Αυτό που βλέπω εγώ είναι πιο πολύ οι μορφές ψυχολογικής ή οικονομικής βίας. Σπάνια θα δούμε ένα ζευγάρι να φέρνει το θέμα της σωματικής βίας στο γραφείο, δυστυχώς. Δεν μιλάνε, για αυτό. Είναι σκοτεινοί αριθμοί. Βλέπω ότι η οικονομική κρίση έχει φέρει μία κρίση ρόλων, κρίση ταυτότητας στο ζευγάρι, αλλά και ένα θυμό, μία επιθετικότητα, μέσα στις σχέσεις και φαίνεται πως το χρόνιο πλέον άγχος, έξι χρόνια μετά, έχει εξαντλήσει το άτομο, έχει εξαντλήσει τον αυτοέλεγχο, έχει καταργήσει το διάλογο και βέβαια η επιθετικότητα είναι το μέσο επιβολής πια στα ζευγάρια.
Ερ.: Η οικονομική βία πώς σχηματοποιείται και πιο πολύ από ποιον ασκείται: από τον άνδρα προς τη γυναίκα ή από τη γυναίκα προς τον άνδρα;
Απ.: Περισσότερο παρατηρούμε κρούσματα οικονομικής βίας, οικονομικού ελέγχου από τον άντρα προς τη γυναίκα. Και να σας πω με ποιον τρόπο σχηματοποιείται: Όταν ο σύντροφος απαιτεί τον απόλυτο έλεγχο, των εσόδων και των εξόδων της γυναίκας, για παράδειγμα και της αφαιρεί το δικαίωμα να διαχειρίζεται μόνη το μισθό ή το μερίδιο που της αναλογεί από τα έσοδα του σπιτιού, κάνοντάς την να χάνει κάθε αυτονομία. Βλέπουμε λοιπόν πολλά κρούσματα οικονομικού ελέγχου από τον άνδρα προς τη γυναίκα, ενώ στην αντίθετη περίπτωση, όπου η γυναίκα μπορεί να έχει τα ηνία του οικονομικού ελέγχου, όταν ο άνδρας μένει άνεργος, δεν παρατηρούμε τη γυναίκα να ασκεί στον άνδρα οικονομική βία σε τέτοιο βαθμό. Ίσως γιατί η γυναίκα έχει μάθει να μοιράζεται ούτως ή άλλως ή και να παραχωρεί τη διαχείριση. Αυτό που βλέπουμε όμως για τον άνδρα, που περισσότερο έχει γαλουχηθεί με τον κοινωνικό ρόλο του κουβαλητή, είναι ότι το να χάνει αυτό το ρόλο, φέρνει επιθετικότητα. Για να εξισορροπήσει δηλαδή αυτό το έλλειμμα που αποκτά ψυχολογικά, επιτίθεται στη γυναίκα και προσπαθεί να τη μειώσει.

