Τζουμέρκα μου περήφανα "βλαχαδερών" αραξοβόλια! (Ο Εβδομαδιαίος Προβληματισμός)

Γράφει ο Χρήστος Α. Τούμπουρος

«Πόση χάρη έχει ο άνθρωπος, άνθρωπος φτάνει να ‘ναι». 

Κωστής Παλαμάς. 

«Να αποσχολίσεις παιδάκι μ’ να πας παραπέρα, να μην μείν’ς αποκοντριασμένος εδώ, να ανοίξεις για τα καλά τα φωτερά σ’», ήταν σε καθημερινή βάση τα λόγια της γιαγιάς μου, της μεγάλης αυτής δασκάλας της ζωής μου. Έλεγε και τι δεν έλεγε αυτή η άγια γυναίκα. «Βλέπ’ς αυτούς τους ξύπνιους πούρχονται από παραπέρα και παρακάτ’, που ξέρουν τι λέν’ και τι θέλουν και τι πιστεύουν…». Έλεγε, έλεγε, ακόμα μού λέει από τα μνήματα… 

«Κάτι θα ξέρει η γιαγιά» έλεγα από μέσα μου. Και την πίστευα. Αλλά στα καπάκια ερχόταν ο παππούς ο θεόσοφος αυτός άγιος ανθρωπάκος που με τη ζεστή του αγκαλιά και τις φιλοσοφημένες ορμήνιες του, με έκανε να τραμπαλίζομαι νοητικά. «Μην την ακούς. Είναι σαϊλεμένη. Αυτό μας έλειπε. Και εδώ στο βουνό, περισσότερο στον κάμπο, αν είσαι, ό,τι κι αν είσαι, ένα γκτσουπ’ αληθινό θα είσαι, αν δεν είσαι άνθρωπος». 

Δεν ξέρω γιατί, αλλά πίστεψα τον παππού. Και από παιδάκι ακόμα μέχρι τώρα προσπαθώ να ορίσω τον άνθρωπο. Τι είναι και ποιος είναι ο άνθρωπος; Βαρύτατος ο σιουμπές. Το πρώτο που σκέφτηκα ήταν ότι ο άνθρωπος δεν ορίζεται. Είναι αυτός που είναι, είναι μια μοναδική και ανεπανάληπτη αξία, αναντικατάστατη και μοναδική. Και γι’ αυτό δεν κατάλαβα προς τι αυτά τα επίθετα «βλαχαδερό», «βλάχοόν» κλπ., που μας φόρτωναν τότε, αλλά ακόμα και σήμερα τα οποία εκστομίζουν διάφοροι -«νοητικές σιαμουνίκλες»- που ασφαλώς τους ήρθε η πνευματική κλιμακτήριος και δεν ξέρουν «κατά πού παν’ και κατά πού διαβαίνουν». 

«Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και το δίκιο», είναι τα λόγια του Λειβαδίτη. Κι άλλα πολλά… Αξίες, ιδανικά, ιδεολογία… Να μην είσαι κωλοτούμπας, να αγωνίζεσαι γι’ αυτήν -την ιδεολογία εννοώ- μεταφέροντας τον σταυρό που σηματοδοτεί έναν καλύτερο κόσμο, μια ατόφια ζωή, και να μην γίνεσαι η κωλοσσούσα της πολιτικής με την έννοια «όπου η τύχη σε φέρει και φέρου και φέρε». Σταθερός στις απόψεις, υπηρέτης της ιδεολογίας σου, αν φυσικά έχεις, με αξιοπρέπεια και άκαμπτο φρόνημα. Διαφορετικά θα σε καταχειριάζει ο Αλεξανδρινός: «Αλλά, (…) τι φταίω εγώ./ Ζητώ ο ταλαίπωρος να μπαλοθώ./ Ας φρόντιζαν οι κραταιοί θεοί

να δημιουργήσουν έναν τέταρτο καλό./Μετά χαράς θα πήγαινα μ’ αυτόν». 

Επίσης ο άνθρωπος πρέπει να λειτουργεί ως άνθρωπος, να δείχνει ότι είναι άνθρωπος, συνεργάτης και γενικά συνάνθρωπος. Τέλειοι δεν μπορούμε να είμαστε. Άλλος καλός εδώ, άλλος καλός εκεί και κανένας ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ. Μοναδικοί και αναντικατάστατοι μόνο στα μνήματα υπάρχουν. 

Στη ζωή μου άκουσα και τι δεν άκουσα. Πολλοί πράγματι με απεκάλεσαν και με αποκαλούν «βλαχαδερό», λόγω καταγωγής.«Το βλαχαδερό» ενίοτε γίνεται και τίτλος τιμής γιατί μπορεί να αποτυπώνει την αλήθεια και την αξιοπρέπεια, την ακεραιότητα και τη σωφροσύνη, την τιμιότητα και τον αγώνα μιας ζωής, πιστός στην ιδεολογία και τα ιδανικά του, στον μπεσαλίδικο τρόπο ζωής, που απεχθάνεται τα υπόγεια, τα πισώπλατα μαχαιρώματα. Και βέβαια αναγνωρίζει και σέβεται τη φιλία και «χρωστά ευγνωμοσύνη» εκεί που πρέπει να χρωστά.

Χρήστος Α. Τούμπουρος