Το ''Μνημόσυνο του ολοκαυτώματος των Ασπραγγέλων Ζαγορίου από τους Ναζί – 1943'', το Σάββατο 6 Αυγούστου 2016 στις 20.15', στον περιβάλλοντα χώρο του κατεστραμμένου από τους Ναζί, Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Ασπραγγέλων

Δείτε τα video

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ασπραγγέλων διοργανώνει το Σάββατο 6 Αυγούστου 2016 στις 8.15' το απόγευμα, στον περιβάλλοντα χώρο του κατεστραμμένου από τους Ναζί, Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Ασπραγγέλων Ζαγορίου, την εκδήλωση «Μνημοόσυνο του ολοκαυτώματος των Ασπραγγέλων από τους Ναζί – 1943».

Η εκδήλωση περιλαμβάνει: 

Έκθεση παλιών φωτογραφιών, τρισάγιο στην κατεστραμμένη από τους Ναζί εκκλησία του Αγίου Νικολάου, απαγγελίες ποιημάτων και πεζών, το χρονικό της καταστροφής, προβολή ντοκιμαντέρ με αφηγήσεις από αυτόπτες μάρτυρες του ολοκαυτώματος.Επίσης, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ασπραγγέλων διοργανώνει την Παρασκευή 5 Αυγούστου και ώρα 8:30 το απόγευμα, στον προαύλιο χώρο του Πολιτιστικού Συλλόγου στους Ασπραγγέλους Ζαγορίου παράσταση θεάτρου σκιών, με τίτλο: «Ο Καραγκιόζης γραμματικός». 

Είσοδος ελεύθερη.

Η σφαγή στα Ζαγοροχώρια από τους Ναζί μέσα από τα μάτια ενός επιζήσαντα.

Τον εφιάλτη που έζησε όταν στις 15 Ιουλίου του 1943 οι Ναζί εισέβαλαν στα χωριά του Ζαγορίου και πραγματοποίησαν απίστευτες αγριότητες και θηριωδίες αφηγείται ένας από τους επιζήσαντες των σφαγών, ο 94χρονος συνταξιούχος εκπαιδευτικός Φρίξος Τζιόβας.

Ο 94χρονος συνταξιούχος, σε συνέντευξη του στο ΑΠΕ με αφορμή τις εκδηλώσεις Μνήμης της σφαγής του Ζαγορίου, ανακαλεί τα εφιαλτικά γεγονότα που έζησε στις 15 Ιουλίου του 1943: Ήταν μία δυστυχία. Μας έκαιγαν. Βλέπαμε από το βουνό, όπου είχαμε κρυφτεί, το χωρίο μας, τους Ασπράγγελους, μέσα στον καπνό και τις φλόγες. Χαλασμός».

Αφορμή για την άγρια επίθεση των Ναζί, ήταν σύμφωνα με τον κ. Τζιόβα η πληροφορία που είχε φτάσει στην κατοχική διοίκηση πως οι νέοι του χωριού είχαν συναντηθεί στο σχολείο μαζί με αντάρτες του ΕΛ.ΑΣ, έναν έφεδρο
αξιωματικό του Ελληνικού Στρατού ο οποίος είχε έρθει από την Μέση Ανατολή τον Αγαθοκλή Κωνσταντινίδη και έναν Αγγλο με το όνομα Τζον. Την επόμενη ημέρα, στις 12 Ιουλίου έφτασε στους Ασπραγγέλους και το πρότυπο τμήμα της ΕΠΟΝ από την Αθήνα, μέχρι που ξεκίνησε ο εφιάλτης...