Ερ.: Για να επανέλθω στο θέμα της σωματικής βίας: Μπορεί ένας άνδρας με τη βοήθεια ειδικού να αλλάξει και να «κοντύνει το χέρι του»;
Απ.: Εδώ πραγματικά θα είμαι κάθετη. Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει συμπεριφορά ένα βίαιο άτομο είναι να αντιληφθεί το ίδιο ότι έχει πρόβλημα και ότι κάνει κακό στον εαυτό του και στο περιβάλλον του. Μόνον τότε και μόνο με την κατάλληλη βοήθεια του ειδικού ψυχιάτρου, ή ψυχολόγου, το άτομο μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά του. Πρέπει δηλαδή να απευθυνθεί σε ειδικό. Και πρέπει εδώ να πω ότι κάποιες φορές πίσω από μία κακοποιητική συμπεριφορά, ενδέχεται να κρύβεται και ψυχοπαθολογία και δυστυχώς η οικονομική κρίση έχει παίξει και εδώ καταλυτικό ρόλο, με τους ανθρώπους να μη μεριμνούν για την ψυχική τους υγεία, προς αποφυγή οικονομικού κόστους. Επίσης θα πρέπει να πούμε ότι η σύντροφος, ή το περιβάλλον δεν θα πρέπει να δείχνουν ανοχή. Βλέπω πολλές γυναίκες να λένε ότι ίσως φταίνε αυτές, να αισθάνονται ότι αυτές είναι κακοί σύντροφοι, για αυτό κακοποιούνται. Μεγάλο λάθος και μεγάλη παγίδα. Οι γυναίκες πρέπει να βλέπουν το πρόβλημα του συντρόφου τους και να καταλαβαίνουν ότι αυτός ο άνθρωπος νοσεί για να κακοποιεί και χρειάζεται να καταλάβει ο ίδιος το πρόβλημά του για να αναζητήσει βοήθεια. Δεν μπορούμε να σώσουμε κανέναν. Πρέπει ο καθένας να σώσει τον εαυτό του. Μπορούμε μόνο να υποστηρίξουμε.
Ερ.: Το ίδιο ισχύει και για τη γυναίκα που κακοποιεί τον άνδρα;
Απ.: Ακριβώς. Το βίαιο άτομο μπορεί να αλλάξει μόνο αν αντιληφθεί το πρόβλημα του και αποταθεί στον ειδικό για να δουλευτεί η αιτία, πίσω από αυτή την κακοποιητική συμπεριφορά. Να τονίσω εδώ ότι η κακοποίηση είναι συμπεριφορά, είναι επιλογή. Άρα ο θυμός είναι συναίσθημα. Μπορούμε να βρούμε πολύ πιο υγιείς τρόπους να βγάλουμε προς τα έξω το θυμό μας, από το να κακοποιούμε το σύντροφό μας, την οικογένειά μας, τα παιδιά μας, το σύντροφό μας.

Η κ. Φρόσω Φωτεινάκη είναι ειδικευμένη στην Ψυχοδυναμική Προσέγγιση.

Στον Δήμο Ζηρού δεν υπάρχουν αρχαιολογικοί χώροι ;

Με ικανοποίηση διαβάσαμε στα ΜΜΕ τις πρόσφατες αποφάσεις της οικονομικής επιτροπής της Περιφέρειας Ηπείρου για τα κάστρα του Δήμου Πρέβεζας.

Κύριε Καχριμάνη και κύριε Στράτο Ιωάννου, στον Δήμο Ζηρού δεν υπάρχουν κάστρα και άλλοι αρχαιολογικοί χώροι ;

Σας ενημερώνουμε λοιπόν ότι υπάρχουν και μάλιστα είναι αξιολογότατοι.

1. Το Κάστρο τω Ρωγών, που χρονολογείται από το 700 π.χ. και το οποίο βρίσκεται σε πλήρη απαξίωση και εγκατάλειψη.

2. Το Κάστρο των Πέντε Πηγαδίων, το οποίο βρίσκεται ομοίως σε πλήρη απαξίωση και εγκατάλειψη.

Ούτε ένας προσωρινός και στοιχειώδης φωτισμός δεν έχει τοποθετηθεί στο εν λόγω Κάστρο ώστε αυτό να καταστεί ορατό από το πλήθος των διερχομένων της παρακείμενης Ιονίας οδού.

3. Το Όρραον, που είναι ο μοναδικός αρχαίος οικισμός με διώροφα σπίτια που διασώζονται στον Ελλαδικό χώρο και στον οποίο η τελευταία ανασκαφή πραγματοποιήθηκε πριν από 25 ολόκληρα χρόνια.

4. Το Καστρί Ριζοβουνίου (Αρχαίες Βατίες).

Δυστυχώς και σε αυτό δεν έχει γίνει τίποτα το ουσιαστικό και παραμένει σε πλήρη εγκατάλειψη.

Αλήθεια γνωρίζετε κ Καχριμάνη και κ. Ιωάννου, ότι υπάρχουν στην Αρχαιολογία έτοιμες μελέτες από το 2011 για ανασκαφές και ανάδειξη του Κάστρου των Ρωγών και των Αρχαίων Βατιών και για τις οποίες δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια υλοποίησής τους;

Με ποιά λογική, έναντι αυτών των σπουδαίων αρχαιολογικών χώρων προηγούνται και χρηματοδοτούνται το τζαμί της Καλούτσιανης και τα οθωμανικά λουτρά ;

Αυτά προς ενημέρωση των πολιτών του Δήμου Ζηρού.

