ΣΗΜΕΡΑ 29-2-2024 τελευταία ημέρα του Φλεβάρη κάνουμε-όπως κάθε χρόνο - ένα αφιέρωμα στον ΚΑΣΣΙΑΝΟ ΠΗΓΩΝ στη ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΚΑΣΣΙΑΝΟΥ αφού είναι ο μοναδικός Άγιος που εορτάζει την τελευταία ημέρα τη Φλεβάρη κάθε τέσσερα χρόνια στα δίσεκτα έτη …..
Κείμενα πληροφορίες Νικος Π.Ζήσης
Ο οικισμός Κασσιανός Πηγών Αρτας πήρε το όνομα του από τον ομώνυμο Ρωμαίο στρατηγό ο οποίος σε μια περιοδεία του προερχόμενος από τη Ρώμη μεσω Αμβρακίας , στρατοπέδευσε με τη λεγεώνα του στην περιοχή αυτή που ήταν μεγάλο οροπέδιο Ένα μεγάλο μέρος του τα πολύ παλιά χρόνια υπέστη μεγάλη καθίζηση.Το σημείο αυτό σήμερα λέγεται Κομμένη Σπηλιά. Εκεί αναπαύθηκε για ένα χρονικό διάστημα με τα στρατεύματά του πρίν συνεχ΄ισει την πορεία του. Ερχόταν από το ΄Ακτιο κατευθυνόμενος προς την Θεσσαλία μέσω της γέφυρας του Αχελώου που την λέγαμε Κουτσοκαμάρα ( δυστυχώς την μπάζωσαν στα έργα Συκιάς) και από εκέι μέσω Αργιθέας Τυμπάνου στο Μουζάκι Καρδίτσας –Αρχαίοι Γόμφοι. . Αυτός ήταν και ο κύριος -από αρχαιοτάτων χρόνων- δρόμος που ένωνε την Θεσσαλία με την Ηπειρο μεσω Αμβρακίας.Η λεγομένη Παραεγνατία οδός……. .
Ο Κασσιανός ήταν Ρωμαίος στην καταγωγή, με γονείς πλούσιους και επιφανείς. Ή μεγάλη του ευφυΐα, ή φιλομάθεια και ή επιμέλεια του, ήταν από τους βασικούς παράγοντες, ώστε να διακριθεί στις σπουδές του και να γίνει άριστος επιστήμων. Νέος ακόμη κατετάγη στο Ρωμαικό Στρατό. Διατηρήθηκε εγκρατής και σώφρων και κατά τη στρατιωτική του ζωή διαβάζοντας τις Αγίες Γραφές, άφησε τη δόξα του κόσμου από τις τάξεις του στρατού και πήγε σε μοναστήρι. Έγινε πρότυπο τη μοναστικής ζωής, ταξίδεψε σε όλα τα μεγάλα και περιφανή κέντρα του ασκητισμού, την Αίγυπτο, τη Θηβαίδα, τη Νυτρία και τον Πόντο και στο τέλος έγινε Άγιος. Έγραψε τα γνωστά από τη «Φιλοκαλία» κεφάλαια «περί οκτώ λογισμών» και κοιμήθηκε εν ειρήνη. ,
Για τον Όσιο Κασσιανό υπάρχει η παράδοση πως κάποτε παραπονέθηκε στο Θεό ότι οι άνθρωποι τιμούν υπερβολικά τον Άγιο Νικόλαο, ενώ τον ίδιο σχεδόν καθόλου. Ο Θεός τότε έδωσε εντολή στους αγγέλους να φέρουν τον Άγιο Νικόλαο μπροστά του, για να διαπιστώσει ο ίδιος αν ο Κασσιανός είχε δίκιο. Οι άγγελοι αφού μάταια αναζήτησαν τον Άγιο Νικόλαο στον ουρανό, ύστερα από πολλές προσπάθειες τον βρήκαν στη φουρτουνιασμένη θάλασσα να προσπαθεί να σώσει τους ναυτικούς που κινδύνευαν. Τότε ο Θεός, αφού διαπίστωσε πόσο μοχθεί ο Άγιος Νικόλαος για τους ανθρώπους, τον τιμώρησε για τα άδικα παράπονά του , να εορτάζει μόνο μια φορά κάθε τέσσερα χρόνια 29 Φεβρουαρίου.δηλ. στά δίσεκτα έτη !!
