Μια ξεχωριστή εκδήλωση στην Παναγία των Ξένων στη Πρέβεζα, προς τιμή του Πρεβεζάνου γιατρού, ποιητή και συγγραφέα Πάνου Αποστολίδη

Μια ιδιαίτερη εκδήλωση διοργάνωσε ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Πρέβεζα», «Πρεβεζάνων Αθήνας» και ο Ιατρικός Σύλλογος, την Τετάρτη το βράδυ 3 Αυγούστου 2016, στον αύλειο χώρο της Παναγίας των Ξένων, παρουσία εκατοντάδων συμπολιτών που παραβρέθηκαν για να τιμήσουν τον Πρεβεζάνο γιατρό, συγγραφέα, ποιητή Πάνο Αποστολίδη για το έργο του.

Το συντονισμό της εκδήλωσης είχε η Αλεξία Μπουκουβάλα η οποία αναφέρθηκε στο βιογραφικό του τιμώμενου προσώπου.

Σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου «Πρέβεζα» Κώστας Λογοθέτης ο οποίος ανέφερε “Πλησίαζε το καλοκαίρι του 2010 όταν ο Σύλλογός μας ετοίμαζε με δέος και ευθύνη μια εκδήλωση για τον αυτοπροσδιοριζόμενο Πρεβεζάνο ζωγράφο Γιάννη Μόραλη. Πληροφορηθήκαμε τότε ότι προσωπικός γιατρός του μεγάλου ζωγράφου ήταν ένας δικός μας, ο Π. Αποστολίδης. Συναντήθηκα μαζί του μετά από πολλά χρόνια και του ζήτησα να τιμήσει με την παρουσία του την εκδήλωση και του ζήτησα να μιλήσει από την δική του σκοπιά για τον ευπατρίδη ζωγράφο. Προσωπικοί λόγοι καθιστούσαν αδύνατη την παρουσία του στη σημαντική εκείνη βραδιά. Δυστυχώς, καμιά από τις προτάσεις μας δεν εισακούστηκε από την τότε Δημοτική Αρχή και χάθηκε μια στέρεη και συνεχής προβολή της πόλης μας προς τα έξω. Προέκυψε βέβαια τότε από την Δημοτική Αρχή μια πινακίδα «Πινακοθήκη Γιάννης Μόραλης» σε ένα ημιτελές και ακατάλληλο για τέτοια χρήση δημοτικό κτίριο που σήμερα έχει καταντήσει πολιτιστικό σούπερ μάρκετ και είναι ντροπή για τον μεγάλο Έλληνα ζωγράφο να φέρει το όνομά του. Για μας βέβαια το κεφάλαιο «Μόραλης – Πρέβεζα» δεν έχει κλείσει ακόμη και σύντομα θα επανέλθει στην επιφάνεια για να πάρει τη θέση που του αξίζει στην ιστορία της πόλης και πιστεύω ότι η βοήθεια του αγαπητού Παναγιώτη σ’ αυτό το σκοπό εξακολουθεί να είναι ζωντανή και αμέριστη».

Ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πρέβεζας Θωμάς Δήμας, έκανε χαιρετισμό ενώ αναφέρθηκε στη σχέση της Ιατρικής με την Λογοτεχνία από την Αρχαία Ελλάδα.

Στη συνέχεια πήρε τον λόγο η Ελένη Τόλια Νέσσερη, σημειώνοντας μεταξύ άλλων «Με την ευκαιρία αυτή νιώθω την ανάγκη να πω δυο αληθινά λόγια για έναν άνθρωπο που εκτιμώ και αγαπώ. Εκτιμώ βαθιά και πιστεύω τον εξαίρετο επιστήμονα, τον γιατρό που αγάπησε και υπηρέτησε την επιστήμη του για 37 ολόκληρα χρόνια με πάθος, ευθύνη και ήθος. Εκείνο που ίσως είναι πιο πάνω και από τις ιατρικές γνώσεις, είναι η αγάπη του για τον άνθρωπο και η έννοια του για το σωματικό και ψυχικό του πόνο… Μέσα από την επιστήμη του δεν επεδίωκε τον πλουτισμό, πλούτισε όμως η ψυχή του από την αγάπη των ασθενών του. Θαυμάζω τον πνευματικό άνθρωπο… Είναι υπέροχο να απολαμβάνει ένας προφορικό και γραπτό λόγο. Είναι ωραίο να υπάρχει ένας νους με τόσο πλούτο γνώσεων και τόσο δυνατή μνήμη»….

Ο Πρόεδρος της Εταιρείας διάδοσης Ιπποκρατείου Πνεύματος Πάνος Ν. Ζηρογιάννης μιλώντας για τον Π. Αποστολίδη, ανέφερε «Ο Π. Αποστολίδης έγραψε ένα γράμμα στον Ιπποκράτη, ένα γράμμα εμπνευσμένο και δομημένο με στοιχεία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας της οποία είναι βαθύς γνώστης. Θα διερωτηθεί κανένας πως τολμάς να βάζεις δίπλα δίπλα με τον Ιπποκράτη ένας σύγχρονο γιατρό. Μπορεί ένας σύγχρονος γιατρός, να συγκριθεί με την μεγαλοφυΐα ενός Ιπποκράτη;».

Στη συνέχεια ακολούθησε η ομιλία της Προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Πρεβεζάνων Αθήνας Λέλας Τσόλκα, η οποία  μίλησε για τα βιβλία του Π. Αποστολίδη αναλύοντας τις πτυχές και  το ύφος του συγγραφέα. Όπως είπε σε αυτά τα 11 έργα διακρίνει κανείς, ιστορία, πεζογραφήματα, ποίηση, μεταφράσεις, αποφθέγματα, μύθους, τραγωδίες και κωμωδίες και πολλά άλλα. Η ομιλία της κα Τσόλκα ήταν ίσως μεγαλύτερη από όσο θα επέτρεπε αυτού του είδους η εκδήλωση με αποτέλεσμα αρκετοί από τους παρευρισκόμενους να αποχωρήσουν.

Η εκδήλωση έκλεισε με το τιμώμενο πρόσωπο, τον Π. Αποστολίδη ο οποίος με την ομιλία του για την Πρέβεζα και όλα όσα χαρακτηρίζουν την πόλη μας και τα οποία αισθάνονταν γι΄αυτήν από τα παιδικά του χρόνια.

Ακολουθούν αποσπάσματα από την ομιλία του κου Αποστολίδη

Μνήμες και μέρη της Πρέβεζας

Θεέ μου! Άφησέ με, όσο θέλεις, να ζώ,

να περπατώ στο ψιλόβροχο δίπλα στη θάλασσα

εκεί στην άκρη της προκυμαίας στην Πρέβεζα

όταν βγαίνει το φεγγάρι απ’ τη Λασκάρα

και οι καμπάνες του Αγίου Χαράλαμπου σημαίνουν

τον εσπερινό.

Παιδί στην Πρέβεζα, όταν πρωτάκουσα από τον δάσκαλό μου το όνομα του Ααρών, με κατέλαβε ένας απερίγραπτος φόβος. Άκουγα πως ήταν ένας άγιος, σεβάσμιος γέροντας, αδερφός του Μωυσή, του Μεγάλου Προφήτη, που επειδή ήταν ισχνόφωνος και βραδύγλωσσος, ο Ααρών θα γινόταν, με εντολή του Θεού, η γλώσσα του και η φωνή του. Και ενώ άκουγα, χωρίς κατά βάθος ν’ ακούω, την ιστορία του χρυσού μόσχου που αναγκάστηκε να κατασκευάσει ο Ααρών για να καθησυχάσει την εξέγερση της αποστίας των Ισραηλιτών, εγώ συνέχιζα να σκέφτομαι αυτό το γεμάτο φωνήεντα όνομα, που τα δύο του άλφα αντηχούσαν στ’ αυτιά μου σαν κίνδυνος και μετά έβλεπα εκείνο το χαώδες ωμέγα γραμμένο στον πίνακα, που μου φάνταζε, όπως δίδυμο πηγάδι βαθύ που έπεφτα μέσα, και κάποιαν στιγμή ίσιωνα, λέει, σαν σχοινί, εκείνο το σωτήριο νί, για να βγώ απ’ το βάθος του.

Από τότε, είδα στον ύπνο μου, πολλές φορές το όνομα του Ααρών, σαν πηγάδι, που έπεφτα μέσα και βούλιαζα στο σκοτάδι. Το νί, όμως, το σχοινί, ποτέ δεν το έβρισκα και ξυπνούσα περίτρομος και χανόταν το όνειρο. Από τότε, θυμούμαι, κατάλαβα τί σημαίνει Φόβος Θεού.

 

Ο άνθρωπος τόλμησε, κάποτε, νά ρωτήσει το Θεό:

«Και τον θάνατο γιατί μας τον έδωσες;»

Κι Αυτός περίλυπος έως θανάτου, απάντησε:

«Επειδή η ζωή είναι αβάσταχτο μαρτύριο.