Πολίτες δήμου Ζηρού

«Όπους τρέχει του νερό, έτσ’ να τρέξ’ κι του μ’κρό!» Γυναίκες μαμές και γιάτρισσες. (Γράφει η δρ Μαρία Ν. Αγγέλη)

 Eικόνα: Μουσείο φωτογραφίας. Έκθεση με τίτλο «Πορτραίτα Ιστορίας, Βούλα Παπαιωάννου-Δημήτρης Χαρισιάδης 1940-1960- Έργα από τα φωτογραφικά αρχεία του Μουσείου Μπενάκη»


Γράφει η δρ Μαρία Ν. Αγγέλη

e-mail: agelimaria@yahoo.gr

Η γυναίκα ως μαμή είχε πολύ σημαντικό ρόλο στην κοινωνία της εποχής, καθώς ελάμβανε ενεργό ρόλο στο θαύμα της γέννησης. Η μαμή ήταν ένα πολύ σεβαστό πρόσωπο τόσο στην ύπαιθρο, όσο και στα μικρά αστικά κέντρα ως πριν μερικές δεκαετίες… Ακόμη και η γενιά των σημερινών πενηντάρηδων έχει δεχθεί τις φροντίδες της μαμής του χωριού….....

 Εκείνο τον καιρό, στα χωριά δεν υπήρχαν ούτε μαιευτήρες ούτε μαίες με επιστημονική κατάρτιση. Οι  ελάχιστοι  γιατροί δεν μπορούσαν εύκολα να μετακινηθούν και να καλύψουν τις άμεσες ανάγκες, γι' αυτό οι πρακτικές μαμές ήταν αρμόδιες για μια γέννα.

Κάθε χωριό είχε τη μαμή ή τις μαμές του. Σπάνια το ρόλο αυτό τον αναλάμβανε άνδρας. Για παράδειγμα στο χωριό Βλυζιανά, μαμή ήταν η Γιούλα Καραλή ή «Βλάσαινα» και η γριά «Μπακογιάννω» ( Γιαννούλα Μπακογιάννη). Μετά από αυτή προσφέρει ιατρικές φροντίδες και «ματζούνια» ο γιος της Νίκος Μπακογιάννης, γνωστός ως «Μελέτης».

Η μαμή ήταν μια γυναίκα όπως όλες οι άλλες γυναίκες του χωριού. Ήταν νοικοκυρά, υφάντρα, κεντήστρα, αγρότισσα, τσοπάνισσα κ.ά. Οι  γραμματικές γνώσεις της ελάχιστες ή ανύπαρκτες. Τις εμπειρικές γνώσεις μαιευτικής είχε διδαχθεί από τη μάνα της ή από άλλες μαμές του χωριού και τις παρέδιδε, με τη σειρά της, σε νεότερες. Η επίτοκος ένοιωθε σιγουριά στα χέρια της για την ίδια και τη νέα ζωή που θα έφερνε στον κόσμο, γι’ αυτό και ήταν σεβαστό πρόσωπο.

Ο απλός λαός, επειδή η γέννα ήταν μία από τις ιδιαίτερες και επικίνδυνες στιγμές για την έγκυο και το παιδί, εναπόθετε τις ελπίδες της στην Παναγία και γι’ αυτό τον λόγο έφερναν ένα εικόνισμα της Παναγίας, άναβαν ένα κεράκι να καίει όσο διαρκούσε ο τοκετός και όλοι προσεύχονταν, για να έχει αίσιο τέλος και να βγει το μωρό υγιέστατο και σιδερένιο, όπως έλεγαν.

