Μάλι. Πόλεμος για το ουράνιο και τον χρυσό.

Στις 11 Ιανουαρίου, ξεκίνησε η γαλλική στρατιωτική επιχείρηση με την ονομασία «Opération Serval» στο Μάλι. Η γαλλική επιχείρηση, όπως επίσημα καταγράφηκε από τα διεθνή Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, εντάχθηκε στον πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας.

Τι κρύβεται όμως πίσω από την επιστροφή των Γάλλων στα γνώριμα αφρικανικά εδάφη; Μα φυσικά οι πλουτοπαραγωγικές πηγές μιας από τις φτωχότερες χώρες, με 15 εκατομμύρια κατοίκους, που δεν απολαμβάνουν τα οφέλη από τα πλούσια κοιτάσματα χρυσού και κυρίως ουρανίου. Αυτή η λεπτομέρεια αποτελεί επτασφράγιστο μυστικό.

Ορυχεία ουρανίου υπάρχουν στο γειτονικό Νίγηρα. Αλλά τα διαπιστωμένα αποθέματα ουρανίου στο Μάλι, ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τους Γάλλους (παλιούς αποικιοκράτες στην περιοχή της Αφρικής) που εξαρτώνται από το πολύτιμο υλικό για τα πυρηνικά τους εργοστάσια, που παράγουν το 78% της ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα τους. Όπως έχει επανειλημμένα γραφεί και για την -εξίσου με το Μάλι φτωχή-γειτονική χώρα, «ο Νίγηρας με το ουράνιό του φωτίζει τη Γαλλία για να παραμένουν οι κάτοικοί του στο σκοτάδι»…

Η γαλλική εταιρεία Areva κατασκευάζει τώρα στην Imouraren του Νίγηρα, αυτό που με την ολοκλήρωσή του θα αποτελεί το μεγαλύτερο ορυχείο ουρανίου στον κόσμο.

Τα 15,5 εκατομμύρια κάτοικοι του Μάλι, μπορεί να γνωρίζουν, αλλά δεν μπορούν να υπερηφανευθούν για το γεγονός ότι η χώρα τους κατατάσσεται ως η τρίτη μεγαλύτερη παραγωγός χρυσού στην Αφρική. Η καναδική εταιρία «IAMGOLD» ελέγχει τα δύο χρυσορυχεία του Μάλι και ένα στην κοντινή Μπουρκίνα Φάσο.

Οι Τουαρέγκ

Ένας από τους παίκτες στο πολεμικό παιχνίδι της περιοχής είναι και η Αλγερία. Με τις αγαστές σχέσεις της με την Γαλλία, και τους ανήσυχους νομάδες Τουαρέγκ να κινούνται στις περιοχές που αποτελούν σύνορα με το Μάλι, πιστεύει στην «ειρηνευτική προσπάθεια» των Γάλλων.

Η καρδιά του πολιτικού προβλήματος στην περιοχή βρίσκεται στους 1,2 εκατομμύρια Τουαρέγκ, της περιοχής, που απεγνωσμένα προσπαθούν εδώ και δεκαετίες να αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους. Η γλώσσα τους συγγενεύει με εκείνη των Βερβέρων, και η ιστορική πατρίδα τους περιλαμβάνει περιοχές του Νίγηρα, στο βόρειο Μάλι και μικρότερες περιοχές στη Νιγηρία, τη Μπουρκίνα Φάσο, τη Λιβύη και την Αλγερία. Οι ίδιοι αυτοαποκαλούνται Kel Tamasheq (αυτοί που μιλούν τη γλώσσα Kel Tamasheq) και μάχονται όλες εκείνες τις χώρες που επέβαλαν σύνορα στις περιοχές τους.

Η πρώτη εξέγερση των Τουαρέγκ χρονολογείται από το 1962 και είχε κρατήσει δύο χρόνια. Μια νεότερη και πιο μεγάλη εξέγερση άρχισε το 1990. Τότε είχαν πετύχει μιας μορφής αυτονομία από την κυβέρνηση του Μάλι. Μια τρίτη επανάσταση έγινε στο Μάλι και το Νίγηρα το 2007 κι οι Τουαρέγκ είχαν κερδίσει κάποιες πολιτικές και εδαφικές παραχωρήσεις, που συχνά καταπατούνταν, ώσπου τελικά με την παρέμβαση της Λιβύης (του Καντάφι) επιτεύχθηκε ειρήνη στα 2009.

