H ασκεπής πραγματικότητα

Κάποτε οι εκλογές αποτελούσαν σύνθημα της εκάστοτε αντιπολίτευσης από την επομένη κιόλας των προβλεπομένων από το Σύνταγμα εκλογών. Τώρα έχουμε πραγματοποιήσει στην κυριολεξία άλμα: δύο εκλογές και ένα δημοψήφισμα μέσα στην ίδια χρονιά, χωρίς να είναι βέβαιο ότι οι Έλληνες πολίτες έχουν επαρκώς συνειδητοποιήσει την πραγματικότητα. Η χώρα μας διανύει ήδη το 37ο έτος από την υπογραφή της Συνθήκης προσχώρησης στην ΕΟΚ και μετέπειτα ΕΕ. Τριάντα επτά χρόνια συμμετοχής μας σε όλες τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και φιλοδοξίας μας να είμαστε πάντα στο λεγόμενο σκληρό πυρήνα της Ευρώπης. Τριάντα επτά χρόνια που με τη θέλησή μας εκχωρήσαμε αρμοδιότητες σε υπερεθνικά όργανα αποδεχθήκαμε την Ευρωπαϊκή Συνθήκη και το κανονιστικό της πλαίσιο και επωφεληθήκαμε από τη χρηματοδότησή της στη γεωργία, στα έργα υποδομής, στην εκπαίδευση και κατάρτιση, σε καινοτόμα προγράμματα, στη μεταφορά καλών και επιτυχημένων πρακτικών στη χώρα μας.

Αποκτήσαμε ισχύ για την αντιμετώπιση προβλημάτων ασφάλειας και πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού ξέφυγε από τη φτώχεια και την ανασφάλεια. Η πολιτική μας ελίτ υπήρξε ισότιμος συνομιλητής των ισχυρών κυβερνήσεων της Ευρώπης και των ευρωπαϊκών θεσμών, ενώ άνθρωποι, κεφάλαια και υπηρεσίες είχαν ανοιχτά τα σύνορα για να μετακινούνται οπουδήποτε στον ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο.

Σήμερα βρισκόμαστε σε κάθοδο και έχουμε απομακρυνθεί από αυτά που κατακτήσαμε σ'αυτό το διάστημα. Σήμερα αναδύονται δυνάμεις φυγόκεντρες που θυμίζουν τις μαύρες σελίδες της ευρωπαϊκής ιστορίας, ενώ οι πολιτικοί εκφραστές της ευρωπαϊκής πορείας έχουν επανειλημμένα δείξει αμηχανία ή και ανεπάρκεια μπροστά στη σκληρή πραγματικότητα. Με τρόπο πρωτοφανή ανέδειξαν τα memoranda που υπέγραψαν οι κυβερνήσεις εν'ονόματι του ελληνικού κράτους σε μοναδικό πρόβλημα της χώρας μας που ίσως να λύνεται με τη μη εφαρμογή των δεσμεύσεων. 

Το πρόβλημα μας όμως είναι η χρεοκοπία συνδεδεμένη με την ανεπάρκεια του ελληνικού κράτους, την απηρχαιωμένη δομή, τις πελατειακές σχέσεις και την άρνηση μεταρρυθμίσεων που ανταποκρίνονται στα νέα ευρωπαϊκά και παγκόσμια δεδομένα. Το πρόβλημα είναι επίσης το θυμικό των Ελλήνων που συχνά υποκαθιστά την πραγματικότητα από την επιθυμία. Την ίδια στιγμή οι πολιτικοί μας ακόμη και εκεί που συμφωνούν διστάζουν να αναδείξουν την σκληρή πραγματικότητα και να ζητήσουν από τις διάφορες ομάδες συμφερόντων να καταλάβουν ότι το δημόσιο συμφέρον, το συμφέρον της χώρας και του συνόλου των πολιτών της δεν ταυτίζεται κατ' ανάγκη με τα μικρά συμφέροντα των διαφόρων ομάδων .

Η Ελλάδα πρέπει ν' αλλάξει, ν' αλλάξει ουσιαστικά να γίνει μια πραγματικά ευρωπαϊκή χώρα με ανοιχτούς ορίζοντες, με εκμετάλλευση του ποιοτικού ανθρώπινου δυναμικού της, με άξονα την ξεχασμένη αξιοκρατία, με ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που θα επιβάλλουν αρχές, αξίες και κανόνες. Η εποχή που με «μπαλώματα» προσπαθούσαμε να δείχνουμε ότι είμαστε σύγχρονοι, τελείωσε. Το ίδιο το Σύνταγμα πρέπει ν' αλλάξει άρδην και χρειάζεται όχι μια αναθεωρητική Βουλή, αλλά μια Συντακτική Συνέλευση. Ο φόβος για τις μεταρρυθμίσεις και τις αλλαγές πρέπει να μετατραπεί σε ατομική ευθύνη και συλλογική δράση για να κάνουμε τη ζωή μας πραγματικά καλύτερη.

Τα ανεξέλεγκτα κυκλώματα και οι μικροομάδες συμφερόντων, η αναξιοκρατία και ο νεποτισμός πρέπει να σπάσουν. Το πρόβλημα μας δεν είναι η τρόικα εξωτερικού, αλλά οι «ιστορίες τρέλλας» του εσωτερικού που σκάβουν τον λάκκο μας την ίδια στιγμή που κάποιοι πανηγυρίζουν για μάχες που δόθηκαν, για ψευτοανανεώσεις, για δεσμεύσεις που δεν θα τηρηθούν, για περίτρανα όχι των οποίων η τύχη αγνοείται και για την Ελλάδα που βρίσκεται με το ένα πόδι στην Ευρώπη και το άλλο σε ελεύθερη κίνηση. 

Έχει σημασία το πώς μας βλέπουν οι εταίροι στην Ευρώπη; Ασφαλώς! Η μεγαλύτερη δύναμη στον κόσμο, οι ΗΠΑ ενδιαφέρεται απόλυτα για το πώς τη βλέπουν ακόμη και στην μικρότερη χώρα του κόσμου. Λοιπόν πρέπει να το πούμε, είτε έχουν δίκιο είτε όχι οι εταίροι μας στην Ευρώπη, αλλά και οι τρίτοι παρατηρητές έξω από την Ελλάδα, έχουμε χάσει το καλό μας όνομα στα κέντρα λήψεως αποφάσεων και αυτό επηρεάζει τις εξωτερικές μας σχέσεις και την εσωτερική πραγματικότητα. Φαίνεται πως τα πρόσωπα που θεωρούνται αξιόπιστοι συνομιλητές μέσα στη χώρα για τους Ευρωπαίους μετριούνται μάλλον στα δάχτυλα του ενός χεριού. Αν αυτό δεν καταφέρουμε ν' αλλάξει, αν δεν σταθούμε συνεπείς στις δεσμεύσεις μας, αν συνεχιστεί το ίδιο θέατρο που παίζεται από το 2010 με αποκορύφωμα το τελευταίο επτάμηνο, δεν θα υπάρξει καινούργια περίοδος ευημερίας για τον τόπο μας. Φοβούμαι ότι η αρχαία ελληνική επιστήμη, η γραμματεία, ο πολιτισμός και το ελληνικό όνομα Ευρώπη δεν θα μπορούν να μας σώσουν.

Μαριέττα Γιαννάκου Γίνετε fan Νευρολόγος-Ψυχίατρος, πρώην υπουργός Υγείας, Πρόνοιας και Κοιν. Ασφαλίσεων και Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων

www.huffingtonpost.gr