.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΣΣΙΑΝΟΥ ΜΑΣ
Ο οικισμός ΚΑΣΣΙΑΝΟΥ της Τοπικής Κοινότητας Πηγών Ιστορική Εδρα του δήμου Γ.Καραισκάκη , βρίσκεται βόρεια των του κέντρου των Πηγών απέχει δε από αυτόν 1,5 χιλιόμ. και συνδέεται με δρόμο κατά τα 2/3 χωματόδρομο, μέτριας βατότητας. Έχει υψόμετρο 920 μέτρα. Αποτελούσε το θέρετρο των Πηγών. Κατά την επίσημη απογραφή του 2021 είχε 13 (δεκατρείς) κατοίκους. Παλαιότερα είχε πάνω από εβδομήντα που ασχολούνταν κυρίως με την κτηνοτροφία αλλά και την γεωργία. Ήταν ένας ζωντανός οικισμός απ όπου ξεκινούσαν 27 μαθητές για το σχολείο του χωριού. Έσφυζε από ζωή και δραστηριότητα η Κασσιανού. Από τον οικισμό αυτό περνούσαν οι χωριανοί μας που πήγαιναν πίσω στο Νιγκόζι μέσω Φράξου. Επίσης κατέβαιναν προς το Γραβριά για το μοναστήρι του Σέλτσου και τον Αχελώο.
Πολλές οικογένειες μετά τον σεισμό του 1969 έφτιαξαν καινούργια σπίτια στον κεντρικό οικισμό του χωριού και σιγά σιγά αυτός άρχισε να φθίνει.. Έχει ξηρό και υγιεινό κλίμα. Από βορά το χειμώνα την προστάτευε η πλαγιά του Φράξου. Μπορούμε να τον χαρακτηρίσουμε ως τον εξώστη των Πηγών με απέραντη θέα στην Κοιλάδα του Αχελώου και απέναντι στην Αργιθέα. Δασοσκεπής με έλατα και πουρνάρια ήταν τόπος βοσκής κυρίως για γιδοπρόβατα και βοοειδή, αλλά και παραδοσιακή μελισσοκομία. Το έδαφος του είναι εύφορο για πατάτες όσπρια καλαμπόκια τριφύλλια, όλα ξερικά, ενώ παλαιοτέρα καλλιεργούνταν και καπνός. Υπάρχει δε και η τοποθεσία ΄΄καπνοτόπι΄΄, Σήμερα, πολλοί λίγοι κάτοικοι δραστηριοποιούνται πλέον στην κτηνοτροφία. Λίγο ψηλότερα ακριβώς κάτω από τα Κανάλια- το βουνό μας- βρίσκεται και η Σκλάκοβα στα 1.100μ με καταπληκτική θέα σε όλη την γύρω περιοχή’ όπου τα παλιά χρόνια υπήρχαν τα μαντριά του Νίκου Φώτου –σημερα διακρίνονται τα ίχνη τους-( Ηρωας ο μπαρμπα Νίκος έλαβε μέρος στην της ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοποτάμου ) Αυτά κάηκαν από κεραυνό αρχές του 1960 μαζί με τα ζωντανά του .
Ο Οικισμός προσφέρεται για περίπατο αφού έχει βατό και ομαλό δρόμο από τις Πηγές με κυκλική κυκλοφορία που ανεβαίνει και από τον Πλατανιά- Λαγκοβίζοντα και από το Μαχαλά. Είναι μια μεγάλη διαδρομή αναψυχής.
Σήμερα ο οικισμός αποτυπώνει την εικόνα της παντελούς εγκατάλειψης. Τα περισσότερα σπίτια ερειπωμένα. Άλλα σφαλιστά πορτοπαράθυρα περιμένουν μάταια να τα ανοίξει κάποιο χέρι και να τους ξαναδώσει ζωή.Οι καλύβες τα μαντριά και οι μάσινες άδειες, φράχτες πεσμένες, δασωμένα χωράφια, σηματοδοτούν την εγκατάλειψη. Τα νεροκάναλα αναζητούν τα ζωντανά να τα ξεδιψάσουν. Σαν να μην έζησε ποτέ τόσος κόσμος εκεί επάνω......
