Γαρδίκι Φιλιατών Θεσπρωτίας, το ιστορικότερο χωριό στην Μουργκάνα. Απολαύστε τα video

Απολαύστε τα video

Γαρδίκι Φιλιατών Θεσπρωτίας

Η ιστορία του χωριού ξεκινάει, πριν πολλά χρόνια, από την πρώτη κιόλας καταγραφή στοιχείων για την ευρύτερη περιοχή. Το ίδιο ισχύει και για το όνομα του χωριου "Γαρδίκι" (πρόκειται για σλάβικη λέξη από το Γαρδ., που με την παραφθορά ονομάσθηκε Γαρδίκι). Σύμφωνα με μία εκδοχή, η παραπάνω λέξη σημαίνει άνυδρο μέρος και, σύμφωνα με μια άλλη, οχυρωμένη πόλη. Το Γαρδίκι έχει και δυο άλλους συνοικισμούς τη Λέκουφα (Σλάβικη λέξη και σημαίνει μέρος με νερό) και τη Μέλισσα (Θανάτικα, που πήρε το όνομα από επίθετα χωριανών). 

Το χωριό, για κάποια χρόνια, είχε μετονομαστεί σε Αγ. Γεώργιο και ο συνοικισμός Λέκουφα σε Πέραμα. Ύστερα, όμως, από ενέργειες των χωριανών, το Γαρδίκι απέκτησε πάλι τις πρωταρχικές του ονομασίες.

Αυτός ο τόπος, όντας ένα από τα χωριά της Μουργκάνας, κοντά στα Ελληνοαλβανικά σύνορα, βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του Δήμου Φιλιατών της Θεσπρωτίας και διασχίζεται από τον ποταμό Λαγκάβιτσα (παραπόταμος του Καλαμά) από τον οποίο αρδεύεται ολόκληρη η περιοχή και την Τουρίτσα, ένα ξεροπόταμο.

Το Γαρδίκι έχει λιγοστούς κατοίκους και διάσπαρτους συνοικισμούς, διότι οι κάτοικοι του έχτιζαν τα σπίτια κοντά στα χωράφια τους για να μπορούν να θρέψουν τις οικογένειες τους και σε μέρη, όπου δε τους εντόπιζαν οι Τούρκοι. Έτσι, δημιουργούνταν μαχαλάδες (αλλού με πέντε σπίτια, αλλού με δέκα) και κάθε μαχαλάς ήταν ανεξάρτητος. Το Γαρδίκι όμως, ως το κυρίως χωριό, διέθετε σχολείο και εκκλησία. Επίσης, εφοδιαζόταν με νερό (επειδή βρισκόταν σε οροπέδιο κι όχι κοντά σε ποτάμι) από πηγάδια και από δύο πηγές: Αυτή της Γλύφας (κοντά στον ερειπωμένο ναό της Αγ. Βαρβάρας) και του Βασίλη Τάσση (κοντά στο πουρνάρι του Καπέλου). Η Λέκουφα από τη βρύση Γουρίτσα, η οποία πρόσφατα αναστηλώθηκε από τον πολιτιστικό σύλλογο του χωριού μας (9-9-2010) και τα Θανάτικα (Μέλισσα) από τη βρύση του Αγ. Γεωργίου. Οι δυο παραπάνω συνοικισμοί βρίσκονται πολύ κοντά στο ποτάμι και τον κάμπο, ενώ το Γαρδίκι μακριά. Το Χωριό μας έχει, επίσης, και μεγάλη ιστορία, διότι διαθέτει αρχαιολογικό χώρο, με την ονομασία (Πύργος ), ο οποίος χρονολογείται από την εποχή του Πύρρου, Βασιλιά της Ηπείρου περίπου 270 Π.Χ.

Εκεί λοιπόν, σύμφωνα με την παράδοση, ήταν χτισμένος ένας πύργος, κυβερνούμενος από τη Βασίλισσα Μονοβύζα. Η τελευταία είχε ένα γιο, ο οποίος γυρνώντας από μία μάχη, δέχτηκε επίθεση από ληστές και σκοτώθηκε στον κάμπο, κάτω από τον πύργο. Όταν πληροφορήθηκε η Βασίλισσα το δυσάρεστο γεγονός, ρώτησε σε ποιο σημείο έχασε τη ζωή του ο γιος της. Κι όταν οι φρουροί τής απήντησαν ότι σκοτώθηκε στον κάμπο, τότε εκείνη αναφώνησε: « Μαυρόκαμπος να γίνει ». Μια ονομασία, η οποία επικρατεί έως και σήμερα.

