H Monika «Jac» Jagaciak, ένα από τα διασημότερα top models στο κόσμο

Ένα από τα διασημότερα top models στο κόσμο, η 19χρονη Πολωνή Monika «Jac» Jagaciak, έγινε γνωστή στο χώρο της μόδας όταν σε ηλικία μόλις 13 ετών φωτογραφήθηκε για το εξώφυλλο του γαλλικού περιοδικού «Jalouse». Την ίδια χρονιά η Monika έλαβε μέρος στη καμπάνια των Hermes, μαζί με την συνομήλικη της Daria Werbowy και ενώ ακόμα φοιτούσε στο γυμνάσιο. Το γεγονός ότι ένα κορίτσι σε μια τόση νεαρή ηλικία προωθούσε τη σεξουαλικότητα της μέσα από τις υπέροχες φωτογραφίες του Peter Lindbergh δημιούργησε πολύ μεγάλο θόρυβο στα παγκόσμια media, συζήτηση και επικρίσεις που πάντως δεν επηρέασαν καθόλου τη πορεία της Jagaciak στη μόδα.

Σήμερα, η Monika, στα 21 της πλέον, έχει κάνει σχεδόν τα πάντα, οι συμμετοχές της σε επιδείξεις μόδας είναι εκατοντάδες («Prada», «Dolce & Gabbana», «Fendi» και «Versace»), τα εξώφυλλα της σε περιοδικά διαδέχονται το ένα το άλλο, εδώ και ένα χρόνο συμμετέχει στις καμπάνιες της «Victoria's Secret» και όλοι μιλούν για την επόμενη «Kate Moss».

www.kourdistoportocali.com

Αρχαία Ελάτρεια, στον Παλαιορόφορο (παλαιός Ωρωπός) του Δήμου Πρέβεζας

Η Αρχαία Ελάτρεια, ή Ελάτεια, είναι αρχαία πόλη των Κλασσικών και των Ελληνιστικών χρόνων, δηλαδή των χρόνων μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στό Νομό Πρέβεζας. Ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα πΧ. Κατά την επικρατούσα άποψη των αρχαιολόγων, η Ελάτρεια είναι μία από τις τέσσερις αποικίες των Ηλείων στο Νομό Πρέβεζας, που χτίστηκαν τον 4ο αιώνα πΧ. Αυτές οι πόλεις ήταν το Αρχαίο Βουχέτιον (Ακρόπολη των Ρωγών, Νέα Κερασούντα, Δήμος Ζηρού Πρέβεζας), η Αρχαία Ελάτρεια (Παλαιορόφορο, παλαιός Ωρωπός, Δήμος Πρέβεζας), οι Αρχαίες Βατίες (Ακρόπολη Βατίες, Ριζοβούνι, Δήμος Ζηρού), και η Αρχαία Πανδοσία (Ακρόπολη Πανδοσία, Καστρί Δήμος Πάργας). 

Το Αρχαίο Βουχέτιον αποτελούσε το επίνειον της Αρχαίας Πανδοσίας, η οποία θεωρείται και η πρωτεύουσα του αποικιακού κράτους των Ηλείων στην Ήπειρο. Η αρχαία ακρόπολη Τρίκαστρον (άγνωστη αρχαία ονομασία, πιθανώς Αρχαίο Ομφάλιον) δεν είναι αποικία των Ηλείων και προφανώς αποτελεί πόλη της Ελληνιστικής εποχής και σίγουρα ορεινή έδρα του βασιλέως Πύρρου Α. 

Τα ερείπια της Αρχαίας Ελάτρειας βρίσκονται στο χώρο της ακατοίκητης πλέον κοινότητας Παλαιός Ωρωπός ή Παλαιορόφορο, του σημερινού Δήμου Πρέβεζας. Τα σπίτια του Παλαιορόφορου αποτελούν σήμερα ένα γραφικό απέραντο ερειπιώνα, που έχει μόνο φωτογραφικό, και ιστορικό ενδιαφέρον. Ο Παλαιός Ωρωπός μαζί με το Πολύβρυσο (Σέσοβο) και το Τρίκαστρο Πρέβεζας (Γόρανα, ή Αγόρανα) συνενώθηκαν την εποχή της δικτατορίας και απετέλεσαν την νέα κοινότητα Ωρωπού η ο οποία μεταφέρθηκε κοντά στην Εθνική οδό Πρέβεζας-Λούρου.