Υδρεύεται από την πηγή ¨ ΣΠΗΛΙΑΣ '' με υποτυπώδες δίκτυο (εξωτερικό λάστιχο) που καλύπτει καθημερινές ανάγκες,κυρίως κτηνοτροφικές. Παλαιότερα οι κάτοικοι του κάλυπταν τις ανάγκες τους από το Παλιοπήγαδο ή από το χωριό με βαρέλες που κουβαλούσαν με τα γαιδουράκια. ή στα παγούρια. Επίσης λειτουργούσε και τηλέφωνο στο σπίτι του Δημήτρη Καρακώστα ενώ είναι ηλεκτροδοτημένος από το 1971. Φαμίλιες μεγάλες που έζησαν εκεί μέχρι τα τέλη του 1980 ήταν κυρίως οι Καρακωσταίοι, Ζησαίοι, Βελαεταίοι, Κακαβαίοι, Πριοβολαίοι, Κοιλαίοι και Φωταίοι. Κασσαήδες .Καραμήτροίοι
Εκεί σήμερα υπάρχει και ένα μικρό εικονοστάσι αφιερωμένο στη μνήμη του Οσιου Κασσιανού από τους κατοίκους του. Tην ημέρα της εορτής του, στον οικισμό γινόταν τοπικό πανηγύρι με τους αυτοδίδακτους μουσικούς του κατά βάση Καρακωσταίοι Ζησαίοι, ενώ στο γλέντι συμμετείχαν όλοι.
Προς ανάμνηση όλων όσων έζησαν σ αυτόν τον οικισμό των προπατόρων και συγγενών μας, έχουμε τη γνώμη ότι ένας μικρός προκατασκευασμένος ναΐσκος θα πρέπει να είναι η φροντίδα όλων μας. Μέχρι τότε όμως, πρέπει κάποιες μέρες ανοιξιάτικες και πασχαλινές, ή ακόμη και καλοκαιρινές Κασσιανιώτες και μη,να βρισκόμαστε εκεί πάνω όπως τότε….και να ενώσουμε τη σκέψη μας με όλους αυτούς που πέρασαν από εκεί……….
Να μας συγχωρέσετε αν παραλείψαμε κατι.....δεν χωρανε ολα........παραθετουμε ενα φωτογραφικό άλμπουμ με θύμισες νοσταλγικές ξεγνοιασιάς,συνάξεις γλεντιού αλλά και σκηνές καθημερινότητας από τον οικισμό ΚΑΣΣΙΑΝΟΥ ΠΗΓΩΝ-
H
τεχνολογία μέρα με τη μέρα εξελίσσεται
και αυτό δε θα σταματήσει ποτέ.
Η
εξέλιξη της τεχνολογίας ακόμη δεν έχει
θετική ή αρνητική χροιά. Έχει προσφέρει
πολλά στον άνθρωπο και θα συνεχίζει να
προσφέρει και να εφεύρει, αλλά έχει
αντικαταστήσει αρκετά με συνέπεια να
υπάρχουν ελλείψεις στον εργασιακό χώρο.
Ωστόσο, στον χώρο των ζώων μόνο θετικές
εφευρέσεις έχουν δημιουργηθεί όπως
αυτή του κύριου Παππά.
Ο
κτηνοτρόφος Παππάς Στέργιος ξεχωρίζει
στον χώρο της κτηνοτροφίας με τη χρήση
κολάρων εντοπισμού για τα ζώα του, μια
καινοτομία που αποτελεί απάντηση στις
δυσκολίες του επαγγέλματος. Η εφαρμογή
της τεχνολογίας GPS σε κολάρα επιτρέπει
τον απομακρυσμένο έλεγχο των ζώων από
το κινητό, παρέχοντας πληροφορίες για
την υγεία και τη θέση τους ανά πάσα
στιγμή. Αυτό επιλύει το πρόβλημα της
έλλειψης εργατικού δυναμικού, όπου ο
πρωτογενείς τομέας αντιμετωπίζει
σοβαρές ελλείψεις.
Επιπλέον,
η τεχνολογία αποτρέπει ζωοκλοπές,
αναδεικνύοντας τη σημασία της για την
ασφάλεια των ζώων και τη συνεχή λειτουργία
της κτηνοτροφίας.
Ο
Παππάς Στέργιος προσφέρει ένα παράδειγμα
συνδυασμού παραδοσιακών πρακτικών με
σύγχρονες τεχνολογίες, επιδιώκοντας
την αειφορία και την αποτελεσματικότητα.
Η καινοτομία αυτή δεν αποτελεί μόνον
λύση στις προκλήσεις του κτηνοτρόφου,
αλλά επίσης επισημαίνει τη σημασία της
τεχνολογίας στη βελτίωση των παραδοσιακών
γεωργικών δραστηριοτήτων.