Το παραπάνω κάστρο ήταν τοποθετημένο σε ύψωμα, ώστε να μπορεί να επικοινωνεί και με τα υπόλοιπα κάστρα, τα οποία με τη σειρά τους επικοινωνούσαν μεταξύ τους με αναμμένες δάδες ή άλλα μέσα, διαθέσιμα εκείνη την εποχή.

Διέθετε μία είσοδο στη βόρεια πλευρά, προς το χωριό Γαρδίκι, διότι ήταν αδύνατον, λόγω του υψομέτρου του, να έχει εισόδους και από τις άλλες πλευρές. Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση, το κάστρο "έπεσε" εξαιτίας της έλλειψης νερού. Αυτό, δηλαδή, εφοδιαζόταν με νερό, υπογείως, από μία πηγή με πήλινους σωλήνες. Οι εχθροί, όμως, μη βρίσκοντας τρωτό σημείο, άφησαν διψασμένα τα άλογα κι αυτά, έχοντας την αίσθηση να ανιχνεύουν το νερό, εντόπισαν το σημείο από όπου περνούσαν οι σωλήνες. Έτσι έσκαψαν κι έκοψαν την ύδρευση προς το κάστρο, με αποτέλεσμα αυτό να παραδοθεί στον εχθρό.

Σήμερα, από τον πύργο του κάστρου διασώζονται μόνο ερείπια από τα πεσμένα τείχη του. Ωστόσο, η θέα από αυτό είναι υπέροχη! Μπορεί ο κάθε επισκέπτης να απολαύσει την καταπληκτική και πανοραμική θέα, με μεγάλο αγνάντι προς το φαράγγι, τον κάμπο, το χωριό μας και τα υπόλοιπα γειτονικά χωριά.

Από την  ιστορία των κατοίκων του Γαρδικιού αναφέρομε τα ακόλουθα  γεγονότα.

Α.   Στην επανάσταση του 1821 πολλοί πολεμιστές από την περιοχή της Μουργκάνας υπηρέτησαν στο λόχο του φημισμένου Κώστα Λαγουμιτζή στην πολιορκία των Αθηνών το 1826. Από το χωριό μας αναφέρεται στον κατάλογο ο Θοδωρής Ρίζου.

B. Κατά την εξέγερση των 16 χωριών της Μουργκάνας εναντίον των Αγάδων της περιοχής των Φιλιατών οι κάτοικοι του Γαρδικιού συνέβαλαν αποφασιστικά στον αγώνα αυτόν διότι ήταν ακατανόητο γι" αυτούς να γίνουν φορολογούμενοι των καινούργιων αφεντών.

Για τούτο πολλές οικογένειες απεφάσισαν να αυτοεξοριστούν σε άλλο μέρος βορειότερα της περιοχής.  Οι γέροντες του χωριού μαζί με τους γέροντες από Βορτόπια και Γλούστα (Κεφαλοχώρι)  έκαναν μία περιοδεία στην περιοχή Πωγωνίου και διάλεξαν να δημιουργήσουν  το καινούριο χωριό στις πλαγιές ενός βουνού βορειότερα του σημερινού Παρακάλαμου. Προς τούτο έκαναν ενέργειες και η τοποθεσία που επέλεξαν έτυχε της έγκρισης του Αγά των Ιωαννίνων.

Αφού έγιναν όλες αυτές οι διαδικασίες ορίσθηκε σαν ημερομηνία εγκατάλειψης των χωριών το πρωί της 14ης Σεπτεμβρίου του 1866 ανήμερα της γιορτής του Τιμίου Σταυρού με τόπο συγκέντρωσης και αναχώρησης η πλατεία του Αγίου Ιωάννη στην Γλούστα.

Σύμφωνα με την παράδοση, κατά την διάρκεια της νύχτας πολλές οικογένειες το μετάνιωσαν και μόνο περίπου οι μισές  συγκεντρώθηκαν στο σημείο της αντάμωσης/αναχώρησης. Το πρωί οι συγκεντρωθέντες για αναχώρηση άφησαν κατάρες στους παραμένοντες  για να μη προκόψει το χωριό οι δε παραμένοντες καταράστηκαν τους αναχωρούντες  εκεί που θα πάνε Μαύρος τόπος να γίνει.  Και γι'αυτό λέγεται ότι το καινούργιο χωριό πήρε το όνομα Μαυρονόρος.

Από τις  σημερινές οικογένειες των Μαυρονοριτών  βρίσκουμε επίθετα Γαρδικιώτικα  όπως Μπάγιας, Τζούλης, Ζώης και άλλα.

Γ.   Στις αρχές του 1900 και πριν από την απελευθέρωση μερικοί χωριανοί μας πήραν τον δρόμο της ξενιτιάς για την Αμερική.

Ο πρώτος ταξειδεύσας  Ιωάννης Πανταζόπουλος (Γιαννη Ζήκος) έφτασε μέχρι το κράτος του Παναμά και εργάστηκε στην διάνοιξη  της ομώνυμης διώρυγας.

Κατόπιν απολούθησαν ο Χρήστο Ρίζος, ο Βασίλη Ρίζος, ο Γεώργιος Ρίζος, ο Ευάγγελος Τσιμπούκης, ο Κωνσταντίνος Μαλάμης,  ο Φίλιππος  Μάλλιος , ο Γιάννη Κάτσιος   ίσως και  άλλοι  αλλά δυστυχώς δεν έχομε μαρτυρίες.  Την δεκαετίαν του 1950  μετανάστευσαν Ο Μιχαήλ Μάλιος στη Βοστώνη  και ο Πέτρος Κωνσταντίνου  στην Ιθάκη (Ithaka) της Νέας Υόρκης,  και οι οικογένειες του Βασίλη Κωνσταντίνου, Γρηγορίου  Κάτσιου και Χρήστου Κωνσταντίνου.  Σχεδόν όλοι επέστρεψαν στην πατρίδα πλην της οικογένειες Φίλιπου Μάλιου, Μιχαήλ Μάλιου και Πέτρου Κωνσταντίνου.

Δ.   Περί το τέλος της δεκαετίας του 1920 ο τότε Υπουργός Παιδείας  Γεώργιος  Ανδρ. Παπανδρέου ίδρυσε ανά την Ελλάδα πολλές Γεωργικές σχολές. Μεταξύ αυτών και αυτή της Παραμυθιάς με το οικοτροφείο της   Οι πρώτοι αποφοιτήσαντες ήταν το 1933.   Πρώτος εξ΄αυτών υπ΄αυξων αριθμός 1 και με αριθμό πτυχίου Νο 1 ήταν ο εκ

Γαρδικίου Φιλιατών Σπυρίδων Ευαγγ. Καραπάνος με τον βαθμόν διεκρίθην. Λόγω της διακρίσεως  έτυχε υποτροφίας για ένα έτος από το αγροτικό Φροντιστήριο των Ιωαννίνων όπου αποφοίτησε το 1934  με επίδοση λίαν καλή.  Και τα δύο  αυθεντικά πτυχία  ως και οι ιδιόχειρες σημειώσεις παράδοσης των μαθημάτων της σχολής σώζονται  από τους διαδόχους του.

Ε.   Λίγα χρόνια μετά  του 1940 θήτευσε στο χωριό  ο εκ Κατω Λεσινίτσης  Βορείου Ηπείρου Δημοδιδάσκαλος Βασίλειος Μπαράς γνωστός σε όλους από την μεγίστη προσφορά του με το συγγραφικό του έργο για την περιοχή της Μουργκάνας.

ΣΤ.   Ο φιλόπατρις  ομοχώριός της Κος Απόστολος Αθανασόπουλος  συγκαταλέγεται στο  πάνθεον  των σύγχρονων ΕΥΕΡΓΕΤΩΝ  της Θεσπρωτίας και εν γένει της Ελλάδος αφού με την διαθήκη του την προηγούμενη δεκαετία άφησε την αξιοσημείωτη ακίνητη και κινητή  περιουσία του στο Γηροκομείο Φιλιατών.  Προς τιμήν του υφίσταται το ευαγές ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΕΙΟΝ ΙΔΡΥΜΑ.

