ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όλα τα παρακάτω στοιχεία τα έχουμε συλλέξει από το διαδίκτυο( site, blog, You tube, facebook, βικιπαίδεια). Εάν σε μερικά από αυτά κάποιος έχει πνευματικά δικαιώματα και δεν επιθυμεί να δημοσιευτούν ας μας τηλεφωνήσει στο 6977266641
Χριστόφορος Ευθυμίου
Απολαύστε τα
video
Το
Αστροχώρι είναι ορεινό χωριό του νομού
Άρτας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 840 μ., στο ανατολικό τμήμα του νομού, στις
βορειοανατολικές πλαγιές των ορέων του Βάλτου,
51 χλμ. ΒΑ της Άρτας. Είναι
έδρα της δημοτικής
ενότητας Τετραφυλίας όπου και υπάγεται.
Έχει έκταση 9.977 στρέμματα, απ'
τα οποία τα καλλιεργούμενα είναι 1.655 στρέμματα, οι βοσκότοποι 600 στρέμματα,
τα δάση 7.582 στρέμματα και η οικοδομούμενη έκταση ανέρχεται σε 140 στρέμματα.
Αποτελείται από τέσσερις συνοικισμούς: τις Καστανιές,
τον Πλάτανο,
το Μακρύκαμπο,
και τη Βουτανιάδα.
Η
παλαιότερη ονομασία του χωριού, μέχρι το 1954, ήταν Καταβόθρα. Τότε
μετονομάσθηκε και πήρε το σημερινό του όνομα από το βουνό Αστρί.
Συνορεύει βόρεια με το Δ.Δ. Ελάτη,
νότια με το Δ.Δ. Μεγαλόχαρη,
ανατολικά με το Δ.Δ. Μηλιανά
και δυτικά με τα Δ.Δ. Ρετσιανά
και Διχομοίρι.
Είναι ριζωμένο στους πρόποδες του βουνού Αστρί
(υψόμ. 1564 μέτρα). Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη απογραφή (2001) το Δημοτικό
Διαμέρισμα Αστροχωρίου είχε 309 μόνιμους κατοίκους, ενώ το 1991 357
κατοίκους.
Mια ημέρα του 1953, στην πλατεία της Σεκλίστας (Ελάτης), κάθονταν ο τότε
Νομάρχης Άρτας Νικόλαος Μακρής, ο πρόεδρος της κοινότητας Καταβόθρας Δημήτριος
Λάμπρου Σταμούλης και ο πρόεδρος της κοινότητας Σεκλίστας, Νικόλαος Ηλία
Κοιλίας.
Εκεί, λοιπόν, που συζητούσαν για διάφορα θέματα ο Νομάρχης διέκοψε
τη συ¬ζήτηση και απευθυνόμενος στον πρόεδρο Καταβόθρας Δημήτριο Σταμούλη, είπε:
-Απ΄ εδώ, πρόεδρε, φαίνεται καλά το χωριό σου δεν μου λες, γιατί ονομάζεται
Καταβόθρα; υπάρχει κανένας βόθρος στο μέρος αυτό;
Όχι, κύριε Νομάρχα, δεν
υπάρχει βόθρος, απάντησε ο πρόεδρος.
Άκουσε, πρόεδρε, το χωριό σου πρέπει να
μετονομαστεί. Θα προτείνεις τρία ονόματα στη Νομαρχία, για να προβεί στις
απαιτούμενες ενέργειες για τη μετονομασία του χωρίου σου.
Και ο Νομάρχης,
αφού σκέφτηκε λίγο, ρώτησε:
Για πες μου υπάρχει καμιά πηγή στο χωριό σου από
την οποία βγαίνει πολύ νερό;
Υπάρχει, κύριε Νομάρχα, κάτω από την εκκλησία
του χωριού μου μια μεγάλη φυσική πηγή, καθώς και άλλες μικρότερες, από τις
οποίες βγαίνουν μέσα από τη γη πολλά και κρύα νερά. Εμείς την πηγή αυτή την λέμε
Βρυσικό.
Βρυσικό είπες δεν είναι και άσχημο.
Για πες μου τώρα το όνομα και
από κανένα ύψωμα του χωριού σου.
Να σας πω το βουνό που βλέπετε απέναντι και
που στους πρόποδες του είναι ριζωμένο το χωριό μου, εμείς το λέμε Ζιούρα*. Η
γεωγραφική υπηρεσία του στρατού όμως στους στρατιωτικούς χάρτες το ονομάζει
Αστρί. Επίσης ένα άλλο ύψωμα το λέμε Πύργο.
Τέλος πάντων διέκοψε ο Νομάρχης,
όπως σου είπα, να προτείνεις τρία ονόματα, όποια εσύ νομίζεις, για να
μετονομαστεί το χωριό σου.
Και ο Νομάρχης απευθυνόμενος και στο Νικόλαο
Κοιλία, είπε :
Και το δικό σου χωριό, πρόεδρε, πρέπει να μετονομαστεί και εσύ
να προτείνεις τρία ονόματα για τη μετονομασία του χωριού σου.
Εγώ, κύριε
Νομάρχα, το όνομα το έχω έτοιμο. Εγώ θα προτείνω το χωριό μου να μετονομαστεί
Ελάτη, απάντησε ο Νικόλαος Κοιλίας.
Ύστερα από αυτά, ο Δημήτριος Σταμούλης
συνέταξε πρακτικό στο οποίο πρότεινε κατά σειράν τα εξής ονόματα : 1) Αστροχώρι,
2) Κρυονέρι και 3) Βρυσικό και,αφού αιτιολόγησε τους λόγους που επέλεξε τις
ονομασίες αυτές, υπέβαλε το πρακτικό στη Νομαρχία Άρτας για τα περαιτέρω.
Η
Νομαρχία επέλεξε την ονομασία Αστροχώρι και με διάταγμα που υπογράφηκε στις
11-5 1954 και δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ 101/24-5-1954 τ. Α', η Καταβόθρα
μετονομάστηκε Αστροχώρι η δε ομώνυμη κοινότητα, κοινότητα
Αστροχωρίου.
Σημειώνεται ότι με το ίδιο διάταγμα και Φ.Ε.Κ μετονομάστηκε
αντίστοιχα και η Σεκλίστα, Ελάτη.
Τελειώνοντας, πρέπει να πούμε ότι μάλλον ο
Νομάρχης θεώρησε το όνομα Καταβόθρα κακόηχο και γι' αυτό ίσως πρότεινε να
μετονομαστεί το χωριό. Κατά τα άλλα η λέξη Καταβόθρα είναι ελληνική.
Σήμερα
με το όνομα Καταβόθρα υπάρχουν χωριά στους νομούς Ευρυτανίας και Θεσπρωτίας. Η
Καταβόθρα της επαρχίας Επιδαύρου Λιμηράς του νομού Λακωνίας μετονομάστηκε
Μεταμόρφωση.
* Ζιούρα (η). Παλιά ονομασία του βουνού Αστρί (υψόμ. 1564 μ.). Η
λέξη είναι μάλλον παλαιοσλαβική και σημαίνει τόπο ορνέων. Πράγματι στο μέρος
αυτό υπάρχουν πολλά όρνια απ' όπου πιθανόν προήλθε η ονομασία του
βουνού.
Οι κάτοικοι του
Αστροχωρίου με το υπ΄αριθ. 32/10-06-1901 έγγραφο του Γραμματέα του Ειρηνοδικείου
Ραδοβυζίου που εκτελούσε και χρέη συμβολαιογράφου, όρισαν ως πληρεξούσιους τους:
Βασίλειο Γ. Σακκά, Φώτιο Κ. Γιώργο, Αναγνώστη Λιόλιο, Χρήστο Γιάννη Θύμιο,
Νικόλαο Μπατσούλα, Γιάννη Κολιό, Δημήτριο Βαββά, Αθανάσιο Σταμούλη, Δημήτριο
Κολιό, Γιώργο Ζάχο, Νικόλαο Κουτσοθανάση, Δήμο Σακκά, Βασίλειο Δήμο, και Σπύρο
Λαφιά, να προβούν στις απαιτούμενες ενέργειες, για να αγοράσουν το Χωριό τους
από τον τσιφλικά Κων/νο Καραπάνο.
Οι πιο πάνω πληρεξούσιοι ήλθαν σε επαφή με
το δικηγόρο Άρτας Ευάγγελο Χέλμη, ο οποίος ενεργούσε ως πληρεξούσιος του Κων/νου
Καραπάνου και προσπάθησαν να πετύχουν όσο το δυνατόν μικρότερο τίμημα και
ευνοϊκότερους όρους για την αγορά του Χωριού τους.
Ύστερα λοιπόν από πολλές
παρακλήσεις και συζητήσεις κατέληξαν τελικά σε συμφωνία με το υπ΄αριθ.
16.733/03-11-1901 συμβόλαιο, του συμβολαιογράφου Άρτας Ιωάννου Κ. Τσίτσα,
αγόρασαν το Χωριό τους, τα σπίτια τους και τις περιουσίες τους, αντί του
χρηματικού ποσού των εξακοσίων εβδομήντα πέντε (675) χρυσών οθωμανικών λιρών. Το
ποσό αυτό καθορίστηκε να πληρωθεί στον πωλητή Κων/νο Καραπάνο σε 33 χρόνια και 8
μήνες, της πρώτης δόσεως αρχόμενης από τις 14 Σεπτεμβρίου 1902.
Στο συμβόλαιο
επίσης αναγράφεται ότι ο τόκος 8α είναι 6% ετησίως, το χρεολύσιο 1% ετησίως και
ότι τα τοκοχρεολύσια θα ανέρχονται σε 47,25% χρυσές οθωμανικές λίρες, οι οποίες
θα καταβάλλονταν από τις 14 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 14 Νοεμβρίου κάθε χρόνο, στον
πωλητή Κων/νο Καραπάνο ή στον αντιπρόσωπό του που θα όριζε με διαταγή
του.
Τελειώνοντας, το συμβόλαιο υπογράφηκε από τους συμβαλλόμενους Ευάγγελο
Χέλμη και τους πληρεξούσιους συγχωριανούς μας, για λογαριασμό των δικαιούχων
οικογενειών του Χωριού μας οι οποίες ανέρχονταν τότε σε πενήντα εφτά
(57)
Σημείωση: Οι παππούδες διηγούνταν ότι την εποχή που
υπογραφόταν το συμβόλαιο αγοράς του Χωριού από τον Καραπάνο (03 Νοεμβρίου 1901)
τα χρήματα είχαν μεγάλη αξία και ήταν δυσεύρετα. Η χρυσή τουρκική λίρα είχε τότε
38,5 δραχμές περίπου και το ημερομίσθιο ενός καλού εργάτη ήταν 8 με 9 δεκάρες
περίπου, δηλαδή 0,80 ή 0,90 της δραχμής.
Εδώ, σ'αυτόν τον
τόπο που λέγεται Αστροχώρι, βρήκαν καταφύγιο οι προγονοί μας στα παλιά χρόνια,
που οι μετακινήσεις από περιοχή σε περιοχή ήταν συχνές για λόγους ασφαλείας. Ας
σημειωθεί ότι το Αστροχώρι τότε, ήταν ένας ακατοίκητος και δασωμένος τόπος. Μέσα
στα δάση του υπήρχαν ελάφια, ζαρκάδια, αγριογούρουνα, λύκοι, ακόμα και αρκούδες.
Στην "Αρκουδότρυπα", λέγεται μέχρι σήμερα μια τοποθεσία στη
Βοτανιάδα.
Για να μην μπορούν οι Τούρκοι εύκολα να τους ανακαλύψουν, οι
άνδρες εκείνοι είχαν ως επώνυμο το μικρό όνομα του πατέρα τους ή κυκλοφορούσαν
με ψευδώνυμο ή χρησιμοποιούσαν παρατσούκλια.
Ο
Πυρομάχος
Λέγεται ότι, στο μακρινό παρελθόν, κατοίκησε στο Αστροχώρι
ένας τσέλιγκας, ονόματι Πυρομάχος, προερχόμενος από τα μέρη της Πίνδου. Οι
γερόντοι διηγούνταν ότι, ένα μεσημέρι του Αυγούστου, ο Πυρομάχος ήταν ξαπλωμένος
κάτω από τον παχύ ίσκιο ενός πελώριου πουρναριού, στην τοποθεσία "Μεγάλη Ράχη"
και κάπνιζε μακάρια το τσιμπούκι του. Θέλετε από απροσεξία, θέλετε από
αφηρημάδα, τίναξε καταγής το αναμμένο τσιμπούκι του και, στη στιγμή, άναψαν
φωτιά τα ξερά χορτάρια. Παρόλη την προσπάθεια που κατέβαλε, δεν μπόρεσε να
σβήσει τη φωτιά.
- "Κάηκε ο τόπος, τότε, μέχρι τα Παλιόρογκα επάνω και κάτω,
μέχρι το ποτάμι το Αστροχωρίτικο", έλεγαν οι γερόντοι.
Ύστερα από αυτό, ο
Πυρομάχος πήρε τα κοπάδια του και έφυγε από το Αστροχώρι. Κατά πού πήγε και τι
απόγινε, κανένας δεν έμαθε ποτέ....."Στου Πυρομάχου", λέγεται μέχρι σήμερα, μια
τοποθεσία στη Βοτανιάδα.
Ο
Καρακατσάνης
[Καρακατσάνης, (ο): Του "κόλλησαν" το παρατσούκλι αυτό,
επειδή ήταν μαυριδερός (καράς = μαύρος) και καταγόταν από τα Κατσανοχώρια του
νομού Ιωαννίνων].
Ο Καρακατσάνης, ήλθε στο Αστροχώρι στο μακρινό παρελθόν και
εγκαταστάθηκε στα "Μεσονήσια". Γυναίκα, παιδιά, γονείς, αδέλφια, συγγενείς, δεν
είχε κανέναν ήταν ολομόναχος στον κόσμο. Οι γερόντοι διηγούνταν ότι δεν έστεκε
καλά στα λογικά του. Στον ύπνο του έβλεπε τρομακτικά όνειρα και φοβούνταν πολύ
από τους διαβόλους.....
