Η δικαίωση του Γιώργου Παπανδρέου

Από την άνοιξη του 2010, όταν ο Γιώργος Παπανδρέου στο Καστελόριζο ανακοίνωνε τη συμφωνία του για το πρώτο Μνημόνιο, με το οποίο απετράπη η άτακτη χρεοκοπία και κρατήθηκε η Ελλάδα στον σκληρό πυρήνα της ευρωζώνης, άκουσε τα πάντα όλα και πλήρωσε βαρύτατο πολιτικό τίμημα.

Πέντε χρόνια μετά κι αφού υπήρξε συμφωνία, από τη κυβέρνηση της Δεξιάς και του κ. Σαμαρά και από την πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς του Αλέξη Τσίπρα, για δύο ακόμη Μνημόνια, εξίσου σκληρά ή και σκληρότερα, ο πρώην πρωθυπουργός θα πρέπει να αισθάνεται, κατά κάποιο τρόπο, δικαιωμένος. Γιατί ουδείς πια «αμνημόνευτος». Μετά το «κεντρώο» μνημόνιο του ΠΑΣΟΚ, ήρθε το «δεξιό» μνημόνιο της ΝΔ και τώρα το «αριστερό» μνημόνιο του ΣΥΡΙΖΑ.

Δικαιωμένος, λοιπόν, μπορεί να αισθάνεται ο Γιώργος Παπανδρέου, γιατί η απόφαση του 2010, μετά την έγκριση του τρίτου Μνημονίου την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου και η προσφυγή τώρα σε πρόωρες εκλογές, ήταν και παραμένει η πυξίδα για την αποφυγή της χρεοκοπίας της χώρας και παράλληλα ο οδικός χάρτης για να υπερβεί τις διαχρονικές παθογένειες που την κατατρύχουν. Κυρίαρχη θέση είχε, και δυστυχώς συνεχίζει να έχει, το πολιτικό και κομματικό σύστημα και η νοοτροπία από την οποία διακατέχεται.

Ούτε τα Ζάππεια του Αντώνη Σαμαρά, ούτε το σχίσιμο των μνημονίων του Αλέξη Τσίπρα, ούτε ο ηρωικός μονόδρομος των «δραχμιστών» αποτέλεσαν και αποτελούν τη λύση των προβλημάτων της χώρας, με δεδομένη ταυτόχρονα την παραμονή της στην Ε.Ε. Μοιάζουν με υπεκφυγές και όχι με παραδοχή του ελληνικού προβλήματος.

Τόσο ο Αντώνης Σαμαράς όσο και ο Αλέξης Τσίπρας είδαν, χωρίς να το παραδέχονται δημόσια, στη θητεία τους όσα είχε δει πρώτος ο Γιώργος Παπανδρέου. Το ότι το διεθνές περιβάλλον ήταν και παραμένει σκληρό και ανελέητο γιατί κανείς δεν χαρίζει λεφτά. Απαιτεί Μνημόνιο, δηλαδή δεσμευτικές εγγυήσεις. Κι έτσι εξαναγκάστηκαν να πάνε σε  Μνημόνια, όχι γιατί το ήθελαν.

Δικαιωμένος επίσης ο πρώην πρωθυπουργός για την πρότασή του, από τον Ιούνιο του 2011, να υπάρξουν ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές συναινέσεις. Ο Αντώνης Σαμαράς, ως γνωστόν, την αρνήθηκε απαιτώντας εκλογές, δύο μάλιστα μέσα στο 2012, για να έρθει πρώτος. Πληρώθηκε με το ίδιο νόμισμα όταν ζήτησε στήριξη από τον Αλέξη Τσίπρα την οποία, βεβαίως, ο παραιτηθείς πρωθυπουργός δεν την έδωσε. Τώρα όμως την έλαβε από τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ίσως άλλη μια επιβεβαίωση του πρώην πρωθυπουργού.

Δικαιωμένος ακόμη μπορεί να είναι ο Γιώργος Παπανδρέου γιατί προέταξε και άρχισε να εφαρμόζει σχέδιο ευρύτατων μεταρρυθμίσεων σε όλα τα επίπεδα ώστε να ανατραπούν οι ανορθολογισμοί στο κράτος και την οικονομία. Πολλές τις ανέτρεψε η  κυβέρνηση Σαμαρά και πλήρως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ. Όμως αυτές συνεχίζουν να ζητούν και να επιβάλλουν με κάθε νέο μνημόνιο, οι δανειστές. Κι απ' ό,τι φαίνεται είναι ο μόνος δρόμος μέχρι τώρα διεξόδου από τη κρίση.

Δικαιώνεται όμως πραγματικά ο κ. Παπανδρέου; Εν μέρει. Δεν κατάφερε να πείσει την ελληνική κοινωνία να αποδεχθεί το διαχρονικό πρόβλημα της Ελλάδας, απ' όπου προήλθε η κρίση, δηλαδή τον ελλιπή παραγωγικό εκσυγχρονισμό της ώστε να συγκριθεί ευθέως με την υπόλοιπη Ευρώπη. Την θεσμική κρίση και τον περιορισμό της δημοκρατικής λειτουργίας. Την ανάγκη ανακαθορισμού της εθνικής της προοπτικής.

«Διευκόλυνε» με τη στάση του το έργο των πολιτικών του αντιπάλων. Δεν «πάτησε» πόδι όσο έπρεπε και όταν πιέστηκε η αντίστασή του δεν φάνηκε σθεναρή. Ασφαλώς έκανε λάθη σημαντικά τόσο στον χειρισμό των εξελίξεων όσο και στην εμπιστοσύνη που έδειξε σε συγκεκριμένα πρόσωπα τα οποία ήταν κατώτερα των περιστάσεων.

Ωστόσο, τα όσα αποφάσισε το 2010 και προωθούσε, με παραλείψεις, λάθη, δισταγμούς, αδικίες, προκαλώντας έντονη δυσαρέσκεια σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, που έπεσαν θύματα του λαϊκισμού και της εύκολης ρητορικής, δεν έχουν αναιρεθεί. Και για να αποδίδουμε «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι», η βασική στρατηγική για τη χώρα που ακολούθησε η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είναι και παραμένει η ίδια. Το ζητούμενο για όλους είναι να την ακολουθήσουν με συνέπεια μέχρι τέλους για να δούμε, το συντομότερο, ευοίωνο μέλλον. Μέχρι τώρα όμως δεν έχει γίνει.

του Μιχάλη Μιχαήλ 

Ο Μιχάλης Μιχαήλ είναι δημοσιογράφος

www.protagon.com