Η Ηπειρωτική Συσπείρωση για τη διαχείριση των αποβλήτων

Στις 25 Μάη 2017, η Ηπειρωτική Συσπείρωση (ΗΣ), πρότεινε να συζητηθεί στη συνεδρίαση του ΔΣ της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας (ΠΣΕ και η πρότασή της για την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων της Συνομοσπονδίας και των μελών της (Αδελφοτήτων - Ομοσπονδιών κλπ) για το πρόβλημα της διαχείρισης των αποβλήτων. Το θέμα της διαχείρισης αποβλήτων, που αφορά και την Περιφέρεια Ηπείρου με τους εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους της, δυστυχώς, δεν συζητήθηκε στο ΔΣ της ΠΣΕ, με ευθύνη της πλειοψηφούσας παράταξης «Ενότητα για την Ήπειρο».

Μπροστά σ’ αυτή την απαράδεκτη τακτική της πλειοψηφίας του ΔΣ στην ΠΣΕ, η Ηπειρωτική Συσπείρωση, θέτει ανοικτά στην κρίση των απόδημων Ηπειρωτών την πρότασή της για τη διαχείριση αποβλήτων - όπως αποτυπώνεται στο έγγραφο της εισήγησης που κατατέθηκε στο ΔΣ - και καλεί τις αδελφότητες να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ

Το πλήρες κείμενο της έγγραφης εισήγησης της Ηπειρωτικής Συσπείρωσης που κατατέθηκε στο ΔΣ της ΠΣΕ, με τίτλο “Το πρόβλημα της Διαχείρισης των Στερεών Αποβλήτων (ΔΣΑ), η κατασκευή/λειτουργία της Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) Περιφέρειας Ηπείρου” είναι το ακόλουθο:

«Η Διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων (ΔΣΑ) είναι μια βασική παράμετρος της προστασίας του περιβάλλοντος, της Δημόσιας Υγείας και της οικονομικής επιβάρυνσης των πολιτών. Η κατασκευή και λειτουργία της Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) στην Ήπειρο, έχει ανατεθεί σε Ανάδοχο με την μέθοδο της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ).

Η Περιφέρεια Ηπείρου έχει αναλάβει την υλοποίηση του έργου μετά την εκχώρηση της αρμοδιότητας από τους ΦΟΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων).

Σύμφωνα με τον ΕΣΔΑ, η εκτιμώμενη ετήσια ποσότητα των παραγομένων ΑΣΑ για την Περιφέρεια Ηπείρου το 2020 θα είναι 162.400 τόνοι, ενώ σύμφωνα με τον ΠΕΣΔΑ, η ποσότητα αυτή θα είναι 148.907 τόνοι. Εξ αυτών, το 50% θα πρέπει να συλλέγεται σε ξεχωριστούς κάδους για το κάθε ρεύμα (συνολικά 74.453 τόνοι) και το και 50% κ.β. (74.453 τόνοι) κατά μέγιστο των ΑΣΑ θα οδηγείται σε σύμμεικτη μορφή για επεξεργασία.

Σύμφωνα με την σύμβαση μέσω ΣΔΙΤ, η ετήσια εγγυημένη ποσότητα σύμμεικτου προς επεξεργασία θα είναι 80.000 τόνοι, όταν οι ποσότητες που απομένουν για επεξεργασία μετά την προδιαλογή θα είναι κατά μέγιστο 74.453 τόνοι.

Επιπλέον, μετά το 2020 η εισερχόμενη ποσότητα θα μειώνεται σταδιακά σύμφωνα με τον ΕΣΔΑ και τις κοινοτικές οδηγίες ώστε το 2030 να περιορισθεί στο 30% των παραγόμενων ΑΣΑ δηλαδή 45.000 τόνοι. Όμως η συνολική δυναμικότητα της σχεδιαζόμενης ΜΕΑ θα είναι 105.000 τόνοι τον χρόνο!!!

Ο “δημόσιος χαρακτήρας” της διαχείρισης των αποβλήτων όπως αναφέρεται στον ΕΣΔΑ του 2015, στη πράξη ουσιαστικά περιορίζεται στον “επιτελικό ρόλο” των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) να διανέμουν την κατασκευή και λειτουργία των εγκαταστάσεων και δικτύων στις ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Προβλέπεται η κατάτμηση των περιφερειακών ΦΟΔΣΑ της ηπειρωτικής χώρας σε ΔΙΣΑ (“Διαχειριστές Στερεών Αποβλήτων”) κατά νομούς, με κατεύθυνση να μετατραπούν σε Ανώνυμες Εταιρείες. Προωθείται η ιδιωτικοποίηση όλων των υπηρεσιών, που καλούνται να προσφέρουν οι ΔΙΣΑ.

Διατηρούνται οι απαράδεκτες εργασιακές σχέσεις για το προσωπικό ορισμένου χρόνου που μεταφέρεται από τους καταργούμενους ΦΟΔΣΑ στους αντίστοιχους ΔΙΣΑ και για όλους τους εργαζόμενους δημοσίου δικαίου των ΦΟΔΣΑ, που θα μεταφερθούν σε ΔΙΣΑ ΑΕ.

Είναι προφανές ότι η σχεδιαζόμενη ΜΕΑ δεν μπορεί να αποτελέσει ούτε καν συμπληρωματική υποδομή ενός προγράμματος διαλογής στην πηγή αφού έχει υπερδιαστασιολογηθεί. Για την αντιμετώπιση της κραυγαλέας αυτής ασυμφωνίας επιχειρείται μια συμφωνία που περιλαμβάνει τη μείωση της δυναμικότητας της μονάδος σύμμεικτων αποβλήτων και ταυτόχρονα την προσθήκη νέας μονάδος, αυξημένης δυναμικότητας, που θα αξιοποιεί προδιαλεγμένα ρεύματα αποβλήτων.

