Η αλήθεια για το φόρο στο τσίπουρο και τη χύμα κατανάλωση

Η Κομισιόν ενημέρωσε τη χώρα μας ότι υποχρεούται μέσα σε διάστημα 2 μηνών να εναρμονιστεί με τους κανόνες που προβλέπουν ίδιο φορολογικό συντελεστή για όλα τα προϊόντα που παρασκευάζονται από αιθυλική αλκοόλη εντός ΕΕ. Απαίτησε δηλαδή να διπλασιαστεί ο ΕΦΚ (Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης) για το τσίπουρο και τη ρακή, ώστε να εξισωθεί με τον κανονικό ΕΦΚ των λοιπών αλκοολούχων ποτών. Η Ελλάδα εφάρμοζε μειωμένο κατά 50% ΕΦΚ τόσο για αυτά τα δύο ποτά όσο και για το ούζο, με την αιτιολογία ότι πρόκειται για εθνικά προϊόντα, κι ως εκ τούτου υπόκεινται στις εξαιρέσεις του κανόνα. Παρότι όμως το ούζο κατατάσσεται επίσημα στην κατηγορία των εθνικών προϊόντων, για τα οποία υπάρχει ειδική μέριμνα από την Κομισιόν, για άγνωστο και ανεξήγητο λόγο δε συμβαίνει το ίδιο με το τσίπουρο και τη ρακή. 

Εξαιτίας αυτού του κενού η χώρα μας καλείται να διπλασιάσει τον ΕΦΚ στο τσίπουρο από  ευρώ 12,75 ανά λίτρο άνυδρης αλκοόλης σε  ευρώ 25,5, στα επίπεδα δηλαδή που είναι και για τα άλλα ποτά (ουίσκι, βότκα, τζιν κτλ). Όπως αποκαλύπτει ο παρακάτω πίνακας, αυτό συνεπάγεται μια αύξηση ευρώ 3,57 στην τιμή του μπουκαλιού του 0,7 lt. Μαζί με το ΦΠΑ 23% η συνολική επιβάρυνση για τον καταναλωτή ανέρχεται σε ευρώ 4,39.

Είναι προφανές ότι η αύξηση θα συντελέσει σε συμπίεση της ζήτησης, οδηγώντας σε μειωμένες πωλήσεις και άρα σε χαμηλότερα δημόσια έσοδα, εξανεμίζοντας δημοσιονομικά την άνοδο λόγω της υψηλότερης φορολόγησης. Θα επιφέρει επίσης χτύπημα στην ανταγωνιστικότητα αυτών των προϊόντων και κατ' επέκταση στις προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου. Γι' αυτό, η Ελλάδα πρέπει να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια που έχει ώστε να καταταχθεί το τσίπουρο ως εθνικό προϊόν στην ίδια κατηγορία με το ούζο και να προστατευθεί από το διπλασιασμό του φόρου.

Στο 2ο κομμάτι της κοινοτικής οδηγίας, η Κομισιόν ζητά την απαγόρευση της διακίνησης χύμα τσίπουρου. Εδώ το ζήτημα δεν είναι τόσο αθώο όσο φαίνεται εκ πρώτης. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγάλη κερδοσκοπία και άνθηση του λαθρεμπορίου και της φοροδιαφυγής, επωφελούμενη από το πολύ χαμηλό καθεστώς φορολόγησης, αφού ο ΕΦΚ στο χύμα τσίπουρο ισοδυναμεί με μόλις το 1/8 του ΕΦΚ στο συσκευασμένο.

