Θεατρικό Μακρυγιάννη- Δεσποινίς Τζούλια. Μια συζήτηση με τη Ζωή Μπαρτζώκα.

Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου.

Καλή σας επιτυχία και φέτος και πέστε μας γιατί επιλέξατε ένα έργο που ναι μεν είναι κλασσικό, δύσκολο από πολλές απόψεις δε.

Kατ’ αρχήν, να πω ποιο είναι αυτό το έργο και τι ακριβώς πραγματεύεται. Το «Δεσποινίς Τζούλια», λοιπόν, είναι ένα νατουραλιστικό θεατρικό έργο του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ που γράφτηκε το 1888.  Τοποθετείται στην παραμονή του θερινού ηλιοστασίου στο κτήμα ενός κόμη στη Σουηδία. Η νεαρή γυναίκα του τίτλου στρέφεται σε έναν ανώτερο υπηρέτη, που ονομάζεται Τζον, ο οποίος είναι πολυταξιδεμένος, με καλούς τρόπους και διαβασμένος. Η δράση λαμβάνει χώρα στην κουζίνα της έπαυλης του πατέρα της Τζούλια, όπου η μνηστή του Τζον, η υπηρέτρια Κριστίν, μαγειρεύει και …κάποιες φορές κοιμάται μαζί του, ενώ πλανάται στην ατμόσφαιρα της κουζίνας ότι η σχέση τους είναι και λίγο περίεργη.

Απ’ την άλλη, η Τζούλια πολιορκεί τον υπηρέτη θέλοντας να περάσει τη νύχτα μαζί του. Τη νύχτα λοιπόν αυτή, η σχέση ανάμεσα στην Τζούλια και τον Τζον κλιμακώνεται ταχύτατα σε συναισθήματα έρωτα και πόθου και εν τέλει ολοκληρώνεται. Κατά τη διάρκεια του έργου, η Τζούλια και ο Τζον συγκρούονται, ώσπου ο Τζον την πείθει ότι ο μόνος τρόπος για να ξεφύγει από τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται, είναι να αυτοκτονήσει.

Η επιλογή του έργου έγινε για δύο λόγους. Ο πρώτος και πολύ σημαντικός είναι ότι αυτό το έργο το αγαπώ πάρα πολύ και το θεωρώ αριστούργημα ερμηνειών και μηνυμάτων. Πρόκειται για ένα ψυχαναλυτικό ερωτικό δράμα κι αυτό από μόνο του είναι πρόκληση να …ασχοληθείς μαζί του.

Τα έργα αυτά μπορούν να βγάλουν από μέσα μας συναισθήματα και συγκινήσεις που πολλές φορές δεν ξέρουμε ότι έχουμε. Άρα λοιπόν είναι τροφή της ψυχής… των συναισθημάτων . Ο ηθοποιός μέσα από τέτοιους ρόλους πιστεύω ότι βγαίνει με ανάταση. Αυτή η εναλλαγή ρόλων μέσα από την υποταγή και την εξουσία, αυτή η αδυσώπητη ερωτική μονομαχία που έχει κοινή αφετηρία, αλλά διαφορετικούς στόχους, προσφέρει ένα μοναδικό ενδιαφέρον

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι – ως ομάδα- κάθε χρόνο θέλουμε να πηγαίνουμε ένα βήμα παραπάνω. Και εννοώ, καλλιτεχνικά. Δεν εκπίπτουμε στους στόχους μας, ούτε στη επιλογή του έργου. Μάς αρέσουν τα δύσκολα και οι προκλήσεις στο «σανίδι». Είμαστε ερασιτεχνική ομάδα αλλά φροντίζω κάθε παράστασή μας να είναι άρτια ως επαγγελματική. Από την ανάγνωση μέχρι την καρφίτσα που θα τοποθετηθεί στο σκηνικό. Κι έτσι προχωράμε. Κι αυτή η στάση δεν μας πρόδωσε ως τώρα. Στο τέλος της μέρας βγαίνουμε πιο πλούσιοι εντός μας…πιο δυνατοί. Άλλωστε, αυτή είναι η χαρά του σκηνοθέτη και του ηθοποιού και – ίσως - των ερασιτεχνών πιο μεγάλη.

Ποιό το μήνυμα του έργου και τι ανταπόκριση πιστεύετε πως θα έχει στο αρτινό κοινό;

Ο Στρίντμπερκ πραγματεύεται δύο μεγάλα θέματα, διαχρονικά θα τα έλεγα. Τη σύγκρουση των φύλων, που μέσα απ αυτή διαβλέπουμε και τη θέση της γυναίκας που ναι μεν στις εξελιγμένες κοινωνίες μας μπορεί να πήρε τη θέση που της αξίζει, σε κάποιες άλλες όμως παραμένει πολύ χαμηλά.

Από την άλλη βλέπουμε ξεκάθαρα την πάλη των τάξεων. Η σύγκρουση τάξεων, λοιπόν, σε μια εποχή όπου η αριστοκρατία αρχίζει πια να καταρρέει και τα λαϊκά στρώματα μπαίνουν δυναμικά στον κοινωνικό γίγνεσθαι, στα τέλη του 19ου αιώνα, κυριαρχούν στο έργο του μεγάλου Σουηδού συγγραφέα, που ναι, γραμμένο το 1888, αλλά με αναφορές που και σήμερα έχουν απήχηση.

Όλα αυτά τα …παιχνίδια εξουσίας μήπως δεν τα συναντάμε καθημερινά;, Οι σύζυγοι προσπαθούν να επιβληθούν ο ένας στον άλλο. Οι ταξικές διαφορές μη μου πείτε ότι δεν υπάρχουν και σήμερα; Η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο ακόμα και με πρόσχημα έναν έρωτα;…. Και τόσα άλλο που μέσα από το κείμενο του συγγραφέα ανακαλύπτουμε.

Για την απήχηση που θα έχει στο αρτινό κοινό θα πω το εξής: Τα έργα που ανεβάζουμε τα προσφέρουμε με την ψυχή μας κι απλόχερα στους συμπολίτες μας. Το ξέρουν και μας ακολουθούν. Σε κάθε παράσταση έχουμε τον κόσμο που θέλουμε να έχουμε. Τους ευχαριστώ γι’ αυτό.

Σας περιμένουμε όλους στην παράστασή μας που κάνει πρεμιέρα την Τετάρτη 17 Απριλίου στις 9.15 το βράδυ στην αίθουσα του Συλλόγου «Μακρυγιάννης». Η παρουσία σας μας δίνει δύναμη να συνεχίσουμε. Το χειροκρότημά σας, η ανταμοιβή για τη σκληρή δουλειά μας.

Κατερίνα Σχισμένου