Περιγραφή αρχαίας Ελάτρειας 

Η αρχαιολογική αυτή περιγραφή αφορά επίσκεψη και φωτογράφηση της Αρχαίας Ελάτρειας από τον Χαράλαμπο Γκούβα, πού πραγματοποιήθηκε στις 02-02-2008, με συνοδό τον κ. Γεώργιο Κακιούζη, καταγόμενο εκ Πολύβρυσου. Η αρχαιολογική εξερεύνηση, αρκετά δύσκολη λόγω της βλάστησης λόγω εγκατάλειψης, αφορούσε την Ακρόπολη της Ελάτρειας στο Παλαιορόφορο και την Ακρόπολη του Πολύβρυσου που ονομάζεται από τους κατοίκους «Ελληνικά Λιθάρια».

Το χωριό Παλαιορόφορο (παλιός Ωρωπός) βρίσκεται 7 km από τον τέως Δήμο Λούρου, δυτικά της Εθνικής οδού Πρέβεζας Άρτας. Σε απόσταση 100 m του ιερού Ναού της Παναγίας, στον παρακείμενο λόφο, βρίσκονται τα ερείπια των τειχών της Αρχαίας Ελάτρειας, και αρκετά ερείπια οικοδομημάτων της αρχαίας αυτής πόλης. Τα φωτογραφηθέντα πολυγωνικά κυκλώπεια τείχη, φτάνουν σε ύψος ενίοτε τα 5m και έχουν πλάτος 3,5 m. Είναι χτισμένα από λαξευτούς ασβεστολιθικούς ογκόλιθους και ακολουθούν το λεγόμενο πολυγωνικό σύστημα τοιχοποιίας ακριβώς το ίδιο που βρίσκουμε στην Πανδοσία, στό Νεκρομαντείο του Αχέροντα και στό Βουχέτιον (η μία πέτρα κλειδώνει μέσα στην άλλη). Το ίδιο σύστημα τοιχοποιίας, το οποίο θεωρείται αντισεισμικό, έχει βρεθεί και σε πόλεις των ινδιάνων Incas στο Cusco και στό Matchu-Pichu του Περού. Τα τείχη της Ελάτρειας είναι διπλά όπως στό Όρραον. 

Οι δύο πλευρές των τειχών της Ελάτρειας έχουν κτισθεί με τεράστιους ογκόλιθους μέγιστου μεγέθους έως δύο μέτρων και πλάτους ενός μέτρου, ενώ το ενδιάμεσο διάστημα έχει γεμισθεί με μικρότερες πέτρες και χαλίκια με χώμα. Παράλληλα, φωτογραφήθηκαν αρκετοί ογκόλιθοι της Ελάτρειας που βρίσκονται διάσπαρτοι και διαθέτουν λαξευτές υποδοχές για ξύλα θυρών, έχουν δε αναφερθεί και χυτές οπές με μέταλλο. Επίσης είναι ορατά σε αρκετά σημεία θραύσματα κεράμων πάχους 2-3 cm, σαφώς προχριστιανικής εποχής. Ο ιερός Ναός της Παναγίας Παλαιορόφορου, φαίνεται ότι είναι κτισμένος πάνω σε λαξευτούς ογκόλιθους προφανώς προϋπάρχοντος κτίσματος της αρχαίας Ελάτρειας, ή πάνω σε μεταφερθέντες ογκόλιθους. 