«Άμα γεννάει γυναίκα, ραΐζουν τα βουνά!» έλεγαν στο χωριό. Με τη φράση αυτή δήλωναν τη σημαντικότητα και την επικινδυνότητα της γέννας  στις συνθήκες της εποχής. Με μόνη στήριξη και βοήθεια από μια έμπειρη γυναίκα, χωρίς επιστημονικές γνώσεις. Ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που παρουσιάζονταν επιπλοκές στη γέννα τότε «ράιζαν» και τα βουνά αφού η ελπίδα σωτηρίας της ετοιμόγεννης και του παιδιού ήταν ελάχιστες... Υπήρχαν και περιπτώσεις, που πολλές γυναίκες γεννούσαν μόνες τους στο σπίτι, στο χωράφι ή ακόμα και στο βουνό! Ήταν οι αγρότισσες που ακόμη «με την κοιλιά στο στόμα» δεν εγκατέλειπαν τις εργασίες τους. Το δημοτικό τραγούδι αναφέρεται στην ετοιμόγεννη νεαρή γυναίκα που θερίζει:

Παπαδοπούλα θέριζε σ’ ένα δασύ κριθάρι

Έργους, έργους το πάινε, έργους κοιλοπονάει.

Η μάνα της τη ρώτησε, η μάνα της της λέει:

-Τ’ έχεις, κόρη μ’, και στέκεσαι, και δε βαρείς δρεπάνι;

[…]

Νεγώ, μάνα μ’, κοιλοπονώ να γίνη το παιδί μου.

Η μαμή, όπου κι αν ήταν ή ό, τι κι αν έκανε, ήταν υποχρεωμένη από καθήκον, να τρέξει και να βοηθήσει την ετοιμόγεννη, και να την ξεγεννήσει. Άφηνε την αγροτική εργασία της και αναλάμβανε το ρόλο της μαίας. Παρακολουθούσε και ενίσχυε, κυρίως ψυχολογικά, τη γυναίκα που θα γένναγε, της άλλαζε στάσεις, τη συμβούλευε ποιες κινήσεις έπρεπε να κάνει. Μέχρι να φθάσει η ώρα του τοκετού, η μαμή έβαζε την έγκυο να περπατάει μέσα στο δωμάτιο, για να «κατέβει» πιο γρήγορα το παιδί κι εκείνη να πονάει λιγότερο. Παρενέβαινε και η ίδια όπου χρειαζόταν… Και όταν έβγαινε το παιδί, με πολλή προσοχή και καθαρά χέρια,  το έπιανε και το σήκωνε ψηλά. Του καθάριζε τη μύτη και το φύσαγε να πάρει την πρώτη αναπνοή. Αν το νεογέννητο δεν έκλαιγε, η μαμή το τσιμπούσε για να κλάψει ή το «τίναζε». Έπρεπε, οπωσδήποτε, το μωρό να κλάψει, για να πεισθούν ότι  «έχει ζωή». Η μάνα μου ανέφερε τη δυσκολία της γέννησης του αδελφού μου στο σπίτι, με τη βοήθεια της μαμής  και μαζί του «μάμου», στο χωριό Βλυζιανά. Όταν «έπεσε» το παιδί η βάβω «Χατζάρω» το πήρε στην ποδιά της και το  «τίναξε» για να κλάψει!

Οι πρώτες φροντίδες στο νεογέννητο ήταν συγκεκριμένες, όπως ο έλεγχος της αναπνοής και το δέσιμο του αφαλού. Το κλάμα του επιβεβαιώνει πως μια νέα ζωή ήλθε στον κόσμο! Στα πρώτα καθήκοντα της μαμής ήταν και οι οδηγίες για τους πιθανούς κινδύνους της μητέρας και του παιδιού, που αφορούσαν καθημερινές πρακτικές συμβουλές, αλλά και διάφορες προλήψεις, γιατί τα αερικά ήταν κι αυτά μια απειλή για την εποχή…

Από τη μαμή και άλλες μεγαλύτερες γυναίκες διδασκόταν η μητέρα και την τεχνική του φασκιώματος του παιδιού, ειδικά αν ήταν πρωτάρα. Το φάσκιωμα του μωρού ήταν υποχρεωτικό. Τύλιγαν το μωρό με «κωλόπανα» και φασκιά, σφικτά, φροντίζοντας το κορμί, τα χέρια και τα πόδια να είναι σε ευθεία θέση. Σαν το Λάζαρο, για να χρησιμοποιήσω τη λαϊκή έκφραση μιας υπέργηρης αφηγήτριας. Σα γιουβαρλάκι, κατά την έκφραση μιας νεώτερης αφηγήτριας που αγαπάει τη μαγειρική. Σαν Αιγυπτιακές μούμιες, όπως γράφει ο Λασκαράτος…

 Με το φάσκιωμα πίστευαν ότι εξασφάλιζαν το ίσιο και ωραίο κορμί του μωρού. Ευθυτενές παράστημα. Λεβέντικο κορμί. Ψηλό σαν κυπαρίσσι! Το φάσκιωμα πίστευαν ότι ηρεμούσε το παιδί και κοιμόταν ήσυχα. Επίσης το προστάτευε από μικροτραυματισμούς από τα νυχάκια του, αλλά και αργότερα από κάτι που ίσως έφερνε στο στόμα του. Έτσι τυλιγμένο σφιχτά ήταν εύκολο να το κρατήσει και η γιαγιά όταν απουσίαζε η μάνα σε εξωοικιακές εργασίες… (Μ. Αγγέλη, Η φασκιά. Στοιχείο ενδυματολογίας και ακινησίας του βρέφους…».

https://xiromeronews.blogspot.com/2019/11/h.html). 

 


Τέλος, η μαμή έπαιρνε στην αγκαλιά της το φασκιωμένο μωρό και το παρουσίαζε, για λίγο, στον πατέρα και στους παππούδες για να δώσει τις ευχές της και να δεχτεί, ίσως, ένα φιλοδώρημα, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση της οικογένειας και το φύλο του νεογέννητου. Η γέννηση αγοριού έφερνε πολλή χαρά στην οικογένεια και ιδιαίτερα στον πατέρα. Η γέννηση του κοριτσιού δεν δημιουργούσε ευχάριστα συναισθήματα.

O ξηρομερίτης συγγραφέας Αλέξανδρος Κυριαζής γράφει:

« Από την διαπίστωση της εγκυμοσύνης μέχρι τη γέννηση του μωρού, ουδεμία ιατρική ή άλλη φροντίδα παρείχετο εις όλες σχεδόν τις εγκύους μέχρι τη παραμονή της γέννας. Εις το στάδιο των ωδινών εκαλείτο η πρακτική μαμή διά την υποβοήθηση και συμπαράσταση εις την επίτοκο η οποία με την προτροπή των διά την εφαρμογή υπό των επιτόκων πρακτικών μέτρων όπως φούσκωνε τη μπουκάλα διά την παραγωγή κοιλιακών σπασμών, τη διοχέτευση του θάρρους, το κουράγιο το οποίο πολλές φορές το απαιτούσε με δυνατές φωνές διά μη «σκάσει το παιδί», διά την ανάλογο στάση έως ότου ελευθερώνετο η λεχώνα από το βάρος του μωρού. Επιμελείτο κατόπιν την πλύση της μητέρας και του νεογνού διά την αποκάθαρσή των από τα περιττά και εκεί τελείωνε το μεγάλο μέρος της συμπαράστασης.

Μετά την παρέλευση των πρώτων ωρών και τη φυσιολογική ακολουθία του εξελικτικού σταδίου αποχωρούσε η Μαμή όχι οριστικώς αλλά μετά από διάλειμμα επανήρχετο. Αυτό ήτο το φυσιολογικό στάδιο των επιτόκων. Μετά μια ή δύο ημερών παρακολούθηση ο σύζυγος της λεχώνας κατέβαλλε εις την μαμή το αντίτιμο διά τις προσφερθείσες ώρες υπηρεσίες της σε χρήμα και εκεί τελείωνε η παρουσία της ευχόμενη όπως το επόμενο μωρό του χρόνου να είναι αντιθέτου φύλλου από πού είχε ξεγεννήσει. Είχε ακόμη μια θεσμική υποχρέωση η μαμή να συνοδεύσει το μωρό στην εκκλησία διά την βάπτιση (η οποία πραγματοποιείτο σε γρήγορο χρόνο) ακολουθώντας τη ρήση των ιερέων να το εκχριστιανίσουμε διότι κατά το έθιμο δεν πήγαινε η μητέρα» (Κυριαζής, 2015:275-276).

