Την έναρξη της λειτουργίας του Οικομουσείου
Ποταμού Αώου, σηματοδοτεί το διήμερο συνέδριο, το οποίο ολοκληρώθηκε στην
Κόνιτσα, με τη συμμετοχή φορέων και τοπικών παραγόντων από τους δήμους Πρεμετής
και Κλεισούρας Αλβανίας, καθώς και Ζαγορίου και Κόνιτσας, περιοχών τις οποίες
διασχίζει ο ποταμός Αώος.Το Οικομουσείο του ποταμού Αώου είναι ένα ανοιχτό
μουσείο, με "εκθέματα" το περιβάλλον που η φύση σμίλεψε, τους οικότοπους, τους
πολιτισμούς και την οικονομία που αναπτύχθηκαν γύρω από το νερό, τα μνημεία και
τα ιστορικά κτίρια. Στόχος του εγχειρήματος είναι η προστασία και η προβολή της
ευρύτερης περιοχής του ποταμού, από τις πηγές του μέχρι το Τεπελένι της
Αλβανίας, συμπεριλαμβάνοντας και τους ποταμούς Βοϊδομάτη και Σαραντάπορο καθώς
και τα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας.
Η δημιουργία του Οικομουσείου του
ποταμού Αώου, βασίστηκε σε ήδη υπάρχουσες επιστημονικές μελέτες, σε επιτόπια
έρευνα, καθώς και σε μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής. Μέσα από τη διαδικασία
αυτή, επιλέχθηκαν τέσσερις βασικές θεματικές διαδρομές, δύο για την Ελλάδα και
δύο για την Αλβανία, οι οποίες αναλύονται σε επιμέρους θεματικές ενότητες.
Ειδικότερα, οι ενότητες για την Ελλάδα είναι, «Ο Αώος και ο άνθρωπος», «Οι
δρόμοι και η μετακίνηση», ενώ για την Αλβανία, «Οι καρποί της γης» και «Το νερό
κι ο τόπος». Ο επισκέπτης του Οικομουσείου θα έχει τη δυνατότητα να περιηγηθεί
και να ανακαλύψει τα ιδιαίτερα πολιτισμικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά του
τόπου αυτού.
Ως σημεία εκκίνησης από τις δύο χώρες, έχουν οριστεί η
Βοβούσα στο ανατολικό Ζαγόρι και η Πρεμετή στον αλβανικό Νότο.Η διαδρομή «Ο Αώος
και ο άνθρωπος» αναφέρεται στη συνύπαρξη της φύσης και των κατοίκων στην
περιοχή, καθώς και στο πώς διαχρονικά λειτούργησαν οι κοινωνίες, οι οποίες
στηρίχθηκαν στα τοπικά υλικά και τις δυνατότητες που παρείχε το νερό. Ο
επισκέπτης αυτής της διαδρομής θα γνωρίσει τα νεροπρίονα στην κοιλάδα του Αώου,
τον άυλο πολιτισμό του νερού, καθώς την πανίδα και τη χλωρίδα της περιοχής.
Η δεύτερη διαδρομή εντός Ελλάδας αναλύει το πώς η αδιάρρηκτη σχέση του
περιβάλλοντος και του ανθρώπου καθόρισε απόλυτα την ταυτότητα της περιοχής,
δείγμα της οποίας είναι ένα μεγάλο δίκτυο από ορεινούς δρόμους, πέτρινα γεφύρια,
λιθόστρωτα μονοπάτια και καλντερίμια, δηλαδή, τους δρόμους των μαστόρων, των
κτηνοτρόφων, των κοπαδιών.«Οι καρποί της γης», η θεματική διαδρομή για την
Αλβανία, εξετάζει το πώς η αρμονία που χαρακτηρίζει το φυσικό τοπίο αποτυπώνεται
στη ζωή του πληθυσμού και τον Αώο, ως σημαντική πηγή έμπνευσης. Η διαδρομή
ειδικότερα αναφέρεται στα δώρα του δάσους, στην καλλιέργεια της γης, στη φύση,
ως πηγή έμπνευσης, και στη μουσική που γεννιέται εκεί όπου η φύση συναντά τον
πολιτισμό. Στην τελευταία διαδρομή, «το νερό και ο τόπος», το υγρό στοιχείο
τονίζεται ως πηγή τουριστικής έλξης, αγροτικής ανάπτυξης και παραγωγής
ενέργειας, στοιχεία βασικά για την οικονομία της περιοχής.
Ο δήμαρχος της
Κόνιτσας μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων είπε ότι τα ποτάμια ενώνουν
τις κοινωνίες των όμορων δήμων της Ελλάδας και της Αλβανίας και τόνισε: «Σε αυτή
την προοπτική, ξεκινά ένα πρόγραμμα υλοποίησης ζωντανού Οικομουσείου του Αώου.
Θα αναδείξουμε την ιστορία και τον πολιτισμό. Η φύση έφτιαξε το ποτάμι, αλλά ανά
τους αιώνες αναπτύχθηκαν γύρω από αυτό κοινωνίες και πολιτισμοί. Αυτή η δράση
που ξεκινάει σήμερα επικαιροποιεί το ζήτημα της εκτροπής των υδάτων του Αώου,
θέμα για το οποίοι έντονα αντιδρούμε».
Ο Γκιλμπέρτο Γιάτσε,
δήμαρχος της Πρεμετής, χαρακτήρισε τον Αώο ως «το ποτάμι της ζωής». «Δεν είναι
μόνο το νερό, είναι οι κοινωνίες, οι οικισμοί έχουν δημιουργηθεί στην περιοχή,
γιατί υπάρχει ο Αώος», τόνισε ο κ. Γιάτσε.Το Οικομουσείο του ποταμού Αώου είναι
έργο συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από εθνικούς πόρους στο
πλαίσιο του Διασυνοριακού Προγράμματος ΙΡΑ «Ελλάδα-Αλβανία 2007-2013».
Υλοποιείται από τέσσερις συνεργαζόμενους φορείς, το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη
Φύση και τον 'Ανθρωπο (Med-INA), την «Πίνδος Περιβαλλοντική», το Ινστιτούτο
Διατήρησης της Φύσης στην Αλβανία (INCA) και το δασαρχείο της
Πρεμετής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου