Η στάχτη στα μάτια δε μένει για πάντα

Η διαδικασία του διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες ήταν τελείως πρωτόγνωρη για τα ελληνικά, αλλά και για τα διεθνή δεδομένα. 66 ώρες πλήρους απομόνωσης για τους εκπροσώπους των υποψηφίων, παντελής απουσία επικοινωνίας με τον έξω κόσμο και διαρροών, πολλαπλοί γύροι δημοπρασιών με διάρκεια άνω των 15 ωρών ο καθένας, αστρονομικά ποσά προσφορών από τους πλειοδότες για ένα προϊόν σχετικά χαμηλής εμπορικής αξίας, μεγάλη απόσταση στα χρηματικά τιμήματα όσων επικράτησαν, μειοδότες με ποσά προσφορών μεγαλύτερα από κάποιους εκ των πλειοδοτών.

Σε πρώτη ματιά, ο στόχος της κυβέρνησης επετεύχθη σε μεγάλο βαθμό. 246 εκατομμύρια στα δημόσια ταμεία, οι καναλάρχες ταπεινωμένοι με βαλιτσάκια και στρώματα στα χέρια «φυλακισμένοι» για σχεδόν τρεις ημέρες σε ένα δωμάτιο, το MEGA εκτός παιχνιδιού, μια τηλεοπτική άδεια σε άνθρωπο που βρίσκεται κοντά στην Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, τα φώτα της δημοσιότητας μακριά από περικοπές συντάξεων και ΕΝΦΙΑ, δυνατότητα εξαγγελίας παροχών από τον Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ και εκτόξευση πύρινων λόγων περί πάταξης της διαπλοκής.

Την ίδια όμως ώρα δεν επετεύχθη το πολυπόθητο κλείσιμο του «ενοχλητικού» ΣΚΑΙ, ένας επιχειρηματίας φίλα προσκείμενος προς την Κυβέρνηση δεν έλαβε άδεια, ο διαγωνισμός βρίσκεται υπό αμφισβήτηση στο ΣτΕ, σύντομα θα πέσει «μαύρο» σε κάποιους υφιστάμενους αλλά «υγιείς» σταθμούς με αρνητικό αντίκτυπο στην εικόνα της Κυβέρνησης, το ΕΣΡ ξανά δυναμικά στην κουβέντα και πλέον η Κυβέρνηση να το «αγαπά» και να το «σέβεται» (τώρα βέβαια που ολοκληρώθηκε η «χοντρή» δουλειά).

Ποιος όμως μπορεί να επικαλεστεί ειλικρινά ότι ενισχύθηκε η πολυφωνία και χτυπήθηκε έστω και ελάχιστα η διαπλοκή; Με 4 ιδιωτικά κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας αντί για 9, η επιρροή των νέων καναλαρχών στα δημόσια πράγματα μάλλον ενισχύεται παρά μειώνεται. Το ίδιο ισχύει για την πολυφωνία, η οποία σαφώς περιορίζεται με λιγότερα κανάλια, τα οποία μάλιστα θα αναγκαστούν να μειώσουν σημαντικά τα κόστη τους (άρα και την ποιότητα του προγράμματός τους) για να καλύψουν το τεράστιο κόστος των αδειών. Κερδισμένη από όλα αυτά βγαίνει και η ΕΡΤ (και όσοι εμμέσως την ελέγχουν), με εξασφαλισμένους δημόσιους πόρους, πληθώρα προσωπικού, λιγότερους ανταγωνιστές που ταυτόχρονα θα έχουν να καλύψουν τεράστιες οικονομικές υποχρεώσεις (λόγω του υψηλού κόστους των αδειών).

Η Κυβέρνηση όμως ταυτόχρονα προσέφερε ένα μεγάλο δώρο σε όσα κανάλια είχαν μεγάλα χρέη και δεν έλαβαν άδεια. Τους έδωσε την ιδανική δικαιολογία να κλείσουν τις εταιρείες τους, μην πληρώνοντας τα χρέη τους και τις αποζημιώσεις στους εργαζομένους τους, επικαλούμενοι την απώλεια της πανελλαδικής άδειας. Είναι βέβαια πιθανό κάποιοι από αυτούς τους σταθμούς να διεκδικήσουν περιφερειακή άδεια (στα αστικά κέντρα) ή θεματική άδεια, εξοικονομώντας σημαντικά χρηματικά ποσά από την αδειοδότηση. Και σε αυτήν την περίπτωση όμως το μέγεθός τους και ο αριθμός των εργαζομένων τους θα συρρικνωθεί σημαντικά, οδηγώντας στην ανεργία το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού τους. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα, μεγάλο μέρος των εσόδων από τις άδειες να «εξατμιστούν» λόγω των μειωμένων φόρων, τελών και εισφορών που θα πληρώνουν οι σταθμοί που δεν έλαβαν άδεια και θα συνεχίσουν συρρικνωμένοι ή θα κλείσουν.

Η επικοινωνιακής φύσεως «νίκη» της Κυβέρνησης θα κρατήσει πολύ λίγο. Όταν το «μαύρο» πέσει στα κανάλια και οι άνεργοι εργαζόμενοί τους μείνουν στο δρόμο, όταν θα αρχίσουν να διοργανώνονται συναυλίες υπέρ τους (βλέπε ΕΡΤ), τότε η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ θα νιώσει τις επιλογές της να γυρίζουν μπούμερανγκ εναντίον της. Να έχουμε επίσης στο μυαλό μας ότι εκκρεμούν δικαστικές αποφάσεις στο ΣτΕ και ίσως μελλοντικά και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια (αν δεν υπάρξει δικαίωση στο ΣτΕ), οι οποίες αν βγουν υπέρ των σταθμών θα προκαλέσουν τεράστιο πολιτικό πλήγμα στην Κυβέρνηση και μαζικό κύμα αιτήσεων αποζημίωσης από τους θιγόμενους.