ΑΘΑΝΑΣΑΚΑΙΟΙ - ΓΙΑΝΝΑΚΑΙΟΙ
(ΒΑΣΙΛΑΙΟΙ) - ΣΤΑΣΙΝΑΙΟΙ - Ο Βασίλης
Ο Βασίλης κατοικούσε στην περιοχή
του Ολύμπου και, επειδή κινδύνευε η ζωή του από τους Τούρκους για την εθνική
δράση που είχε αναπτύξει, αναγκάστηκε να καταφύγει στο Μουζάκι του νομού
Καρδίτσας. Δυστυχώς, οι Τούρκοι τον βρήκαν και εκεί, έσφαξαν τα αδέλφια του και
μόλις που κατόρθωσε να γλιτώσει ο ίδιος, η γυναίκα του και τα παιδιά του. Αμέσως
έφυγε από το Μουζάκι και, αφού έμεινε για λίγο χρονικό διάστημα στην περιοχή των
Αγράφων, στη συνέχεια, ήλθε στο Αστροχώρι με την οικογένεια του και
εγκαταστάθηκε στη θέση "Κερασιά", της Κολοσπάρτας. Έκτοτε, στην περιοχή ήταν
γνωστός ως Βασίλης (αγνώστου επωνύμου).
Ο Βασίλης είχε τρία (3) παιδιά: τον
Αθανασάκη, το Γιαννάκη και το Στασινό. Οι απόγονοι του Αθανασάκη, ονομάστηκαν
έκτοτε Αθανασακαίοι (έχουν για επώνυμο το μικρό όνομα του Αθανασάκη), οι
απόγονοι του Γιαννάκη ονομάστηκαν Γιαννακαίοι και οι απόγονοι του Στασινού
ονομάστηκαν Στασιναίοι.
Τέλος, όπως γράψαμε και σε προηγούμενα κεφάλαια, ο
Βασίλης είναι ο πρώτος μόνιμος κάτοικος του Αστροχωρίου και στο χωριό μας
εγκαταστάθηκε μετά το έτος 1700 μ.Χ.
ΣΑΚΚΑΙΟΙ - ΛΑΦΑΙΟΙ -
ΓΙΑΝΝΑΙΟΙ - Ο Σταμάτης
Ήλθε στο Αστροχώρι από το συνοικισμό Πράβα, της
κοινότητας Καταφυλλίου του νομού Καρδίτσας και εγκαταστάθηκε με την οικογένεια
του στη Βοτανιάδα. Στην περιοχή μας ήταν γνωστός ως Σταμάτης (αγνώστου
επωνύμου). Είχε τρία (3) παιδιά: τον Κώστα, το Γιώργο και το Γιάννη. Ο Κώστας
κούτσαινε από το ένα του πόδι. Δεν ξέρουμε αν κούτσαινε από πολεμικό τραύμα ή
από ατύχημα ή αν ήταν κουτσός από γεννησιμιού του. Επειδή ύφαινε σακκιά, του
"κόλλησαν" το παρατσούκλι Σακκάς και με αυτό τον φώναζαν.
Έκτοτε, οι απόγονοι
του ονομάστηκαν Σακκαίοι. Ο Γιώργος είχε πιάσει ένα μικρό ελάφι, το οποίο
ημέρεψε και στη συνέχεια το ελάφι πήγαινε μαζί με τα γίδια του. Έτσι, του
"κόλλησαν" το παρατσούκλι Λαφιάς και οι απόγονοι του ονομάστηκαν Λαφαίοι. Οι
απόγονοι του Γιάννη ονομάστηκαν Γιανναίοι.
Λέγεται ότι ο Σταμάτης είχε και
έναν άλλο γιο που έμεινε στην Πράβα και το επώνυμο του ήταν Καρανίκας. Ίσως το
επώνυμο του Σταμάτη να ήταν Καρανίκας.
ΓΕΩΡΓΙΟΥ - ΓΙΑΝΝΑΚΑΙΟΙ
(ΚΩΣΤΑΝΤΑΙΟΙ) - ΔΗΜΑΙΟΙ - Ο Κωσταντής
Ο Κωσταντής (αγνώστου επωνύμου),
ήλθε στο Αστροχώρι από το Συρράκο του νομού Ιωαννίνων και εγκαταστάθηκε στην
τοποθεσία "Ντριάνα". Συγκεκριμένα, η θέση όπου πρωτοκατοίκησε, λέγεται ακόμα
σήμερα "στο Κωστανταίικο". Είχε τρία(3) παιδιά: το Γιώργο, το Γιαννάκη και το
Δήμο. Οι απόγονοι του Γιώργου ονομάστηκαν Γεωργίου, οι απόγονοι του Γιαννάκη
ονομάστηκαν Γιαννακαίοι και οι απόγονοι του Δήμου ονομάστηκαν
Δημαίοι.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κωσταντής είχε και έναν άλλο γιο, το
Θύμιο, ο οποίος εγκαταστάθηκε στο Γραμμένο του νομού Ιωαννίνων, με το επώνυμο
Ρίζος. Ίσως το επώνυμο του Κωσταντή να ήταν Ρίζος.
ΜΑΝΔΑΛΑΙΟΙ
- Ο Μάνδαλος
Οι αδελφοί Λάμπρος και Δημήτρης Μάνδαλος, ήλθαν από το
Σούλι και εγκαταστάθηκαν στον απάνω μαχαλά του χωριού μας. Ο Δημήτρης ήταν
ανύπαντρος, ο δε Λάμπρος είχε τρία (3) παιδιά: το Χρήστο, τον Ανδρέα και το
Γιώργο ή Μπαλάσκα. Ένας γιος του Χρήστου, ο Σπύρος, ήταν ο πρώτος μουχτάρης του
χωριού που, όπως γράψαμε σε προηγούμενο κεφάλαιο, τον σκότωσε ο
Φαρμάκης.
ΦΑΡΜΑΚΑΙΟΙ - Ο Φαρμάκης
Ήλθε στο
Αστροχώρι από την περιοχή του Ολύμπου και, όταν σκότωσε το Σπύρο Μάνδαλο, πήρε
την οικογένεια του και έφυγε από το χωριό για να αποφύγει την εκδίκηση των
φοβερών Μανδαλαίων. Σύμφωνα με πληροφορίες, εγκαταστάθηκε αρχικά στη Ναύπακτο
και κατόπιν στην Πάτρα. Σήμερα, δεν υπάρχει οικογένεια Φαρμάκη στο χωριό
μας.
ΜΠΟΜΠΟΛΑΙΟΙ - Ο Μπόμπολος
Ήλθε από το Μουζάκι
του νομού Καρδίτσας και εγκαταστάθηκε στη Βοτανιάδα. Στην περιοχή μας ήταν
γνωστός με το παρατσούκλι Μπόμπολος, ενώ το επώνυμο του ήταν Ρούμπος.
Η
οικογένεια Μπόμπολου δεν άφησε απογόνους. Ένας γιός της ο Ανάστασης, πέθανε
ανύπαντρος.
Υπάρχουν όμως τοποθεσίες που φέρουν το όνομα τους, όπως στη σκάλα
του Μπόμπολου, στη βρύση της Μπομπολίνας (Βοτανιάδα) κ.λ.π.
ΒΑΒΒΑΙΟΙ - ΖΑΧΑΙΟΙ - ΚΟΙΛΑΙΟΙ -ΣΤΑΜΟΥΛΑΙΟΙ - ΜΠΑΛΑΓΙΑΝΝΑΙΟΙ - Ο
Μπαλαγιάννης
Ήλθε από το Σούλι και εγκαταστάθηκε στον κάτω μαχαλά του
χωρίου μας. Είχε πέντε (5) παιδιά: το Βαββά, τo Ζάχο, τοv Κοίλια, τον Σταμούλη
και τον Κωστάκη. Έκτοτε, οι απόγονοι του Βαββά Μπαλαγιάννη ονομάστηκαν Βαββαίοι,
του Ζάχου Μπαλαγιάννη ονομάστηκαν Ζαχαίοι, του Κοίλια Μπαλαγιάννη ονομάστηκαν
Κοιλαίοι, του Σταμούλη Μπαλαγιάννη ονομάστηκαν Σταμουλαίοι και μόνον οι απόγονοι
του Κωστάκη διατήρησαν το επώνυμο Μπαλαγιάννης και λέγονταν Μπαλαγιανναίοι.
