Παγκόσμια Ημέρα Μουσείων, Πέμπτη 18 Αυγούστου 2016. Εκδήλωση από το Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Ηπείρου,στη ταράτσα του κτιρίου της Οδού Σπηλιάδου 10 Πρέβεζα, ώρα 21.15'.

Με την ευκαιρία της ετήσιας Παγκόσμιας Ημέρας Μουσείων, που εορτάζεται κάθε 18 Αυγούστου, το Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Ηπείρου, πραγματοποιεί

εκδήλωση στήν Ταράτσα του κτιρίου της Οδού Σπηλιάδου 10, Πρέβεζα, με θέμα:

''Εικόνες Ρωσσικής ζωγραφικής, υπό τους ήχους Ρωσσικής μουσικής'', την Πέμπτη 18-08-2016 και ώρα 21.15. Την επιμέλεια έκανε ο Χαράλαμπος Γκούβας. 

Είσοδος  ελεύθερη.

Ο καλλιτεχνικός Διευθυντής

Γρηγόρης Κατσίλης

Ιστορία της Ρωσικής Ζωγραφικής

Γράφει ο Δρ. Χαράλαμπος Γκούβας 

Πίνακες εξέλιξης της Ρωσσικής ζωγραφικής

• Oldest Russian Art – Η παλαιότερη Ρωσική Τέχνη (σπηλαιογραφίες, βραχογραφίες) (30.000 Πχ)
  •Bronze and Iron Age Russian Art Τέχνη εποχής Σιδήρου και Χαλκού (10.000 Πχ)
  • Byzantine Russian Art Βυζαντινή Ρωσική Τέχνη (1000-2000 μΧ)
  • Art Under the Mongols – Τέχνη κάτω από Μογγολική κατοχή
  • Muscovite Art – Μοσχοβίτικη Τέχνη
  • Icon Painting – Χριστιανική Εικονογραφία (1000-2016)
  • Parsunas: Non-Religious Portraiture – Μη θρησκευτικά πορτρέτα (1400-1700)
  • Russian Art in the 18th Century Τέχνη του 18ου αιώνος (1701-1800)
  • Russian Art in the 19th Century Τέχνη του 19ου αιώνος
  – History Painting – Ιστορική ζωγραφική (1801-1900)
  – Religious Painting – Θρησκευτική ζωγραφική
  – Landscape Art – Τοπιογραφία
  – Still Life – Νεκρή Φύση
  – Genre Painting – Ζωγραφική της καθημερινής ζωής
  – The Itinerant Painters (Περιοδεύοντες ζωγράφοι)
• History Art – Ιστορικά θέματα
  Modern Russian Art – 1890s Onward (Μοντερνισμός – Πρωτοπόροι) (1890-1918)
• Ιμπρεσιονισμός
• Εξπρεσιονισμός
• Σουρεαλισμός
• Κυβισμός
  Russian Realist Art – Σοσιαλιστικός Ρεαλισμός (1918-1989)
  • Russian Abstract Art – Αφηρημένη Τέχνη (1930-2016)
• Modern Art – Russian Abstract Art
• Διαστημική Ζωγραφική (1960–2016)
• Ζωγραφική Φαντασίας (Fantasy Art) (1965-1990)
  – Ψηφιακή Ζωγραφική (Digital Art) (1990-2016)
• Χριστιανική Νεοεικονογραφία (1990-2016)
• Σατιρική ζωγραφική (Αndrei Budaev) (2010-2016)

Α. Ζωγραφική των ναών

Η παράδοση Βυζαντινής ζωγραφικής διεισδύσει στη Ρωσία, μαζί με τον Χριστιανισμό και την αρχιτεκτονική των ναών, από το έτος 998 μΧ: Οι εκκλησίες ήταν διακοσμημένα με ψηφιδωτά και τοιχογραφίες. Η Ζωγραφική των ναών διακρίνεται από πνευματικότητα και αυστηρούς κανόνες κανονικότητας. Οι εκφραστικές εικόνες ήταν αναγκαίες για να εκφράσουν την ιδέα της πνευματικότητας πάνω από τη σάρκα. Μια άλλη καινοτομία ήταν οι εικόνες σε ξύλο ή καμβά, παρουσιάζοντας τον Ιησού Χριστό, τη Μητέρα του Θεού και των αγίων. Οι Χριστιανικές εικόνες αντικατέστησαν τα ξύλινα είδωλα που συμβόλιζαν παγανιστικούς Θεούς. Όλη η Βόρεια Ευρώπη (Σκανδιναβία, Βαλτικές Χώρες, Ρωσία, κλπ) είχε σαν θρησκεία τον Παγανισμό μέχρι την έλευση του Χριστιανισμού. Η Ρωσική Χριστιανική ζωγραφική φτάνει στα ύψη της στο 14ο – 15ος αιώνα. Ήταν η περίοδος της αγιογραφίας που συνδέονται με σημαντικά ονόματα όπως ο Θεοφάνης ο Έλληνας, ο Αντρέι Ρουμπλιώφ και ο Διονύσιος, κλπ.

Β. Σχολή της Δυτικής Τέχνης

Από τη στιγμή που ο Πέτρος Α ‘ο Μέγας είχε ανοίξει την πόρτα προς την Ευρώπη, η Ρωσία επηρεάστηκε από τις σχολές της Δυτικής τέχνης. Οι Ρώσοι ζωγράφοι που κυριάρχησαν, υιοθέτησαν τις τεχνικές των μεγάλων δασκάλων της Δύσης: αυτοί χρησιμοποιούν πλέον νέα υλικά, καθώς και καμβά, λαδομπογιές, μάρμαρα. Η τέχνη της ζωγραφικής έλαβε μεγάλη ποικιλία εικόνων και θεματογραφίας. Προφανώς, η πιο ενδιαφέρουσα περιοχή των διακοσμητικών τεχνών ήταν η ζωγραφική πορτρέτων. Η Τοπιογραφία ήταν να ακολουθήσει αργότερα. Στις αρχές του 20ου αιώνα δεν είχαμε μόνο εικόνες της φύσης, αλλά η ζωγραφική έκανε μεταφορά και τις πιο λεπτών κινήσεων της ψυχής ενός ανθρώπου με τη βοήθεια των εικόνων της φύσης. Οι μεγαλύτεροι ζωγράφοι τοπίου στη Ρωσία ήταν οι Α. Savrassov και Ι. Shishkin. Η ρεαλιστική ζωγραφική του 19ου αιώνα εκπροσωπήθηκε επάξια από τον Ίλια Ρέπιν (Ilya Repin) και τον Βασίλι Σούρικοφ (Vasily Surikov).

Γ. Ο Ρωσικός Μοντερνισμός

Οι αρχές του 20ου αιώνα ήταν η εποχή του ρωσικού σχηματισμού του μοντερνισμού με την τεράστια ποικιλία των τάσεων και στυλ: Φωβισμό (ζωγραφικό στυλ – Fauvism), φουτουρισμός, κυβισμός, Σουπρεματισμό (ανωτερισμός) και ούτω καθεξής. O Μοντερνισμός χαρακτηριζόταν από την άρνηση των παραδοσιακών τεχνών. Η νέα τάση θεωρείται η ίδια να είναι στην πρώτη γραμμή της ανάπτυξης της τέχνης του λεγόμενου avant-garde (= Νέα Τέχνη). Οι εκπρόσωποι της πιο εξέχουσας avant-garde τέχνης ήταν ο πατέρας της αφηρημένης τέχνης Βασίλι Καντίνσκι, ο Μαρκ Σαγκάλ, ο Καζιμίρ Μαλέβιτς, ο ιδρυτής τού Σουπρεματισμό – καλλιτεχνική τάση με την οποία εξελίχθηκε η ιδέα της άσκοπης αφηρημένη ζωγραφικής στη λογική της κατάληξη. Το πιο γνωστό κομμάτι του Malevitch είναι  “Η Μαύρη Πλατεία” (1913) που αποτελεί το ιδεολογικό μανιφέστο της Σουπρεματισμού (Ανωτερότητα).