Στην περιοχή της Ηπείρου κινούνταν μια μεγάλη μηχανοκίνητη φάλαγγα της Μεραρχίας Εντελβάις που απέσπασαν από το ανατολικό μέτωπο προς τον Νότο. Στις 13 Ιουλίου, οι κάτοικοι του χωριού μαζί με τα μέλη της ΕΠΟΝ έδωσαν σκληρή μάχη με τις γερμανικές περιπόλους έξω από το χωριό, με αποτέλεσμα τον θάνατο δύο εικοσάχρονων. Στις 14 Ιουλίου, ήρθε το μήνυμα ότι το χωριό κινδυνεύει και ότι οι κάτοικοι έπρεπε να το εγκαταλείψουν. «Κρύψαμε το πράγματα ,πιστέψαμε ότι θα γίνει αρπαγή, όχι κάψιμο. Τη νύχτα φύγαμε. Το πρωί είδαμε στις φλόγες στα σπίτια μας ,αλλά και στην Ελάτη όπου έκαψαν το μισό χωριό. Μας έκαψαν την εκκλησία του Αγίου Νικολάου και το Μοναστήρι. Τα 122, από τα 140 πέτρινα καστρόσπιτα του χωριού κατέρρευσαν», θυμάται ο κ. Τζιόβας.

Κάποια χωριά στο Ζαγόρι, ήδη έχουν χαρακτηριστεί μαρτυρικά, ενώ με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου προτείνεται να αναγνωριστούν όλα, ενώ με υπογραφές των κατοίκων διεκδικούνται αποζημιώσεις. Ενδεικτικά, στο Γρεβενίτι, έγιναν παρανάλωμα του πυρός και τα 295 σπίτια του χωριού, ενώ εκτελέστηκαν 23 πολίτες .Στα χωριά Ελατοχώρι, Μακρίνο και Λεπτοκαρυά κάηκαν ολοσχερώς όλα τα σπίτια, στη Βοβούσα από τα 84 σπίτια μόνο ένα γλίτωσε την εκδικητική μανία των Ναζί, στην Δόλιανη τα 132 από τα 135, στην Ελάτη τα 56 από τα 70, στο Τρίστενο τα 138 από τα 154 και στο Φλαμπουράρι τα 85 από τα 92 σπίτια.

Οι Ασπράγγελοι είναι ορεινό χωριό του νομού Ιωαννίνων. Είναι χτισμένοι σε υψόμετρο 1.000 μέτρων στις πλαγιές του όρους Μιτσικέλι. Οι Ασπράγγελοι αποτελούν την έδρα του Δήμου Ζαγορίου και ο πληθυσμός τους σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 237 κάτοικοι. Μέχρι το 1927 ονομάζονταν Δοβρά ή Ντοβρά.

Η πρώτη αναφορά για τον οικισμό γίνεται το 1380 και γνωρίζει ανάπτυξη κατά το 16ο και 17ο αιώνα. Κατά τον 19ο αιώνα, ήταν οικονομικά ανθηρό κεφαλοχώρι.

Η πέτρινη εκκλησία της Παναγίας χτίστηκε το 1915. Λίγο πιο μακριά βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που χτίστηκε το 1776.

Κατά τη Γερμανική Κατοχή, το χωριό ανέπτυξε αντίσταση κατά των Ναζί, οι οποίοι σε αντίποινα το πυρπόλησαν στις 15 Ιουλίου 1943, με απολογισμό 115 καμένα σπίτια και 2 νεκρούς. Το καλοκαίρι του 1944, οι Γερμανοί συνέλαβαν δεκαεννιά άτομα και τους φυλάκισαν στο υπόγειο της Ζωσιμαίας Σχολής. Οι συλληφθέντες έμειναν εκεί για καιρό αλλά τελικά διασώθηκαν. 

Περίπου ένα χιλιόμετρο πριν το χωριό έχει ανεγερθεί το Μνημείο της Ζαγορίσιας Γυναίκας. Στο χωριό σώζεται και το παλαιό μοναστήρι της Δοβράς, που χρονολογείται από το 1600. Επίσης στις πλαγιές του λειτουργεί πίστα για πτήσεις με ανεμόπτερο.

Δείτε το video με Ζαγορίσιο πανηγύρι στους Ασπράγγελους Ζαγορίου