Επίσης φωτογραφήθηκαν ερείπια μιας οικίας της μεταπολεμικής περιόδου με τσιμεντένιο δάπεδο, η οποία κτίστηκε πάνω σε ογκόλιθους αρχαίου οικοδομήματος. Ανάλογα ήταν τα ευρήματα στα τείχη της Ακρόπολης του Πολύβρυσου (κοινώς «Ελληνικά Λιθάρια») τα οποία ομοίως φωτογραφήθηκαν. Προφανώς η «Ακρόπολη του Πολύβρυσου» λόγω γειτνιάσεως αποτελούσε το «θωρακισμένο προάστιο» της Ελάτρειας. Βρίσκονται σε απόσταση 1Km από το ναό της Αγίας Παρασκευής Πολύβρυσου. Τέλος, σε επίσκεψή μας στό κοιμητήριο Ωρωπού, με την ευγενική καθοδήγηση του ιερέα αιδ. κ. Οικονόμου Αναστάσιου, φωτογραφήσαμε έναν ομαδικό (οικογενειακό) τάφο Ρωμαϊκής Εποχής (πιθανώς μαυσωλείο), επίγειου και κεραμοσκεπούς τεχνοτροπίας, του οποίου τα τοιχώματα σώζονται με σοβάτισμα.

Αρχαιολογικές μελέτες και ανασκαφές Επίσημες αρχαιολογικές ανασκαφές στην Ελάτρεια δεν είναι γνωστές από δημοσίευση μέχρι το έτος 2008. Όμως, από αναφορές των κατοίκων του Ωρωπού, είναι γνωστό ότι την εποχή 1963-1968 πραγματοποίησε αρκετές επισκέψεις εδώ ο καθηγητής αρχαιολογίας αείμνηστος Σωτήριος Δάκαρης και πραγματοποίησε με συνεργεία κατοίκων καθαρισμούς, τοπογραφικές μετρήσεις, και κάποιες μικρές επιφανειακές ανασκαφές. Σε μια από τις επισκέψεις του αυτές συνοδευόταν από τον τοπογράφο Λαγοδήμο και από τον ερασιτέχνη αρχαιολόγο και ιστοριοδίφη αείμνηστο Κώστα Μουσελίμη, δάσκαλο από τη Θεσπρωτία, γνωστό από την ανακάλυψη του Αρχαίου Νεκρομαντείο του Αχέροντα. 

Ο συνταξιούχος εκπαιδευτικός (φιλόλογος) κ. Βασίλειος Κήτας, δήλωσε ότι θυμάται ότι ως φοιτητής εργάσθηκε στις επιφανειακές ανασκαφές αυτές της Ελάτρειας με ημερομίσθιο 250 δρχ. Αναφορές στην Αρχαία Ελάτρεια κάνει ο συγγραφέας αείμνηστος Αναστάσιος Γεωργατζής, δάσκαλος (έκδοση αγνώστου τίτλου 1950-1960) αλλά αντίτυπο του βιβλίου δεν είναι διαθέσιμο. Στην περιοχή Καμίνια του Παλαιορόφορου έχουν ανευρεθεί κιβωτιόσχημοι τάφοι, αλλά κατά την επίσκεψή μας το έτος 2008 ήταν αδύνατη η προσπέλαση λόγω της ανεξέλεγκτης βλάστησης. 

Ο κ. Κακιούζης Γεώργιος αναφέρει ότι προ 50-60 ετών, θυμάται ότι συχνά τα παιδιά ανεύρισκαν κοντά στό Ναό του Αγίου Δημητρίου στο Παλαιορόφορο αρχαίες μεταλλικές αιχμές βέλους, με οπή υποδοχής του ξύλινου βέλους. Τέλος, από προφορικές μαρτυρίες, είναι γνωστό ότι κατά καιρούς έχουν γίνει λαθρανασκαφές αρχαιοκαπήλων στην περιοχή της Αρχαίας Ελάτρειας, με άγνωστα ευρήματα.

Η πιο γνωστή από αυτές είναι η λαθρανασκαφή εποχής 1930 των αρχαιοκαπήλων Γεώργιου Καλαντζή και Σπύρου Δρόσου, οι οποίοι συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν. Λέγεται ότι το κυριότερο εύρημα ήταν ένα χρυσό αγαλματίδιο, το οποίο βρίσκεται στό Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Για την πληροφορία αυτή υφίστανται αρκετές επιφυλάξεις και χρειάζεται διασταύρωση με επιπλέον έρευνα.

www.romiazirou.blogspot.gr

Παλαιόπυργος Πωγωνίου. Απολαύστε τα video

Απολαύστε τα video

Στην Ήπειρο ο Ελληνισμός εμφανίζεται από το 2100 π.Χ. σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα. Όπως φαίνεται και από τα ελληνικά κείμενα της Ιλιάδας και της Οδύσσειας του Όμηρου, οι Ηπειρώτες συμμετείχαν σε μεγάλο βαθμό στις υποθέσεις των άλλων ελληνικών φυλών, παρότι ήταν απομακρυσμένοι λόγω της δύσκολης ορεινής περιοχής.

