Κυριακή 10 Ιουλίου 2011

Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ελλάδα: ο φόβος!


http://3.bp.blogspot.com/-618Uk4Rg0Xo/Tg3pgO6yLKI/AAAAAAACEeM/BZCi5OK28aw/s1600/anergia.jpg

Το πελατειακό σύστημα καταρρέει, η οικονομία κλονίζεται και μαζί τους οι αμοραλιστικές πρακτικές του πολιτικού συστήματος. Οι άνεργοι, οι μισθωτοί, οι ευεργετηθέντες από το σύστημα (αλλά και οι διαρκώς αδικημένοι απ' αυτό) συναθροίζονται στις πλατείες, προσπαθώντας να βρουν παρηγοριά στις ανησυχίες τους, νιώθοντας τη δύναμη του πλήθους και το οργιαστικό συναίσθημα της κοινής ύπαρξης και δράσης.

Η συμμετοχή σε κινητοποιήσεις τέτοιου είδους -και κάτω απ' αυτές τις περιστάσεις- λειτουργεί μεθυστικά. Το μεμονωμένο άτομο νιώθει δυνατό μέσα στην ανωνυμία του πλήθους και βιώνει τη μοναδική αίσθηση ότι αλλάζει τη ζωή του.

Ο φόβος (στην προκειμένη περίπτωση η ενδεχόμενη ή η άμεση καταβαράθρωση του βιοτικού επιπέδου) είναι ένα κατ' εξοχήν έντονο, όσο και διαβρωτικό συναίσθημα: παραλύει την ανθρώπινη σκέψη και ενεργοποιεί πρωτόγονες συμπεριφορές, που συχνά απέχουν από τα όρια της ορθής κρίσης. Η διαχείριση του είναι εξαιρετικά επίπονη και σύνθετη διαδικασία, αφορά κυρίως τις ηγετικές ελίτ ( της χώρας) αλλά και τον καθένα από μας ξεχωριστά, είτε συμμετέχουμε στις διαμαρτυρίες είτε απέχουμε απ' αυτές οικτίροντας τους εαυτούς μας ή «τους άλλους» για την κακή μας μοίρα.

Ο φόβος μπορεί να οδηγήσει και σε καταστάσεις περισσότερο εκρηκτικές απ' ότι φανταζόμαστε, καθώς οι ποικιλώνυμες ελίτ της χώρας έχουν χάσει το ηθικό πλεονέκτημα και δεν υπάρχουν αξιόπιστοι θεσμοί για να εμπνεύσουν και να διατηρήσουν μια στοιχειώδη κοινωνική συνοχή.

Αντίδοτο στο φόβο μπορεί ν' αποτελέσουν: η υπευθυνότητα, η σωφροσύνη, η γνώση (παρόμοιων ιστορικών καταστάσεων), η αυτογνωσία, η κριτική σκέψη... και γιατί όχι η υπομονή -αν και φοβάμαι ότι όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν συστατικά στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας μας ως έθνους.

Στην πατρίδα του «εδώ και τώρα» που όλοι οι «άλλοι» ήταν κατώτεροι (Σκοπιανοί, Τούρκοι, Αμερικανάκια και κουτόφραγκοι, οι δεξιοί για τους αριστερούς και το αντίστροφο, κ.ο.κ) ο εθνικός ναρκισσισμός καταρρέει και αντικαθίσταται άμεσα από το φόβο για το αύριο αλλά και το μίσος απέναντι στους εύκολους στόχους, τους πολιτικούς!

Για να μην ξεχνάμε τ' αυτονόητα, στην Ελλάδα νοσούν τα πάντα: τα κόμματα, η οικονομία, η διοίκηση, τα ΜΜΕ, οι ανθρώπινες συμπεριφορές... (Ένα ψάρι που μυρίζει από το κεφάλι δε σημαίνει ότι δε μυρίζει κι ολόκληρο!)...

Όσο είναι καιρός, πρέπει να καταλάβουμε ότι ένα κίνημα είναι αποτελεσματικό όταν είναι μη βίαιο, όταν δεν ζητάει εκδίκηση αλλά δικαιοσύνη, όταν ξεπερνάει τους σκοπέλους της δημαγωγίας και των εύκολων λύσεων, όταν μπορεί να μετουσιώνει την ανησυχία, το φόβο και την άρνηση σε πρόταση, όταν μπορεί να συνδιαλέγεται και να συμβιβάζεται. Το κίνημα των Γερμανών «πράσινων» είναι χαρακτηριστικό, αλλά και το κίνημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις ΗΠΑ, τη δεκαετία του '60.

Ας νοθεύσουμε λίγο το μεσογειακό συναισθηματισμό μας με δόσεις ρεαλιστικής ψυχρότητας, ας στοχαστούμε τι και γιατί μας έφερε ως εδώ, να προσαρμόσουμε τις απαιτήσεις μας, ατομικές και συλλογικές, στη νέα πραγματικότητα και να αιφνιδιάσουμε την ιστορία ξεπερνώντας τους εαυτούς μας. Στη σύγκρουση και στο διχασμό ας απαντάμε με συναίνεση, στην ανυπομονησία με υπομονή, στη σκοπιμότητα (πολιτικών, κομμάτων, συντεχνιών, ΜΜΕ...) με ασκήσεις αρετής, στη μετάθεση ευθυνών με αυτοκριτική.

Αν η απάντηση που δίνει ο καθένας από εμάς κι όλοι μαζί είναι το γνωστό και ναρκισσιστικό «δεν χρωστάμε, δεν πουλάμε, δεν πληρώνουμε», στέλνουμε από τώρα νάρκες στα μονοπάτια διεξόδου του αύριο!

Το βασικό πρόβλημα της χώρας είναι αν μπορεί κι αν θέλει να μετατραπεί από μια κοινωνία σκοπιμότητας σε μια κοινωνία αρετής κι ευθύνης, δημοσιονομικά πειθαρχημένη, παραγωγική και κοινωνικά δίκαιη.

Ας μη φοβόμαστε λοιπόν: ο ήλιος θ' ανατέλλει καθημερινά, η Γη θα γυρίζει, οι ξένοι θα μας δανείζουν κι εμείς θα προσπαθούμε ν' αλλάξουμε. Είναι δύσκολο κι επώδυνο, δεν υπάρχει όμως κάτι καλύτερο ως εναλλακτική λύση!

Δεν υπάρχουν σχόλια: