Μετά το Brexit, ποιοι; Οι χώρες που θα μπορούσαν να πάρουν τον δρόμο της εξόδου από την ΕΕ μετά τη Βρετανία

Με το δημοψήφισμα στη Βρετανία για την παραμονή στην Ε.Ε. να έχει φέρει αποτέλεσμα την επιλογή του Brexit, γίνεται όλο και πιο επίκαιρο το ερώτημα ποιες είναι οι χώρες που θα μπορούσαν να πάρουν παρόμοιο δρόμο. 

Το θέμα αυτό βρίσκεται στο επίκεντρο δημοσιεύματος της Washington Post, στο οποίο επισημαίνεται πως μπορεί οι φόβοι περί διάλυσης της Ε.Ε. να φαντάζουν τραβηγμένοι, αλλά «σίγουρα υπάρχουν άλλες χώρες όπου τα αιτήματα για παρόμοια δημοψηφίσματα θα μπορούσαν να ενισχυθούν». 

Σουηδία

Η χώρα θεωρεί τον εαυτό της το σκανδιναβικό αντίστοιχο της Βρετανίας: Αρνήθηκε να δεχτεί το ευρώ και σε θέματα πολιτικής της Ε.Ε. η Βρετανία και η Σουηδία συμφωνούν στο 90% όλων των ζητημάτων. 

Ως εκ τούτου, ένα Brexit θα προκαλούσε προβληματισμούς στη Σουηδία. Η χώρα δέχτηκε εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες πέρυσι, αλλά δυσκολεύεται όσον αφορά στην ενσωμάτωσή τους. Επίσης, η σουηδική ακροδεξιά ενισχύεται, σε μια εξέλιξη που σε κάποιους θυμίζει την άνοδο του UKIP (υπέρ του Brexit) στη Βρετανία. 

Οι περισσότεροι Σουηδοί έχουν ακόμα θετική άποψη για την Ε.Ε. Ωστόσο, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει με την βρετανική ψήφο υπέρ του Brexit. Σε αυτή την περίπτωση, ένα από τα κεντρικά ερωτήματα θα ήταν εάν οι ηγέτες της Ε.Ε. θα προσπαθήσουν να αυξήσουν τη συνοχή βαθαίνοντας τη συνεργασία και επικεντρώνοντας στα μέλη- πυρήνες, ή αν θα επιλέξουν να την χαλαρώσουν
για να επιτρέψουν στις εθνικές κυβερνήσεις να έχουν περισσότερο λόγο. 

Οι Σουηδοί είναι πιθανό να αρχίσουν να αμφιβάλουν σχετικά με το αν η φωνή τους ως μια χώρα χωρίς ευρώ θα εισακούεται στις Βρυξέλλες, εάν η Ε.Ε. συνεχίσει τη διαδικασία ενσωμάτωσης/ ενοποίησης. 

Δανία

Η Δανία έκανε δημοψήφισμα τον τελευταίο Δεκέμβριο, αν και μικρότερης έκτασης, με τους Δανούς να τάσσονται κατά της παροχής περισσότερων εξουσιών στην Ε.Ε. Αυτό από μόνο του δεν επαρκεί για να δείξει αν οι Δανοί θα ήταν υπέρ του «έξω». Πρακτικά, οι περισσότεροι πολίτες των χωρών- μελών της Ε.Ε. πιστεύουν πως οι Βρυξέλλες δεν θα έπρεπε να ενισχυθούν περισσότερο, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Pew Research Center. 

Στην περίπτωση της Σουηδίας, δύο επιχειρήματα θα ήταν πιθανό να επηρεάσουν τη στάση των ψηφοφόρων. Πρώτον, πολλοί Δανοί φοβούνται πως περισσότερη μετανάστευση ή μεγάλη εισροή προσφύγων θα μπορούσαν να απειλήσουν το σύστημα πρόνοιας της χώρας. Δεύτερον, η Δανία έχει μέχρι τώρα βασιστεί στη Βρετανία ως ισχυρό σύμμαχο στις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. καθώς οι δύο χώρες έχουν παρόμοιες στάσεις πολιτικής. Θεωρείται πως χωρίς τη Βρετανία η Δανία δεν θα έχει την «ατμομηχανή» για να προωθήσει τα συμφέροντά της, σύμφωνα με την πολιτική επιστήμονα Μαρλένε Βιντ του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης. 