Το Πωγώνι θεωρείται κοιτίδα των Μολοσσικών φυλών. Καταρχήν, στους προϊστορικούς και στους πρώτους ιστορικούς χρόνους η περιοχή δεν ονομαζόταν «Πωγώνι». Το όνομα αυτό πιθανόν να το απέκτησε πολύ αργότερα στην βυζαντινή εποχή (7ος αιώνας μ.Χ.). Στην Αρχαία εποχή φαίνεται ότι αποτελούσε τμήμα της χώρας των Μολοσσών, του ηπειρωτικού φύλου που συνέδεε την καταγωγή του με τον ομηρικό Αχιλλέα και τους γενναίους Μυρμηδόνες του και που χάρισε στην ανερχόμενη μακεδονική δύναμη τη βασίλισσα Ολυμπιάδα, μητέρα του Μ. Αλεξάνδρου ( 4ος αιώνας π.Χ.). Αυτό φαίνεται και από το μεγάλο πλήθος θέσεων με επιφανειακά λείψανα από την προϊστορική εποχή και τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους. Συστάδες τύμβων (δύο συνοικισμοί κυβωτιόσχημων τάφων) που ανακαλύφθηκαν -από τον αρχαιολόγο Η.Ανδρέου, στη θέση Παλιουριά και Πλάση του Παλαιόπυργου, στην δεξιά όχθη του ποταμού Γορμού-μιλούν για μια συνήθεια ταφής των νεκρών που έχει τη ρίζα της στη Ρωσική στέπα.

Από το Πωγώνι πέρασε ο βασιλιάς της Ηπείρου Πύρρος για να φθάσει στην Ιταλία και να απειλήσει τότε την Ρώμη (3ος αιώνας). Τον ίδιο δρόμο (Κακαβιά-Καλπάκι) ακολούθησαν και οι Ρωμαίοι (Ρωμαϊκή κατάκτηση 167 π.Χ.) και παρέδωσαν 70 πόλεις των Μολοσσών στα στρατεύματα τους για λεηλασία.

Εδώ θα ιδρύσει ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Πωγωνάτος, επιστρέφοντας από στρατιωτικές επιχειρήσεις στην ιταλική χερσόνησο, την Πωγωνιανή και θα ανοικοδομήσει εκ βάθρων την μονή της Μολυβδοσκέπαστου (7ος αιώνας μ.Χ.).

Από την πολύπαθη περιοχή θα περάσουν πολλών ειδών εισβολείς και κατακτητές (Νορμανδοί, Σέρβοι, Αλβανοί, Τούρκοι και τελευταίοι οι Γερμανοί). Όλοι θέλουν να ελέγξουν την περιοχή αλλά οι πολυμήχανοι Πωγωνήσιοι θα αντιστέκονται στο πέρασμα των αιώνων. Ο Κακόλακκος ήταν η παλιά πρωτεύουσα του Πωγωνίου-έδρα του Μ.Μπότσαρη. Στον Κακόλακκο υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου με το ιδιαίτερης αξίας τέμπλο της που είναι προσφορά της οικογένειας των Μποτσαραίων.

Στον Παλαιόπυργο (παλαιότερη ονομασία Μέβγεζα) ο Κούρτ πασάς είχε την «Κούλα» του (ένα κτίριο δηλαδή που συγκεντρώνονταν ένα μέρος της παραγωγής) και εδώ κατοικούσε ο «Μουτεσσαρίφης» (συλλέκτης φόρων) του Αλή Πασά. Στην θέση αυτή οι Παλαιοπυργίτες γκρέμισαν την «Κούλα» και έχτισαν την σημερινή αξιόλογη κεντρική εκκλησία του χωριού- αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου- με χρηματοδότηση των αδερφών Ιωάννη, Βασιλείου και Δημητρίου Παναγιώτου όπως αναφέρει ο Δ. Κεραμίδας στο βιβλίο του «Μέβγεζα». Στον Παλαιόπυργο (στη θέση Γκρέτση) βρίσκονται δύο νερόμυλοι, νεροτριβή, ένα πέτρινο τοξωτό γεφύρι και μονοπάτια που έχουν χαρακτηρισθεί διατηρητέα μνημεία.

Η Ήπειρος θεωρείται η πλέον ορεινή περιοχή της Ελλάδας αλλά με απέραντη ομορφιά. Έχει τεράστια βλάστηση, πλούσια δάση, εξαιρετική πανίδα και χλωρίδα και παραδοσιακούς οικισμούς με ξεχωριστό χρώμα.

Ο νομός Ιωαννίνων είναι ένας από τους τέσσερις νομούς της Ηπείρου, φορτωμένος με ιστορία αιώνων. Το Πωγώνι είναι μια από τις τέσσερις επαρχίες του Νομού με το όμορφο τοπίο και το υγιεινό κλίμα. Το Πωγώνι είναι ένα σύνολο χωριών στα βορειοδυτικά του Νομού και κατέχει μεθοριακή θέση στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Είναι ορεινή περιοχή με ψηλά βουνά.

Η Μερόπη (Νεμέρτσικα) με τις χιονισμένες της κορυφές στα βόρεια, ο Μακρύκαμπος (Μπόζοβο) στα δυτικά και νοτιότερα τον Κασιδιάρη και τα όρη Τσαμαντά (Μουργκάνα) και το Κουτσόκρανο στα κεντρικά της επαρχίας είναι τα κύρια βουνά της περιοχής. Από τους πρόποδες της Μερόπης πηγάζει ένας παραπόταμος που διασχίζει το φαράγγι του Δολού (λάκκος Κουβαρά) χύνεται στον Δρύνο ποταμό, περνάει τα σύνορα και κατευθύνεται προς τον κάμπο της Δερόπολης.

Έδρα του Δήμου Πωγωνίου είναι το Καλπάκι.

Η Ήπειρος θεωρείται η πλέον ορεινή περιοχή της Ελλάδας αλλά με απέραντη ομορφιά. Έχει τεράστια βλάστηση, πλούσια δάση, εξαιρετική πανίδα και χλωρίδα και παραδοσιακούς οικισμούς με ξεχωριστό χρώμα.

Ο νομός Ιωαννίνων είναι ένας από τους τέσσερις νομούς της Ηπείρου, φορτωμένος με ιστορία αιώνων.

Ήθη και Έθιμα

Στα χωριά του Πωγωνίου, τους καλοκαιρινούς κυρίως μήνες στην πλατεία ή πιο συνηθισμένα στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας γίνονταν τα πανηγύρια. Στον Παλαιόπυργο γίνεται το Πανηγύρι μας στις 15 Αυγούστου επειδή η εκκλησία μας -ο ιερός Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου -γιορτάζει εκείνη τη μέρα.Το πανηγύρι οργανώνει Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού. Το μεσημέρι, μετά το φαγητό, το οποίο γίνεται στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας, ακολουθούν τα «ντολιά», ένα έθιμο το οποίο γίνονταν και παλιά και συνεχίζεται και σήμερα. Κατά το έθιμο η εντολή ντολή -ντολιά δίνεται από τον «ντολή πασά» που ορίζεται κάποιος από τους μεγαλύτερους, και παίρνοντας το ποτήρι του με το κρασί θα το τσουγκρίσει με έναν παρευρισκόμενο (κάποιο ξένο καλεσμένο, τον παπά κ.α.). Θα πιεί τρία ποτήρια ή τρείς φορές και θα τα αφιερώσει κάθε φορά και σε διάφορους ζητώντας από τους οργανοπαίκτες να παίξουν ένα τραγούδι. Ύστερα οι υπόλοιποι με την σειρά που ορίζει ο «ντολή πασάς» αφιερώνουν τις ευχές τους όπου θέλει ο καθένας ζητώντας και από ένα τραγούδι. Ένας και από τους σκοπούς αυτού του εθίμου ήταν να διαλύονται και οι μικροπαρεξηγήσεις που είχαν δημιουργηθεί και να υπάρχει ομόνοια μεταξύ των χωριανών. Το βράδυ ακολουθεί παραδοσιακό πανηγύρι με τοπικές ενδυμασίες και Πωγωνήσιους χορούς. Το γλέντι διαρκεί μέχρι τις πρωινές ώρες