Λέγεται ότι ο Μπαλαγιάννης είχε και άλλα δυο (2) παιδιά και ότι το ένα από αυτά
πήγε προς το Βάλτο και το άλλο προς τα μέρη της Θεσσαλίας.
Τέλος, κατά μια
πληροφορία το ονοματεπώνυμο του Μπαλαγιάννη ήταν Σκούμπος Δράκου. Ας σημειωθεί
ότι το ονοματεπώνυμο αυτό (Σκούμπος Δράκου) υπήρχε στο Σούλι το αναφέρει ο
Αγωνιστής του 1821 και ιστορικός Χριστόφορος Περραιβός (Βλέπε: Περραιβός
Χριστόφορος, Ιστορία Σουλίου και Πάργας, τόμος πρώτος, εν Βενετία 1 σελ.
63).
ΛΑΛΑΙΟΙ - Ο Λάλας
Ο Λάλας ήταν Σουλιώτης και
στο Αστροχώρι ήλθε με το μικρό γιο του Δημήτρη, μετά το χαλασμό των Μποτσαραίων
στο Σέλτσο (Απρίλιος 1804).
Η γυναίκα του Δημήτρη Λάλα, ονόματι Βασιλική (το
πατρικό της επώνυμο δεν μπόρεσα να το μάθω), πέθανε το 1913, σε ηλικία 107
χρονών (1806 - 1913).
ΖΑΒΒΑΙΟΙ - Ο Ζαβός
Έφυγε από
την περιοχή του Ολύμπου, ύστερα από επεισόδια που δημιουργήθηκαν με τους
Τούρκους και ήλθε στο Αστροχώρι, όπου έμεινε πολλά χρόνια. Κατόπιν, έφυγε με την
οικογένεια του από το χωριό μας και εγκαταστάθηκε στο Διχομοίρι του νομού Άρτας.
Σήμερα, δεν υπάρχει οικογένεια Ζαβού στο χωριό μας.
ΛΙΟΛΑΙΟΙ
- Ο Γραβάνης
Από το Σούλι πήγε στη Σαγιάδα της επαρχίας Τριχωνίδας του
νομού Αιτωλοακαρνανίας και, από εκεί, ήλθε στο Αστροχώρι, όπου εγκαταστάθηκε
στην τοποθεσία "Καρυές". Ο Γραβάνης είχε μόνον ένα γιο, τον Ηλία, που τον
φώναζαν χαϊδευτικά Λιόλιο και από το όνομα του ονομάστηκαν οι απόγονοι του
Λιολαίοι και όχι Γραβαναίοι. Μόνον ο Λάμπρος Κων/νου Λιόλιος (έτος γεννήσεως
1897), φέρεται γραμμένος στα Μητρώα Αρρένων της κοινότητας Αστροχωρίου και στα
Γενικά Αρχεία του Κράτους με το επώνυμο Γραβάνης.
ΚΟΥΤΣΟΘΑΝΑΣΑΙΟΙ - Ο Κουτσοθανάσης
Ο Γιώργος Κουτσοθανάσης
από το Σούλι, πήγε στη Λαγκάδα της επαρχίας Βάλτου του νομού Αιτωλοακαρνανίας
και, από εκεί, ήλθε στο Αστροχώρι, όπου εγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στην
τοποθεσία "Λάτου" του χωριού μας.
ΣΒΩΛΑΙΟΙ - Ο
Σβώλος
Λέγεται ότι ήλθε στο Αστροχώρι από τη Θεσσαλία. Η οικογένεια
του ξεκληρίστηκε από την ευλογιά που είχε ενσκήψει στην περιοχή μας εκείνον τον
καιρό και ότι από το θάνατο γλίτωσε μόνον ένας γιος της οικογένειας, ο
Βαγγέλης.
Ο Βαγγέλης Σβώλος εγκαταστάθηκε στην Άρτα, όπου άνοιξε παντοπωλείο
και οι δουλειές του πήγαιναν καλά. Μάλιστα, για ένα χρονικό διάστημα, προσέλαβε
ως υπαλλήλους, δυο παιδιά από το Αστροχώρι, το Λάμπρο Βασιλείου Σακκά και το
Γρηγόρη Νικολάου Κουτσοθανάση. Στο Λάμπρο Σακκά ανέθεσε τη μεταφορά του
ταχυδρομείου με κάρο, από το Αγρίνιο - Αμφιλοχία- Άρτα - Γιάννινα και
αντίστροφα, και το Γρηγόρη Κουτσοθανάση, που ήταν λίγο μικρότερος στην ηλικία,
τον κράτησε στο μαγαζί. Τα δυο παιδιά, όταν ανδρώθηκαν, ο μεν Λάμπρος Σακκάς
άνοιξε δικό του μαγαζί στην Άρτα, ο δε Γρηγόρης Κουτσοθανάσης επέστρεψε στο
χωριό.
Σήμερα, δεν υπάρχει οικογένεια Σβώλου στο χωριό μας.
ΚΑΤΣΟΥΛΑΙΟΙ - Ο Κατσούλας
Οι γεροντότεροι του χωριού που
ρωτήθηκαν, δεν θυμούνταν να μας πουν από ποιο μέρος ήλθαν στο Αστροχώρι οι
Κατσουλαίοι.
Θυμούνταν μόνον ότι ήταν τρία (3) αδέλφια και ότι από αυτά ζούσε
μόνον ο Γιώργος Κατσούλας. Τα άλλα δυο, ο Θανάσης και ο Βαγγέλης είχαν
πεθάνει.
Ο Γιώργος Κατσούλας ήταν προοδευτικός άνθρωπος και είχε γερή
κτηνοτροφία. Ήταν τότε που η διαμάχη μεταξύ Αστροχωριτών και Διχομοιριωτών για
το βοσκότοπο, επάνω στο βουνό Αστρί είχε φτάσει στο απροχώρητο. Οι
αλληλομηνύσεις και οι φιλονικίες μεταξύ των τσοπαναραίων ήταν καθημερινό
φαινόμενο. Μετά από μια έντονη φιλονικία, ο Γιώργος Κατσούλας έδειρε άσχημα ένα
Διχομοιριώτη, αφού πρώτα τον αφόπλισε, επάνω στο βουνό. Ύστερα από αυτό, μη
μπορώντας να υποφέρει άλλο τις συνεχείς γκρίνιες, πήρε την οικογένεια του και τα
κοπάδια του και πήγε προς τα μέρη του Βάλτου. Σήμερα, δεν υπάρχει οικογένεια
Κατσούλα στο χωριό μας. Υπάρχουν όμως τοποθεσίες που φέρουν το όνομα του, όπως:
στου Κατσούλα, στη βρύση του Κατσούλη, κ.λ.π.