Εφευρέσεις
σαν και αυτές είναι απαραίτητες για την
καθημερινότητα των ανθρώπων πόσο μάλλον
για τους κτηνοτρόφους που τίθεται μεγάλο
ζήτημα ο έλεγχος των ζώων τους.
Σε
εξαιρετικά θερμό κλίμα πραγματοποιήθηκε
η συνάντηση εργασίας του Δήμαρχου
Πωγωνίου κ. Κωνσταντίνου Καψάλη με την
Υφυπουργό αρμόδια για θέματα Μεταφορών
κ. Χριστίνα Αλεξοπούλου, παρουσία του
Αντιδημάρχου κ. Νικολάου Γαλίτση και
του Προέδρου
της Ομοσπονδίας Αδελφοτήτων και Ενώσεων
Πωγωνίου κ. Γρηγορίου Άρμπιρου.
Κατά
τη διάρκεια της συνάντησης, ο Δήμαρχος
Πωγωνίου έθεσε υπόψη της κ. Αλεξοπούλου
μείζονα θέματα για το σύνολο του Δήμου,
όπως η ανάγκη περαιτέρω βελτίωσης του
οδικού δικτύου, έργο που θα αναβαθμίσει
την ποιότητα ζωής των δημοτών και
συγχρόνως θα καταστήσει πιο προσβάσιμα
τα χωριά της περιοχής.
Η
Υφυπουργός κατέγραψε τις ανάγκες του
παραμεθόριου Δήμου ενώ έδειξε ιδιαίτερο
ενδιαφέρον για το Πάρκο Κυκλοφοριακής
Αγωγής, ένα από τα καλύτερα της Ηπείρου.
Ο κ. Καψάλης αναφέρθηκε στην αυξημένη
επισκεψιμότητα του Πάρκου από σχολεία
και οικογένειες καθ’ όλη τη διάρκεια
του χρόνου, επισημαίνοντας ωστόσο ότι
υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης του χώρου
ώστε να προσφέρει ακόμη πιο ποιοτικές
υπηρεσίες στην κατεύθυνση της κυκλοφοριακής
αγωγής.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:Όλα τα παρακάτω στοιχεία τα έχουμε συλλέξει από το διαδίκτυο( site, blog, You tube, facebook, βικιπαίδεια). Εάν σε μερικά από αυτά κάποιος έχει πνευματικά δικαιώματα και δεν επιθυμεί να δημοσιευτούν ας μας τηλεφωνήσει στο 6977266641
Χριστόφορος Ευθυμίου
Δείτε τα
video
Λογγάδες
Οι
Λογγάδες είναι χωριό τουνομού
Ιωαννίνων, σε μικρότερη απόσταση από 500 μ. από τη λίμνη
Παμβώτιδα των Ιωαννίνων, στην ανατολική πλευρά της. Ο πληθυσμός με απογραφή
του 2011 ήταν 859 άτομα. Η απόσταση από το κέντρο των Λογγάδων μέχρι το κέντρο
των Ιωαννίνων
είναι 13 χλμ. Τα γειτονικά χωρία είναι η Βασιλική,
η Αμφιθέα,
η Μάζια,
το Δρωσοχόρι,
το Πέραμα,
η Κατσικά.
Το προηγούμενο όνομα των Λογγάδων ήταν Αρδομίστα ή Αδρομίστα.
Η κεντρική
εκκλησία είναι ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου. Οι Λογγάδες έχουν και μία
τοπική ομάδα με όνομα Τιτάν Λογγάδων, ενώ παλαιότερα ονομαζόταν Άφοβος. Αυτή η
ομάδα έχει αναδείξει πολλούς ποδοσφαιριστές που μέχρι και σήμερα παίζουν μέχρι
και στην α΄ κατηγορία Ελλάδος. Αυτη η ομάδα έχει φτάσει μέχρι το α΄ ερασιτεχνικό
πρωτάθλημα της Ηπείρου.
Στο χωριό είναι χτισμένο το Αρσάκειο δημοτικό και
γυμνάσιο Ιωαννίνων. Στα μέσα του 2015 θα χτιστεί επίσης ένα ακόμα κτίριο για το
Λύκειο του Αρσακείου. Το Αρσάκειο Ιωαννίνων (2009) χτίστηκε λόγο την ομόφωνη
απόφαση των Λογγαδίτων να δοθούν μερικά στρέμματα για να χτιστεί το
Αρσάκειο.
