Σήμερα η Πρέβεζα γιορτάζει τα 99 χρόνια από την απελευθέρωση από τους Τούρκους.

''Στις 21 Οκτωβρίου 1912 η πόλη παραδίνεται στον ελληνικό στρατό μετά από μια μάχη στη Νικόπολη. Ο Συνταγματάρχης του Ιππικού Παναγιώτης Σπηλιάδης εισέρχεται έφιππος στην Πρέβεζα το μεσημέρι της 21ης Οκτωβρίου 1912 ενώ οι Τούρκοι στρατιώτες είναι παρατεταγμένοι στην παραλία με τα όπλα στο έδαφος, και ο λαός ζητοκραυγάζει''. 'Ετσι απλά και λιτά
περιγράφει ο Αθηναικός τύπος, την πιό σημαντική στιγμή της σύγχρονης εποχής της πόλης, πρωτεύουσας τότε του βιλαετίου της Πρέβεζας, μιάς σύγχρονης ανθρώπινης Ηπειρωτικής πόλης σήμερα.

Οι εκδηλώσεις.

Την Παρασκευή 21 Οκτωβρίου στις 11 το πρωί θα τελεστεί Πανηγυρική Δοξολογία στον Ιερό Ναό του Αγίου Χαραλάμπους ενώ αμέσως μετά θα γίνει κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο της πόλης.Στις 7.30 το απόγευμα της ίδιας μέρας στο Πολιτιστικό Κέντρο Πρέβεζας (αίθουσα Νικόλαος Κονεμένος) θα πραγματοποιηθεί η κεντρική εκδήλωσης τιμής για την 99η Επέτειο Απελευθέρωσης της Πρέβεζας.
Η εκδήλωση περιλαμβάνει.

-Χαιρετισμό από τον Δήμαρχο Πρέβεζας Χρήστο Μπαίλη.

-Ομιλία από τον Ευάγγελο Αυδίκο Καθηγητή Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με τίτλο: «Η απελευθέρωση της Πρέβεζας 1912:Το παρελθόν στο μέλλον της Πρέβεζας

-Παρουσίαση χορών της Ηπείρου από το χορευτικό τμήμα εφήβων του Δήμου Πρέβεζας.

-Οι εκδηλώσεις για την Απελευθέρωση της Πρέβεζας θα ολοκληρωθούν την Κυριακή 23 Οκτωβρίου με το Μνημόσυνο των Δωρητών του Δήμου το οποίο θα τελεστεί στον Ιερό Ναό του Αγίου Χαραλάμπους.

-Ο Δήμαρχος Πρέβεζας Χρήστος Μπαΐλης καλεί όλους τους Δημότες να παραστούν στις εκδηλώσεις για την 99η Επέτειο της Απελευθέρωσης της πόλης τονίζοντας ότι στους δύσκολους καιρούς που περνά η χώρα μας πρέπει όλοι μας να ανατρέξουμε στο παρελθόν και να παραδειγματιστούμε από το θάρρος και την αυτοθυσία των προγόνων μας οι οποίοι έδωσαν την ζωή τους για να είμαστε εμείς ελεύθεροι σήμερα.

  1912. Η Απελευθέρωση της Πρέβεζας από τον Τουρκικό ζυγό.

Σαν σήμερα, στις 21 Οκτωβρίου 1912 απελευθερώθηκε η Πρέβεζα. 


Στις 14.00 της ημέρας εκείνης ένα τάγμα του Ελληνικού Στρατού κατέλαβε την πόλη μετά από αιώνες Οθωμανικής και Βενετικής κυριαρχίας.

Μετά τη συμμαχία των Βαλκανικών κρατών, (Σερβία, Μαυροβούνιο, Ελλάδα, και Βουλγαρία), στις 30 Σεπτεμβρίου του 1912 οι βαλκανικές αυτές χώρες έστειλαν συλλογικά τελεσίγραφο στην Τουρκία με το οποίο ζητούσαν την διασφάλιση της αυτονομίας των εθνικών μειονοτήτων τους, που ζούσαν στο έδαφός της. Η Τουρκία όπως ήταν φυσικό απέρριψε το τελεσίγραφο αυτό, που έμεινε στην ιστορία γνωστό ως Διακοίνωση των Τεσσάρων Χριστιανικών Κρατών με αποτέλεσμα η σύγκρουση να είναι πλέον αναπόφευκτη. Οι εξελίξεις που ακολούθησαν υπήρξαν ραγδαίες. Ο πόλεμος κηρύχθηκε επίσημα στις 9 Οκτωβρίου του 1912, ακριβώς ημερομηνία που εξέπνεε το τελεσίγραφο, έμεινε στην ιστορία ως Α' Βαλκανικός Πόλεμος.