Το Πάσχα επίσης γίνεται πανηγύρι στο Τουριστικό Περίπτερο του χωριού στο Αη Γιώργη με παραδοσιακά όργανα και Πωγωνήσιους χορούς και τραγούδια. Παλαιότερα υπήρχαν και άλλα έθιμα τα οποία περιγράφει αναλυτικά ο Δ. Κεραμίδας, αλλά σήμερα ο κόσμος έχει φύγει από τα χωριά και έτσι σβήνουν σιγά σιγά και αυτά.                                                                                                                                                                                                                                        

Ντολιά                 

Ένα από τα σημαντικότερα έθιμα του χωριού μας ήτανε τα ντολιά. Το έθιμο πιθανότατα ξεκίνησε από την ανάγκη της επίλυσης των διαφορών ανάμεσα στους χωριανούς,  μιας και αυτές δημιουργούσανε αλυσιδωτά προβλήματα με κινδύνους για τη συνοχή της μικρής τους κοινωνίας. Την ημέρα λοιπόν του 15Αύγουστου  και μετά τις επισκέψεις στα σπίτια των αρρένων εορταζόντων  ξεκινούσε το τραπέζι στις 13:00 το αργότερο. Η επιτροπή του τραπεζιού είχε φροντίσει να είναι έτοιμα τα ανάλογα ψητά. τα υπόλοιπα  συνοδευτικά, όπως τομάτα, τυρί, κρασιά η τσίπουρο τα έφερνε ο καθένας από το σπίτι του.   Ο ντολή-πασάς είχε το γενικό πρόσταγμα. ήτανε άτομο γενικά αποδεκτό με ιδιαιτέρα χαρίσματα (καλές σχέσεις με όλο το χωριό, κοφτερό μυαλό .) ξεκινούσε την εκδήλωση  σηκώνοντας το ποτήρι  του έπινε  τρεις φορές. Τρεις  ήτανε και οι ευχές που έκανε. Συνήθως έλεγε  το πρώτο το ποτήρι το πίνω στην υγειά των παρευρισκομένων, το δεύτερο για τους απανταχού Παλαιοπυργίτες το τρίτο για όσους απουσιάζουνε από το τραπέζι μας (συνήθως αναφερότανε στους νεκρούς).Oι ευχές δεν ήτανε πάντα οι ίδιες και πολλές φορές είχανε σχέση με θέματα της τοπικής καθημερινότητας.Στη συνεχεία εκπρόσωποι από δυο οικογένειες  που όριζε ο ντολή (από το εν-τολή)  πασάς τσουγκρίζανε τα ποτήρια μεταξύ τους κάνοντας  και αυτοί από τρεις ευχές  παράγγελναν το τραγούδι που θέλανε να χορέψουνε η να ακούσουν. Απ' όσο γνωρίζουμε κανείς χωριανός δεν αρνήθηκε την εντολή.Η διαδικασία του τραπεζιού είχε σαν σκοπό να φέρει σε επαφή ανθρώπους που είχανε συνήθως  σοβαρές διαφορές μεταξύ τους. έτσι ο 'πάγος' έσπαγε και αμέσως μετά το τραπέζι άνθρωποι που ήπιανε και χορέψανε μαζί ήτανε πιο εύκολο να λύσουνε τις διαφορές τους.Όπως όλα τα έθιμα έτσι και αυτό επηρεάστηκε με την πάροδο των χρονών. σήμερα το τραπέζι οργανώνει ο εκπολιτιστικός σύλλογος του χωριού. συμμετέχουνε  άνδρες ,γυναίκες και παιδιά όλων των ηλικιών (πολλαπλάσιοι των εμπνευστών) . Φίλοι και επισκέπτες από άλλες περιοχές επιδιώκουνε να βρεθούνε κοντά μας αυτή τη στιγμή. Στο διάστημα που διαρκεί το τραπέζι τα συναισθήματα εναλλάσσονται τρομακτικά γρήγορα αν δεν το ζήσει κάποιος είναι δύσκολο να καταλάβει τι εννοώ. Τραγούδια κεφάτα αλλά και μοιρολόγια, ευχές  για τους ζωντανούς αλλά και για αυτούς που φύγανε από κοντά μας, μνήμες από άλλες εποχές αλλά και γεγονότα που συνέβησαν λίγο πριν. Κουβάρι  τα συναισθήματα ένα με την ιστορία του τόπου. Οι ώρες περνάνε χωρίς να το καταλάβεις στα ντολιά θα βρεθούμε ξανά του χρόνου. λίγες ώρες μετά ξεκινά το σημαντικότερο όλων των γεγονότων, το μεγάλο διήμερο γλεντά  ,το πανηγύρι μας. 

