H Δίκη της Νυρεμβέργης ολοκληρώθηκε σαν χθές 30 Σεπτεμβρίου του 1946 και καταδικάζονται οι ναζί εγκληματίες πολέμου.

Η αίθουσα της Δίκης κατά τις συνεδριάσεις, (από αριστερά προς τα δεξιά: οι κατηγορούμενοι και στο βάθος οι διερμηνείς, προ αυτών οι δικηγόροι τους και δεξιότερα οι υπάλληλοι, οι κατήγοροι και η έδρα των δικαστών)

Με την ονομασία Δίκη της Νυρεμβέργης φέρεται η δίκη των Γερμανών εθνικοσοσιαλιστών εγκληματιών πολέμου που διενεργήθηκε από επί τούτω συγκροτημένο ομώνυμο Διεθνές Στρατιωτικό Δικαστήριο, που συνεδρίασε στο δικαστικό μέγαρο της Νυρεμβέργης, από τις 20 Νοεμβρίου του 1945 μέχρι την 30 Σεπτεμβρίου του 1946, με κατηγορούμενους 24 μέλη του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος και οκτώ ναζιστικές οργανώσεις.
Σύσταση Δικαστηρίου και τόπος εκδίκασης

Σύσταση του Δικαστηρίου

Το Δικαστήριο που συστάθηκε ήταν αποτέλεσμα μιας συμφωνίας, την οποία υπέγραψαν οι Κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, της Μεγάλης Βρετανίας και της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών στις 8 Αυγούστου 1945 στο Λονδίνο για την δίκη και πιθανή καταδίκη όλων των εγκληματιών πολέμου των προερχόμενων από τον Άξονα.

Η συμφωνία αυτή προέβλεπε ότι το Δικαστήριο θα απαρτιζόταν από τέσσερα μέλη, καθένα από τα οποία θα είχε και ένα αναπληρωματικό. Τόσο τα τακτικά, όσο και τα αναπληρωματικά μέλη, θα ορίζονταν από τις υπογράφουσες τη συμφωνία Κυβερνήσεις. Απαρτία θεωρείται ότι έχει το Δικαστήριο μόνον όταν παρίστανται και τα τέσσερα μέλη του (τακτικά ή αναπληρωματικά). Αφέθηκε ανοικτό το θέμα να υπάρξουν και άλλες δίκες, αν προέκυπτε τέτοια ανάγκη κατά την ακροαματική διαδικασία.

Στο Δικαστήριο συμμετείχε, επίσης, και η Γαλλία.

Τόπος εκδίκασης

Αεροφωτογραφία του "Μέλαθρου της Δικαιοσύνης" της Νυρεμβέργης, 2009

Ως τόπος διεξαγωγής της δίκης αρχικά είχε προταθεί, από τους Σοβιετικούς, το Βερολίνο. Αυτό, όμως, ήταν πρακτικά αδύνατο, λόγω των καταστροφών που είχε υποστεί η πόλη. Τελικά, επελέγη η Νυρεμβέργη, στη περιοχή της Βαυαρίας της Γερμανίας, (μεταξύ των πόλεων Λουξεμβούργου και Βερολίνου), επειδή αφενός διέθετε Δικαστικό Μέγαρο μεγάλων διαστάσεων, το λεγόμενο "Μέλαθρον της Δικαιοσύνης", το οποίο είχε υποστεί ελάχιστες καταστροφές, που είχε και συμβολική σημασία ως γενέτειρα του εθνικοσοσιαλισμού, (εκεί διεξαγόταν, κάθε χρόνο, το Συνέδριο του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος (NSDAP), αλλά και αφετέρου, οι Αμερικανοί και Βρετανοί προτιμούσαν την πόλη αυτή επειδή βρισκόταν ήδη στη δική τους ζώνη κατοχής.

Μέλη δικαστηρίου

Το Δικαστήριο απαρτίσθηκε από τα εξής μέλη:

• Αρχιδικαστής Τζέφρεϊ Φρέντερικ Λόρενς (Sir Geoffrey Lawrence) (Μ. Βρετανίας) - Πρόεδρος του Δικαστηρίου, τακτικό μέλος.

• Δικαστής Σερ Νόρμαν Μπίρκετ (Sir Norman Birkett) (Μ. Βρετανία) - Αντιπρόεδρος, αναπληρωματικό μέλος.

