2015: Μια χρονιά δίχως καλοκαίρι

Μερικές φορές αναπολούμε την παιδική μας ηλικία, υποσυνείδητα, χωρίς να το επιδιώξουμε. Το μυαλό μας τότε κάνει τις δικές του προβολές στο χρόνο, χωρίς να μας ρωτήσει, ιδιαίτερα σε στιγμές έντασης και έντονου άγχους. Είναι ένας απ' τους τρόπους άμυνας που έχει ο ανθρώπινος εγκέφαλος απέναντι σε στρεσογόνες καταστάσεις που ανεβάζουν επικίνδυνα τα επίπεδα της κορτιζόλης στο αίμα. Κάτι δηλαδή σαν ένα ευχάριστο διάλειμμα που μας προστατεύει προσωρινά από τις αρνητικές επιδράσεις του στρες στον οργανισμό μας.

Μία όμορφη παιδική ανάμνηση που έρχεται κάποιες φορές στο μυαλό μου είναι η λαχτάρα με την οποία περίμενα το καλοκαίρι να έρθει. Το σήμα για το καλοκαίρι που μόλις άρχιζε μου έδινε πάντα η διαφήμιση της HELMEPA (μπορείτε να τη δείτε

 με τον γλάρο που μας συμβούλευε να μην πετάμε σκουπίδια και πλαστικά σε θάλασσες και ακτές). 

Ένα καλοκαίρι που συνήθως περνούσα ως παιδί στο ίδιο μέρος, αλλά που πάντα έμοιαζε σαν μια πρωτόγνωρη εμπειρία που δεν είχα ποτέ ξαναζήσει.

Περνώντας τα χρόνια, η παιδική αθωότητα αντικαταστάθηκε με τον τρόπο που οι ενήλικοι αντιμετωπίζουν τα πράγματα. Πλέον το καλοκαίρι έπαψε να είναι κάτι υπέροχο, μοναδικό, μαγικό, συνδεδεμένο με στιγμές χαλάρωσης και παιχνιδιού τρίμηνης διάρκειας και μετατράπηκε σε ένα διάστημα 2-3 εβδομάδων που συνδέθηκε κυρίως με τα ταξίδια και τα νέα μέρη που επισκεπτόμασταν και το κλιματιστικό που δούλευε στο φουλ για να αντέξουμε τη ζέστη που ως παιδιά δεν μας ενοχλούσε και τόσο. 

Παρόλα αυτά, το καλοκαίρι εξακολουθούσε να αποτελεί μια ευχάριστη ανάπαυλα από την καθημερινότητα και μια ευκαιρία να ξεχαστούμε, έστω για λίγες εβδομάδες, απ' τα προβλήματα που μας απασχολούν όλο το χρόνο. Ακόμα και την περίοδο μετά το 2010, αν και με μικρότερες οικονομικές δυνατότητες οι περισσότεροι σε σχέση με παλιότερα, το καλοκαίρι ήταν κάτι που όλοι περιμέναμε με ανυπομονησία για να νιώσουμε διαφορετικά και να χαλαρώσουμε.

Αυτήν τη χρονιά όμως συνέβη κάτι για πρώτη φορά. Το 2015 δεν είχε καλοκαίρι! Μέχρι και τον Ιούλιο όλοι κρατούσαμε την ανάσα μας για τη συμφωνία που περιμέναμε να έρθει και δεν ερχόταν. Αγωνία αν την επόμενη μέρα θα είχαμε ευρώ ή δραχμή, αν θα έμπαινε ο μισθός ή η σύνταξη στην ώρα της, αν οι καταθέσεις μας θα εξακολουθούσαν να υπάρχουν ολόκληρες στην τράπεζα, αν θα προλαβαίναμε και σήμερα να τραβήξουμε 50 ή 60 ευρώ από την μεγάλη ουρά μπροστά στο ATM, αν θα ψηφιστούν τελικά τα μέτρα στη Βουλή στις 4 το πρωί. 

Αύγουστος και ακόμα έχουμε την ίδια αβεβαιότητα αν τελικά θα υπογραφεί και θα ψηφιστεί η τελική συμφωνία στη Βουλή, αν θα φορτωθούμε με νέα βάρη, αν θα πέσει η κυβέρνηση, αν θα έχουμε εκλογές, αν θα πληρωθούν τα δεδουλευμένα τους όσοι εξακολουθούν να είναι απλήρωτοι από τις δουλειές τους, αν θα επανέλθουν στη δουλεία τους όσοι βρέθηκαν σε αναγκαστική άδεια λόγω των capital controls, αν η αγορά θα αρχίσει να κινείται και πάλι. 

Μιλώντας με γνωστούς και φίλους, διαπιστώνεις ότι οι περισσότεροι φέτος δεν ένιωσαν καθόλου το καλοκαίρι, δε θα πάνε καν διακοπές, είτε γιατί δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα, είτε γιατί δεν έχουν την ψυχική διάθεση.

Το καλοκαίρι φέτος μας προσπέρασε και πήγε σε άλλες παραλίες. Ήταν το καλοκαίρι της "ενηλικίωσης" όλων μας, το καλοκαίρι που θα θυμόμαστε ως το τέλος των μύθων και των αυταπατών. Το γκρέμισμα των χάρτινων πύργων και των κάστρων που είχαμε χτίσει πάνω στην άμμο. Ένα καλοκαίρι που στην πράξη δεν υπήρξε, ούτε καν στα αθώα μάτια των περισσότερων παιδιών, που ένιωσαν ανεπαίσθητα κι αυτά τον κίνδυνο της κατάρρευσης να τα απειλεί.

Αυτό το καλοκαίρι αναπολώ συχνά τον γλάρο της διαφήμισης να φυσάει τη σφυρίχτρα του και να μας καλεί να κρατήσουμε καθαρές τις ακτές, αλλά με ένα θλιμμένο ύφος στο πρόσωπό του, βλέποντας τη χώρα σε αυτά τα χάλια, 30 χρόνια μετά την πρώτη του εμφάνιση.

Και χωρίς καλοκαίρι πλέον, μόνο τρεις εποχές το 2015...

Να δούμε το 2016 πόσες εποχές θα έχει; Λέτε να κινδυνεύει και η Άνοιξη;

Υ.Γ. Την ώρα που έγραφα αυτό το κείμενο, στο μυαλό μου ήρθε μια παλιά αγαπημένη εικόνα, σαν deja-vu. Ενός 10χρονου παιδιού, κάπου στη δεκαετία του '80, να έχει μπει σκαστός στη συναυλία του Διονύση Σαββόπουλου μέσα στο δασάκι, δίπλα στη θάλασσα στη Σπιάτζα και να μαγεύεται με τους ήχους ενός τραγουδιού που δονούσε υπέροχα την ατμόσφαιρα, υμνώντας το καλοκαίρι.

  

Aκούστε εδώ με κλειστά μάτια και αφήστε τις εικόνες του να σας ταξιδέψουν στα παιδικά σας καλοκαίρια.

Αυτά τουλάχιστον κανείς δεν μπορεί να μας τα στερήσει...

Χρύσανθος Στεφανόπουλος

Οικονομολόγος - Ορκωτός ελεγκτής

www.huffingpost.gr