Ζ.   Μελανή σελίδα στην ιστορία του ιστορικού χωριού μας αποτελεί το έτος 1958.

Ο τότε Πρόεδρος της Κοινότητας με το συμβούλιό του ενεργούντες  αυτοβούλως  και αυθαίρετα  χωρίς την έγκριση των χωριανών και της Αδελφότητας στην Αθήνα έκαναν ενέργειες  και μετονόμασαν το χωριό σε ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ.

Ένα όνομα χωρίς καμία σχέση με την ιστορία του χωριού μας και κατά  δεύτερον λόγο εντελώς  αταίριαστο αφού η Μητρόπολη του χωριού μας ήταν και είναι η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ.  Μετονόμασαν επίσης τον συνοικισμό Θανάτικα σε Μέλισσα και την Λέκουφα σε Πέραμα.  Ευτυχώς πάλι με ενέργειες των καινούργιων αρχών της κοινότητας και με την συνεργασία της Αδελφότητας των χωριανών στην Αθήνα  το χωριό μας πήρε ξανά το ιστορικό του όνομα  μετά παρέλευση δεκαετίας και πλέον.

Ακόμη και σήμερα επειδή οι ονομασίες αυτές χρησιμοποιούνται  στους χάρτες δημιουργούν κομφούζιο ακόμη και σε πλησιοχωρίτες  διότι αφ" ενός καμία σχέση έχουν με το χωριό μας αφ" εταίρου δε, δεν χρησιμοποιούνται από τους ίδιους τους ολιγοστούς κατοίκους.

Όλες αυτές οι ενέργειες  ακόμη  έχουν κακό αντίκτυπο διότι πολλοί  από τους εκδιδόμενους χάρτες χρησιμοποιούν  εκ λάθους αυτά τα ονόματα αφού σχεδόν όλοι αντιγράφονται από παλαιούς χάρτες, με αποτέλεσμα να δημιουργούν σύγχυση.

Η.   Σταθμός στην ιστορία του χωριού της είναι η ανοικοδόμηση της κεντρικής εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής.  Το 1971 με πρόεδρο της επιτροπής τον Κωνσταντίνο  Δημ. Κωνσταντίνου με εράνους ανά την Ελλάδα και τον κόσμο  ηγέρθη  ο περικαλλής Ναός  από παραδοσιακούς μαστόρους με σκαλιστή πέτρα Κληματιάς Ιωαννίνων που είναι το μοναδικό κόσμημα για το χωριό μας.

Η θέση του χωριού είναι περίοπτος αφού ευρίσκεται επί μικρού οροπεδίου (κεντρικός μαχαλάς) ανάμεσα σε δύο ποτάμια και δύο βουνά.  Ο δυτικός ποταμός Τορίτσας  πριν την εισβολή του στον Λαγκαβίστα έχει δημιουργήσει ένα φαράγγι  κόβοντας με την χειμαρρώδη ορμή τον χειμώνα τα ασβεστολιθικά πετρώματα της Βελούνας και του Πύργου (κάστρο).   Η απότομη αυτή κοπή των πετρωμάτων του Κάστρου  το έκανε απόρθητο από την Νότια πλευρά του διότι η προσπέλαση σ" αυτό καθίσταται αδύνατος.

Στο κυρίως χωριό και τους υπόλοιπους μαχαλάδες κτήματα καλλιεργήσιμα σπάνιζαν την εποχή με τον πολύ κόσμο και αυτά τα είχαν για κήπους.  Λίγα μόνο κτήματα τα είχαν με αμπέλια και μάλιστα με την Ιταλική ποικιλία της Ντεμπίνας που την είχαν φέρει προπολεμικά στην περιοχή. Κάθε σπίτι λόγω του άγονου εδάφους εφρόντιζε (φρόντιζε) το παλιό καιρό να έχει και λίγα φρούτα και μάλιστα  σπανίων ποικιλιών για της ανάγκες της οικογένειας. Τα μόνα που ευδοκιμούσαν ήταν συκιές, αχλαδιές και κλήματα.  Ποικιλίες όπως σταφύλια αυγουλάτα και κολοκυθάδες,  αχλάδια μακρυνόρα και κιτεράπιδα , σταχτόσυκα και περδικούλια σύκα έχουν σχεδόν εκλείψει  και τα νοσταλγούμε.