ΠΕΤΣΑΙΟΙ - Ο
Πέτσας
Ο Κωσταντής Πέτσας ήλθε στο Αστροχώρι από το Παχτούρι του νομού
Τρικάλων και εγκαταστάθηκε στον κάτω μαχαλά του χωριού μας.
ΣΑΓΑΝΑΙΟΙ - Ο Σαγάνης
Ο Δημήτρης Σαγάνης από την ορεινή
Θεσσαλία πήγε στη Μεγαλόχαρη του νομού Άρτας και από εκεί ήλθε στο Αστροχώρι,
όπου εγκαταστάθηκε στο Παλιό Χωριό. Το επάγγελμα του ήταν σιδηρουργός (άριστος
τεχνίτης της εποχής του) και το σιδηρουργείο το είχε εγκατεστημένο στη θέση
"Λυκομούρσι". Πέθανε από ευλογιά, εκεί γύρω στα 1898 περίπου.
ΨΩΡΡΑΙΟΙ - Ο Ψώρρος
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Βασίλης Ψώρρος
ήλθε στο Αστροχώρι από το Παχτούρι του νομού Τρικάλων και εγκαταστάθηκε στον
κάτω μαχαλά του χωριού μας.
ΜΠΡΙΑΝΑΙΟΙ - Ο
Μπριάνης
Ο Στέφανος Ανδρέα Μπριάνης ήλθε στο Αστροχώρι από την
κοινότητα Καταφυλλίου του νομού Καρδίτσας και εγκαταστάθηκε στον απάνω μαχαλά.
Παντρεύτηκε τη συγχωριανή μας, Δήμητρα Κων/νου Γιάννη.
ΧΑΝΤΖΑΙΟΙ - Ο χατζής
Ο Στέφανος Νικολάου Χαντξής καταγόταν
από τα Βραγκιανά του νομού Καρδίτσας. 'Όταν αφυπηρέτησε από τη Χωροφυλακή, ήλθε
στο Αστροχώρι το έτος 1931 και εγκαταστάθηκε στον απάνω μαχαλά. Παντρεύτηκε τη
συγχωριανή μας, Ευαγγελή Βασιλείου Γιαννάκη.
ΠΑΠΠΑΙΟΙ - Ο
Παππάς
Ο Νικόλαος Ευαγγέλου Παππάς ήλθε στο Αστροχώρι από τη Σεκλίστα
(Ελάτη) του νομού Άρτας, το έτος 1932 και, αρχικά, εγκαταστάθηκε στην τοποθεσία
"Μουντιλή". Παντρεύτηκε την Πανωραία Νικολάου Πριόβολου, από τις Πηγές Άρτας και
αργότερα κατοίκησε στη θέση "Κερασιές".
ΠΑΛΑΙΟΔΗΜΑΙΟΙ - Ο
Παλαιοδήμος
Ο Δημοσθένης Γεωργίου Παλαιοδήμος ήλθε στο Αστροχώρι από
τα Μηλιανά του νομού Άρτας, το έτος 1933. Αρχικά, εγκαταστάθηκε στην τοποθεσία
"Φ'στέρνα" και κατόπιν στον οικισμό Πλάτανος. Παντρεύτηκε τη συγχωριανή μας,
Άννα Χρήστου Σακκά.
ΚΟΛΟΜΠΟΡΔΑΝΑΙΟΙ - Ο
Κολομπορδάνης
Ο Στέφανος Δημητρίου Κολομπορδάνης ήλθε στο Αστροχώρι
από την κοινότητα Καταφυλλίου του νομού Καρδίτσας, το έτος 1973. Παντρεύτηκε τη
συγχωριανή μας, Κωσταντινιά Δημητρίου Λιόλιου και εγκαταστάθηκε στον οικισμό
Πλάτανος του χωριού μας.
Πριν όμως κλείσω το κεφάλαιο ετούτο, πρέπει να
αναφέρω και τα ακόλουθα:
α) Τις πληροφορίες για την προέλευση των κατοίκων
του χωριού μας και όσων κατάγονται απ' αυτό, τις συγκέντρωσα όχι αβασάνιστα
βέβαια, από τους γεροντότερους του χωριού, όπως και αυτοί τις άκουσαν από το
στόμα των γονιών και των παππούδων τους.
β) Εκτός από τους κατοίκους που
προανέφερα, υπήρξαν και άλλοι συγχωριανοί μας που εγκαταστάθηκαν παλιά στο χωριό
μας, όπως οι:
Γαλανός, Κακούτης, Καμπρέλος, Καπούτσης, Κοσμάς, Κυρίτσης,
Στρούντζουρος, Τζιούβας, Τσακνης κ.λ.π.
Οι παππούδες που ρωτήθηκαν, δεν
ήξεραν από ποιό μέρος ήλθαν αυτοί στο Αστροχώρι, ούτε τι απέγιναν, ούτε αν
άφησαν απογόνους κ.λ.π. Έτσι, στο Α¬στροχώρι έμειναν μόνον τα επώνυμα τους ως
τοπωνυμίες, όπως: στου Γαλανού, στου Τσακνή κ.λ.π, και τους θυμόμαστε εμείς
σήμερα από τις τοποθεσίες που κατοικούσαν στα παλιά εκείνα
χρόνια.
Σύμφωνα με
πληροφορίες, το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής το είχαν κτίσει καλόγεροι στα
παλιά χρόνια και το χρησιμοποιούσαν ως προσευχητήριο. Αλλά, ας πάρουμε τα
πράγματα από την αρχή.
Στα πολύ παλιά χρόνια, στη θέση Μονάστρα του οικισμού
Ξηρόκαμπος, ήταν δυο μοναστήρια. Το ένα από αυτά ήταν αφιερωμένο στη μνήμη του
Αγίου Γεωργίου, το δε άλλο στη μνήμη του Αγίου Νικολάου. Ερείπια των
μοναστηριών αυτών υπάρχουν ακόμα σήμερα και γι' αυτό η τοποθεσία λέγεται
Μονάστρα.
Τα μοναστήρια αυτά ήταν πολύ πλούσια και είχαν αρκετή κτηνοτροφία.
Μόλις ερχόταν η άνοιξη, οι καλόγεροι ανέβαζαν τα κοπάδια επάνω στο βουνό και για
να μην ανεβοκατεβαίνουν στο μοναστήρι να προσευχηθούν, είχαν κτίσει ένα
εκκλησάκι ακριβώς στο σημείο που συνορεύουν τα χωριά Αστροχώρι - Διχομοίρι και
Ρετσιανά
Το εκκλησάκι αυτό ήταν αφιερωμένο στη μνήμη της Αγίας Παρασκευής,
που γιορτάζει στις 26 Ιουλίου και το χρησιμοποιούσαν οι καλόγεροι ως
προσευχητήριο, στη διάρκεια του καλοκαιριού.
Σημειώνεται ότι τις πρωινές
ακολουθίες οι καλόγεροι τις διάβαζαν στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία που ήταν
επάνω στην κορυφή του βουνού Αστρί.
Δυστυχώς, το εκκλησάκι της Αγίας
Παρασκευής δεν άντεξε στο βάρος των αιώνων και κατέρρευσε. Μέσα στα ερείπια του
υπήρχε μόνον το εικόνισμα της Αγίας. Τίποτα άλλο.
Σύμφωνα με άλλες
πληροφορίες, το 19ο αιώνα, είχε εμφανιστεί στο Αστροχώρι μια φοβερή επιδημική
αρρώστια από την οποία πέθαναν πολλά άτομα. Αρχικά οι άνθρωποι νόμισαν ότι
επρόκειτο για επιδημία γρίπης, βαριάς μορφής· επειδή όμως τα κρούσματα ήταν
πολλά και η ασθένεια εκείνων που πέθαναν υπήρξε σύντομη, κατέληξαν στο
συμπέρασμα ότι δεν πρόκειται για γρίπη, αλλά για κάποια άλλη βαρύτατη λοιμώδη
αρρώστια που θέριζε συνέχεια. Επιστήμονες γιατροί δεν υπήρχαν στην περιοχή μας,
ούτε φάρμακα. Τα γιατροσόφια που σκαρφίζονταν οι γριές και τα μαντζούνια που
χορηγούσαν οι πρακτικοί "γιατροί" στάθηκαν ανίσχυρα να αντιμετωπίσουν τη
θανατηφόρα αρρώστια. Για να γλιτώσουν οι άνθρωποι απ' αυτήν, στράφηκαν τότε προς
την Αγία Παρασκευή και την παρακάλεσαν να διώξει μακριά απ' αυτούς το
κακό.
Μάλιστα, για να δείξουν τη μεγάλη πίστη τους στην, Αγία, αποφάσισαν να
κτίσουν το εκκλησάκι της μέσα σε μια ημέρα και να γίνει λειτουργία μέσα σ' αυτό,
ίδια ημέρα.
Συγκεντρώθηκαν, λοιπόν, άντρες και γυναίκες το πρωί, χαράματα
επάνω στον Πύργο, χωρίστηκαν σε συνεργεία και άρχισαν τις εργασίες αμέσως. Άλλοι
έσκαβαν τα θεμέλια επάνω στα ερείπια της παλιάς εκκλησίας, άλλοι κουβαλούσαν τις
πέτρες, άλλοι το νερό, άλλοι έφτιαχναν τη λάσπη, άλλοι έκοβαν την ξυλεία, άλλοι
τη μετέφεραν, άλλοι κουβαλούσαν τις πλάκες για να το σκεπάσουν, ο μαραγκός
έφτιαχνε την πόρτα και οι μαστόροι στο μεταξύ έκτιζαν ασταμάτητα.
Το σούρουπο
τους βρήκε με το εκκλησάκι έτοιμο. Ο παπάς μπήκε μέσα σ' αυτό και άρχισε η
ολονύχτια λειτουργία, την οποία παρακολούθησαν όλοι οι χωριανοί μικροί
μεγάλοι.
Λέγεται ότι, από την άλλη κιόλας ημέρα, οι θάνατοι σταμάτησαν. Οι
άρρωστοι άρχισαν να αναρρώνουν και η θανατηφόρα αρρώστια παρουσίασε ύφεση, μέχρι
που εξέλιπε εντελώς.
Το λασπόκτιστο εκείνο εκκλησάκι, δαρμένο από τις
καταιγίδες και τους δυνατούς ανέμους, δεν άντεξε στη φθορά του χρόνου και
σωριάστηκε καταγής...
Επάνω στα ερείπια του, οι τσοπαναραίοι έκτισαν αργότερα
ένα πρόχειρο εικονοστάσι και μέσα σ' αυτό ήταν η εικόνα της Αγίας
Παρασκευής.
Εκεί σταματούσε ο κάθε περαστικός, έκανε το σταυρό του,
ξεκουραζόταν, ξειδρωνε και κατόπιν συνέχιζε το δρόμο του...
Επάνω στα ερείπια της παλιάς εκκλησίας, το έτος 1958, επί εφημερίου του Ξηροκάμπου παπα - Βαγγέλη Ευθυμίου, ο Δημήτριος Κων/νου Λουτσάρης, από τον Ξηρόκαμπο, έκτισε το σημερινό εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής διαστάσεων, 7,80 μ. μήκους, 3,80 μ. πλάτους και 1,90 μ. ύψους. Δεν έχει τέμπλο ούτε και ταβάνι, το δάπεδο του είναι από τσιμέντο, η δε πέτρινη τοιχοποιία του διατηρείται σε καλή κατάσταση. Το εκκλησάκι αυτό δεν λειτουργείται σήμερα, γιατί από το έτος 1989 και μετά, η λειτουργία γίνεται στην καινούργια εκκλησία.
Σε απόσταση 9 μέτρων
από το εκκλησάκι αυτό, ο παπα - Παύλος Οικονόμου του Δημητρίου, από τον
Ξηρόκαμπο Διχομοιρίου, εφημέριος της ενορίας Ξηροκάμπου, με τις άοκνες ενέργειες
του, την προσωπική του εργασία και με τις προαιρετικές εισφορές των χριστιανών,
έκτισε καινούργια εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, μεγαλύτερη και
καλύτερη.
Η ανέγερση
της άρχισε το έτος 1988 και, μέχρι και το δάπεδο της, οι εργασίες έγιναν από
τον εμπειροτέχνη Γεώργιο Ασπρούδη του Σπύρου, από τον Ξηρόκαμπο. Από δε το
δάπεδο και επάνω, οι εργασίες συνεχίστηκαν από τον εμπειροτέχνη Σοφοκλή
Ευθυμίου Σακκά, από το Αστροχώρι.
Η εκκλησία τελείωσε το έτος 1989. Είναι
σχήματος ορθογωνίου παραλληλεπιπέδου, διαστάσεων 10 μ. μήκους, 6 μ. πλάτους και
3,10 μ. ύψους και βρίσκεται σε άριστη κατάσταση.
Ο ακούραστος όμως και
δραστήριος παπα - Παύλος Οικονόμου, συνεχίζοντας το μεγάλο έργο του, ασχολείται
τώρα με τον καλλωπισμό της, με σκοπό να την κάμει ακόμα ωραιότερη.
Στην
εκκλησία της Αγίας Παρασκευής δωρήθηκαν από το εκκλησιαστικό συμβούλιο της
Αγίας Βαρβάρας Αστροχωρίου, το παλιό προσκυνητάρι της Αγίας Βαρβάρας, το παλιό
αναλόγιο της Αγίας Κυριακής, τέσσερα καντήλια, θυμιατήριο και διάφορα άλλα ιερά
σκεύη.
Ειδικότερα στις 26 Ιουλίου, ανήμερα της γιορτής της Αγίας Παρασκευής,
το καμπανάκι της εκκλησίας σκορπίζει το χαρμόσυνο ήχο του σ' ολόκληρη την γύρω
περιοχή. Την ημέρα αυτή, πολλοί προσκυνητές από το Αστροχώρι, τον Ξηρόκαμπο, τα
Ρετσιανά, τη Μεγαλόχαρη και απ' όλα τα γύρω χωριά, πηγαίνουν να παρακολουθήσουν
τη Θεία λειτουργία και να ζητήσουν τη βοήθεια της θαυματουργού Αγίας.
Η
εκκλησία λειτουργείται την 1η Σεπτεμβρίου (Αρχή της Ινδίκτου), στις 30 Ιουνίου
(Σύναξη των 12 Αποστόλων) και στις 26 Ιουλίου, αλλά γίνονται λειτουργίες και
ενδιάμεσα, από τους πιστούς χριστιανούς.
