Ημέρα μνήμης Ποντιακής γενοκτονίας.

Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου.

Ο όρος γενοκτονία ετυμολογείται από τις ελληνικές λέξεις  «γένος» και «κτείνω», δηλ. φονεύω. Η Διεθνής κοινότητα υιοθέτησε τον όρο Genocide και είναι νομικός όρος του διεθνούς δικαίου και όχι λέξη καθομιλουμένης που περιγράφει μια συγκεκριμένη βίαιη πράξη όπως εθνοκάθαρση, καταστροφή, μαζική σφαγή, έγκλημα πολέμου.

Σύμφωνα με τον ορισμό του ΟΗΕ (1948) γενοκτονία σημαίνει πράξεις που έγιναν με πρόθεση την εξόντωση, συνολική ή μερική, οποιασδήποτε εθνικής, εθνολογικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας

Η σύμβαση επίσης ορίζει ότι η γενοκτονία, συντελούμενη είτε σε καιρό ειρήνης είτε εν καιρώ πολέμου, αποτελεί έγκλημα διεθνούς δικαίου.

Επίσης υπενθυμίζει σε όλους τους λαούς ότι τη 19^η  Μαΐου 1919 ο Μουσταφά Κεμάλ εγκαινίασε στη Σαμψούντα την τελευταία φάση γενοκτονίας με την οποία ολοκληρώθηκε η εξόντωση 353.000 Ελλήνων του Πόντου.

Από τους βαλκανικούς πολέμους οι Νεότουρκοι κατάλαβαν ότι μόνον με την εξαφάνιση των Ελλήνων και των Αρμενίων θα μπορούσαν να κάνουν πατρίδα τους τη Μ. Ασία.

Η εξόντωση τους αποφασίστηκε πολύ πιο πριν αυτή πραγματοποιηθεί. Στο Συνέδριο στη Θεσσαλονίκη, το 1911, οι Νεότουρκοι αποφάσισαν τη σφαγή και τον ξεριζωμό των χριστιανικών πληθυσμών της Μ. Ασίας.

Η ευκαιρία τους δόθηκε με τον Α΄ Παγκόσμιο και στο πλευρό των Γερμανών, που τους υποσχέθηκαν επιστροφή χαμένων εδαφών από τους Βαλκανικούς.

Μορφές καταπίεσης και εξόντωσης ήταν-Εκτοπίσεις-Πορείες εξαντλητικές χιλιόμετρα ξυπόλυτοι μέσα στα χιόνια ή στον καύσωνα-Εξορίες-Πυρπολήσεις ναών και ομαδικές σφαγές μέσα σ’ αυτούς-Λεηλασίες –Απαγχονισμοί-Βιασμοί-Τάγματα εργασίας, που στη ουσία ήταν τάγματα ομαδικών εξοντώσεων-Δουλειά 18 ώρες την ημέρα με ελάχιστη τροφή-Πολλά ορφανά τα πήραν στα χαρέμια τους ή στον τουρκικό στρατό και τα υποχρέωσαν να γίνουν μουσουλμάνοι (παιδομάζωμα).

Μάταια ο Ελληνισμός του Πόντου εκλιπαρεί για βοήθεια. Τηλεγράφημα της Επιτροπείας Ποντίων προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο, με ημερομηνία 25-9-1920 αναφέρει: «Πανταχόθεν του Πόνου αγγέλλονται σφαγαί προκρίτων, ατιμώσεις Ελληνίδων, ληστείαι και διαρπαγαί ελληνικών περιουσιών παρά τουρκικών ορδών και τουρκικών αρχών… Εάν η κατάστασις αυτή συνεχισθή ο Ελληνισμός του Πόντου εξαφανησθίσεται πριν η διπλωματία προλάβει ασχοληθεί περί αυτού…»

Βέβαια από την Ελλάδα, που θα μπορούσε να υψώσει τη φωνή της, τουλάχιστον στους συμμάχους, δεν περίμενε κανείς τίποτε. Οι Έλληνες της πολιτικής ηγεσίας έτρωγαν τις σάρκες τους και δεν είχαν χρόνο να ασχοληθούν με τα προβλήματα του ελληνισμού της Μ. Ασίας και του Πόντου.Αλλά η μοίρα θέλησε να σπάσει τους δεσμούς των Ελλήνων με τον Πόντο.

Το 1922 με την Μικρασιατική καταστροφή και την απόφαση για ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923 οι περισσότεροι από τους επιζήσαντες Πόντιους γύρισαν στη Ελλάδα και προσπάθησαν να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους. Πήραν μαζί τους αναμνήσεις μιας ολόκληρης ζωής καθώς και την αγάπη για τα μέρη που άφησαν πίσω τους.

Αντικείμενα με αναφορά στην πίστη, όπως εικόνες για να γλιτώσουν από την καταστροφική μανία των Τούρκων και ταυτόχρονα να πάρουν απ’ αυτές δύναμη για το νέο τους ξεκίνημα.

Οι Πόντιοι του τιμούν τη μνήμη των 353.000 θυμάτων της γενοκτονίας ενισχύουν την προσπάθεια για αναγνώριση της ιστορικής αλήθειας και από την Τουρκία και από άλλα κράτη και διεθνείς οργανισμούς μέσα από συλλόγους, που έχουν πετύχει αρκετά ως προς αυτήν την κατεύθυνση.

Η γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού έχει αναγνωριστεί επισήμως από τη Βουλή των Ελλήνων, την Κύπρο, τη Σουηδία, πολιτείες των ΗΠΑ και περιφερειακές κυβερνήσεις στην Αυστραλία.

Η 19^η Μαΐου ορίστηκε ως Ημέρα Μνήμης της γενοκτονίας των Ποντίων (1994). Η μνήμη που πονά αλλά και η μνήμη που προχωρά το 2019 κυρήχθηκε έτος ποντιακής μνήμης και ο μήνας Μάιος 2019 μήνας ποντιακής γενοκτονίας. Η σιωπή και η λήθη, η άγνοια και η παραποίηση της ιστορίας ή ακόμη και η εξάλειψή της, είναι οι χειρότεροι εχθροί...

Φωτ. Από εκδηλώσεις του ποντιακού συλλόγου Βίγλας «Οι πρόσφυγες».

Κατερίνα Σχισμένου