Το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου         

 Η λέξη πανηγύρι στις μέρες μας είναι ταυτόσημη με την κακογουστιά, τον δυνατό θόρυβο, την υπερβολική ένταση της μουσικής τους  μικροπωλητές και άλλες δυσάρεστες  καταστάσεις που συνοδεύουν αυτές τις εκδηλώσεις.Στη δική μας περίπτωση ευτυχώς δεν συμβαίνει τίποτε από τα παραπάνω .Το πανηγύρι μας δεν είναι για τα πανηγύρια .Πρώτος στόχος του η διασκέδαση. Κρυφός  σκοπός του το αντάμωμα.Μετά λοιπόν το μεσημεριανό τραπέζι και αφού οι άνδρες του χωριού πηγαίνανε να ξεκουραστούνε αρχίζανε να καταφθάνουνε άνθρωποι απ΄ όλα τα χωριά της γύρω περιοχής. Με άλογα, γαϊδούρια, κάρα ,οι περισσότεροι με τα πόδια κάνανε πορεία αρκετών ωρών μέχρι να φτάσουνε στην Μέβγεζα. Από απόλυτα διασταυρωμένες πηγές γνωρίζουμε ότι κανείς ποτέ δεν διαμαρτυρήθηκε γι΄αυτή την ταλαιπωρία.Αρκετοί βρισκότανε στο χωριό από την προηγούμενη μέρα φιλοξενούμενοι σε σπίτια φίλων η συγγενών (Ίσως αυτός να ήτανε ένας από τους λόγους που οι γυναίκες δεν παίρνανε μέρος στο μεσημεριανό τραπέζι). Συγγενείς και φίλοι ξεκινούσανε το γλέντι στα σπίτια λίγο νωρίτερα από το κανονικό.Με το σούρουπο άρχιζαν οι πρώτες νότες του κλαρίνου να μαζεύουνε τον κόσμο γύρω από τον πλάτανο της εκκλησίας. Ένα δένδρο που αν είχε λαλιά θα είχε σίγουρα πολλά να μας πει. Μιασπίθα ήτανε αρκετή για να ξεκινήσει το γλέντι, γλέντι που κράταγε μέχρι το ξημέρωμα.Την πρώτη νύχτα  χορεύανε οι 'ξένοι'. Ο Ντολή-πασάς και πάλι ήτανε ο συντονιστής του γλεντιού. Αυτός κανόνιζε με ποια σειρά θα χορέψουνε τα χωριά. Εκτός αυτού έκανε ότι ήτανε δυνατόν για να αποφεύγονται οι παρεξηγήσεις μιας και από ένα σημείο και μετά το τσίπουρο και το κρασί τους έκανε όλους 'παλικάρια'.Την δεύτερη νύχτα ήτανε η σειρά των Μεβγεζινών. Ο Ντολή-πασάς είχε ακριβώς τα ίδια καθήκοντα με αυτά της προηγούμενης με τη διαφορά ότι κανόνιζε πλέον με ποια σειρά θα χορεύανε οι οικογένειες του χωριού.Παράλληλα με το πανηγύρι είχαμε τα προξενιά, τα γλυκοκοιτάγματα και όλα αυτά τα οποία ήτανε από τότε η ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης, το αλατοπίπερο της.Στις μέρες μας εκτός από τον τρόπο της μετακίνησης και την προσθήκη κάποιων ηχείων (χαμηλής έντασης) σχεδόν τίποτε δεν έχει αλλάξει. Όπως τότε έτσι και τώρα η καρδιά του Παλαιοπύργου είναι το πανηγύρι. Ξεκινάει και τελειώνει με ένα Πωγωνίσιο  μοιρολόι.Το ξημέρωμα τη στιγμή που ακούγεται το μοιρολόι του αποχαιρετισμού αρχίζουμε όλοι να μετράνε τις μέρες ανάποδα ως το επόμενο 364-363-362.και όποιος θέλει ας με βγάλει  ψεύτη.  

 

Αρχιτεκτονική

Στην περιοχή υπάρχουν οικισμοί παραδοσιακής ιδιομορφίας. Χαρακτηριστικό των οικισμών είναι το γκρίζο χρώμα από την χρήση της πέτρας που χρησιμοποιήθηκε πολύ στα σπίτια, στις στέγες στα δάπεδα, στο στρώσιμο των αυλών και στους δρόμους. Έτσι τα σπίτια των χωριών δένονται με αρμονία με το περιβάλλον. Επειδή η περιοχή είναι αγροτική τα σπίτια διατηρούν το σχήμα της αγροτικής αρχιτεκτονικής. Δηλαδή είναι διώροφα πέτρινα με τετράριχτες στέγες και ομοιόμορφες αυλόπορτες και με ψηλούς τοίχους στις αυλές για προστασία.

Παλαιότερα στις πλακόστρωτες αυλές τους άρμεγαν τα γιδοπρόβατα πριν τα μαντρώσουν στο κατώγι (ισόγειο). Το κατώγι χρησιμοποιούνταν επίσης και σαν αποθηκευτικός χώρος για τα βαρέλια με το κρασί, το τυρί και τα ξύλινα αμπάρια με το σιτάρι. Στον όροφο πάνω από το κατώγι υπήρχε το μαντζάτο (καθιστικό), τον οντά (σαλόνι), το μαγειριό (κουζίνα) και τα υπνοδωμάτια. Οι χαλέδες (τουαλέτες) βρίσκονταν έξω από το σπίτι στον κήπο κάτι που φαίνεται και σήμερα στα παλιά σπίτια. Οι οικοδομές είναι προσαρμοσμένες στο κλίμα και στις απλές λειτουργίες της πατριαρχικής οικογενειακής ζωής των γεωργών και των κτηνοτρόφων κατοίκων τους. Κάθε σπίτι είχε το αλώνι και την αχυροκαλύβα του σε κάποιο χωράφι που υπήρχε δυνατό ρεύμα αέρα. Εκεί υπήρχαν στημένες οι θημωνιές με χόρτο ή άχυρο γύρω από ένα ψηλό πάσαλο. Τα σπίτια είναι χτισμένα σε μαχαλάδες(γειτονιές) το ένα κοντά στο άλλο για προστασία και ασφάλεια από τους ληστές, άλλα γύρω από την εκκλησία άλλα γύρω από το σχολείο, την πλατεία και το καφενείο.

Οι εκκλησίες παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η κύρια είσοδος είναι μικρή και τοξωτή προστατεύεται από κιονόκτιστο νάρθηκα και βρίσκεται στο νότιο τμήμα του ναού. Εσωτερικά διαιρείται σε δύο μέρη με τον γυναικονήτη να καταλαμβάνει το δυτικό τμήμα του ναού. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο άφθαστης τέχνης με πολύ αξιόλογες παλιές εικόνες. Τα καμπαναριά έχουν ιδιόμορφο σχήμα. Παρεκκλήσια υπάρχουν αρκετά και λειτουργούνται στις γιορτές τους με γλέντια και πανηγύρια.

www.romiazirou.blogspot.gr