Οι Λογγάδες είναι ένα χωριό με πολλές εκκλησίες. Μερικές είναι ο
Άγιος Μηνάς, η Αγία φανερωμένη κ.α. Όμως ο κεντρικός ναός της εκκλησίας είναι ο
ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου. Πριν από 40 χρόνια, οι Λογγαδιώτες, βλέποντας
ότι η Παλαιά Εκκλησία δεν εξυπηρετούσε τις ανάγκες τους,στην άσκηση των
Θρησκευτικών καθηκόντων τους, αποφάσισαν να χτίσουν τον Ιερό Ναό,προς Τιμήν Της
Παναγίας. Πρωτοστάτης ο Χρίστος Μάστορας, με όλους τους συγχωριανούς δίπλα του,
με Εράνους και αιτήματα βοήθειας κατάφεραν να θεμελιώσουν τον ναό. Μέτα από
δέκα χρόνια από την εκκίνηση χτίσης του ναού, εγκαινίασε από τον Μητροπολίτη
Ιωαννίνων.
Αρχικά το
χωριό, μπορεί και από τους αρχαίους χρόνους, η τοποθεσία αναφέρεται σαν
Λογγάδες, όπου βρέθηκαν και αρχαίοι τάφοι...
Το χωριό
Λογγάδες (Αρμοδίτσα) σαν κοινότητα αναγνωρίσθηκε με το Βασιλικό Διάταγμα 7
Αυγούστου 1919, ΦΕΚ 184/1919, και αποτελούνταν από τους συνοικισμούς Αρμοδίτσα
και Ιερά Μονή Γενεθλίων Θεοτόκου (Δουραχάνης). Ο Συνοικισμός και η Κοινότητα
μετονομάσθηκαν σε κοινότητα Λογγάδων με το Β.Δ. 20.09.1955 ΦΕΚ Α 287/1955. Πήρε
το όνομα Λογγάδες από το τοπωνύμιο Λογγάδες που βρίσκεται πέντε λεπτά Δυτικά από
το χωριό όπου βρέθηκαν Αρχαίοι τάφοι.
Στο Χρυσόβουλο του Ανδρόνικου Παλαιολόγου του Πρεσβυτέρου
το 1913 με το όνομα Αρδομιστία είναι καθαρά Ελληνικό. Όμως το όνομα Λογγάδες που
δόθηκε είναι Σλαβικό και αυτό γιατί η ρίζα LONGE που σημαίνει λόγχη, είναι
σλαβική.
Επίσης το όνομα του χωριού δυνάμεθα να πούμε ότι προέρχεται
και από το ουσιαστικό (ο) λογάς - αδος που σημαίνει ο διαλεχτός, ο εκλεκτός, ο εξαιρετικός άνθρωποςο Λαμπρίδης στη «Μαλακασιακά» γράφει ότι λειτουργούσε σχολείο δημοτικό
με όλες τις τάξεις. Κυρίως στο Νάρθηκα της εκκλησίας μέχρι την απελευθέρωση του
1913.
Ασχολία των κατοίκων η γεωργία και κτηνοτροφία. Ν.Α. του χωριού σώζονται
τα ίχνη της παλιάς πόλης Κατούνας, η πολυάριθμη πόλη διαλύθηκε τον 17ο αιώνα και
οι κάτοικοι της ίδρυσαν την κοινότητα Κατούνα στην Αιτωλοακαρνανία. Το όνομα
Κατούνα το φέρει ένα ρέμα ο Κατούνας ................
Η παλαιά εκκλησία Της Κοίμησης Της
Θεοτόκου με Ιστορία εκατοντάδων χρόνων παραμένει όρθια παρά τα χρόνια της,είναι βεβαίως
ορατές οι εργασίες αναστήλωσης των εξωτερικών χώρων (τα Χαγιάτια) ,εργα με
προσωπική εργασία του πρώην ιερέα του χωριού μας Αιδεσιμότατου Νικολάου Παπαδιά,στον οποίο αξίζουν
θερμά συγχαρητήρια και σεβασμός όχι μόνο για αυτές τις προσωπικές του
εργασίες,αλλά και για όλα τα παρεκκλήσια στους γύρω λόφους όπου και πάλι με
προσωπική του εργασία,αναστήλωσε και συντήρησε όσο οι δυνάμεις του
επέτρεπαν.
