Τι γιορτάζουμε το Πάσχα

Γράφει ο Χρήστος Α.Τούμπουρος

Είναι αληθινό, δύσκολο και ίσως αναπάντητο το ερώτημα. Τι γιορτάζουμε το Πάσχα; Γιορτάζουμε το γεγονός της «Ανάστασης του Κυρίου», αγνοώντας τον τρόπο πραγμάτωσης αυτού του γεγονότος, παραβλέποντας ακόμη ή και αδιαφορώντας για τα ιστορικά γεγονότα που «συνέστησαν» την Ανάσταση ή το Μήνυμα που προκύπτει από αυτήν;

Προκειμένου όμως να απαντήσουμε σ’ αυτό το ερώτημα, αν φυσικά υπάρχει απάντηση κι αν μπορούμε να κάνουμε κάτι τέτοιο, οφείλουμε να εξομολογηθούμε. Δεν είναι δυνατόν να λάβουμε υπόψη μας τον τρόπο που γιορτάζουμε το Πάσχα. Αν κάνουμε κάτι τέτοιο, μια τέτοια θεώρηση, μας κάνει να παραβλέψουμε ή και να αποκλείσουμε το «γεγονός» αλλά και το «μήνυμα». Κάτι τέτοιο συνιστά την περιγραφή μιας σειράς πράξεων που, ναι μεν μπορεί να ερμηνευθούν μερικώς, σαν εκδηλώσεις βαθιάς πίστης ή ακόμη και κορύφωσης συναισθηματικής συμμετοχής στην ανθρώπινη πλευρά των «παθών» της Μ. Εβδομάδας, αλλά δεν εμπεδώνεται ούτε το θεολογικό περιεχόμενο ούτε -πολύ περισσότερο-η εναγώνια προσμονή του πασχαλινού μηνύματος. 

Κι όσο κι αν θέλουμε να παραβλέψουμε το γεγονός οι πράξεις των πιστών τις πασχαλινές ημέρες -μέσα και έξω από τις εκκλησίες- στα καφενεία του χωριού, ή στις καφετέριες και στα τσιπουράδικα της πόλης, είναι ένα ξέσπασμα, ενίοτε και απροσδιόριστο, για έναν κόσμο που χάθηκε. Και έτσι εισάγονται δύο ερμηνείες. Το ξέσπασμα αυτό συνιστά πράξη βαθιάς-δυνατής νοσταλγίας ή μήπως είναι το απροσδιόριστο ξέσπασμα για τον κόσμο που χάθηκε και στη θέση του μπαίνει ένας νέος που τον συνθέτει ο απροσδιόριστος φόβος γεμάτος απειλές και καταχθόνιες προθέσεις… Κι έτσι κορυφώνεται το υπαρξιακό άγχος και ο άνθρωπος εκμεταλλευόμενος την παραμυθία του μηνύματος του αναστάσιμου λόγου, ηρεμεί, καταλαγιάζει και προσφεύγει σε άλλη συμπεριφορά, σε άλλη εκδήλωση, επιτρέποντας και πραγματοποιώντας έναν ξέφρενο και πολλές φορές ανείπωτο γαστρονομικό θρίαμβο!

Έτσι, παραμένει το ερώτημα. Έντονο και βασανιστικό. Τι γιορτάζουμε το Πάσχα; Την «Ανάσταση του Κυρίου» ή τη Νίκη της ζωής; Αν γιορτάζουμε την «Ανάσταση του Κυρίου», τότε συντασσόμαστε κάτω από τα παραγγέλματα ενός συμβολικού ιστορικού λόγου. Τα γεγονότα υπερβαίνουν την ανθρώπινη «αρμοδιότητα» και ο άνθρωπος συνειδητοποιεί την αδυναμία και τη ματαιότητα της αντίστασής μας. Το Πάσχα αποκτά το χαρακτήρα μιας «επετείου». Ο άνθρωπος καλείται να παρακολουθήσει την πορεία ενός πάθους και την κατάληξη της πορείας αυτής στην ανάσταση. Το ίδιο έκανε και πέρυσι και πρόπερσι, το ίδιο θα κάνει και του χρόνου, που σημαίνει πως δεν του επιτρέπεται να εισχωρήσει εντός και κατά την «αναπαράσταση» ο δικός του μόχθος, η δική του απελπισία, το δικό του μήνυμα. 

Μήπως όμως το Πάσχα γιορτάζουμε το μήνυμα που προκύπτει από το «γεγονός»; Κάτι τέτοιο σημαίνει πως κατανοήσαμε τα «πάθη» των ημερών αυτών και για κατάληξη νιώθουμε, μας συνταράσσει η Ελπίδα και μας βοηθά να ξεπεράσουμε τη νοσταλγία ή και το φόβο ενός επερχόμενου τέλους, αλλά και να συνταχτούμε και να συνεορτάσουμε το θριαμβικό Θέαμα. Όπως και να το κάνουμε, δεν μπορεί, με κανένα τρόπο, τα αίματα των πασχαλινών κρεοπωλείων και της ασφάλτου, οι ατέλειωτες συζητήσεις για την επάρκεια της αγοράς, και την τιμή της τομάτας, οι πολεμοχαρείς λαμπάδες της Λαμπρής και οι εωθινές κνίσες της κυριακάτικης πασχαλινής ευωχίας να συνιστούν τη γιορτή ενός «θεϊκού» γεγονότος. Το μήνυμα της Ζωής, του διαχρονικού νοήματος του θανάτου από τον ίδιο το θάνατο, ασφαλώς και εκφράζεται με όλα αυτά! Πάσχα, Ανάσταση, Λαμπρή… Η νίκη της ζωής πάνω στο θάνατο!

Χρήστος Α.Τούμπουρος