Οι Τουαρέγκ, η νομαδική φυλή που ζει στο βόρειο Νίγηρα, το βόρειο Μάλι, τη νότια Αλγερία και τη νότια Λιβύη, δεν έχουν φιλοδοξίες για κρατική υπόσταση. Εκείνο που ζητούν είναι να αναγνωριστεί η ιδιαίτερη κουλτούρα τους και να έχουν την ελευθερία να ταξιδεύουν στις περιοχές χωρίς εμπόδια στην υποσαχάρια περιοχή.

Οσμή ουρανίου

Αν ο πόλεμος στη Λιβύη δεν έγινε για την ανατροπή του Καντάφι, αλλά είχε οσμή πετρελαίου προκειμένου να υπάρξει ανακατανομή προνομίων στις πετρελαϊκές εταιρίες στα πλούσια κοιτάσματα που είχαν εθνικοποιηθεί, ο πόλεμος στο Μάλι, μυρίζει έντονα ουράνιο. Στην επαρχία Agadez γαλλικές εταιρίες εκμεταλλεύονται τα δύο ορυχεία ουρανίου (Arlit και Akouta).

Το ουράνιο του Αρλίτ, μάλιστα, είχε επικαλεστεί ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους, στα ψεύτικα επιχειρήματα που διένειμαν ανεξέλεγκτα παγκοσμίως τα διεθνή Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ότι δήθεν «με αφρικανικό ουράνιο εφοδιάζει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του ο Σαντάμ Χουσεΐν». Αλλά ποιος θυμάται πλέον τα ψέματα που είχαν κατασκευάσει οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Τώρα έχουν σειρά οι Γάλλοι. Με τη συνεργασία των Αμερικανών φυσικά. Άλλωστε είναι γνωστό ότι «αμερικανικά τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη Drones, βρίσκονται από την περασμένη βδομάδα στο Μάλι».

Ας μην ξεχνάμε, ότι οι πραξικοπηματίες που κατέλαβαν το βόρειο Μάλι, εκπαιδεύονταν επί τέσσερα χρόνια από αμερικανούς στρατιωτικούς συμβούλους. Μπερδεμένα πράγματα. Και βεβαίως πανταχού παρούσα, η αλ-Κάιντα. 

Και ολίγον από Γερμανία

Τρία άρθρα του «Ντερ Σπίγκελ», αναφέρονται στο Μάλι. Ένα με τίτλο «Παγιδευμένη ανάμεσα στη Γαλλία και τον πόλεμο», που υποστηρίζει πως η Γερμανία προσπαθεί τώρα να φανεί αντάξιος σύμμαχος, ιδιαίτερα μετά τη «σνομπ» στάση της στις γαλλικές επιχειρήσεις στη Λιβύη.

Σε συνέντευξη του προέδρου της Ακτής του Ελεφαντοστού, που φιλοξενεί το Σπίγκελ, ο Alassane Ouattara που είναι επίσης και πρόεδρος της Οικονομικής Κοινότητας των κρατών της Δυτικής Αφρικής (ECOWAS), καλεί τους Γερμανούς ηγέτες να αναμειχθούν περισσότερο στις μάχες εναντίον των ισλαμιστών ανταρτών στο Μάλι. «Εκτός από πολεμοφόδια, το Βερολίνο θα πρέπει να στείλει και στρατεύματα», λέει. 

Το τρίτο δημοσίευμα στο Σπίγκελ, αναφέρει πως ο πρώην συνεργάτης της Γερμανίας, ο αποκαλούμενος και «λιοντάρι της Ερήμου», είναι αρχηγός των ισλαμιστών ανταρτών του Μάλι.

Ο άνθρωπος που βρίσκεται στο επίκεντρο των μαχών, στο βόρειο Μάλι, είναι ο ίδιος που είχε μια αναπάντεχη ιστορία με τους Γερμανούς. Το 2003 ήταν ο μεσολαβητής που είχε εισπράξει τα λύτρα τα οποία είχε πληρώσει η γερμανική κυβέρνηση, προκειμένου να απελευθερωθούν από όμηροι, 10 Γερμανοί τουρίστες στην Αλγερία.

Ο κάποτε ηγέτης της φυλής των Τουαρέγκ Ifora, είναι για τους Γάλλους ο μεγαλύτερος εχθρός της Δύσης. Σήμερα ο Ag Ghaly είναι επικεφαλής της μεγαλύτερης ισλαμικής ομάδας στο Μάλι ,τους «Ansar», που αν και υπολογίζεται πως αποτελούνται από 1.500 μαχητές, κατορθώνουν να ελέγχουν το 60% της χώρας.

Κώστας Μπετινάκης

www.zougla.gr