Οι
Αστροχωρίτες, που συγκεντρώθηκαν στον οικισμό Πλάτανος του χωριού μας,
απαλλάχτηκαν βέβαια από το μαρτύριο της απομόνωσης και της διασποράς,
απομακρύνθηκαν όμως από την εκκλησία του χωριού, με αποτέλεσμα ο εκκλησιασμός
να είναι γι' αυτούς σκέτη ταλαιπωρία, λόγω της μεγάλης αποστάσεως. Ύστερα απ'
αυτό, οι Αστροχωρίτες αποφάσισαν να κτίσουν στον Πλάτανο καινούργια
εκκλησία.
Το αρχιτεκτονικό σχέδιο της εκκλησίας, καθώς και τη μελέτη για την
ανέγερση της, τα συνέταξε ο πολιτικός μηχανικός Δημήτριος Γεωργίου
Μαυρογιάννης, από την Ελάτη Άρτας, ο οποίος είχε και την επίβλεψη του
έργου.
Ταυτόχρονα, οι Αστροχωρίτες συγκρότησαν ερανική επιτροπή, της οποίας
ηγήθηκε ο εφημέριος του χωριού μας, αείμνηστος παπα - Λάμπρος Μπαφατάκης και
άρχισε η διενέργεια προαιρετικού εράνου για τη συγκέντρωση χρημάτων και την
έναρξη των εργασιών.
Η ανέγερση της εκκλησίας άρχισε στις 10 Μαΐου 1979, από
τον εμπειροτέχνη - εργολάβο οικοδομών Βασίλειο Κων/νου Οικονόμου, από τα
Ρετσιανά Άρτας.
Μα, μόλις ο εργολάβος έριξε και το δάπεδο της εκκλησίας, οι
εργασίες σταμάτησαν από έλλειψη χρημάτων.
Η ερανική επιτροπή του χωριού μας,
που τις περισσότερες φορές ηγούνταν ο συγχωριανός μας αείμνηστος παπα -
Παναγιώτης Μάνδαλος, ο οποίος τότε ήταν εφημέριος του Βελεντζικού, αψηφώντας
κόπους και ταλαιπωρίες, περιήλθε πόλεις και χωριά, όχι μόνον του νομού μας,
αλλά και των γειτονικών νομών, για τη συγκέντρωση όσο το δυνατόν περισσότερων
χρημάτων.
Με το προϊόν του προαιρετικού αυτού εράνου, με δωρεές και
προαιρετικές εισφορές των κατοίκων, συγκεντρώθηκαν τότε αρκετά χρήματα και το
έτος 1983 συνεχίστηκαν οι εργασίες από το δάπεδο και επάνω, από τον εμπειροτέχνη
εργολάβο οικοδομών Ελευθέριο Παπαδάκο του Λάμπρου, από την Καστανιά
Άρτας.
Το Μάιο και Ιούνιο του 1984, έγινε η κατασκευή και επικεράμωση της
στέγης της εκκλησίας και στη συνέχεια έγιναν και τα επιχρίσματα αυτής, από τους
Αστροχωρίτες εμπειροτέχνες: Λάμπρο Γρηγ. Αθανασάκη, Χρήστο Ιωάν. Αθανασάκη,
Γρηγόριο Διογ. Δήμο, Απόστολο Λάμπρου Λιόλιο, Νικόλαο Γρηγ. Λιόλιο, Γεώργ. Ηλ.
Σακκά, Ηρακλή Ευαγγ. Σακκά και Σοφοκλή Ευθ. Σακκά.
Τον Οκτώβριο του 1984,
έγινε και η επίστρωση του δαπέδου της με μάρμαρα, από το μαρμαρά Παναγιώτη Μ.
Κωνσταντίνου, από το Πέτα Άρτας.
Η εκκλησία μας τελείωσε το έτος 1985 και
έχει διαστάσεις 22,80 μ. μήκος (3,30 μ. είναι ο πρόναος), 13 μ. πλάτος,και 7,50
μ. ύψος.
Είναι αφιερωμένη στην μνήμη της Αγίας Κυριακής και γιορτάζει στις 7
Ιουλίου.
Τα εγκαίνια της έγιναν στις 7 Ιουλίου 1985, ανήμερα της γιορτής της
Αγίας, από τον τότε Μητροπολίτη Άρτας Ιγνάτιο Γ' Τσιγκρή.
Στις 10 Οκτωβρίου
1988, έγινε και το γύψινο τέμπλο της, από το γυψοτεχνίτη Μιχάλη Α. Βεντίστα από
τη Γραμμενίτσα και τον ελαιοχρωματιστή Τρύφωνα Σ. Ζουμπούλη, από την Ελάτη
Άρτας.
Τέλος, το πρώτο 15/θήμερο Ιουνίου του 1991, έγιναν και τα καμπαναριά
της από τους συγχωριανούς μας εμπειροτέχνες Σοφοκλή Ευθ. Σακκά, Γεώργιο Ηλία
Σακκά, Χρήστο Κων/νου Γιάννη, Κώστα Χρ. Αθανασάκη, Σταύρο Παναγ. Μάνδαλο και
Σπύρο Γεωργ. Λιόλιο.
Ας σημειωθεί ότι σύμφωνα με πληροφορίες, η συνολική
δαπάνη για την ανέγερση της εκκλησίας ανήλθε στο ποσόν των είκοσι εκατομμυρίων
δραχμών περίπου, σήμερα γίνεται η αγιογράφηση των τοίχων της
εκκλησίας.
Τελειώνοντας, πρέπει να σημειώσω ακόμα ότι ενοριακός ναός του
χωριού μας είναι η εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, η οποία αριθμεί ζωή 140 χρόνων
περίπου. Για να μην αποκοπούμε, λοιπόν, από τη γερόντισσα εκκλησιά μας, που
είναι συνδεδεμένη με όλα τα χαρούμενα και θλιβερά γεγονότα του χωριού μας,
αποφασίστηκε ομόφωνα από το εκκλησιαστικό συμβούλιο και τους χωριανούς, οι
εκκλησίες να λειτουργούνται "εναλλάξ"· δηλαδή, μια Κυριακή να λειτουργείται η
εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας και την άλλη η εκκλησία της Αγίας Κυριακής.
Η
σειρά αυτή τηρείται με θρησκευτική ευλάβεια και ελπίζουμε ότι δεν θα αλλάξει
μελλοντικά.
Στη θέση που είναι σήμερα η εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας Αστροχωρίου, τα
πολύ παλιά χρόνια, ήταν μοναστήρι αφιερωμένο στη μνήμη της μεγαλομάρτυρας Αγίας
Βαρβάρας, το οποίο ήταν μετόχι της Ιεράς Μονής Μπότσης
(Μεγαλόχαρης).
Εκτός από το μικρό ναό της Αγίας Βαρβάρας το μοναστήρι είχε ηγουμενείο, κελιά, αποθήκη και γύρω γύρω περιβαλλόταν από ασβεστόκτιστο περιτείχισμα, που οι χωριανοί το λέγανε "κουλούρι". Μάλιστα το κουλούρι αυτό υπήρχε ως τις δικές μας ημέρες και είχε δέκα "πολεμίστρες" (τουφεκοθυρίδες).
Η υπαγωγή του
μοναστηριού
Το μοναστήρι της Αγίας Βαρβάρας (σήμερα
ενοριακός ναός του χωριού),υπαγόταν στην επισκοπή Ραδοβιζίου, που είχε έδρα της
το χωριό Βελενζικό και η οποία υπαγόταν στη Μητρόπολη της Λάρισας. Η επισκοπή
Ραδοβιζίου διατηρήθηκε μέχρι το έτος 1830 και κατόπιν η έδρα της μεταφέρθηκε στη
Λιτζά Αγράφων.