Όλοι οι Γαρδικιώτες είχαν Χωράφια στον κάμπο της δυτικής πλευράς του ποταμού Λαγκαβίστα.  Ο Κάμπος περίπου 3.000 στρεμμάτων είχε ιδιοκτησίες εκτός των Γαρδικιωτών,  και Κεφαλοχωρίτες, Λιστινούς και Βορτοπίσιους.   Αυτά τα χωράφια  ήταν ο πλούτος των χωριανών αφού με το καλαμπόκι που έσπερναν με αρχέγονους τρόπους  (ξύλινα αλέτρια κλπ.)  αποκόμιζαν τον  επιούσιον άρτον που δεν ήταν άλλο από την Μπομπότα (Βοσβόκω)

Τα πιο πάνω δεν έφταναν για να κρατηθούν στο χωριό .οι κάτοικοι του,  για τούτο ασχολήθηκαν και με την κτηνοτροφία και κυρίως με γίδια. Η βόρεια πλευρά της Βελούνας  (στο Γαρδικιώτικο) γέμιζε από τα κοπάδια των γιδιών  που με το κτύπημα των κυπριών  έφερναν ένα όμορφο αντίλαλο μουσικής μέχρι το Κάστρο.

Επειδή τα εργατικά χέρια για τις οικογένειες ήταν πολύτιμα  για να μην απασχολείται ένα μέλος από κάθε οικογένεια για την βοσκή και φύλαξη των γιδιών,  είχε ανακαλυφθεί  από τότε  ο κτηνοτροφικός συνεταιρισμός.  Η φύλαξη των γιδιών ανά σόι γινόταν από ένα μόνο βοσκό από το σόι με την σειρά. Την μια μέρα  της μιας οικογένειας την επόμενη της  άλλης και ούτως το καθεξής. Έτσι οι υπόλοιποι μπορούσαν να ασχοληθούν και με άλλες δουλειές.

Με τον ίδιο συνεταιριστικό τρόπο δούλευαν στο μάζεμα και το ξέφλο του καλαμποκιού. Έτσι απεύφεγαν να πληρώνουν εργατικά πράγμα πολύ δύσκολο για εκείνες τις εποχές. Υπήρχε μεγάλη αγάπη μεταξύ των χωριανών και η προθυμία για αυτές της συνεταιριστικές σχέσεις ήταν πολύ μεγάλη και αυτές οι συγκεντρώσεις κυρίως στον ξέφλο έδενε σφιχτά της χωριανούς όπου με τραγούδια όλη την νύχτα, ιστορίες , ανέκδοτα  περνούσε η ώρα ευχάριστα. Μάλιστα λέγεται ότι τα περισσότερα προξενιά γινόταν τέτοιες ώρες ευχάριστης συνεργασίας.

Υπήρχε πάντοτε κοινωνική αλληλεγγύη  για την αντιμετώπιση κοινών αναγκών.  Πάντοτε αντιμετώπιζαν από κοινού τα προβλήματα του χωριού ή με προσωπική εργασία,  για να βρούν χαμένο βιός και  αλληλοδάνιζαν βόδια για το όργωμα (έκαναν τον λεγόμενο σέμπρο).

Τέλος για τις διαφορές μεταξύ των χωριανών υπήρξε τυφλή υπακοή στις αποφάσεις των  γερόντων του χωριού ως επίσης στον καθορισμό εισφορών για τις εκκλησίες, το σχολείο και ότι άλλο προέκυπτε.

Το χωριό μας είχε και ένα καφέ-παντοπωλείο στο ισόγειο του δημοτικού σχολείου όπου πολλοί από τους χωριανούς πέρασαν σαν ενοικιαστές.  Ο τελευταίος που τον πρόλαβε και ο γράφων ήταν ο Παναγιώτης Λάππας.

Για το άλεσμα του καλαμποκιού στο χωριό υπήρχαν δύο νερόμυλοι. Ο ένας των αδελφών Αποστόλη, Θανάση, Θωμά και Φώτη Αθανασόπολου πού βρισκόταν στην θέση Λεύκες του Μαυρόκαμπου και ο δεύτερος του Μήτση Λάππα στα Λαππάτικα.

Δυστυχώς και οι δύο έχουν ερειπωθεί, γίνονται δε πρόσφατα ενέργειες για την αναπαλαίωση του πρώτου εξ αυτών.