Πλην όμως οι επιστρατεύσεις στις σύμμαχες Χώρες ξεκίνησαν πέντε ημέρες πριν. Στις 20 Σεπτεμβρίου 1912 ο Βενιζέλος,ως Υπουργός Στρατιωτικών διόρισε τον αντιστράτηγο Κωνσταντίνο Σαπουντζάκη, αρχηγό του Στρατού Ηπείρου. Σύμφωνα με τον στρατηγό Eydoux, αρχηγό της Εν Ελλάδι Γαλλικής Στρατιωτικής Εκπαιδευτικής Αποστολής, η Στρατιά της Ηπείρου αποτελείτο από ευζώνους, ένα εφεδρικό σύνταγμα, ένα σύνταγμα Κρητών και δύο λόχους εντοπίων.

Τη νύχτα της 11ης προς 20η Οκτωβρίου τμήματα του Ελληνικού Στρατού πέρασαν τον Άραχθο και κατέλαβαν αμαχητί τη Φιλιππιάδα, τον Λούρο, το Ελευθεροχώρι, τη γέφυρα της Παντάνασσας και τη Στρεβίνα. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να διακοπεί η επικοινωνία του Τουρκικού Στρατού της Πρέβεζας με το στρατό της υπόλοιπης Ηπείρου και να αφεθεί το πεδίο ελεύθερο για να δράσει ο Ελληνικός Στρατός εναντίον της Πρέβεζας.

Κι ενώ ο στρατός μας είχε αποκλείσει τα ηπειρωτικά παράλια μέχρι τον Αυλώνα της σημερινής Αλβανίας, απόσπασμα αποτελούμενο από ένα τάγμα πεζικού, μοίρα πεδινού πυροβολικού, ουλαμό ιππικού και σώματα προσκόπων κατευθυνθηκε στις 19 Οκτωβρίου προς την Πρέβεζα.

Στις 20 Οκτωβρίου στις 07.50 εκδηλώθηκε η επίθεση των Ελλήνων με πυροβολικό και οβίδες κανονιοφόρων, εναντίον του οχυρωμένου στην Αρχαία Νικόπολη τουρκικού στρατού της Πρέβεζας, που είχε σχηματίσει εκεί γραμμή άμυνας. Την ίδια μέρα η μοίρα του Ελληνικού Στόλου τουΙονίου βομβάρδισε το φρούριο της πόλης.

Οι Τούρκοι στρατιώτες στη Νικόπολη προέβαλαν πέισμονα άμυνα, αλλά αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους, και καταδιωκόμενοι από τμήμα Κρητών και Ηπειρωτών εθελοντών, να υποχωρήσουν προς την Πρέβεζα. Η κατά τις απογευματινές ώρες εκτελεσθείσα βολή του πυροβολικού κατά του φρουρίου επηρέασε τους κατοίκους της πόλης και οι πρόξενοι της Αγγλίας, της Αυστρίας και της Ρωσίας ζήτησαν από τον Τούρκο Διοικητή να παραδώσει την πόλη αμαχητί.

Πράγματι ο Τούρκος Διοικητής αποδέχθηκε την πρόταση των προξένων και μετέφερε στην ελληνική πλευρά τους όρους παράδοσης της πόλης. Μετά την αποδοχή των όρων από ελληνικής πλευράς το ΙΙΙ/15 τάγμα γύρω στις 14.00 της 21ης Οκτωβρίου του 1912 κατέλαβε την πόλη τηςΠρέβεζας. Είχε προηγηθεί η αυτοπυρπόληση και αυτοβύθιση του τουρκικού τορπιλοβόλου 'Antalya', ενώ ο ελληνικός στόλος με το πυροβολικό του βύθισε δύο τουρκικές βενζινακάτους μέσα στον Αμβρακικό. Το 'Antalya' ανελκύστηκε αργότερα και αφού επισκευάσθηκε και εξοπλίστηκε,μετονομάσθηκε σε 'Νικόπολις'.

Στα χέρια των Ελλήνων παραδόθηκαν 450 άντρες του τουρκικού στρατού, μεταξύ αυτών ήταν και 40 αξιωματικοί, στους οποίους επιτράπηκε να φέρουν το ξίφος τους. Παραδόθηκαν επίσης 150 Τουρκαλβανοί, συμπολεμιστές των Τούρκων.

Πηγές: Βιβλίο 'Η Απελευθέρωση της Ηπείρου' - Ίδρυμα Ακτία Νικόπολις