Το έργο συνεχίζει ο ακούραστος
νέος Ιερέας ο Αιδεσιμολογιότατος Ευάγγελος Σιούλας.
Ιστορικό Λογγάδων.
Αντίκρυ από τα Γιάννενα και σε απόσταση
μισής ώρας πλεύσης στη θρυλική Παμβώτιδα,στα ριζά του Μιτσικελιού,κάτω από το
Δρίσκο, απλώνεται μεγαλόπρεπα το ιστορικό χωριό Λογγάδες, που για αιώνες έφερε
το όνομα Αρδομίστα ή Αδρομίστα και που μ΄αυτό το όνομα αναφέρεται από
συγγραφείς, εγκυκλοπαίδειες και γραπτά διαφόρων εποχών.
Αρχικά, μπορεί και από τους αρχαίους
χρόνους, η τοποθεσία αναφέρεται σαν Λογγάδες, όπου βρέθηκαν και αρχαίοι
τάφοι.
Στο χωριό αυτό, που είμαι γέννημά του, στο
κέντρο βρίσκεται η ιστορική εκκλησία Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ, Ιερό Κειμήλιο και
καμάρι του χωριού και πρέπει της Ηπείρου ολάκερης, που είναι διασπαρμένη με
τέτοια αναθυμήματα.
Αιώνες τώρα στέκει μόνο, με τις δικές του
δυνάμεις, όσες του απέμειναν, σε πείσμα του χρόνου και των λογιών λογιών
κατακτητών και αυτό είναι το παράπονό του.
Ο Ιωαν.Λαμπρίδης στο τεύχος Α', στα κεφάλαια
εκκλησιαστική διοίκηση και Μονές τις σελίδεσ 57 και 58 γράφει: <<Μέχρι το
516 μ.χ αναφέρεται η επισκοπή Δωδώνης, στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού στην
Ηπειρο.Στη Σύνοδο του 789, της Κωνσταντινούπολης, αναφέρεται η επισκοπή
Ιωαννίνων.Και ερωτάται ο συγγραφέας, για 363 χρόνια πού ήταν ο καθεδρικός ναός
της επισκοπής; Λέγεται ότι κατ΄αρχάς συνέστη στο χωριό Αρδομίστα (σημερινές
Λογγάδες) σε απόσταση μισής ώρας πλού από τα Ιωάννινα προς Α. δια του Πόρου
(περιοχή των Λογγάδων παλιό λιμάνι).Στο Άγιο Βήμα του ναού του χωριού, υπάρχει
λίθινο σύνθρονο. Επίσης υπάρχουν και δύο επιγραφές, η μία πάνω σε λίθο, στο
μεσημβρινό τοίχο και φέρει τα γράμματα <<ΕΜΕΡΕ>>, <<Μ.Ε>,
<<ΕΤ.δ.ρ.λ>> που τα τελευταία δηλώνουν (.........), που συμπίπτει με
την εποχή που καταστράφηκε η Δωδώνη. (Σημ. Η Δωδώνη καταστράφηκε από τους
Γότθους το 550 υπό τον Τοτίλα).Η άλλη επιγραφή είναι γραμμένη μέσα στο Νάρθηκα
με στοιχεία ΑΧΝΕ (1655), την εποχή που ανακαινίστηκε ο ναός πιο μεγαλόπρεπος.
Κατά την περίοδο αυτή υπάρχει η παράδοση: Κάποιος Τουρκαλβανός ανεβαίνοντας στον
μιναρέ του τζαμιού Φετιχγιέ, στο φρούριο και παρατηρώντας την γύρω περιοχή,
θαμβώθηκε από την αντανάκλαση του φωτός που προερχόταν από τους πολυποίκιλους
τρούλους, που ήταν επάνω από τη στέγη του ναού.Αγανάκτησε και έδωσε εντολή να
τον ανατρέψουν. Έτσι ανακαινίσθηκε με απλή πλακόστρωτη στέγη, όπως είναι σήμερα,
πάνω στους αρχαίους και μεσαιωνικούς τοίχους.
Λίγα λόγια για τον Πατριάρχη
Κωνσταντινούπολης Ιωάσαφ, που συνδέεται το όνομά του με την εκκλησία. Ο Νικ.