Τα ποσά που δόθηκαν για τις άδειες ήταν εξωπραγματικά και μόνο σε εξυγίανση του ραδιοτηλεοπτικού χώρου δεν οδηγούν. Τα χρήματα αυτά δεν μπορούν να αποσβεστούν εντός 10 ετών και σίγουρα θα στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό (λόγω και των τεράστιων διαφορών μεταξύ των ποσών που προσέφεραν οι 4 πλειοδότες), οδηγώντας σε ακόμα μεγαλύτερη μείωση κόστους και συρρίκνωση του κλάδου και των αμοιβών του προσωπικού. Μόνο ο όμιλος Βαρδινογιάννη προσέφερε ποσά που προκύπτουν βάσει καθαρά επιχειρηματικής λογικής (13 εκατομμύρια ευρώ), ενώ οι υπόλοιποι αναγκάστηκαν να προσφέρουν εξωπραγματικά ποσά, είτε για να κρατήσουν τα «μαγαζιά» τους ανοιχτά (ΑNTENNA, ΣΚΑΙ, ALPHA), είτε για να «μπουν» πάση θυσία στον ραδιοτηλεοπτικό χώρο (Καλογρίτσας, Μαρινάκης). Μόνο βιώσιμα και διαφανή κανάλια δεν μπορούν να σχηματιστούν όμως με αυτόν τον τρόπο.

Ποιος όμως μπορεί να επικαλεστεί ειλικρινά ότι ενισχύθηκε η πολυφωνία και χτυπήθηκε έστω και ελάχιστα η διαπλοκή;

Η Ν.Δ. υποστηρίζει ότι όταν έρθει στην εξουσία θα διατηρήσει τις άδειες που δόθηκαν, αλλά θα προκηρύξει και πολλές επιπλέον άδειες. Αν λάβει κανείς υπόψη ότι αυτό το γνώριζαν οι υποψήφιοι πριν τη δημοπρασία των αδειών και ότι η Ν.Δ. θα είναι πιθανότατα η επόμενη κυβέρνηση, τα προσφερόμενα τιμήματα φαντάζουν ακόμα πιο εξωπραγματικά. Ίσως οι πλειοδότες να γνωρίζουν ότι αυτές οι άδειες θα είναι θνησιγενείς και δεν θα πληρωθούν πλήρως τελικά (μόνο το 30% πρέπει να πληρωθεί άμεσα, με το υπόλοιπο 70% να εκκρεμεί για τα επόμενα 2 χρόνια) αν τελικά το ΣτΕ ακυρώσει τον διαγωνισμό ή αν γίνουν εκλογές σύντομα και επικρατήσει η Ν.Δ. Σε αυτήν την περίπτωση το Δημόσιο θα βρεθεί να οφείλει χρήματα και αποζημιώσεις στους θιγόμενους και ίσως αναγκαστεί να βάλει πάλι το χέρι στην τσέπη.

Ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να πανηγυρίσει για λίγες μέρες, να καυχηθεί ότι «χτύπησε» τους καναλάρχες και τη «διαπλοκή», να μοιράσει παροχές και επιδόματα στη ΔΕΘ από τα μελλοντικά 246 εκατομμύρια (άλλωστε 2 χρόνια μετά, ποιος ζει ποιος πεθαίνει), να αποφύγει την κουβέντα για τα σοβαρά ζητήματα (μειώσεις συντάξεων, αύξηση φόρων, κόκκινα δάνεια και πλειστηριασμοί, β' αξιολόγηση και εργασιακά, ΕΝΦΙΑ και ΕΚΑΣ, ύφεση της οικονομίας). Η πραγματικότητα όμως δεν αλλάζει και είναι σκληρή και αδυσώπητη.

Ο κύβος ερρίφθη και τα πράγματα έχουν ήδη πάρει το δρόμο τους. Σύντομα θα έχουμε ξεχάσει όλα αυτά περί τηλεοπτικών αδειών και θα έχουμε βουτήξει ξανά βαθιά στα ατέλειωτα προβλήματά μας. Τότε θα έχουν τελειώσει κι οι λαγοί στο καπέλο των ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ (εκλογικός νόμος, νέο Σύνταγμα, καναλάρχες, εγκαίνια έργων).

Τότε θα φανεί ότι τελικά ο ταχυδακτυλουργός ξέμεινε από κόλπα, ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός και δε μπορεί να καλυφθεί μόνο με τα γάντια του. Αμέσως μετά θα ψάχνουμε τους νέους καναλάρχες του νέου συστήματος εξουσίας που θα έχει προκύψει. Κι η ανάμνηση των 66 ωρών και των βαρύγδουπων κυβερνητικών δηλώσεων που τις ακολούθησε, θα μας θυμίζει πόσο πρόσκαιρες είναι οι επικοινωνιακές νίκες όταν προορίζονται να καλύψουν πολλαπλές ήττες ουσίας και αλλότριες μικροκομματικές προθέσεις. 

Η στάχτη στα μάτια δε μένει για πάντα...

www.huffingtonpost.gr