Επίλογος

Τα επιτεύγματα της ρωσικής σχολής τέχνης έχουν αναγνωριστεί διεθνώς. Οι πίνακες των Ρώσων καλλιτεχνών ζουν στο παρελθόν και το παρόν, τα έργα των γλυπτών, και τα υπέροχα δείγματα της ρωσικής εφαρμοσμένης τέχνης, έχουν τιμηθεί από όλα τα μεγάλα μουσεία του κόσμου. Η Ρωσική ζωγραφική κάθεται επάξια δίπλα στην πρωτοπόρα Γαλλική, Ιταλική, Γερμανική και Αμερικανική. Η συμβολή της Μεγάλης Αικατερίνης, του Μεγάλου Πέτρου και της Ρωσικής Αυτοκρατορικής μεγαλοαστικής τάξης, στη συλλογή τεράστιου αριθμού πινάκων ζωγραφικής (Ρωσικών και δυτικών) πρέπει να αναγνωρισθεί.

Όμως, αντίθετα, πολλά έργα Ρώσων ζωγράφων βρίσκονται σε δυτικές χώρες, είτε σε Μουσεία, είτε σε ιδιωτικές συλλογές. Αυτό οφείλεται στα εξής αίτια: (α) Φυγή και μετανάστευση Ρώσων αστών στη δύση μαζί με τους πίνακές τους. (β) Σιωπηλές πωλήσεις πινάκων σε δυτικούς από ιδιώτες Ρώσους αστούς κατά τη «σφιχτή» οικονομικά σοβιετική περίοδο. (γ) Ένα αρνητικό σημείο που αποκαλύφθηκε μετά την πτώση του κομμουνισμού είναι ότι οι Μπολσεβίκοι και κυρίως επί Ιωσήφ Στάλιν, επειδή αντιμετώπισαν μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας χρήματος, πουλούσαν κρυφά στη δύση πανάκριβους πίνακες Ρώσων και δυτικών ζωγράφων. Έτσι, λέγεται, ότι ορθοπόδησε η Σοβιετική Ένωση οικονομικά την πρώτη εικοσαετία της. Το ίδιο φαινόμενο – σε άλλη μορφή – επαναλήφθηκε λίγο πριν την πτώση της ΕΣΣΔ και την επόμενη δεκαετία δηλαδή 1980-2000, οπότε δυτικοί «τουρίστες» κυριολεκτικά «ξεσήκωσαν» έναντι πινακίου φακής, πρόσφατους και σύγχρονους (τότε) πίνακες ζωγραφικής ιδιωτών και τους εξήγαγαν άνευ ελέγχου στη δύση (βγάζοντας την κορνίζα και τυλίγοντας τον καμβά). Χαρακτηριστικά σας αναφέρω από προσωπική εμπειρία, ότι στην Πρέβεζα υπάρχει οικία εντοπίου φυσικού προσώπου, ιδεολογίας ΚΚΕ (τότε) και νύν διαμένοντος στην Αθήνα, ο οποίος το έτος 2002 με ξενάγησε σε πανάκριβη Ρωσική συλλογή ζωγραφικής πρωτοπορίας και σοσιαλιστικού ρεαλισμού, σημερινής αξίας πάνω από 2.000.000 Euro. Αυτά αγοράσθηκαν μεταξύ 1980-1995 έναντι πινακίων φακής. Όμως ένα από τα πρώτα νομοσχέδια που ψήφισε ο Vladimir Putin ήταν αυτό: «Απαγορεύεται κάθε εξαγωγή έργου Τέχνης της Ρωσικής ιστορίας, άνευ εγγράφου αδείας του Υπουργείου Πολιτισμού».-