Το success story των γυναικών του Αγίου Αντωνίου

Δύο από τις κυρίες την ώρα της δουλειάς: η κ. Κανέλλα Καλαϊτζίδου ανοίγει το φύλλο, η κ. Βαρβάρα Τσιτσεκίδου το ψήνει στο τζάκι

Eίκοσι δυναμικές γυναίκες από το χωριό Άγιος Αντώνιος στη Θεσσαλονίκη, με ταλέντο στο μαγείρεμα και στο να μη το βάζουν κάτω, παράγουν δαντελένια φύλλα περέκ και παραδοσιακά ζυμαρικά με ποντιακές συνταγές.

Αξημέρωτα, στις 5.30 το πρωί, αρχίζουν να καίγονται τα πρώτα ξύλα στο τζάκι. Η φωτιά θέλει ώρα για να στρώσει, να γίνει όπως πρέπει, να χωνέψουν τα κάρβουνα. Οι 20 γυναίκες του συνεταιρισμού στο χωριό Άγιος Αντώνιος Θεσσαλονίκης δεν αστειεύονται, είναι επαγγελματίες. Περίπου 500 φύλλα περέκ την ημέρα περνούν από αυτή τη φωτιά για να ψηθούν ελαφρώς: λίγο παραπάνω από 10 δευτερόλεπτα κάθεται πάνω στο διπλό μαντεμένιο σατς κάθε φύλλο.

Μπαίνοντας στο εργαστήριό τους, με καλωσόρισαν θερμά, αλλά όλες συνέχισαν τις δουλειές τους, αυστηρά κατανεμημένες: η μία κόβει το ζυμάρι σε μικρά μπαλάκια, η δεύτερη τα ανοίγει με το χλαού (ποντιακή λέξη που περιγράφει τον μακρύ, λεπτό πλάστη) σε πιτάκια, η τρίτη γυναίκα πάλι με το χλαού ανοίγει τα πιτάκια στο τελικό μέγεθος μεγαλύτερου φύλλου. Η γραμμή παραγωγής συνεχίζεται με το ψήσιμο στο σατς, στη φωτιά που καίει αδιάκοπα, και τελειώνει με τη γυναίκα που διπλώνει τα φύλλα και τα αφήνει να στεγνώσουν. Κάθε μισή ώρα περίπου κάνουν rotation, αλλάζουν πόστα, γιατί η δουλειά πάνω από τη φωτιά απαιτεί ορθοστασία, είναι κουραστική και «ζεστή».

Από το 1997, που άρχισαν οι πρώτες σκέψεις για τον συνεταιρισμό, μέχρι σήμερα, 21 χρόνια μετά, πολλά έχουν γίνει: ο συνεταιρισμός άλλαξε χώρους, μέλη έφυγαν, καινούργια ήρθαν, η παραγωγή μεγάλωσε. Αυτό που έμεινε σταθερό είναι η ψυχή του συνεταιρισμού, η κ. Δέσποινα Ιωαννίδου. «Το 1997 ήδη είχαν κλείσει πολλά εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας που λειτουργούσαν στην περιοχή. Ο κόσμος στα χωριά μας εγκατέλειπε και την κτηνοτροφία, πουλούσε τα ζώα, γιατί οι τιμές στο γάλα ήταν πολύ χαμηλές. Το πρόβλημα της απασχόλησης άρχισε να γίνεται πολύ έντονο. Πολλές από εμάς συμμετείχαμε σε επιδοτούμενα σεμινάρια, συζητήσαμε με τοπικούς φορείς, με συλλόγους, μας βοήθησαν από παντού. Αναρωτηθήκαμε: τι ξέρουμε να κάνουμε εμείς; Τι μπορούμε να παράγουμε που να έχει αξία; Και σκεφτήκαμε αυτά που έκαναν οι γυναίκες στα ίδια τα σπίτια τους: ζυμαρικά, φύλλα και άλλα προϊόντα, στα οποία η παράδοση και η ιστορία τους θα έδινε προστιθέμενη αξία», μας εξιστορεί η κυρία Δέσποινα. Για δύο χρόνια πειραματίζονταν με τα υλικά, τις γεύσεις, τα προϊόντα. Το 1999, 26 γυναίκες του χωριού ιδρύουν τον Γυναικείο Αγροτικό Συνεταιρισμό Αγίου Αντωνίου, τον πρώτο γυναικείο συνεταιρισμό στον νομό Θεσσαλονίκης. Μέχρι και σήμερα δεν έχουν σταματήσει να κυνηγούν ευκαιρίες, να ενημερώνονται, να εκπαιδεύονται. Οι περισσότερες γυναίκες έχουν «γράψει» πολλές ώρες σε σεμινάρια επιχειρηματικότητας, μάρκετινγκ, διαχείρισης, αλλά και μαγειρικής και παρασκευής παραδοσιακών προϊόντων. Ανήσυχες και δραστήριες, το 2008 ανοίγουν στην είσοδο του χωριού το «Καφεγλυκοπωλείο», έναν μεγάλο και ωραίο χώρο με τζαμαρία και θέα, όπου σερβίρουν καφέ, αναψυκτικά, περέκ στο τηγάνι, φυσικά, γλυκά και μαρμελάδες που παράγουν οι ίδιες. Έφτιαξαν επίσης ιστοσελίδα και e-shop, όπου πουλούν όλα τα προϊόντα τους, από χυλοπίτες και διάφορα ζυμαρικά (ιβριστό, συρόν και μακαρίνα – όλα παραδοσιακά ποντιακά χειροποίητα ζυμαρικά) μέχρι μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού. Ούτως ή άλλως, όμως, ο συνεταιρισμός διαθέτει ένα πολύ μεγάλο δίκτυο διανομής σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, ενώ απόπειρες γίνονται τα παραδοσιακά προϊόντα να βγουν και στο εξωτερικό.

Τα φύλλα περέκ είναι αυτά που προσελκύουν δεκάδες ανθρώπους τα Σαββατοκύριακα στο χωριό του Αγίου Αντωνίου. Παρασκευάζονται μόνο με σκληρό αλεύρι, αλάτι και νερό. Το ψήσιμο στο σατς τούς δίνει μια ευχάριστη καπνιστή γεύση. Τα συσκευάζουν αφού στεγνώσουν και έτσι διατηρούνται για αρκετό καιρό. Το φύλλο περέκ πρέπει να βραχεί για να δουλευτεί. Ο καλύτερος τρόπος να το απολαύσετε είναι στο τηγάνι με λίγο βούτυρο: βρέχετε 2-3 φύλλα, τα απλώνετε σε μεγάλο τηγάνι, γεμίζετε με φέτα ή άλλα υλικά και κλείνετε με άλλα 2 φύλλα. Τραγανό και νόστιμο, δεν χρειάζεται πολλή ώρα να γίνει. Όπως είναι και το μότο των γυναικών: μέχρι να γίνει ο καφές, έτοιμη η πίτα!

Κείμενο: Λίνα Καπετάνιου

Φωτογραφία: Αλέξανδρος Αβραμίδης

πηγή:gastronomos.gr