 Όταν διαπίστωναν ότι το νεογέννητο κινδύνευε να πεθάνει τις πρώτες ώρες της γέννας, η μαμή το «αεροβάφτιζε» και του έδινε ένα όνομα, επειδή δεν έπρεπε να πεθάνει αβάπτιστο. Οι αφηγήσεις γυναικών κυρίως που γέννησαν με τη βοήθεια της μαμής αναφέρουν και περιπτώσεις θανάτων γυναικών «στη γέννα». Όταν η γυναίκα γεννούσε χωρίς γιατρό σε μια δύσκολη περίπτωση δεν είχε καμία ιατρική φροντίδα. Μέχρι να έρθει γιατρός από το κοντινότερο χωριό ή το αστικό κέντρο, η γυναίκα πέθαινε. Συνήθως από αιμορραγία.

Υπήρχαν βέβαια γυναίκες «καλογεννήτρες», όπως λέγονταν, οι οποίες γεννούσαν εύκολα και χωρίς επιπλοκές. Γεννούσαν όπως η κότα το αυγό, για να χρησιμοποιήσω μια ωραία παρομοίωση που άκουσα από μια μάνα η οποία γεννούσε εύκολα.  Υπήρχαν και γυναίκες που δυστυχώς ήταν «κακογεννήτρες» και «κατέληγαν» άλλοτε μαζί με το βρέφος και άλλοτε αφήνοντάς το «αρφανό», χωρίς ποτέ να γνωρίσει τη μητρική αγκαλιά. Η εμπειρική μαμή δεν μπορούσε να βοηθήσει σε τέτοιες περιπτώσεις! Η υπέργηρη αφηγήτρια κ. Σοφία αφηγείται δύο θανάτους νέων γυναικών από το χωριό της:

«Νια γρια μαμή ήτανε κι καρτέραγε να πέσ’ το  παιδί. Εγώ ήμνα καλογεννήτρα.  Μόλις το γέννησα, λέω, αυτός είναι ο γέννος; Δεν πόνεσα πολύ.

Πέθανανε τότε δυο κοπέλλες κούκλες απ’ το χωριό, παντρεμένες στ’ Μαχαλά. Πέθανανε μόλις γέννησανε. Κάτ’ το ύστερο, είπανε,  ξέρω γω.

Μία νέλεγανε Μαρία κι νάλλη Μαργαρίτα. Η Μαρία τ’ Χοντρογιώργου. Αδερφή τς Πανωραίας. Η κουπελλούλα τς έζησε. Ξαναπαντρεύκε ο άντρας τς. Τι νάκανε…» (Προφορική αφήγηση Σοφίας Λαϊνά στη Μ.Α. 31/5/2022).

   Η μαμή, μετά τον τοκετό, με μαλάξεις των χεριών της προσπαθούσε να διορθώσει τυχόν δυσμορφία του κρανίου, της μύτης ή των χειλιών του μωρού. Τύλιγε επίσης μ’ ένα μαντήλι το κεφαλάκι του, για να «σφίξει». Τις ίδιες μαλάξεις συνέχιζε τις πρώτες μέρες και η λεχώνα ή η γιαγιά που φρόντιζε το νεογέννητο. Η μαμή είχε και γνώσεις «παιδιατρικής». Θεράπευε με σκόνη καφέ ή με σταρένιο αλεύρι τα συγκάματα του μωρού. Το έκζεμα στο κεφάλι του μωρού το γιάτρευε αλείφοντας το δυο τρεις μέρες με λάδι. Τα γιατροσόφια της σύστηνε και στη μάνα.

Η μάνα θήλαζε το μωρό για μεγάλο χρονικό διάστημα, ίσως δύο και τρία χρόνια.  Κατά την περίοδο του θηλασμού, όταν η μάνα εργαζόταν σκληρά, ξεγελούσαν την πείνα του μωρού με τον εξής τρόπο: Έδεναν σε ένα πανί ένα λουκούμι στην καλύτερη περίπτωση ή λίγη ζάχαρη κι έτσι το μωρό πιπιλούσε και ηρεμούσε. Αυτός ήταν ένας τρόπος για να ηρεμεί το μωρό και να μην διακόπτει η αγρότισσα την εργασία της.