• Δικαστής Φράνσις Μπιντλ (Francis Biddle) (ΗΠΑ) - τακτικό μέλος.

• Δικαστής Τζον Πάρκερ (John Parker) (ΗΠΑ) - αναπληρωματικό μέλος.

• Καθηγητής Ποινικού Δικαίου Ανρί Ντονεντιέ ντε Βαμπρ (Henri Donnedieu de Vabres) (Γαλλία) - τακτικό μέλος.

• Εφέτης Ρομπέρ Φαλκό (Robert Falco) (Γαλλία) - αναπληρωματικό μέλος.

• Αντιστράτηγος Ιονά Νικιτσένκο (Iona Nikitchenko) (Αντιπρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιετικού Δικαστηρίου) - τακτικό μέλος.

• Συνταγματάρχης, καθηγητής Ποινικού Δικαίου Αλεξάντερ Βολκόφ (Alexander Volchkov) - αναπληρωματικό μέλος.

Δημόσιοι Κατήγοροι επελέγησαν οι εξής:

• Σερ Χάρτλεϋ Σόκρος (Sir Hartley Shawcross) (Γενικός εισαγγελέας του κράτους της Μ. Βρετανίας),
• Ρόμπερτ Τζάκσον (Robert H. Jackson) (Δικαστής των ΗΠΑ),
• Φρανσουά ντε Μαντόν (François de Menthon) και Ωγκύστ Σαμπετιέ (Auguste Champetier) (Υπουργός Δικαιοσύνης της προσωρινής κυβέρνησης της Γαλλίας),
• Ρομάν Ρουντένκο (R. A. Rudenko), στρατηγός της Σοβ. Ένωσης.

Διεθνής παραβίαση επί της σύνθεσης

Η παραπάνω σύνθεση του Δικαστηρίου τελέστηκε κατά σαφή παράβαση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου, με δεδομένο ότι οι ηττημένοι του πολέμου δικάστηκαν από δικαστές των νικητριών δυνάμεων και όχι από δικαστές προερχόμενους από χώρες που δεν είχαν άμεση ή έμμεση εμπλοκή στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως θα μπορούσαν να ήταν για παράδειγμα από τη Σουηδία, ή την Ελβετία. 

Κατηγορητήριο

Οι βασικές κατηγορίες, για τις οποίες θα λογοδοτούσαν οι υπόδικοι, ήταν:

• (Α) Εγκλήματα κατά της Ειρήνης: Συγκεκριμένα ο σχεδιασμός, η προετοιμασία, η έναρξη, η εξαπόλυση πολέμου ή επίθεσης ή πολέμου κατά παράβαση των διεθνών συνθηκών, συμφωνιών ή διαβεβαιώσεων, ή συμμετοχή σε κοινό σχέδιο συνωμοσίας για την επίτευξη οποιουδήποτε από τους παραπάνω στόχους.
• (Β) Εγκλήματα Πολέμου: Συγκεκριμένα, παραβιάσεις των νόμων και των κανόνων του πολέμου. Σε αυτά περιλαμβάνονται - δεν περιορίζονται όμως σε αυτά - δολοφονίες, κακομεταχείριση ή εκτόπιση για καταναγκαστική εργασία ή οποιοδήποτε άλλου σκοπό ιδιωτών από κατακτημένη χώρα, δολοφονία ή κακομεταχείριση αιχμαλώτων πολέμου ή ναυτικών, εκτέλεση ομήρων, λεηλασίες δημόσιας ή ιδιωτικής περιουσίας, απρόκλητη καταστροφή πόλεων, κωμοπόλεων ή χωριών ή καταστροφές μη υπαγορευόμενες από στρατιωτική ανάγκη.
• (Γ) Εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητος: Συγκεκριμένα, δολοφονία, εξόντωση, υποδούλωση, εκτόπιση και άλλες απάνθρωπες πράξεις διαπράχθηκαν κατά πολιτών πριν ή κατά τη διάρκεια του πολέμου^. διώξεις λόγω πολιτικών, φυλετικών ή θρησκευτικών αιτίων ή σχετικών με οποιοδήποτε έγκλημα το Δικαστήριο ήθελε κρίνει ότι, εκτελέσθηκε, είτε παραβίασε την τοπική νομοθεσία είτε όχι, της χώρας στην οποία διαπράχθηκε.
• (Δ) Συνωμοσία για το σχεδιασμό και την εξαπόλυση επιθετικών ενεργειών και άλλων εγκλημάτων κατά της Παγκόσμιας Ειρήνης.

