Οι «Αθηναίοι» ξαναγυρίζουν στα χωριά τους!

Όλα ανεξαιρέτως τα πολιτικά κόμματα της χώρας υποστηρίζουν πως θα πρέπει να αναπτυχθεί η αγροτική παραγωγή. Επίσης, ο αγροτικός τομέας είναι ο μόνος ίσως στην ελληνική οικονομία στον οποίο υπάρχουν τόσο χαρακτηριστικές περιπτώσεις ευκαιριών κέρδους. Ενδεικτική περίπτωση η τεράστια διαφορά τιμών από το χωράφι στο ράφι, ακόμη και μέσα στον ίδιο νομό! Άλλο παράδειγμα είναι οι αυξημένες τιμές στις οποίες πωλούνται στην Ευρώπη τα αντίστοιχα αγροτικά προϊόντα. Άρα, οι Έλληνες παραγωγοί θα μπορούσαν να πιάσουν σαφώς υψηλότερες τιμές στις εξαγωγές τους, από τη στιγμή που βελτιωθεί ο τρόπος επεξεργασίας των προϊόντων (π.χ. λιγότερα και καλύτερα ελαιοτριβεία), και υπάρξει αναβαθμισμένη προσπάθεια τυποποίησης, συσκευασίας και προώθησης. 

Επίσης, πολύ μεγάλα περιθώρια κέρδους θα μπορούσαν να προκύψουν από τη μείωση του υπέρογκου κόστους παραγωγής που αντιμετωπίζει ο Έλληνας αγρότης. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσα από την αποτελεσματικότερη λειτουργία των συνεταιρισμών, ή κυρίως με αλλαγές στη δομή της αγροτικής ιδιοκτησίας που σήμερα φαντάζουν αδύνατες στην ελληνική επαρχία. Η ουσία είναι πως θα πρέπει να δημιουργηθούν ισχυρές οικονομίες κλίμακας, μέσα από την ενιαία εκμετάλλευση μεγάλων εκτάσεων. 

Με άλλα λόγια, η αγροτική παραγωγή θα μπορούσε να αποβεί κερδοφόρα δραστηριότητα για πολλούς Ελληνες, σε περίπτωση που νέα παιδιά, με εξειδικευμένες γνώσεις, φρέσκες αντιλήψεις και διεθνοποιημένο προσανατολισμό, πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους.

Αν και ο στόχος αυτός φαντάζει σήμερα ιδιαίτερα μακρινός και φιλόδοξος, αλήθεια είναι πως κάτι αρχίζει να κινείται στη χώρα μας: Αυξάνεται ο αριθμός των αγροτών, έχει ανεβεί η ζήτηση για σχετικές σπουδές από τους νέους, διαφημίζεται ευρέως η κυκλοφορία αγροτικών εφημερίδων, αρκετοί ψάχνουν να βρουν αγορές στο εξωτερικό για τη διάθεση των ελληνικών αγροτικών προϊόντων και νέοι άνθρωποι εγκαταλείπουν τις πόλεις και ασχολούνται με εξειδικευμένες καλλιέργειες, υψηλής προστιθέμενης αξίας. 

Και φυσικά, υψηλόβαθμα στελέχη επιχειρήσεων και γνωστοί επιχειρηματικοί όμιλοι μελετούν τα δεδομένα ώστε να τοποθετηθούν επιχειρηματικά στον συγκεκριμένο χώρο. 

Λόγω οικονομικής δυσπραγίας. Πέρα όμως από τις δυνατότητες ανάπτυξης του αγροτικού τομέα, υπάρχουν και άλλοι λόγοι που αναμένεται να ωθήσουν τα επόμενα χρόνια ένα ποσοστό των Αθηναίων και των Θεσσαλονικέων στα χωριά (κυρίως στα μέρη καταγωγής τους). Ο βασικότερος είναι η οικονομική κρίση. 

Για παράδειγμα, ένα ζευγάρι συνταξιούχων δεν θα μπορεί να ζήσει στην Αθήνα με μία ή και δύο πολύ χαμηλές συντάξεις, οπότε θα έχει έναν λόγο παραπάνω να επιστρέψει στο χωριό του, όπου το κόστος ζωής είναι μικρότερο. 

Άτομα που μετακόμισαν στην Αθήνα την τελευταία δεκαετία ή δεκαπενταετία και είτε έχασαν τη δουλειά τους, είτε έχουν δει τα εισοδήματά τους να μειώνονται δραματικά έχουν οικονομικούς λόγους να επιστρέψουν στον τόπο καταγωγής τους, ακόμη και αν δεν βρουν δουλειά στο χωριό (αποφυγή μιας σειράς εξόδων, όπως ενοίκιο, φαγητό εκτός σπιτιού κ.λπ.). 

Γενικότερα, η οικονομική κρίση αναμένεται (όπως άλλωστε έχει γίνει και μέχρι σήμερα) να πλήξει περισσότερο τα μεγάλα αστικά κέντρα, παρά την περιφέρεια. Και αυτό γιατί στα μεγάλα αστικά κέντρα έχουμε μεγαλύτερη συγκέντρωση οικονομικών δραστηριοτήτων (π.χ. εμπόριο, λοιπές υπηρεσίες) που θα μειωθούν πολύ τα επόμενα χρόνια. 

Και βέβαια δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν και άλλοι βασικοί λόγοι για την επιστροφή ενός ανθρώπου στην επαρχία, όπως η χαρά της φύσης, ο υγιεινός τρόπος ζωής, η μικρότερη εγκληματικότητα, το λιγότερο άγχος και ο περισσότερος ελεύθερος χρόνος. 

Επηρεασμός των επενδύσεων Σε περίπτωση λοιπόν που επιβεβαιωθεί την επόμενη πενταετία ένα σενάριο επιστροφής από τα μεγάλα αστικά κέντρα στην επαρχία, τότε αυτό θα μπορούσε να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στη γενικότερη οικονομία, αλλά ειδικότερα και σε πολλές κατηγορίες επενδύσεων. 

Θα επηρεαζόταν, για παράδειγμα, η σχέση τιμών στα ακίνητα με μια σχετική τόνωση των τιμών στην επαρχία και μια υστέρηση στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα. 

Θα δούμε ενδεχομένως τόνωση στις τιμές των χωραφιών, αν και σήμερα υπάρχουν πολύ μεγάλες εκτάσεις που δεν καλλιεργούνται. 

Η μετακίνηση του πληθυσμού θα αλλάξει σε κάποιον βαθμό και τη γεωγραφία της ζήτησης στον χώρο του εμπορίου. 

Θα δούμε, τέλος, αλλαγές στη σύνθεση των ασφαλιστικών εργασιών και μιας σειράς άλλων υπηρεσιών, καθώς αυτές επηρεάζονται από τις εξελίξεις στην οικονομική πραγματικότητα.

Του Στέφανου Κοτζαμάνη

www.ifognomonpolitics.blogspot.gr