Σχεδόν 1 στους 2 ασφαλισμένους δεν πληρώνει. «Βόμβα» ΟΑΕΕ 7, 5 δις ευρώ στις συντάξεις

Βόμβα έτοιμη να εκραγεί είναι ο Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ), καθώς σχεδόν ένας στους δύο ασφαλισμένους δεν πληρώνει εισφορές.

Η κατάσταση στο Ταμείο είναι εκρηκτική και αναζητείται άμεσα λύση, ώστε οι εξελίξεις να μην επηρεάσουν γενικότερα το ασφαλιστικό σύστημα.

Ενδεικτικά αναφέρεται πως τα μηνιαία έσοδα από εισφορές είναι 120 εκατομμύρια, ωστόσο για συντάξεις και άλλες παροχές απαιτούνται 280 εκατομμύρια. Τα «χρέη» προς το Ταμείο έχουν φτάσει τα 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ (μάλιστα τα 5,9 δισεκατομμύρια είναι από ενεργούς ελεύθερους επαγγελματίες), από περίπου 4 δισεκατομμύρια το 2009.

Για να βγάλει τη φετινή χρονιά το Ταμείο των ελευθέρων επαγγελματιών πήρε έκτακτη οικονομική ενίσχυση 600 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ την επόμενη χρονιά αναμένεται να χρειαστεί επιπλέον ένα κονδύλι 800 εκατομμυρίων.

Με δεδομένο πως το 2014 η κρατική χρηματοδότηση όλων των Ταμείων θα είναι μειωμένη, η ανάγκη εξεύρεσης λύσης για να κλείσει το χρηματοδοτικό κενό είναι επιτακτική.

Δανειστές

Η κατάσταση του Ταμείου των ελευθέρων επαγγελματιών βρίσκεται στο επίκεντρο των δανειστών, με δεδομένο πως δεν θα επιβληθεί εισφορά στον τζίρο των επιχειρήσεων.

Η ελληνική πλευρά εκτιμά πως το μέτρο θα επηρεάσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και δεν θα το εφαρμόσει, ωστόσο προκύπτει ένα κενό 600 εκατομμυρίων τη διετία.

Οι δανειστές ζητούν εναλλακτικά μέτρα για να καλυφθεί αυτό το κενό, με δεδομένη την οριακή κατάσταση του Ταμείου.

Στο μεταξύ, η εξεύρεση χρημάτων από τη ρύθμιση των οφειλών δεν φέρνει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, καθώς μόλις 28.837 από τους 380.000 «ενεργούς» ελεύθερους επαγγελματίες έχουν περάσει από τον ασφαλιστικό φορέα. Παράλληλα υπάρχουν και άλλοι 180.000 οφειλέτες που έχουν διακόψει την επαγγελματική τους δραστηριότητα, χωρίς να έχουν εξοφλήσει τα χρέη τους στο Ταμείο.

Για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση, η διοίκηση του Ταμείου έχει επεξεργαστεί δέσμη προτάσεων προκειμένου να εισρεύσει ζεστό χρήμα στον φορέα των ελευθέρων επαγγελματιών. Ωστόσο, σε περίπτωση που δεν πειστούν οι ελεύθεροι επαγγελματίες να εξοφλήσουν τις οφειλές τους, η λήψη νέων μέτρων θα αποτελέσει μονόδρομο (και η βασική σύνταξη του ΤΕΒΕ θα βρεθεί στο επίκεντρο).

Σύμφωνα με ειδικούς, στην κοινωνική ασφάλιση το 2008 υπολογίζεται πως πλήρωνε εισφορές το 82% των ελευθέρων επαγγελματιών.

Ωστόσο, σταδιακά το ποσοστό αυτό άρχισε να μειώνεται και πλέον έχει πέσει κοντά στο 50%. Εκτιμάται πως αν το ποσοστό αυτό έφτανε το 65% με 70%, ο φορέας των ελευθέρων επαγγελματιών θα μπορούσε να σταθεί στα πόδια του.

«Αγκάθι» αποτελεί και η αναλογία ασφαλισμένων προς συνταξιούχους, αν και εδώ πρέπει να τονιστεί πως στο Ταμείο των ελευθέρων επαγγελματιών δεν υπάρχουν παράθυρα πρόωρης εξόδου (είναι χαρακτηριστικό πως δεν υπάρχει ειδικό καθεστώς για τις μητέρες ανηλίκων).

Υπολογίζεται πως οι ασφαλισμένοι είναι περίπου 720.000, ενώ οι συνταξιούχοι ανέρχονται σε σχεδόν 350.000.

Η «μεταφορά» ασφαλισμένων -με παράλληλη δημιουργία μίας χαμηλότερης ασφαλιστικής κατηγορίας- είναι η βασική πρόταση για να αποφευχθεί νέα περικοπή των συντάξεων.

Σε περίπτωση που με τις νέες παρεμβάσεις δεν βρεθεί... ζεστό χρήμα, στο «στόχαστρο» θα μπει η βασική σύνταξη του ΤΕΒΕ που φτάνει τα 220 ευρώ.

Σύνταξη ΤΕΒΕ

Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως τον Απρίλιο είχε υπάρξει πρόταση για κατάργηση της βασικής σύνταξης του ΤΕΒΕ, ωστόσο τελικά το μέτρο «πάγωσε». Το θέμα αυτό αναμένεται να τεθεί εκ νέου από την τρόικα, που ζητά να κλείσει το χρηματοδοτικό κενό στον ασφαλιστικό φορέα.

Σημειώνεται πως το όφελος από μία τέτοια παρέμβαση στις νέες συντάξεις εκτιμάται πως μπορεί να φτάνει τα 25 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Ωστόσο, σε περίπτωση που άγγιζε και τις παλαιότερες συντάξεις θα έφτανε τα 300 εκατομμύρια ευρώ.

Στο τραπέζι της τρόικας

Η οικονομική κατάσταση στον ΟΑΕΕ θα βρεθεί στο επίκεντρο της «επίσκεψης» της τρόικας, καθώς δεν υπάρχουν περιθώρια για πρόσθετη χρηματοδότηση στο Ταμείο. Ουσιαστικά η ελληνική πλευρά θα πρέπει να βρει τρόπο να κλείσει η «μαύρη τρύπα» στο Ταμείο των ελευθέρων επαγγελματιών.

Θέλει νέους ασφαλισμένους για ρευστό από τις εισφορές

Σε... αναζήτηση νέων ασφαλισμένων βρίσκεται το Ταμείο των ελευθέρων επαγγελματιών, ώστε να εισρεύσει ζεστό χρήμα από τις εισφορές. Στόχος είναι να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό, προκειμένου να μη χρειαστεί να υπάρξουν πρόσθετα μέτρα.

Η βασική πρόταση προβλέπει τη «μεταφορά» πάνω από 80.000 ασφαλισμένων στον ΟΑΕΕ, με παράλληλη δημιουργία μίας χαμηλότερης ασφαλιστικής κατηγορίας. Πρόκειται για ασφαλισμένους που κανονικά θα έπρεπε να υπάγονται στο Ταμείο, αλλά καλύπτονται από τον ΟΓΑ ή το ΙΚΑ.

Σε αυτήν τη φάση στο επίκεντρο βρίσκονται:

• Οι 70.000 ελεύθεροι επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε περιοχές με λιγότερους από 2.000 κατοίκους. Σήμερα υπάρχουν διατάξεις της νομοθεσίας που δίνουν στους ελεύθερους επαγγελματίες τη δυνατότητα να ασφαλίζονται στον ΟΓΑ (καταβάλλοντας περίπου 600 ευρώ τον χρόνο). Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι θα μεταφερθούν στον ΟΑΕΕ, ωστόσο θα δημιουργηθεί μία χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία για να μην υπάρξει αύξηση των εισφορών.
  
• Περίπου 30.000 ελεύθεροι επαγγελματίες, που σήμερα καλύπτονται από το ΙΚΑ. Πρόκειται κυρίως για άτομα που έχουν επιχειρήσεις, ωστόσο ασφαλίζονται για λίγες ημέρες κάθε μήνα στο ΙΚΑ και αποφεύγουν να καταβάλλουν εισφορές στον φορέα των ελευθέρων επαγγελματιών.

Εκτιμάται πως θα μπορούσαν να μεταφερθούν στον ΟΑΕΕ περίπου 15.000 άτομα (θα ληφθεί υπόψη αν εμφανίζουν αμοιβές κάτω από την εθνική συλλογική σύμβαση).