Ελλάδα

Από μια τέτοια λίστα δεν θα μπορούσε να λείπει η Ελλάδα, στον απόηχο της κρίσης χρέους, της επεισοδιακής διαπραγμάτευσης του 2015, των θεωριών περί Grexit κλπ. Ακόμα και αν η χώρα μας δεν βρίσκεται πλέον στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς Τύπου, το φάσμα του Grexit θα μπορούσε να επιστρέψει μετά την νίκη του «Leave» στη Βρετανία- υπό τη μορφή πιθανώς μια επιδίωξης της Ε.Ε. να βγει έξω η Ελλάδα για να διατηρηθεί η συνοχή μεταξύ των υπολοίπων κρατών- μελών. 

Ολλανδία

Η ολλανδική εφημερίδα Algemeen Dagblad είχε μήνυμα προς τη Βρετανία εν όψει του δημοψηφίσματος, «μην μας αφήνετε έτσι». Ωστόσο, δεν σκέφτονται όλοι έτσι: Ο Γκέερτ Βίλντερς, επικεφαλής δεξιού λαϊκιστικού κόμματος είχε στηρίξει το Brexit και την προοπτική για ένα παρόμοιο δημοψήφισμα στην Ολλανδία. «Αν θέλουμε να επιβιώσουμε ως έθνος, πρέπει να σταματήσουμε τη μετανάστευση και την ισλαμοποίηση» είπε ο Βίλντερς στο BBC σε πρόσφατη συνέντευξή του, προσθέτοντας πως αυτά δεν μπορούν να γίνουν εντός της Ε.Ε.

Ουγγαρία

Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν δεν είναι γνωστός για τα φιλοευρωπαϊκά του συναισθήματα, αλλά μάλλον για το αντίθετο- ενώ ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, τον είχε χαρακτηρίσει «δικτάτορα». Ωστόσο, ο Ορμπάν προέτρεψε τη Βρετανία να παραμείνει εντός, μάλλον επειδή η ευρωσκεπτικιστική Βρετανία αποτελεί σημαντικό εταίρο για τη Βουδαπέστη. Η Ορμπάν σχεδιάζει δημοψήφισμα την Ουγγαρία. Μετά τη μεγάλη εισροή μεταναστών και προσφύγων στη χώρα, οι Ούγγροι θα ερωτηθούν εάν στην Ε.Ε. θα έπρεπε να επιτραπεί να μετεγκαταστήσει πρόσφυγες, χωρίς τη συναίνεση εθνικών κοινοβουλίων χωρών που επηρεάζονται. Αν και το ερώτημα δεν έχει άμεσα να κάνει με τη συνοχή της Ε.Ε., θα μπορούσε να την απειλήσει. 

Γαλλία

Οι Γάλλοι είναι γνωστοί ευρωσκεπτικιστές: Το 61% έχει μη ευνοϊκή άποψη, ακόμα και αν η χώρα είναι η κινητήρια δύναμη της Ε.Ε. μαζί με τη Γερμανία. Ωστόσο αντιμετωπίζει προβλήματα, όπως η αποδυνάμωση της οικονομίας, η τρομοκρατική απειλή κ.α., κάποια εκ των οποίων αποδίδονται στην Ε.Ε. ή σε επιλογές χωρών- μελών της. Αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει τις θέσεις του ακροδεξιού, ευρωσκεπτικιστικού FN της Μαρίν Λεπέν, η οποία άλλωστε υποστήριζε το Brexit. 

Κώστας Μαυραγάνης 

www.huffingstonpost.gr