Η κατασκευή και λειτουργία της ΜΕΑ από την ιδιωτική εταιρεία θα έχει τις εξής συνέπειες:

• Αποδυναμώνεται η αποκεντρωμένη διαχείριση των αποβλήτων με κόστη μεταφοράς ακόμη και για αποστάσεις άνω των 100 χιλιομέτρων, προκειμένου να καλυφθεί η υπερ-διαστασιολογημένη δυναμικότητα της ΜΕΑ.
• Το κόστος διαχείρισης των αστικών αποβλήτων (μεταφορά, επεξεργασία, τελική διάθεση) θα αυξηθεί και θα επιβαρύνει σημαντικά όλους τους δημότες.
• Η πώληση των ανακυκλώσιμων υλικών και του κομπόστ από τα προδιαλεγμένα θα επιφέρει επί πλέον κέρδη στην ιδιωτική εταιρεία ενώ η αγορά του αναγκαίου εξοπλισμού και οι υποδομές της ανακύκλωσης θα επιβαρύνουν τους Δημότες (20 εκατομμύρια ευρώ!).

• Δίνει την δυνατότητα στην Εταιρεία να αποδεχτεί απόβλητα επί πλέον των συμβατικών υπερβαίνοντας την μέγιστη ποσότητα.
• Ο πόρος που πληρώνουν οι καταναλωτές (τέλος ανακύκλωσης) εισπράττεται από τις εταιρείες-παραγωγούς των προϊόντων και δεν αποδίδεται απευθείας στους αρμόδιους για τη διαχείριση, αλλά τον διαχειρίζονται οι ίδιες μέσω των ιδιωτικών συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης (ΣΕΔ).

Άμεσα οι Δήμοι, τα σωματεία των εργαζομένων, οι Ομοσπονδίες, οι Αδελφότητες, οι επιστημονικοί φορείς μπορούν να απαιτήσουν και να προβάλλουν ένα πλαίσιο αιτημάτων για διεκδίκηση στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων όπως την αντίθεση:

• Στην εμπορευματοποίηση της διαχείρισης των αποβλήτων,
• Στη μετατόπιση των βαρών στις πλάτες των δημοτών μέσα από τα ανταποδοτικά τέλη και με οποιονδήποτε άλλο τρόπο.
• Στην ιδιωτικοποίηση, στις ΣΔΙΤ και στις συμβάσεις παραχώρησης.

Η ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ

• Πολιτικές μείωσης της παραγωγής απορριμμάτων, διαλογή στην πηγή, ανακύκλωση, κομποστοποίηση των οργανικών αποβλήτων, αποκεντρωμένη διαχείριση, μηχανική ανακύκλωση των εναπομεινάντων σύμμεικτων αποβλήτων και το υπόλειμμα να οδηγείται σε χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ).
• Καθορισμός σύγχρονων όρων για την ορθολογική και ασφαλή αποκομιδή (συλλογή και τοπική μεταφορά) των αποβλήτων, από τις υπηρεσίες του οικείου δήμου με εξασφάλιση σύγχρονου εξοπλισμού και υποδομής, ανθρώπινου δυναμικού και πόρων. Στο πλαίσιο αυτό, μπορούν να υπάρξουν και συνεργασίες μεταξύ δήμων με τη δημιουργία κοινών πράσινων σημείων σε συνδυασμό με ΣΜΑ (Σταθμούς μεταφόρτωσης) κ.λπ..
• Μέτρα για τους εργαζόμενους στον τομέα της καθαριότητας με δικαιώματα, σε ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς. Ουσιαστική ενίσχυση σε αριθμό, εξοπλισμό και οργάνωση του έμψυχου δυναμικού άσκησης περιβαλλοντικού ελέγχου με μόνιμη σχέση εργασίας στο δημόσιο.
• Ενιαίος Δημόσιος Φορέας Διαχείρισης των αποβλήτων με επιστημονικό σχεδιασμό και καμία επιπλέον επιβάρυνση των δημοτών.
• Προτείνουμε άμεσα το ΔΣ της ΠΣΕ υιοθετώντας το παραπάνω σκεπτικό

α) να ενημερώσει με σχετική ανακοίνωση του όλους τους φορείς

β) να διοργανώσει συγκέντρωση οργανώσεων της αποδημίας (Ομοσπονδίες και αδελφότητες) για να συζητήσουμε με τα μέλη μας τη συστηματική δράση το καλοκαίρι στις πολυπληθείς εκδηλώσεις (πανηγύρια κλπ),

γ) Τη σύνταξη υποδείγματος επιστολής προς τα Δημοτικά Συμβούλια από τις Ομοσπονδίες και τις αδελφότητες.

δ) Τη συγκρότηση, με πρωτοβουλία του ΔΣ της ΠΣΕ, κίνησης φορέων και ατόμων που θα συντονίσουν όλες τις αντιδράσεις. Σε πρώτη φάση να κληθούν οι αδελφότητες Ελληνικού, Πέτα, Σελλάδων, Αγίου Σπυρίδωνα, Παραμυθιάς, Σεβαστού, Νιοχωρίου, Λίππας, Ρωμανού και οι Ομοσπονδίες Τζουμέρκων, Καλαμά, Δωδώνης και Μουργκάνας.