Επίσης την μεταπολεμική εποχή ο Μήτση Λάππας είχε στον μαχαλά του και ασβεσταριά.

Εκτός των  πιο πάνω ασχολιών κάθε νοικοκυρά  διατηρούσε στο σπίτι της και κότες για να βελτιώσει τα  έσοδα. Αλλά δυστυχώς κάθε μέρα σχεδόν άκουγες για την παρουσία της αλεπούς ή της νυφίτσας  που πίκραινε της νοικοκυρές.

Πολλά έκανε κάθε σπίτι  για να καλυτερέψει  την ζωή του αλλά δυστυχώς και πάλι αυτά δεν ήταν αρκετά  Να μην ξεχνάμε ότι οι οικογένειες εκείνο τον καιρό ήταν πολυμελείς  και χρειάζονταν πιο  πολλά έσοδα.

Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στις ηρωίδες νοικοκυρές του χωριού εκείνης της εποχής που εκτός των πιο πάνω ασχολιών   έκαναν ξύλα (έκοβαν) για της ανάγκες του τζακιού το χειμώνα  και ζαλικωμένες τα μετέφεραν στο σπίτι,  στο δρόμο για τα ξύλα  και στην επιστροφή αν και ήταν ζαλικωμένες  με βαριά φορτία,  για να κερδίσουν χρόνο έπλεκαν με τις βελόνες τσερέπια και φανέλες για της φαμίλιες τους.  Εκτός των  άλλων εζαλόνοντο και της βαρέλες για να φέρουν το νερό στο σπίτι από τα λιγοστά πηγάδια του χωριού σχεδόν επί καθημερινής βάσης.  Σ" αυτές της ηρωίδες γυναίκες του χωριού υποκλινόμεθα εμείς οι απόγονοι και τις ευγνωμονούμε διότι σ" αυτές στηρίχτηκαν όλα τα σπιτικά του χωριού μας και επέζησαν.

Το χωριό ήταν από τα παλιά  με ολιγοστά νερά για τις πρώτες ανάγκες των κατοίκων. (Δύο πηγάδια Πίτσικα και Κατσαμπά  και μια φυσική πηγή  του Γλύφα εξυπηρετούσαν τον πάνω μαχαλά. Στον μεσαίο μαχαλά η πηγή του Βασίλη Τάτση και αυτή του Μαλάμη ενώ για την Λέκουφα  η πηγή του Γκούμανου και το ποτάμι και μεταγενέστερα και το πηγάδι της Μπάγιως.

Αργότερα στον πάνω μαχαλά ο Κίτσο Κώτσης και ο Φώτο Κωτσιφώτος άνοιξαν δύο ακόμη πηγάδια για την εξυπερέτηση των οικογενειών των.

Εδώ πρέπει να αναφέρομε ότι στις αρχές του αιώνα  αρκετοί Γαρδικιώτες μετανάστευσαν στην Αμερική.   Από το αρχείο μας έχομε τους

α.  Ιωάννη Μάνη

β.  Βασίλη  Ρίζο (Κωνσταντίνου) και

γ.  Φίλιππο  Μάλλιο.

Ο Πρώτος εξ" αυτών μάλιστα έφτασε μέχρι το Παναμά και εργάστηκε στο άνοιγμα της ομώνυμης διώρυγας.

Οι άλλοι δύο εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Βοστώνης όπου και εργάστηκαν. Ο Βασίλη Ρίζος επέστρεψε στο χωριό το 1918 ο δε Φίλη Μάλλιος παρέμεινε για πάντα εκεί όπου ζουν σήμερα οι απόγονοί τοι και οι πλησιέστεροι συγγενείς τους οποίους προσκάλεσε μεταγενέστερα.Οι χωριανοί γνώριζαν σπιθαμή προς σπιθαμή τον τόπο τους που είχε μεγάλη έκταση.  Για ευκολία τους όπως και σε όλα τα χωριά έδιναν για κάθε μικρή ή μεγάλη έκταση διάφορα τοπωνύμια για τον προσδιορισμό επακριβώς της κάθε περιοχής.  Τα τοπωνύμια του χωριού μας είναι πάρα πολλά και δεν κρίνεται αναγκαίο να τα καταγράψουμε εδώ.  Απλά αναφέρω λίγα να τα επαναφέρω στην μνήμη των χωριανών μας.

Αληκίνη-Κουλούρια-Ράχη του Μάνη- Παλιοπήγαδο-Συναμπέλια-Κεφάλια-Χτένια-Παλιόσπιτα-Σούλη-Γρίβα-Αλίπης-Γκουντουλαμιά-Βρυζαμιές-Κουματσέλη-Πουρνάρι Καπέλου-Γκάζου-Βαρκό-Γκούβαλη-Ρεσούλια-Ρίκια του Διαμάντη  και πάρα πολλά άλλα.

Πολιτιστικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις 

Τα παλαιότερα χρόνια οι κάτοικοι όλων των χωριών αδημονούσαν για τα πανηγύρια, διότι αυτά αποτελούσαν το μοναδικό τρόπο διασκέδασης. Δυστυχώς, όμως, σήμερα εξαιτίας της μείωσης των κατοίκων στα χωριά, τα πανηγύρια δε γίνονται με την ίδια συχνότητα. Όλοι μας, λοιπόν, οφείλουμε να συντελέσουμε στη διατήρηση των ηθών και των εθίμων του τόπου μας και τη μετάδοση της πολιτιστική μας κληρονομιάς , από γενιά σε γενιά.

Το πρώτο πανηγύρι διεξάγεται στο Γαρδίκι, στις 26 Ιουλίου (Γιορτή της Αγ. Παρασκευής). Είθισται η έναρξή του από το προηγούμενο βράδυ και η συνέχειά του το επόμενο πρωί, όπου έχουμε και λειτουργία στον Ιερό Ναό της Αγ. Παρασκευής. Συγκεκριμένα, γίνεται αρτοκλασία και συνεχίζεται το πανηγύρι έως αργά το απόγευμα.

Το δεύτερο γίνεται στις 23 Αυγούστου, στο συνοικισμό Λέκουφα (Εννιάμερα της Θεοτόκου). Το πρωί αρχίζει η λειτουργία στην εκκλησία της Λαμποβίστρας και το βράδυ ξεκινάει το πανηγύρι , κρατώντας έως και τα ξημερώματα.

Οι παραπάνω εκδηλώσεις διοργανώνονται από το τοπικό συμβούλιο, την αδελφότητα και την εκκλησιαστική επιτροπή. Χαρακτηριστική είναι η λειτουργία στην παναγία τη Λαμποβίστρα , στις 8 Σεπτεμβρίου (εκεί διεξαγόταν παλαιότερα το πανηγύρι του χωριού, αλλά καταργήθηκε, εξαιτίας της μη συμμετοχής του κόσμου). Στον Ιερό Ναό της Αγ. Παρασκευής από το 2004, μετά από πολλά χρόνια, λαμβάνει χώρα ο επιτάφιος και η Ανάσταση ( Ανάσταση έχουμε και στην Παναγία Λαμποβίστρα, στη Λέκουφα).

Την ημέρα του Αγ. Γεωργίου, μετά το Πάσχα, λειτουργούμε στον αντίστοιχο Ιερό Ναό, ο οποίος βρίσκεται στο μεσαίο συνοικισμό. Αντίστοιχη λειτουργία είναι κι αυτή της Ζωοδόχου πηγής, στο εκκλησάκι της Παναγίας στο Γαρδίκι και στον Αγ. Νικόλαο (συνήθως το καλοκαίρι ). Τέλος από το 2005, το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου, γίνεται η λειτουργία στον Αγ. Αντώνιο, ένα μικρό εκκλησάκι, όπου συγκεντρώνονται οι χωριανοί και οι Πλαισιοχωρίτες, απολαμβάνοντας την όμορφη διαδρομή. 

Σας περιμένουμε, λοιπόν, στο χωριό μας για να διασκεδάσουμε όλοι μαζί, τραγουδώντας με νοσταλγία τα τραγούδια του τόπου μας.

Τα παιδιά , ως το μέλλον του χωριού, πρέπει να μυηθούν στα παλιά έθιμα και τις εκδηλώσεις του.

Για να δείτε φωτογραφίες από τις γιορτές και εκδηλώσεις του χωριού μας κάντε κλικ εδώ

www.romiazirou.blogspot.gr