Μια  πολύτεκνη μάνα η Βασιλική, γνωστή ως «Κώτσαινα», στο Μαχαιρά Ξηρομέρου, αφηγείται σήμερα (2023) ότι γέννησε τα τέσσερα παιδιά της στο σπίτι και όχι στο νοσοκομείο.

«Εδώ στο σπίτι μ’ γέννησα τέσσερα παιδιά! Το Βαγγέλη, για λίγο ήρθε εδώ ο γιατρός ο Πασχάλης, μ’ είδε λίγο κι είπε θα μας πάρει ώρα να γεννήσεις, πάω να δω έναν άρρωστο στ’ Μπαμπίνη κι έρχομαι. Όσο νάρθ’ ο γιατρός, ήρθε εδώ η γριά Ρότσκου, ήτανε μαμή, ήρθε η γυναίκα κι γέννησα εύκολα εγώ. Τότε του κουσί κουσί ήρθε κι ο γιατρός απ΄τη Μπαμπίνη. Γέννησε η Κώσταινα τ’ λένε. Πρωτού ναρθ’ ο γιατρός, η Ρότσκου πρακτική σύμμασε το παιδί. Ο γιατρός εξέτασε το παιδί, ήταν μικρούλι, μας έστειλε μετά σε γιατρό στ Αγρίνιο, να το ιδεί…

Το Γιάννη μ’ τον έκαμα εδώ όχι με γιατρό. Ήρθε η μαμή τον είδε μια χαρά ήτανε.  Μετά το Νέστορα μ’ έπιασανε οι πόνοι κι ήρθε η γριά η Γάκου κι έπεσε ο Νεστοράκης στην ποδιά της γριά μαμής. Μετά η Αλεξάνδρα. Αδηκεί στον κήπο τν έκαμα.  Μούρθε πως θα ενεργηθού, είχαμε ένα αποχωρητήριο πόφκιασαμε τότε με τ’ Δικτατορία. Ανοιχτό, μια τρύπα εκεί, χωρίς νερό. Εκεί σφίγγομαι, βγήκε το κεφαλάκι της κοπέλας μ’. Βήκα τότε όξ στον κήπο μην πέσει το παιδί στην τρύπα. Αδηκεί ν’ απόκαμα την Αλεξάντρα, έπεσε στο χώμα. Νε πήρα στ’ ποδιά μ’, είχα νια φούστα πλατιά, νέβαλλα μέσα κι μπήκα μέσα.  Η πεθερά μ’ πήγε να φωνάξ  τς μαμής, τς γριάς Ντούμνινας τς Σπύραινας, ήτανε στ’ άλογα αυτήνη, πάει μετά στ’ Γάκου, αυτήνη μάζωνανε μύδγαλα…

Έφτασε όμως η Σπύραινα, αλλά εγώ είχα γεννήσει. Κι ερχόντανε κι η Γάκου κι ν’ ειδοποίησε η πεθερά μ’ κι γύρσε πίσω. Μην τσακωθούνε στ’ βάφτιση. Ο νουνός στ’ βάφτιση έδωνε λεφτά στ’ μαμή. Γι’ αυτό η πεθερά μ’ νε γύρσε πίσω κατάλαβες;

«Εε, μ λέει, γέννησες; Είχα στ’ ποδούλα μ’ εγώ το μικρό. Ω, λέει, κοπέλα, σαέσματα, σαέσματα η βάβω! Ρούχα, ρούχα, είχανε το νου τα στα προικιά τότες. Αφαλόκοψε την κοπέλα, νε συγύρισε, ήξερε αυτήνη. Ούλα τα παιδιά μ’ στο σπίτ’ τάκαμα! Είχα κι καλές εγκυμοσύνες κι καλές γέννες ! είχε πει η μαμή στο γιατρείο πουχα πάει για άλλο λόγο, αυτήνη θα κάνει το παιδί, όπως η κότα τα αυγό! Έτσι τάκαμα τα παιδιά μ’. Οι μαμές στο χωριό ήτανε η Ρότσκου, τ’ Άγγελ’ τ’ Λίτσου η μάνα, δεν θυμάμαι τόνομά της, η Γάκου, κι η Σπύραινα η Ντούμνινα, πώς λέγονται αυτήνοι; [Παπαστάμου]. Δεν θυμάμαι τα ονόματά τς. Γένναγα εύκολα κι στα τέσσερα τα παιδιά μ’. Δεν ταλαιπωρήθκα τς γέννες μ’. Ταλαιπωρήθκα πολύ τς δλειές, καπνά, βελανίδια, γρούνια, σπίτι δεν είχαμε ούτε πετρογκάζ, με τη φωτιά μαέρευα…» (Προφορική αφήγηση της Β. Μπ. στη Μ.Α. (11/3/2023).