Τον Ιούλιο του έτους 1889, όλα τα χωριά του Ραδοβιζίου που
υπάγονταν ως τότε στη Μητρόπολη της Λάρισας, αποσπάστηκαν και ενώθηκαν με τη
Μητρόπολη Άρτας.
Η καταστροφή του
μοναστηριού
Όταν ο Κουρτ πασάς ήταν γενικός δερβέναγας
της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας, πέρασε και από το
Αστροχώρι.
Χωρίς να σεβαστεί τα προνόμια που είχε εκχωρήσει ο Σουλτάνος στην
εκκλησία, αφού πρώτα λεηλάτησε το μοναστήρι της Αγίας Βαρβάρας, στη συνέχεια
μετέβαλε τα κτήματα του μοναστηριού σε τσιφλίκι του.
Ο ηγούμενος Άνθιμος,
αρνιόνταν να του εκχωρήσει τη μοναστηριακή περιουσία, γι' αυτό, ύστερα από
φρικτά βασανιστήρια εφονεύθη.
Για το πότε καταστράφηκε το μοναστήρι της Αγίας
Βαρβάρας, δεν γνωρίζουμε ακριβή χρονολογία, γιατί δεν υπάρχουν έγγραφα στοιχεία,
αλλά ούτε και μαρτυρίες διασώθηκαν. Αν όμως λάβουμε υπόψη μας ότι ο Κουρτ πασάς
πέθανε το έτος 1787, τότε καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το μοναστήρι
καταστράφηκε πριν από τη χρονολογία αυτή.
Ο Ναός
της Αγίας Βαρβάρας Αστροχωρίου
Μετά την καταστροφή του
μοναστηριού της Αγίας Βαρβάρας Αστροχωρίου από τον Κουρτ πασά, δεν ξαναπάτησε
καλόγερος ο' αυτό και, με το πέρασμα του χρόνου, τα πάντα παραμελήθηκαν στο
μοναστήρι. Στο μεταξύ οι οικογένειες του χωριού όλο και αυξάνονταν.
Συγκεκριμένα, το έτος 1854, ο αριθμός των οικογενειών ανερχόταν σε τριάντα έξι
(36) και, καθώς οι οικογένειες ήταν πολυμελείς, ο μικρός ναός του μοναστηριού
δεν τους χωρούσε όλους.
Ύστερα απ' αυτό, ομόφωνα οι χωριανοί πήραν την
απόφαση να κατεδαφίσουν το μικρό Ναό του μοναστηριού, τα κελιά και την αποθήκη
και στην ίδια θέση να κτίσουν με την προσωπική τους εργασία εκκλησία μεγαλύτερη,
αφιερωμένη στη μνήμη της Αγίας Βαρβάρας.
Το κτίσιμο της εκκλησίας που έχει
σχήμα ορθογωνίου παραλληλεπιπέδου, με διαστάσεις 17,15 μ. μήκους, 10,50 μ.
πλάτους, είχε αναλάβει, σύμφωνα με πληροφορίες, ένας Τζουμερκιώτης μάστορας του
οποίου το όνομα ήταν Κώστας.
Έξω από το "κουλούρι" της εκκλησίας, ήταν δυο
πανύψηλα και υπεραιωνόβια πουρνάρια. Μάλιστα το ένα από αυτά, υπήρχε ως τις
δικές μας ημέρες και σε ένα κλωνάρι του ήταν κρεμασμένη η καμπάνα της
εκκλησίας.
Πότε άρχισαν οι εργασίες για την ανέγερση της εκκλησίας και πόσα
χρόνια αυτές διάρκεσαν δεν γνωρίζουμε. Το βέβαιο πάντως είναι ότι οι εργασίες
τελείωσαν το έτος 1860,
Το τέμπλο της εκκλησίας κατασκευάστηκε το έτος 1872
και τα εγκαίνιά της έγιναν αρκετά χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το έτος 1923,
από τον τότε Μητροπολίτη Άρτας.
Η εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας είναι κτισμένη
σε μια θαυμάσια τοποθεσία, γιατί κάτω απ' αυτήν είναι το Βρυσικό, με τα πολλά
και κρύα νερά και τα υπεραιωνόβια πλατάνια. Πρόκειται για ένα υπέροχο τοπίο, το
οποίο δυστυχώς δεν έχει αξιοποιηθεί.
Το καλοκαίρι οι
κτηνοτρόφοι του Αστροχωρίου μετακομίζουν στο βουνό, φαίνονται οι καλύβες τους.
Να φας τσαλαφούτι εκεί !!!!!!
Το πηγάδι που
υπάρχει εκεί, δροσερό και αμόλυντο νερό.
Η παλιά εκκλησία
της Αγίας Παρασκεύης..Βοηθειά μας.
Περισσότερα για την ιστορία του ναού της
Αγίας Παρασκευής μπορείτε να δείτε εδώ
http://astrohori.5forum.net/forum-f8/topic-t23.htm
http://astrohori.5forum.net/forum-f8/topic-t23.htm
Καί η
νέα...Αγία Παρασκευή.
Και πάμε στα
δύσκολα για κάποιους ανεγκέφαλους χωριανούς μας... Ο ορειβατικός σύλλογος
Πρέβεζας ζήτησε και πήρε άδεια από το Δήμο να κατασκευάσει αυτό το ορειβατικό
καταφύγιο στο οροπέδιο και το διαφήμησε εδώ
http://www.oreivatein.com/oreivatein/page/skicenters_refuges/preveza/refuge.htm
κάποιοι «έξυπνοι» Αστροχωρίτες το κατέστρεψαν . Κρίμα. Χωρίς να το ξέρουν
εξυπηρετούν τα συμφέροντα των Τζουμέρκων, και των γύρω Νομών, χαντακώνοντας το
τόπο τους ,το δικό τους καλό και των παιδιών τους.
Ντροπή...... Το
κόστος διανυκτέρευσης για το έτος 2000 ορίσθηκε στις 1000 δρχ το άτομο, και θα
πρέπει η ομάδα επίσκεψης να είναι τουλάχιστον οκταμελής, ειδ' άλλως θα χρεώνεται
για οκτώ άτομα. Αυτό δεν ισχύει για δημότες
Τετραφυλίας και για Μέλη του ΕΟΣ Πρέβεζας. Ο Φύλακας θα είναι στη
διάθεσή σας για κάθε διευκόλυνση, οι δε κάτοικοι της περιοχής
Αστροχωρίου, Ελάτης Αρτας, Μηλιανών, Πηγών, και Καστανιάς Αρτας, που απαρτίζουν
το Δήμο Τετραφυλίας είναι φιλόξενοι, ιδιαίτερα ευγενικοί, και θα είναι χαρά τους
να σας δούν στα χωριά τους . Έτσι ακριβώς... Μην τους χαλάσεις την
κακομοιριά τους..
Μερικές
όμορφες εικόνες θα μας φτιάξουν την διάθεση.
Το φράγμα Αράχθου (Πουρναρίου ) όπως φαίνεται απο το Αστρί
Τα Τζουμέρκα απο
το Αστρί (Βουλγαρέλι αριστερά - Αθαμάνιο δεξιά )
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου