Κυριακή 29 Δεκεμβρίου 2013

Κάλαντα μπλουζ!...


Περπατώντας αυτές τις γιορτινές μέρες στους δρόμους της Αθήνας, σίγουρα δεν πέφτω από τα σύννεφα αλλά μετά βεβαιότητας νιώθω να βουλιάζω σε μια αργόσυρτη σιωπή εν μέσω πολύβουης εορταστικής περατζάδας. Η ατμόσφαιρα δεν σηματοδοτείται πλέον από έκπληξη, σάστισμα, αμηχανία όπως στην αρχή της ύφεσης και την δραματική της εξέλιξη εδώ και πέντε χρόνια. 

Σήμερα αφουγκράζομαι τη βουβή απουσία προσδοκίας από ανθρώπους κατεστραμμένους οικονομικά και υποβαθμισμένους ταξικά. Άνεργους, υποαμειβόμενους, απλήρωτους μισθωτούς, τσεκουρωμένους συνταξιούχους, κλονισμένους εμποροβιοτέχνες και καταρρέοντες μικροεπαγγελματίες. Συναντώ κάθε τόσο ένα τραυματισμένο ανθρώπινο σμάρι που στροβιλίζεται ανάμεσα στην περιθωριοποίηση και την απόγνωση σε ένα τοπίο που μοιάζει να συνδυάζει τη βαλκανική μελαγχολία και μεσογειακή βορειοαφρικανική στέρηση.



Με δυο λόγια, φτώχεια. Όχι σαν αυτή που ξεδίπλωσε ηθικοπλαστικά στις τρυφερές Χριστουγεννιάτικες νουβέλες του ο Ντίκενς. Ούτε, φυσικά, σαν εκείνη που αποτύπωσαν ηθογραφικά οι ντόπιες ασπρόμαυρες φαρσοκωμωδίες του 60. Δεν πρόκειται πια για το ελπιδοφόρο «θαύμα» που έκανε τον εύπορο σπαγκοραμμένο να ανοίξει το πουγκί του για να φέρει την ευτυχία στο εορταστικό τραπέζι φτωχών και πλουσίων. Δεν αναχωνεύει πλέον τη φτωχική αυλή με τις κληματαριές και τα γεράνια όπου η συμπόνια και η αλληλεγγύη στηριζόταν στη αθώα προσδοκία της μεταφοράς της σε διαμέρισμα πολυκατοικίας, χάρη στη καλή τύχη, το πλούσιο γάμο, την επιδέξια ματσαράγκα.

Δυστυχώς η νέα φτώχεια, όσες τέχνες κι αν κατεργάζεται, είναι μασίφ σαν μπρούτζινο μαγκάλι. Είναι η ασφυκτική αποψίλωση τής υλικής και ψυχολογικής κανονικότητας του μόλις πρότερου βίου, δίχως χαραμάδες αναπνοής. Και έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί απειλή.
Ξεδιπλώνεται ήδη θλιβερά αποκρουστική στις νέες φτωχογειτονιές που παραμυθιάζονταν μέχρι πρότινος ότι ήταν μικροπλούσιες. Περιέχει την τρομακτική ανεργία , το σποραδικό μεροκάματο, την ευκαιριακή ψευτοδουλειά, τον αποκλεισμό των νέων, τον ξενιτεμό. Προσθέτει την ανάλγητη λεηλασία των αδυνάτων στερώντας τους, δημόσιες παροχές, ασφάλεια, υγεία, παιδεία, υποδομές, βοήθεια για τους άπορους. Και αφαιρεί κάθε σχέδιο, σκοπό, πίστη, ελπίδα απόδρασης από την αχρειότητα και τη δυστυχία πλασάροντας φόβο και ηττοπάθεια. Πολύ απλά, οι δράστες της φτωχοποίησης της μεγάλης μερίδας του ελληνικού λαού περιγράφουν τη φτώχεια σαν μια αναπόδραστη , σχεδόν καταναγκαστική, κακή μοίρα. Την οποία δεν αποκλείουν να χειροτερεύσει. Γι αυτό απαιτούν υπομονή, πειθαρχία και καρτερία-αν όχι νέες θυσίες



Ωστόσο η φτώχεια, ζοφερή και καθόλου συγκυριακή, δεν είναι το αποτέλεσμα μιας στραβής που «έκατσε» αναπάντεχα στη χώρα. Είναι συνέπεια της αιματηρής λιτότητας και της νοοτροπίας των αμείλικτων ακρωτηριασμών που της αποστερεί την δυνατότητα επιβίωσης. Δεν είναι μόνο οι διαρκείς και επεκτεινόμενες περικοπές, δεν είναι το αέναο χαράτσωμα των άλλοτε μικρομεσαίων που ξηλώνει το όποιο κεκτημένο δίχτυ ασφαλείας. Είναι το ξεθεμελίωμα της αξιοπρέπειας μπροστά στο συστημικό αποκλεισμό ενός συρρικνωμένου μέλλοντος.

Γιατί πίσω από τους ζαρωμένους πολίτες που περιδιαβαίνουν με άδεια χέρια την εθιμοτυπική εορταστική αγορά, τη στερημένη καθημερινότητα των παγωμένων νοικοκυριών, τα όλο και περισσότερα μαγαζιά με τα κατεβασμένα ρολά, κρύβονται ανθρώπινα δράματα, προσωπικοί αφανισμοί, ψυχολογικές ήττες και υλικές καταστροφές που καμιά στατιστική δεν μετράει με αριθμούς. Και προφανώς στη πλειονότητα τους αυτές οι περιπτώσεις μη εξόφθαλμης πενίας δεν βρίσκονται στην ουρά των συσσιτίων της Αρχιεπισκοπής, στις λίστες απορίας των Δήμων, στις εκδηλώσεις ανακούφισης των δικτύων αλληλεγγύης. Καταχωνιάζουν τις επώδυνες δυσχέρειες, κρύβουν την οριακή φτώχεια, ντρέπονται για την οικονομική τους κατακρήμνιση με τρόπο που έχει ήδη κονιορτοποιήσει την εμπιστοσύνη τους προς τις πολιτικές ελίτ που τους κατάντησαν κοινωνικά απόβλητους. Και αυτή την αποστροφή δεν τη πιάνει καμία δημοσκόπηση...

Δεν υπάρχουν σχόλια: