Επιστήμονες ανακάλυψαν το γηραιότερο δέντρο της Ευρώπης και βρίσκεται στην Ήπειρο στην Πίνδο

Σύμφωνα με δελτίο τύπου που εξέδωσε το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης το γηραιότερο δέντρο της Ευρώπης, είναι ένα πεύκο που βρίσκεται στην Ελλάδα και μάλιστα  στην Ήπειρο, στην Πίνδο και είναι πάνω από 1.075 ετών. Το δέντρο ανακαλύφτηκε από μία ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, το Πανεπιστήμιο του Mainz στην Γερμανία και το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα στην Αμερική.

«Στην έρευνά μας, προσπαθήσαμε να φτιάξουμε μεγάλα χρονολόγια, ώστε να κατασκευάσουμε το ιστορικό του κλίματος, οπότε το να βρούμε γηραιά δέντρα ήταν ένα από τα κίνητρά μας», ανέφερε ο Σουηδό δενδροχρονολόγος Paul J. Krusic.

Ο ορεσίβιος Μαθουσάλας είναι μια πεύκη λευκόδερμος (Pinus heldreichii), είδος γνωστό και ως ρόμπολο, το οποίο βρέθηκε από διεθνή ερευνητική ομάδα ψηλά στην οροσειρά της Πίνδου, και βαφτίστηκε ανεπίσημα «Άδωνις».

Στην ίδια περιοχή βρέθηκαν επίσης «περισσότερα από μια ντουζίνα» άλλα ρόμπολα με ηλικία που κυμαίνεται στη μία χιλιετία.

«Είναι αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι αυτός ο μεγάλος, περίπλοκος και εντυπωσιακός οργανισμός έχει επιζήσει τόσο καιρό σε αυτό το αφιλόξενο περιβάλλον» λέει ο δενδροχρονολόγος Πάουλ Κρούζικ του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, επικεφαλής της διεθνούς ομάδας που ανακάλυψε το πεύκο.

Οι αποστολές κατά τις οποίες ανακαλύφθηκαν τα υπεραιωνόβια ρόμπολα οργανώθηκαν από το Navarino Environmental Observatory, μια συνεργασία ανάμεσα στο πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, την Ακαδημία Αθηνών και την εταιρεία TEMES S.A, με τη συμμετοχή ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Μάινζ στη Γερμανία και της Αριζόνα στις ΗΠΑ.

Στόχος ήταν ο εντοπισμός υπεραιωνόβιων δέντρων, των οποίων οι δακτύλιοι ανάπτυξης μπορούν να προσφέρουν πολύτιμα στοιχεία για το κλίμα της Μεσογείου τους τελευταίους αιώνες.

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν άλλα δέντρα στην Ευρώπη των οποίων η ηλικία εκτιμάται ότι υπερβαίνει κατά πολύ την ηλικία του συγκεκριμένου ρόμπολου. Ένα άλλο δέντρο του ίδιου είδους στη Βουλγαρία, γνωστό με την ονομασία «πεύκο Μπαϊκούσεφ», εκτιμάται ότι μπορεί υπερβαίνει τα 1.300 χρόνια, ενώ η «Ελιά των Βουβών» στο Κολυμπάρι Κρήτης δεν αποκλείεται να ξεπερνά τα 2.000 χρόνια.

Η διαφορά είναι ότι στις περιπτώσεις αυτές δεν υπάρχουν άμεσες μετρήσεις αλλά μόνο προσεγγιστικές εκτιμήσεις, δεδομένου ότι τα υπεραιωνόβια αυτά δέντρα έχουν κούφιο κορμό και η καταμέτρηση των δακτυλίων ανάπτυξης είναι αδύνατη.

Ο Άδωνις, αντίθετα, έχει σκληρό ξύλο που αντιστέκεται στη φθορά, ιδιαίτερα στις χαμηλές θερμοκρασίες του βουνού. Οι  ερευνητές κατάφεραν έτσι να τρυπήσουν τον κορμό και να μετρήσουν άμεσα τους δακτυλίους. «Ο πυρήνας [ξύλου] έχει μήκος ένα μέτρο και φέρει 1.075 δακτυλίους» αναφέρει ο Κρούζικ. Η ανακοίνωση των ερευνητών δεν διευκρινίζει πάντως αν οι μετρήσεις έχουν υποβληθεί για δημοσίευση στον επιστημονικό Τύπο.

Η πεύκη η λευκόδερμος απαντάται σε μεγάλο μέρος της Βαλκανικής χερσονήσου (Βοσνία, Βουλγαρία, Αλβανία, Σερβία, ΠΓΔΜ, Ιταλία, Ελλάδα) αλλά μόνο σε μεγάλο υψόμετρο, εκεί όπου τελειώνουν τα δάση ελάτης και άλλων ειδών πεύκου. Συνήθως φύεται διάσπαρτα και δεν σχηματίζει πυκνό δάσος.

Όπως γίνεται συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ερευνητές δεν διευκρινίζουν στην ανακοίνωσή τους την ακριβή τοποθεσία όπου βρίσκεται ο «Άδωνις» και η υπέργηρη παρέα του -για την ασφάλεια αυτών των φυσικών μνημείων, τα πλήθη είναι καλύτερο να μείνουν μακριά.

Science ‏@scienmag

Europe’s oldest known living inhabitant http://scienmag.com/?p=1487246 

Μυστική, εξάλλου, έχει κρατηθεί η ακριβής θέση των γηραιότερων ζωντανών δέντρων του κόσμου, πευκών του είδους Pinus longaeva σε οροσειρές των νοτιοδυτικών ΗΠΑ.

Μετρήσεις δενδροχρονολόγησης και ραδιοχρονολόγησης έχουν δείξει ότι ένα τέτοιο πεύκο στα Λευκά Όρη της Καλιφόρνια θα γίνει φέτος 5.066 ετών

Για να καθορίσουν την ηλικία των δέντρων οι επιστήμονες έπρεπε να αφαιρέσουν μέρος του κορμού ώστε να μετρήσουν τους δακτύλιους, κάτι που, όμως, δεν βλάπτει το ίδιο το δέντρο. Επιπλέον, δεν έφτασαν μέχρι το κέντρο του κορμού, κάτι που σημαίνει ότι υπήρχαν και δακτύλιοι που δεν μετρήθηκαν. Αυτός είναι και ο λόγος που οι επιστήμονες αναφέρουν ότι το συγκεκριμένο δέντρο είναι άνω των 1.075 ετών.

Οι επιστήμονες αποκαλούν το συγκεκριμένο δέντρο «το μεγαλύτερο εν ζωή γηγενές στην Ευρώπη» («oldest living inhabitant in Europe»). Αυτό σημαίνει ότι αν και υπάρχουν και άλλα δέντρα που είναι μεγαλύτερης ηλικίες, όπως το δέντρο Old Tjikko, που είναι πάνω από 9.000 ετών, το δέντρο στην Ελλάδα είναι το γηραιότερο που είναι όλα αυτά τα χρόνια δεν έχει ξαναγονιμοποιηθεί. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις των μεγαλύτερων σε ηλικία δέντρα, όπως το Old Tjikko, που αναφέρθηκε προηγουμένως, τα δέντρα έχουν γονιμοποιηθεί ξανά και ξανά από μόνα τους και, κατά κάποιο τρόπο, έχουν «κλωνοποιηθεί».

Οι ερευνητές ονόμασαν το δέντρο «Άδωνις», θέλοντας να τιμήσουν την ελληνική μυθολογία και υπολογίζουν ότι το δέντρο φύτρωσε το έτος 941.

www.in.gr