Κατηγορούμενοι και Ετυμηγορία

Στιγμιότυπο από τη δίκη της Νυρεμβέργης. Στην πρώτη σειρά διακρίνονται οι Χέρμαν Γκαίριγκ, Ρούντολφ Ες, Γιοάχιμ φον Ρίμπεντροπ, Βίλχελμ Κάιτελ. Στην δεύτερη σειρά, οι Καρλ Ντένιτς, Έριχ Ρέντερ, Μπάλντουρ φον Σίραχ και Φριτς Ζάουκελ

1. Χέρμαν Γκαίριγκ (Hermann Göring): Ένοχος και για τις τέσσερεις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού. Αυτοκτόνησε με υδροκυάνιο μια ημέρα πριν εκτελεστεί η απόφαση.
2. Άλφρεντ Γιόντλ (Alfred Jodl): Ένοχος και για τις τέσσερεις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
3. Ερνστ Καλτενμπρούννερ (Ernst Kaltenbrunner): Ένοχος για τις κατηγορίες (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
4. Βίλχελμ Κάιτελ (Wilhelm Keitel): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
5. Γκούσταφ Κρούπ φον Μπόλεν ουντ Χάλμπαχ (Gustav Krupp von Bohlen und Halbach): Δεν υπήρξε ετυμηγορία, καθώς απουσίαζε για λόγους υγείας. Παραπέμφθηκε σε άλλη δίκη, όπως προβλεπόταν από τη συνθήκη ορισμού του Δικαστηρίου, ωστόσο πέθανε πριν παραστεί σε δικαστήριο.
6. Ρόμπερτ Λέι (Robert Ley): Αυτοκτόνησε στις 25 Οκτωβρίου 1945, πριν ολοκληρωθεί η ακροαματική διαδικασία.
7. Μάρτιν Μπόρμαν (Martin Bormann): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος. Δικάσθηκε ερήμην, καθώς είχε εξαφανισθεί βγαίνοντας από το καταφύγιο του Χίτλερ στο Βερολίνο. Το πτώμα του δεν είχε βρεθεί μέχρι το 1998.
8. Κόνσταντιν φον Νόϊρατ (Baron Konstantin von Neurath): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Κάθειρξη 15 ετών.
9. Καρλ Ντένιτς (Karl Dönitz): Ένοχος για τις κατηγορίες (Β) και (Γ). Ποινή: Κάθειρξη 10 ετών.
10. Φραντς φον Πάπεν (Franz von Papen): Αθωώθηκε.
11. Έριχ Ρέντερ (Erich Röder): Ένοχος για τις κατηγορίες (Α), (Β), (Γ). Ποινή: Ισόβια κάθειρξη.
12. Γιοάχιμ φον Ρίμπεντροπ (Joachim von Ribbentrop): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
13. Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ (Alfred Rosenberg): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
14. Φριτς Ζάουκελ (Fritz Saukel): Ένοχος για τις κατηγορίες (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
15. Χιάλμαρ Σαχτ (Hjalmar Schacht): Αθωώθηκε.
16. Μπάλντουρ φον Σίραχ (Baldur von Schirach): Ένοχος για την κατηγορία (Δ). Ποινή: Κάθειρξη 20 ετών.
17. Άρτουρ Ζέις-Ίνκβαρτ (Arthur Seyss-Inquart): Ένοχος για τις κατηγορίες (Β), (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
18. Άλμπερτ Σπέερ (Albert Speer): Ένοχος για τις κατηγορίες (Γ) και (Δ). Ποινή: Κάθειρξη 20 ετών.
19. Γιούλιους Στράιχερ (Julius Streicher): Ένοχος για την κατηγορία (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
20. Χανς Φρανκ (Hans Frank): Ένοχος για τις κατηγορίες (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
21. Βίλχελμ Φρικ (Wilhelm Frick): Ένοχος για τις κατηγορίες (Β), (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
22. Χανς Φρίτζε (Hans Fritzsche): Αθωώθηκε.
23. Βάλτερ Φουνκ (Walther Funk): Ένοχος για τις κατηγορίες (Β), (Γ) και (Δ). Ποινή: Ισόβια Κάθειρξη.
24. Ρούντολφ Ες (Rudolf Hess): Ένοχος για τις κατηγορίες (Α) και (Β). Ποινή: Ισόβια Κάθειρξη