Εγώ μόνον Εγώ, αντέχω να ζώ στον αιώνα τον άπαντα».

Πάντα θυμούμαι τον καθηγητή μας στο Γυμνάσιο που μας δίδαξε τον πλατωνικό Κρίτωνα, ο οποίος, για να μας κινήσει το ενδιαφέρον επαναλάμβανε μονότονα ότι ο Σωκράτης υπήρξε ο «προ Χριστού Χριστός». Και πρέπει να πώ ότι πολλές φορές σκέφτηκα τότε πώς μπορούσε να υπήρξε Χριστός πριν από τον Χριστό, και να μην υπάρχει και κάποιος άλλος Χριστός μετά τον Χριστό. Παρά ταύτα, δεν τόλμησα ποτέ να ρωτήσω τί εννοούσε εκείνος ο παθιασμένος με τον Σωκράτης δάσκαλος, που όταν έφτανε στον θάνατό του και μιλούσε για το θανάσιμο δηλητήριο που του πρόσφερε να πιεί ο δήμιος της φυλακής, χλόμιαζε από την πολλή λύπη και νόμιζες ότι εκείνη τη στιγμή έπινε κι αυτός το κώνειο μαζί με τον Σωκράτη. Και θυμούμαι καλά ότι, επειδή δεν έβρισκα καμία ομοιότητα του Σωκράτη με τον Χριστό – εμένα μου άρεσε να πιστεύω πως είναι ο Ιωάννης ο Πρόδρομος που έλεγχε τους Ιουδαίους για την απιστία τους, όπως ο Σωκράτης τους Αθηναίους για την αρετή τους, παρότι ήξερα ότι ασεβώ επειδή ο Ερχόμενος, ο Χριστός, δεν είχε καμία ομοιότητα με τον εταίρο του Σωκράτη, τον Πλάτωνα – σκεφτόμουν ότι το κώνειο που του έδωσαν να πιεί ήταν το όξος που προσφέραν στον Εσταυρωμένο πρίν πεί το Τετέλεσται.

Έχω τη γνώμη ότι ο αληθινός Σωκράτης ήταν ένας

Φοβισμένος μελλοθάνατος που ήπιε το κώνειο

Τρομαγμένος, επειδή δεν ήξερε που πηγαίνει

και φοβόταν για ένα λόγο ακόμη: επειδή δεν ήταν

ειλικρινής στην απολογία του, αφού δεν είπε μεν

ψέματα, αλλά δεν αποκάλυψε την αλήθεια.

Ο Σωκράτης υπήρξε τόσο γεναίος όταν ήπιε

το κώνειο, όσο μπορεί να είναι ένας εθελοθάνατος

που εξασφάλισε το καλύτερο άλλοθι για τον θάνατό του.

Και ίσως δεν θα επιζούσε στη μνήμη μας

-έστω κι αν ήταν ο πρόδρομος της ηθικής φιλοσοφίας –

άν εκείνο το μοιραίο απόγευμα του 399 π.Χ.

δεν είχε αποφασίσει με τόλμη ή χωρίς τόλμη

να πιεί το κώνειο, το ποτό της αθανασίας

ή καλύτερα το αθάνατο νερό.

Δεν θα σας μιλήσω απόψε για τον Ιπποκράτη, τον πνευματικό μου πατέρα στην Ιατρική, τον Μεγάλο Κώο γιατρό, που αθώωσε τους θεούς της Ελλάδας αφότου έγραψε ότι: οι θεοί δεν είναι υπεύθυνοι για τις αρρώστιες που παθαίνουν οι άνθρωποι, επειδή ούτε ξέρουν ούτε μπορούν να τις θεραπεύουν. Το περίφημο δόγμα του «ασκέειν περί τα νουσήματα, δύο, ωφελέειν, ή μή βλάπτειν» (κατά την αντιμετώπιση των νοσημάτων ο γιατρός πρέπει να στηρίζεται σε δύο βασικές αρχές: να παρέχει βοήθεια ή, τουλάχιστον, να μή βλάπτει), λειτούργησε έκτοτε ως τροχοπέδη και του σώφρονος και του πολυπράγμονος γιατρού και συνάμα καθόρισε και τον υπέρτατο σκοπό της ιατρικής και όρια της ευθύνης των λειτουργών της. Και θέλω να πώ ακόμη ετούτο: ουδείς Έλληνας ούτε πρίν ούτε μετά από αυτόν τόλμησε να χαρακτηρίσει «την πείραν σφαλερήν», θέλοντας να πεί ότι η εμπειρία βλάπτει όταν δεν γίνεσαι μαθητής της.

Σ’ αυτόν τον σπουδαίο γιατρό αφιέρωσα πολλά χρόνια του βίου μου και συνεχίζω, μέχρι και σήμερα με το ίδιο πάθος, να μελετώ τα βιβλία του. Όμως, παρά το μεγαλείο του ο Ιπποκράτης δεν απέκτησε ποτέ τη δόξα του Πλάτωνος, αν και υπήρξε περισσότερο χρήσιμος από εκείνον, επειδή μερικούς αιώνες μετά τον θάνατό του, ως γιατρός, ήταν ήδη προχωρημένος. Ό, τι επιζεί σήμερα είναι το φιλοσοφικό μέρος του έργου του, ό,τι δηλαδή έκανε διάσημο και αθάνατο τον Πλάτωνα που έγραψε ότι «η φιλοσοφία είναι μελέτη θανάτου», υπερασπιζόμενος εμμέσως τον τρόπο που πέθανε ο Σωκράτης. Όμως επειδή το ποτό της αθανασίας δεν υπήρξε ποτέ και το κώνειο θα είναι πάντα ένα θανάσιμο δηλητήριο, το αθάνατο νερό του Σωκράτη ήταν οι διάλογοι που έγραψε με εκείνον ο θείος και υπέροχος Πλάτων.

Ο άνθρωπος τόλμησε, κάποτε, να ρωτήσει τον Θεό:

«Μήπως ήθελενα να με κάνεις θεό;»

Κι Αυτός με χαρμολύπη στα μάτια, απάντησε:

«Όχι. Άνθρωπο έπρεπε να σε κάνω που να μπορεί να γίνει θεός».

Μικρή η ζωή μια πιθαμή και πώς να περπατήσεις στην απαλάμη σου.

Παιδί στην Πρέβεζα με την λαμπάδα της Ανάστασης τα μεσάνυχτα, φώτιζα στον Χριστό ν’ ανέβει στον ουρανό.

Αυτή η θάλασσα, αυτός ο τόπος κι ετούτα τα σπίτια

είναι πιο κοντά στην καρδιά κι απ’ τα όνειρα

είναι πιο γνωστά κι απ’ τα μικρά μας ονόματα

κι απ’ τις φωνές που ακούς να σου λέν καλημέρα

Όταν σκέφτομαι την Πρέβεζα μεγαλώνει η καρδιά μου

τα μικρά πεντακάθαρα σπίτια με τις κεραμιδένιες στέγες

με τις αμέτρητες στρώσεις του ασβέστη στο δέρμα των τοίχων

με τα ξύλινα εξώφυλλα παράθυρα και τις ανοιχτές αυλόπορτες

Όταν θυμούμαι την Πρέβεζα στενάζει η καρδιά μου

ο ήλιος το καλοκαίρι ανοίγει τα μάτια στη θάλασσα

το μεσημέρι κρυφοκοιτάζει απ’ τους στενούς δρόμους

πιάνει κουβέντα τ’ απόγευμα με τα γεράνια στις γλάστρες

και το ηλιοβασίλεμα γίνεται δροσιά και μοσχοβόλημα.

Όταν σκέφτομαι τη Μαργαρώνα προσεύχεται η καρδιά μου

το μικρό, απέριττο εκκλησάκι της Παναγίας προβάλλει

πίσω από τα ερείπια των λουτρών της Κλεοπάτρας

Πως έσμιξαν η περισσή φιληδονία με την απόλυτη εγκράτεια.

Όταν σκέφτομαι τη Μαργαρώνα αγριεύει η καρδιά μου

ο σκληρότερος ήχος που άκουσαν πρίν ενενήντα περίπου χρόνια

τα δέντρα, η θάλασσα, τα κοχύλια του Άγιου Σπυρίδωνα

ήταν η εκπυρσοκρότηση του όπλου του τραγικού ποιητή.

Ο ήχος του θανάτου πάγωσε για μια στιγμή την ομορφιά

όπως το αίμα έπηξε στο λαβωμένο στήθος.

Κι ήταν νωρίς το απόγευμα, στις 21 Ιουλίου του 1928

που γέμισαν στίχους, γέμισαν ποιήματα, γέμισαν θάνατο

τα δέντρα, η θάλασσα και τα κοχυλια του Άγιου Σπυρίδωνα

από τα πληγωμένα Νηπενθή, τα Ελεγεία και Σάτιρες του ποιητή.