Πιο συγκεκριμένα, ενώ δηλώνονται μόλις 5-6 εκ λίτρα χύμα τσίπουρου ετησίως, η πραγματική ποσότητα που κυκλοφορεί στην Ελλάδα ανέρχεται σύμφωνα με εκτιμήσεις στα 30 εκ. λίτρα! Τα 20 εκ εξ αυτών μάλιστα εισέρχονται παράνομα στη χώρα μας από Βουλγαρία, Αλβανία και Τουρκία και βαπτίζονται στις τοπικές αγορές ως «ελληνικό παρθένο προϊόν». Το κίνητρο είναι τα τεράστια περιθώρια κέρδους που αποκομίζουν οι συγκεκριμένοι διακινητές. Όχι μόνο εξαπατούν και αισχροκερδούν εις βάρος των καταναλωτών, αλλά και θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία μη τηρώντας τους κανόνες υγιεινής κατά την παραγωγή και την συσκευασία του. Σύμφωνα με τους ειδικούς στο παράνομα εισαγόμενο τσίπουρο δεν διαχωρίζονται τα καλά σταφύλια από τα σάπια ούτε από τα κοτσάνια, με αποτέλεσμα μια σειρά από τοξικές ουσίες να περνούν στο τελικό προϊόν. Μεταξύ αυτών και η μεθανόλη που ως γνωστόν προκαλεί τύφλωση. Επίσης η νόθευση με μελάσα ή ζάχαρη είναι πολύ διαδεδομένη, ενώ έχουν βρεθεί μια σειρά από τοξικά μέταλλα προερχόμενα από τους πεπαλαιωμένους χάλκινους αποστακτήρες που χρησιμοποιούνται. Τέλος, η πώληση του γίνεται ως επί το πλείστον σε πλαστικά, ακατάλληλα για την υγεία μπουκάλια.

Ο δημοσιονομικός αντίκτυπος είναι εξίσου μεγάλος, διότι το κράτος χάνει σημαντικά ποσά. Ο παρακάτω πίνακας αποκαλύπτει πώς ενώ σήμερα το κράτος εισπράττει ΕΦΚ από το δηλωθέν χύμα τσίπουρο μόνο ευρώ 3,7 εκ., αν ο συντελεστής εναρμονιστεί με το συσκευασμένο και δηλωθεί εξ' ολοκλήρου η πραγματική ποσότητα (παταχθεί δηλαδή το λαθρεμπόριο και η παραοικονομία), τα έσοδα θα φτάσουν στα ευρώ 153 εκ ετησίως. Με άλλα λόγια η σημερινή απώλεια εσόδων μόνο από τον ΕΦΚ ανέρχεται ετησίως σε ευρώ 150 εκ.

Αν μάλιστα σε αυτά προσθέσουμε τις απώλειες από μειωμένα έσοδα ΦΠΑ, φόρου εισοδήματος, τελωνεία, αλλά και τις χαμένες ασφαλιστικές εισφορές από την αδήλωτη εργασία, οι συνολικές απώλειες για το κράτος ξεπερνούν κατ' εκτίμηση τα ευρώ 270 εκ ετησίως. (ΣΗΜ: ο παρακάτω πίνακας βασίζεται σε παραδοχές) 

Γίνεται ξεκάθαρο ότι πρέπει να θεσπιστούν κανόνες υγιούς ανταγωνισμού και να καταπολεμηθεί το λαθρεμπόριο και η φοροδιαφυγή.

1. Η διακίνηση του τσίπουρου για εμπορικούς σκοπούς να επιτρέπεται μόνο στους παραγωγούς που έχουν άδεια ποτοποιού- αποσταγματοποιού και έχουν κάνει έναρξη ασκήσεως επαγγέλματος στην εφορία

2. Η παραγωγή για ιδία χρήση να γίνεται μόνο από αμπελουργούς, εγγεγραμμένους στο μητρώο αμπελουργών

3. Η διάθεση στα καταστήματα να γίνεται υποχρεωτικά σε εμφιαλωμένες γυάλινες φιάλες, ώστε να υπάρχει ιχνηλασιμότητα με στόχο την προστασία της υγείας των καταναλωτών.

Δημήτριος Γκιόκας  Οικονομικός Αναλυτής

www.huffingstonpost.gr