Οι θανατικές ποινές εκτελέσθηκαν σε ειδικά στημένη αγχόνη στις 16 Οκτωβρίου 1946. Οι Γάλλοι εκπρόσωποι πρότειναν την εκτέλεση δια τυφεκισμού, αυτό όμως δεν έγινε δεκτό από τον Μπιντλ και τους Σοβιετικούς, με το αιτιολογικό ότι οι κατηγορούμενοι είχαν προσβάλει το στρατιωτικό ήθος και δεν τους άρμοζε εκτέλεση που αρμόζει σε στρατιωτικούς. Οι καταδικασμένοι σε φυλάκιση μεταφέρθηκαν στη φυλακή του Σπάνταου.

Κατηγορούμενες οργανώσεις

Σύμφωνα με το κατηγορητήριο εκτός από τα παραπάνω συγκεκριμένα πρόσωπα κηρύχθηκαν επίσης εγκληματικές και οκτώ γερμανικές οργανώσεις και ομάδες παρόλο που αυτές είχαν ήδη διαλυθεί. Αυτές ήταν:

1. Η Κυβέρνηση του Γ' Ράιχ.
2. Το Σώμα των πολιτικών ηγετών του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος (NSDAP).
3. Η Υπηρεσία Προστασίας του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος (SS).
4. Η Υπηρεσία Ασφαλείας (SD)
5. Η Μυστική Κρατική Αστυνομία (γνωστότερη ως Γκεστάπο).
6. Τα Γερμανικά Τάγματα Εφόδου (SA)
7. Το Γενικό Επιτελείο του Γ' Ράιχ, και
8. Η Ανωτάτη Διοίκηση της Βέρμαχτ (O.K.W.).

Δίκες που προέκυψαν από τη διαδικασία

Οι Δίκες αυτές δεν εκδικάστηκαν από Διεθνές δικαστήριο, όπως η κύρια δίκη, αλλά την δίωξη εκκίνησαν και έφεραν σε πέρας οι ΗΠΑ.

• Δίκη των Ιατρών, ΗΠΑ εναντίον Καρλ Μπραντ (Karl Brandt) κ. ά., 1946-47
• Δίκη της IG Farben, ΗΠΑ εναντίον Καρλ Κράουχ (Carl Krauch) κ. ά., 1947-48
• Δίκη του Πόολ, ΗΠΑ εναντίον Όσβαλντ Πόολ (Oswald Pohl) κ. ά., 1947
• Δίκη του Μιλχ, ΗΠΑ εναντίον Έρχαρντ Μιλχ (Erhard Milch), 1946-47
• Δίκη του Φλίκ, ΗΠΑ εναντίον Φρίντριχ Φλικ (Friedrich Flick) κ. ά., 1947
• Δίκη του Κρουπ, ΗΠΑ εναντίον Άλφριντ Κρουπ (Alfried Krupp) κ. ά., 1947-48
• Δίκη των Einsatzgruppen, ΗΠΑ εναντίον Όττο Όλεντορφ (Otto Ohlendorf) κ. ά., 1947-48
• Δίκη του Λιστ, ΗΠΑ εναντίον Βίλχελμ Λιστ (Wilhelm List) κ. ά., 1947-48 (γνωστότερη ως "Δίκη των ομήρων")
• Δίκη των Δικαστικών, ΗΠΑ εναντίον Γιόζεφ Αλτστέτερ (Josef Altstötter) κ. ά., 1947
• Δίκη της RuSHA, ΗΠΑ εναντίον Ούλριχ Γκράιφελτ (Ulrich Greifelt) κ. ά., 1947-48
• Δίκη των Διπλωματών, (Ministries Case), ΗΠΑ εναντίον Ερνστ φον Βάιστσέκερ (Ernst von Weizsäcker) κ.ά., 1947-49
• Δίκη του Μπέλζεν (επίσημη ονομασία "Δίκη του Γιόζεφ Κράμερ και 44 άλλων")

www.e-wikipedia.org