Ήταν αυτός ο ιδανικός αυτόχειρας που διάλεξε

τον τελευταίο χτύπο της καρδιάς ν’ αφήσει εκεί

που η ομορφιά κρατάει μυστικά στο κάτω βλέφαρο το δάκρυ.

Όταν βρίσκομαι στο Άκτιο βουλιάζει η καρδιά μου

εξαίσια Κλεοπάτρα, οι μέρες σου εδώ – κάπου κρυφά το είπες-

ήταν οι ομορφότερες της πολυτάραχης ζωής σου.

Με την αγάπη στην καρδιά, με τη φωτιά στα χείλη

πώς να νοιαστείς για τα καράβια σου το δειλινό στο Άκτιο.

Όταν σου μίλαγαν για τον εχθρό πως ετοιμάζεται

εσύ, αμέριμνη, στολίζοντας το πάθος απαντούσες

«Απόψε πάλι περιμένω το φεγγάρι

έστειλα τον Αντώνιο να το φέρει

θα κοιμηθούμε στα σεντόνια του»

Όταν στις 2 του Σεπτέμβρη, το 31 π.Χ., τη ναυμαχία έχασες

μεσ’ στη σωτήρια φυγή με μάτια ολοδάκρυστα

εκοίταζες τη θάλασσα που άφηνες για πάντα.

Ο θρήνος σου δεν ήταν για την ήττα που περίμενες

ούτε για τον πανέμορφο Αντώνιο που οι αισθήσεις έψαχναν

ανάμεσα στα βυθισμένα πλοία και τους πληγωμένους.

Στη θάλασσα του Ακτίου είχε πεθάνει η καρδιά σου

Λίγο καιρό αργότερα την έθαψαν στην Αλεξάνδρεια.

Όταν βρίσκομαι στον Παντοκράτορα γκρεμίζεται η καρδιά μου

πέφτει στα θυμωμένα, γκρίζα, αλίκτυπα βράχια

και στων κυμάτων την άσπρη χαίτη και  ταξιδεύει μαζί τους.

Γι’ αυτό, μην κλείνεις ούτε για μια στιγμή τα μάτια

όταν κοιτάς το ηλιοβασίλεμα στον Παντοκράτορα

θα χάσεις κάποιο χρώμα που μια στιγμή μόνο γεννιέται

και δεν θα φταίει ούτε το πέλαγος ούτε ο ήλιος ο ημεροδρόμος.

Το φεγγάρι του κόσμου ξεκίνησ’ απόψε απ’ το Άκτιο

πέρασε την όμορφη σαν φρύδι γυναίκας γραμμή της Λασκάρας

λούστηκε στη θάλασσα, χαιρέτισε το φάρο στο παλιό νταλιάνι

και μπήκε, αλιβάτης σαν τον Χριστό, στο λιμάνι.

Τώρα περπατάει στις κεραμιδένιες στέγες των σπιτιών

και σε λίγο θ’ ανέβει και στο κωδωνοστάσι του Άγιο Χαράλαμπου

να χτυπήσει με τις ακτίνες του δώδεκα φορές του ρολογιού την καμπάνα

Το φεγγάρι του κόσμου ταξιδεύει στον ουρανό της Πρέβεζας.

Φαίνεται ότι αλησμόνητες δεν είναι μόνο οι νύχτες του έρωτα, αλλά και τα βράδια με τις φίλες και τους φίλους, τις συμπολίτισσες και τους συμπολίτες.

Ευχαριστώ θερμά αυτούς που μίλησαν για μένα, χίλιες χιλιάδες ευχαριστώ που έλεγε και η μητέρα μου. Περισσότερο όμως ευχαριστώ εσάς που ήρθατε να μάθετε για το έργο μου, που ήταν να γράψω, σαν τίμιος ερασιτέχνης καλαμαράς, μελέτες για τον Αριστοφάνη, τον Ιπποκράτη, τον Αρεταίο, και τον Σωκράτη, να μεταφράσω την Ορέστεια του Αισχύλου και να γράψω στοχασμούς και ποιήματα.

Αχ, Θεέ μου! Άφησέ με ν’ αγαπάω τις λέξεις

όπως Εσύ αγαπάς τους αγγέλους Σου.

Να είστε βέβαιοι ότι θα θυμούμαι πάντα την αποψινή παρουσία σας, σ’ αυτήν τη σπάνια βραδιά που μου χαρίσατε.

www.prevezatoday.gr