Ζιάγκας στο βιβλίο του <<Τουρκοκρατούμενη Ήπειρος>>, μας πληροφορεί:
<< Ο πατέρας του Ιωάσαφ ήταν από την Κράψη (χωριό πιο πάνω από τις
Λογγάδες) και τον έλεγαν Νικόλαο και η μάνα του από την Αδρομίστα (Λογγάδες) και
την έλεγαν Πανάγιω. Μεταξύ των άλλων ο Πατριάρχης έκτισε στη μνήμη των γονιών
του την καθολική εκκλησία της Κράψης και την καθολική εκκλησία Παναγιά
Αδρομίστας, στα ερείπια αρχαίας εκκλησίας, πάντα κατά τον Νι. Ζιάγκα. Άρα η
εκκλησία προϋπήρχε.
Ο κύριος ναός είναι αφιερωμένος στην ΚΟΙΜΗΣΗ
ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ. Δεξιά είναι ο ναϊσκοςτης Φανερωμένης και αριστερά ο Άγιος
Νικόλαος. Υπάρχει μία εικόνα, ο Αποκεφαλισμός Ιωάννου, και με δυσκολία διαβάζω
<<ΤΗ ΠΕΙ ΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΕΚ ΚΑΛΛΑΡΙΤΑΣ ΕΤΕΙ 1730>>. Υπάρχουν πολύ
παλιές εικόνες, καθώς και βιβλιοθήκη στο ιερό από παλιά Ευαγγέλια. Υπάρχει ένα
χαγιάτι, όπου γινόντουσαν οι συνελεύσεις και παίρνονταν διάφορες αποφάσεις, σε
δύσκολες στιγμές.
Όλα αυτά τα παραπάνω είναι ένας πρόλογος,
πρόλογος δυσανάλογος με το θέμα μου, που θα είναι σύντομο.
Είναι αλήθεια αυτός ο ναός δε μπορούσε να
καλύψει τις ανάγκες των εκκλησιαζομένων και έτσι κτίστηκε ένας ναός, αφιερωμένος
στη Χάρη Της, με ιδρώτα και κόπους πολλούς κύρια των ίδιων των Λογγαδιτών.
Καταπώς περνώ από την εκκλησία, τρέχει η σκέψη στο παρελθόν και φαντάζομαι
ισκιώματα να ξεβγαίνουν από την στενή κύρια Πύλη και να συναθροίζονται στο
γραφικό χαγιάτι. Αφουγκράζομαι τους ανασασμούς τους και αναστεναγμούς και να
κουβεντιάζουν για τις φαμίλιες, για τον κάματο και τη σοδιά.
Χιλιάδες άνθρωποι στο διάβα των αιώνων,
έζησαν και λειτουργήθηκαν σ΄αυτή την εκκλησία, που από μόνη της κάνει κουράγιο
να στεριωθεί και μοιάζει βοήθεια να ζητά να κρατηθεί, όσο πιο πολύ μπορεί, για
να μαρτυρεί στην τωρινή γενιά και στις άλλες που θα ΄ρθουν, ότι και εδώ υπήρξε
Ελλάδα από πολύ παλιά και με την Πίστη την ορθή αντάμα πορεύτηκαν μέχρι τις
μέρες τις δικές μας.
Και αυτή τη στιγμή, καταπώς γράφω αυτές τις
αράδες, ήρθε στη σκέψη μου μια άλλη εκκλησία <<ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ
ΘΕΟΤΟΚΟΥ>>, και <<ΕΚΕΙΝΗ>>, στην Παφλαγονία του Πόντου, που
πριν τέσσερα χρόνια επισκέφτηκα. Και να πως περιγράφω στοοδοιπορικό
<<ΠΕΤΡΙΝΕΣ ΜΝΗΜΕΣ>>... <<Πάνω ψηλά στα κράσπεδα τόυρανού, στην
πιο πάνω κορφή κοντά στο Ασκορντάση, ήταν η εκκλήσία ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ.
Γκρεμισμένη τώρα και μόνο τα θεμέλια θυμίζουν ένα κάποιο χριστιανικό - ελληνικό
μεγαλείο...>> Και να φανταστεί κανείς ότι βρίσκεται στην καρδιά της
Τουρκίας και όχι στη καρδιά της Ελλάδος, που βρίσκεται η εκκλησία των
ΛΟΓΓΑΔΩΝ.