Παράλληλα προωθείται η μηνιαία καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών στον ΟΑΕΕ, ώστε να υπάρχει καλύτερος έλεγχος των χρημάτων που εισπράττονται. Με βάση την πρόταση οι ασφαλισμένοι θα λαμβάνουν στην αρχή του έτους μία καρτέλα, που θα περιλαμβάνει κουπόνια για κάθε μήνα με το ποσό της καταβαλλόμενης εισφοράς.

ΤΕΒΕ - ΤΣΑ - ΤΑΕ. Στους 349.749 οι συνταξιούχοι του ΟΑΕΕ

Σε 349.749 ανέρχονται οι συνταξιούχοι στον ΟΑΕΕ με βάση τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας. Συγκεκριμένα, 245.229 είναι οι συνταξιούχοι του ΤΕΒΕ, από τους οποίους οι 142.783 παίρνουν σύνταξη γήρατος. Με βάση τα στοιχεία, σε 54.189 ανέρχονται οι συνταξιούχοι του ΤΣΑ, από τους οποίους οι 28.289 λαμβάνουν σύνταξη γήρατος. Την ίδια στιγμή 50.331 είναι οι συνταξιούχοι του ΤΑΕ, από τους οποίους οι 30.349 είναι γήρατος.

Καλούνται για ρύθμιση χρεών 380.000 οφειλέτες

Πενιχρά αποτελέσματα έχει η ρύθμιση των οφειλών, καθώς οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν φαίνονται διατεθειμένοι να... περάσουν από το ταμείο. Με βάση τα επίσημα στοιχεία, 17.727 άτομα έχουν μπει στη «νέα αρχή» και 11.110 στην «πάγια ρύθμιση» για οφειλές 149,2 εκατομμυρίων ευρώ.

Οσοι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν ρυθμίσουν τα χρέη τους θα βρεθούν αντιμέτωποι με μέτρα αναγκαστικής είσπραξης οφειλών, δηλαδή με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς. Σημειώνεται πως μέσα στον μήνα θα «μεταφερθούν» στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών (ΚΕΑΟ) τα χρέη των ελευθέρων επαγγελματιών (ήδη έχει δρομολογηθεί σχετική διαδικασία στο ΙΚΑ).

Πρόκειται για περίπου 250.000 «ενεργούς» ελεύθερους επιχειρηματίες με χρέη άνω των 5.000 ευρώ, που θα ενημερωθούν από το Κέντρο (με e-mail ή με επιστολή) για τη διαδικασία εξόφλησης της οφειλής. Σε καλύτερη μοίρα είναι 130.000 οφειλέτες που χρωστάνε κάτω από 5.000 ευρώ και μπορούν να εξοφλήσουν το ποσό έως και 100 δόσεις (τα χρέη τους δεν θα μεταφερθούν στο ΚΕΑΟ).

Σημειώνεται πως η ρύθμιση «νέα αρχή» δίνει τη δυνατότητα τακτοποίησης της οφειλής έως και σε 48 δόσεις (για όσους ξεκίνησαν τη διαδικασία τον Ιούλιο). Ωστόσο κάθε μήνα που καθυστερεί ο οφειλέτης να μπει στη ρύθμιση βλέπει τον αριθμό των δόσεων να μειώνεται (πλέον είναι 44).

Σε καλύτερη μοίρα είναι όσοι χρωστάνε ποσά κάτω από 5.000 ευρώ, καθώς υπό προϋποθέσεις μπορούν να τακτοποιήσουν την οφειλή τους έως και σε 100 δόσεις. Οσον αφορά την «πάγια ρύθμιση» ο αριθμός των δόσεων είναι 12.

Η ελληνική πλευρά επιθυμεί διακαώς να υπάρξει μεγαλύτερη... ευελιξία στη ρύθμιση χρεών, η οποία δεν έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα σε κανένα ταμείο. Μεταξύ άλλων, έχει προταθεί η αύξηση του αριθμού των δόσεων ή εναλλακτικά το «πάγωμα» των οφειλών για έναν χρόνο ώστε στο ενδιάμεσο να καταβάλλονται μόνο οι τρέχουσες εισφορές. Ωστόσο τα εναλλακτικά αυτά σενάρια προσκρούουν στις αντιδράσεις της τρόικας και θεωρείται δύσκολο να εφαρμοστούν.

www.ethnos.gr