      Στον τοκετό μια μαμή ήταν αρκετή. Οι περισσότερες μπορεί να δημιουργήσουν σύγχυση με αρνητικό αποτέλεσμα. Η γνωστή παροιμία «Οι πολλές οι μαμές το βγάζουν σκαστό το παιδί» αναφέρεται στην περίπτωση αυτή. Η παροιμία λέγεται μεταφορικά στις περιπτώσεις διχογνωμιών ή πολυγνωμιών που τελικά δεν γίνεται εκείνο που πρέπει να  γίνει.

Η μαμή λόγω της καλής σχέσης με τους χωριανούς και της σημαντικής βοήθειας που πρόσφερε στις δύσκολες ώρες του τοκετού και της λοχείας κέρδιζε εκτός από το σεβασμό και την αγάπη, διάφορα δώρα: μια «μπροστοποδιά», ένα κεφαλομάντηλο, ένα σαπούνι κ.λπ. Γι’ αυτό λέγεται η παροιμία για τους ανθρώπους που κερδίζουν: «Πάντα κερδισμένος σαν την κυρά μαμή».

Όταν ο τοκετός ήταν δύσκολος ή υπήρχαν προβλήματα στη λοχεία η μαμή χρειαζόταν να πάει πολλές φορές στη λεχώνα ή αν ήταν μακριά να μείνει κοντά της πολλές ώρες. Από αυτό βγήκε η παροιμία: «Πήγε για μαμή κι έκατσε λεχώνα»Λέγεται μεταφορικά σε περίπτωση που κάποιος καθυστερεί να επιστρέψει από κάπου που έχει πάει.

Η ελληνική ταινία, Η κυρά μας η μαμή, με πρωταγωνίστρια τη Γεωργία Βασιλειάδου, αποτυπώνει τη θέση της μαμής στην τοπική κοινωνία… Ο Λυκούργος Μπέκος (Ορέστης Μακρής), συνταξιούχος γιατρός του Ι.Κ.Α., αποφασίζει να εγκατασταθεί με την οικογένειά του στη Λεστινίτσα, το χωριό της γυναίκας του (Ελένη Ζαφειρίου) και ανοίγει ιατρείο. Έρχεται, όμως, σιγά-σιγά σε σύγκρουση με την Καλλιόπη Μουστάκη τη μαμή του χωριού και τις ανορθόδοξες ιατρικές πρακτικές της, δηλαδή ξεματιάσματα και φυλακτά

Για την εποχή εκείνη, όχι τόσο μακρινή, ήταν σημαντική η προσφορά της γυναίκας μαμής που αναλάμβανε πρωταγωνιστικό ρόλο στη γέννηση και στη λεχωνιά…

Οι μαμές, παρόλο που δεν διέθεταν επιστημονική ια­τρική γνώση και εξοπλισμό, κατάφερναν να πετύχουν πολλά, χάρη στην εμπειρία, την πίστη και την αλλη­λεγγύη που τις διέκρινε. Λόγω της σύνδεσής τους με τον τοκετό, συμβόλιζαν τη γονιμότητα αυτή καθεαυτή, όπως φαίνεται από τον εορτασμό της Μέρας της Μπάμπως ή Μαμής σε χωριά του βορειοελλαδικού χώρου, όπου ακόμη τελείται το έθιμο σήμερα.

Ας είναι αυτές οι λίγες γραμμές ένα ταπεινό αφιέρωμα για τις πρωταγωνίστριες της γέννησης…