Τι λέτε γι΄αυτό σεις οι υπεύθυνοι και
αρμόδιοι; Δεν αξίζει τον κόπο να δοθεί χείρα βοηθείας και να στεριώσει αυτός ο
ιστορικός ναός; Γιατί αλλιώς, σε λίγο θα γίνει ένας σωρός άμορφης μάζας, για να
θάψει από κάτω ό,τι το ιερό και όσιο και να σβήσει μια ιστορία αιώνων κι ένα
κομμάτι της Εθνικής μας Ιστορίας.
Όσο είναι καιρός, που ακόμα αντέχει, ας
γρηγορήσουμε, για να μη ψάχνουμε μεταξύ μας τους ενόχους της
αδιαφορίας
Το χωριό Λογγάδες (Αρμοδίτσα) σαν
κοινότητα αναγνωρίσθηκε με το Βασιλικό Διάταγμα 7 Αυγούστου 1919, ΦΕΚ 184/1919, και
αποτελούνταν από τους συνοικισμούς Αρμοδίτσα και Ιερά Μονή Γενεθλίων Θεοτόκου (Δουραχάνης). Ο
Συνοικισμός και η Κοινότητα μετονομάσθηκαν σε κοινότητα Λογκάδων με το Β.Δ. 20.09.1955 ΦΕΚ Α 287/1955.
Πήρε το όνομα Λογκάδες από το τοπωνύμιο Λογκάδες
που βρίσκεται πέντε λεπτά Δυτικά από το
χωριό όπου βρέθηκαν Αρχαίοι τάφοι.
Στο Χρυσόβουλο του Ανδρόνικου
Παλαιολόγου του Πρεσβυτέρου το 1913 με το όνομα Αρδομιστία είναι καθαρά Ελληνικό. Όμως το όνομα Λογγάδες
που δόθηκε είναι Σλαβικό και αυτό γιατί η ρίζα LONGE που σημαίνει λόγχη, είναι σλαβική.
Επίσης το όνομα του χωριού δυνάμεθα να
πούμε ότι προέρχεται και από το ουσιαστικό (ο) λογάς - αδος που σημαίνει ο
διαλεχτός, ο εκλεκτός, ο εξαιρετικός άνθρωπος ο Λαμπρίδης στη «Μαλακασιακά» γράφει ότι
λειτουργούσε σχολείο δημοτικό με όλες τις τάξεις. Κυρίως στο Νάρθηκα της εκκλησίας μέχρι την
απελευθέρωση του 1913.
Ασχολία των κατοίκων η γεωργία και
κτηνοτροφία. Ν.Α. του χωριού σώζονται τα ίχνη της παλιάς πόλης Κατούνας, η πολυάριθμη πόλη
διαλύθηκε τον 17ο αιώνα και οι κάτοικοι της ίδρυσαν την κοινότητα Κατούνα στην
Αιτωλοακαρνανία.
Το όνομα Κατούνα το φέρει ένα
ρέμα ο Κατούνας...........................
Για τους επισκέπτες
Η Κοινότητα Λογγάδων απέχει μόλις
8 χιλιόμετρα από τη πόλη των Ιωαννίνων και είναι το κεφαλοχώρι του
λεκανοπεδίου.Για να πάει κανείς στους Λογγάδες μπορεί να πάρει τον παλιό δρόμο
Ιωαννίνων - Μετσόβου και μόλις περάσει το χωριό Πέραμα υπάρχει πινακίδα δεξιά
προς Λογγάδες 5 χιλιόμετρα.
Στη διαδρομή θα συναντήσει
αριστερά του το Μοναστήρι της Παναγίας Ντουραχάνης
όπου μπορεί να δει το μαναστήρι με σπάνιες εικόνες και τους ανακαινισμένους
χώρους από τον Παπα - Θανάση και στο αίθριο της μονής μπορεί να απολαύσει τη θέα
της λίμνης Παμβώτιδας και απέναντι τα πανέμορφα Γιάννενα.Θα έχει την ευκαιρία να
συναντήσει τον Παπα - Θανάση έναν αξιόλογο Ιερομόναχο,να συζητήσει μαζί του για πολλά θέματα ,Εκκλησιαστικά και όχι μόνο και να επισκεφτεί το οικοτροφείο και το
γυμνάσιο που με
την φροντίδα του Παπα- Θανάση σπουδάζουν άπορα παιδιά παρέχοντας
τους
στέγη και τροφή εντελώς δωρεάν.
Μετά το Χάνι μπαίνει στο χωριό και συναντά την παλαιά Εκκλησία
.jpg)
.jpg)
