Παρασκευή 16 Ιουλίου 2021

ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ: Πανηγύρια χωρίς...πανηγύρι!

Σε μεγάλο προβληματισμό βρίσκονται σύλλογοι και φορείς στη Θεσπρωτία σχετικά με την οργάνωση πανηγυριών, αφού οι περιορισμοί είναι ασφυκτικοί, καθώς δεν επιτρέπονται ούτε ο χορός, ούτε οι όρθιοι. 

Εξάλλου καταργήθηκε η αρχική απόφαση, που προέβλεπε πως  σε όποια περιοχή υπάρχει 50% εμβολιαστική κάλυψη (σ' αυτή την κατηγορία ανήκει η Θεσπρωτία), θα επιτρέπονταν τα πανηγύρια.

Πλέον δεν ισχύει αυτό, κάτι, που ούτως ή άλλως ήταν ανεφάρμοστο, αφού προβλεπόταν και πάλι μέτρα και δεν θα μπορούσε να γίνει διάκριση εμβολιασμένων και αμβολίαστων πανηγυριστών.

Για μια ακόμη χρονιά, τα πανηγύρια δεν θα έχουν σχέση με τον γνώριμό μας χαρακτήρα τους. 

Θα διοργανώνονται στο εξής μόνο για καθήμενους, χωρίς χορό και σύμφωνα με τους γενικούς όρους, που αφορούν τα προστατευτικά μέτρα κατά του κορωνοϊού.

Υπό αυτές, βέβαια, τις προϋποθέσεις, οι πιο πολλοί  σύλλογοι αδυνατούν να κάνουν πανηγύρια, αφού με μαθηματική ακρίβεια δεν θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν οικονομικά. 

Και όπου γίνουν, αν γίνουν, θα είναι πολύ περιορισμένα, με παράθεση κυρίως φαγητού. 

Άλλωστε η συνεχιζόμενη αύξηση των κρουσμάτων, ίσως αποτρέψει και κάποιους να προσέλθουν σ' αυτά. 

Μετά τον κορωνοϊό, τα γνήσια παραδοσιακά πανηγύρια κινδυνεύουν με αλλοίωση.

Που είναι, αναφέρουν νοσταλγικά πολλοί,  τα χρόνια του παρελθόντος. 

Τα πιο παλιά χρόνια στη Θεσπρωτία  τα πανηγύρια ήταν μια όαση,  μια στιγμή  ξενοιασιάς και μια ευκαιρία για διασκέδαση στη σκληρή και κοπιαστική ζωή που ζούσαν οι άνθρωποι. 

Πανηγύρια γίνονταν σε όλα τα χωριά και ήταν αφιερωμένα στη μνήμη και στη γιορτή κάποιου αγίου και στην τοπική εκκλησία που έφερε και το όνομα του Αγίου ή της Αγίας.  Τότε δεν υπήρχαν οι σημερινές ανέσεις. 

Ο κόσμος σε μεγάλο βαθμό ζούσε  στην απομόνωση. Η διασκέδαση έλλειπε παντελώς. Δεν υπήρχαν τότε ταβέρνες και κέντρα διασκέδασης. Όλοι μικροί και μεγάλοι έδιναν την καθημερινή τους βιοπάλη και το δικό τους αγώνα, κυρίως για να επιβιώσουν και να ζήσουν, πάνω στα κακοτράχαλα βουνά και στο άγριο τοπίο. 

Σχεδόν τα πάντα που είχαν σχέση με την τροφή  και την ενδυμασία τους τα παρήγαγαν και τα έφτιαχναν μόνοι τους. Οι άνθρωποι ήταν εκ των πραγμάτων και αναγκαστικά, γεωργοί, κτηνοτρόφοι, τσαγκάρηδες, ραφτάδες και ό, τι  άλλο τους πίεζε η ίδια η ανάγκη. Ζούσαν μια ζωή σκληρή και δύσκολη. 

Τα πανηγύρια ήταν τόπος συνάντησης, συνεύρεσης και ανταμώματος των κατοίκων του χωριού , αλλά και με τους κατοίκους των γειτονικών χωριών που έρχονταν στο τοπικό πανηγύρι. Οι κάτοικοι του ενός χωριού γνωρίζονταν με τους κατοίκους των άλλων χωριών κυρίως μέσω των πανηγυριών

Οι σκληρές καθημερινές δουλειές, η έλλειψη συγκοινωνιακών μέσων εμπόδιζαν την αλληλοεπικοινωνία και την αλληλογνωριμία μεταξύ των κατοίκων των γειτονικών χωριών  και τα πανηγύρια βοηθούσαν σε μεγάλο βαθμό προς αυτή την κατεύθυνση. Τα πανηγύρια τότε ήταν ο μοναδικός και αποκλειστικός τρόπος διασκέδασης των κατοίκων, μαζί φυσικά με τους γάμους και τα βαφτίσια. 

Το κύριο όμως και κυρίαρχο μέσο διασκέδασης ήταν πάντα τα πανηγύρια και σε μικρότερο βαθμό οι γάμοι και τα βαφτίσια. Πέρα όμως από το αντάμωμα, τη συνεύρεση, την αλληλοεπικοινωνία και την αλληλογνωριμία μεταξύ των κατοίκων μιας περιοχής τα πανηγύρια έπαιζαν τότε μια πολύ πιο σπουδαία και σημαντική λειτουργία. Αυτή της γνωριμίας μεταξύ των νέων του χωριού ή των χωριών με τελική κατάληξη το γάμο και την παντρειά. Τα πανηγύρια ήταν το νυφοπάζαρο και ο τόπος που γίνονταν οι γνωριμίες μεταξύ των νέων και τα προξενιά.

 Η επικοινωνία τα παλιότερα χρόνια μεταξύ των νέων, λόγω κυρίως των αυστηρών ηθών και εθίμων, ήταν πάρα πολύ δύσκολη. Όχι μόνο το πλησίασμα, όχι μόνο η συζήτηση  και η συνομιλία, αλλά και το απλό κοίταγμα ανάμεσα στο αγόρι και στο κορίτσι θεωρούνταν τότε κατακριτέο, επιλήψιμο και αμάρτημα. Στον κοινό κυκλικό όμως χορό, στα κάγκελα, τα αυστηρά αυτά ήθη και έθιμα χαλάρωναν, το αγόρι και το κορίτσι επιτέλους μπορούσε να κοιτάξει το ένα το άλλο στα μάτια, να πιαστούν χέρι - χέρι και γιατί όχι να συνομιλήσουν και να κουβεντιάσουν, έστω και για λίγο, όσο κρατούσε ο χορός. Η κλειστή και αυστηρότατη κοινωνία μπροστά στον κυκλικό χορό της πλατείας έσπαγε, χαλάρωνε (τα μάτια πάντα έπαιζαν τον κυρίαρχο ρόλο), μετά αμέσως έπιαναν δουλειά οι προξενητάδες με τις προξενήτρες, οι γνωστοί και οι συγγενείς και πάντα συνήθως τα περισσότερα προξενιά, οι αρραβώνες και οι γάμοι επακολουθούσαν μετά τα πανηγύρια. 

Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι τα παλιότερα χρόνια πέρα από την πίστη, τη λατρεία προς τον τοπικό άγιο και τη θρησκευτικότητα των κατοίκων, αμέσως μετά ο κυριότερος ρόλος των πανηγυριών ήταν αυτός της επαφής και της γνωριμίας ανάμεσα στους νέους με τελική κατάληξη το γάμο. Και βέβαια αυτός της διασκέδασης, του γλεντιού, της χαράς και του ξεφαντώματος.

https://katoci.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια: