O κύκλος των χαμένων μεταρρυθμιστών(;)

Η ένταξη της Ελλάδας στο μνημόνιο θεωρήθηκε από πολλούς ως η ευκαιρία να κλείσει ένας μεταπολιτευτικός κύκλος οικονομικής κακοδιαχείρισης και μεταρρυθμιστικής αναβλητικότητας και να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές που θα καταστήσουν τη χώρα ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος. Αυτό αποτυπώθηκε και σε συνθήματα όπως το ''ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε'' ή ''να κάνουμε την κρίση ευκαιρία'', για να γίνει σημείο αναφοράς και κεντρομόλος δύναμη μεγάλων αλλαγών...

Τα μέτωπα με τα οποία η κυβέρνηση θα έπρεπε να συγκρουστεί ήταν τα εξής:

1) Η αδιαφάνεια

2) ο πελατειασμός

3) η διαπλοκή

Τα πεδία διαπραγμάτευσης ήταν τα εξής:

1) η τρόικα, εκτός της χώρας.

2) οι οργανωμένες -κυρίως- επαγγελματικές ομάδες, εντός της χώρας.

Οι πολιτικοί στόχοι (το όραμα) ήταν οι εξής:

1) η διαφάνεια του Δ.Τ.

2) η αξιοκρατία

3) οι ανοιχτές διαδικασίες

4) η ενίσχυση των θεσμών

5) ο εκσυχρονισμός των κρατικών δομών

6) οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις

7) η ενίσχυση της δημοκρατίας δια της περισσότερης συμμετοχής

Η προσπάθεια ξεκίνησε το 2010, με αρκετές δυσκολίες από την αρχή της.

Οι πολιτικές δυνάμεις -και κυρίως η μείζων αντιπολίτευση- κράτησαν αποστάσεις, ενώ σήμερα γίνονται ακόμη συζητήσεις αν θα έπρεπε να εγκλωβιστεί η ΝΔ, με τις 180 ψήφους, σε συμμετοχή. Εύστοχα θα αναρωτιέται κανείς· ''Μα είναι δυνατόν να εγκλωβίσεις την εθνική ευθύνη ή να εκβιάσεις την ανάληψη αυτής''; Προφανώς όχι. Σε μία κρίση, η προσπάθεια θα πρέπει να είναι εθνική και να συμμετέχει η πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Μήπως χωρίστηκαν σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς οι Πορτογάλοι, οι Ιρλανδοί ή οι Κύπριοι;

Η βάση ήταν επιφυλακτική αλλά συγκαταβατική στην αρχή. Δυστυχώς, οι συνεχείς περικοπές [στο μαρτύριο αυτό της σταγόνας υπάρχουν ευθύνες και από την Ευρώπη που επέλεξε σχέδιο μαστιγίου-καρότου αντί ριζικής παρέμβασης] και το έλλειμμα επικοινωνίας, σε συνδυασμό με τις εκφάνσεις του λαϊκισμού, οδήγησαν σε ένα οργανωμένο ξέσπασμα που αποδεικνύεται εκ των υστέρων ότι πρωτίστως έβλαψε την ίδια [Φίλε αγανακτισμένε].

Όμως πώς μπορεί κανείς να κατηγορήσει τη βάση όταν ακόμη και οι περισσότεροι πολιτικοί-πολιτευτές-στελέχη-ενεργοί πολίτες που προθυμοποιήθηκαν να στηρίξουν την προσπάθεια δεν κατανόησαν τα πραγματικά προβλήματα, δεν οριοθέτησαν τα μέτωπα ή τα πεδία διαπραγμάτευσης και φυσικά δεν μπορούσαν να ''διαβάσουν'' τις λύσεις, τούτως ώστε να δώσουν τη μάχη εντός της κοινωνίας; Έτσι, την ευθύνη αυτή ανέλαβαν με βολικό τρόπο τα ΜΜΕ, και, το γνωστό ρίσκο να εκβιάσουν τη στήριξή τους· όπως και έγινε.

Αυτό που έλειψε από την προσπάθεια αλλαγής του κατεστημένου στη χώρα ήταν ένας πολιτικός στρατός γνώσης, με ομοιομορφία στη γεωγραφική κατανομή, ο οποίος θα είχε κατανοήσει τα βήματα που πρέπει να γίνουν και θα δύνατο, από το να κάνει μία παρουσίαση σε power point εώς να εξηγήσει στο τελευταίο χωριό, στο τελευταίο καφενείο, την αναγκαιότητα των αλλαγών για τη χώρα.

Τελικά, οι πολίτες που στήριξαν την προσπάθεια, σε μεγάλο βαθμό αποπροσανατολίστηκαν και υπερασπίστηκαν με τυφλό τρόπο το μνημόνιο, μη κάνοντας τους σωστούς διαχωρισμούς. Διότι το μνημόνιο περιελάμβανε 2 πακέτα, αυτό της λιτότητας και κείνο των μεταρρυθμίσεων. Το πρώτο ήταν αναγκαίο κακό και το δεύτερο αναγκαίο καλό. Κι όμως, οι ''εθελοντές-μεταρρυθμιστές'' έφτασαν στο οριακό σημείο να πανηγυρίζουν ακόμη και για τις περικοπές, θεωρώντας αυτές μεταρρυθμίσεις [μεταρρύθμιση είναι η αλλαγή η οποία φέρει το καλύτερο αποτέλεσμα ΠΡΟΣ την κοινωνία -ακόμη καλύτερα αν αυτή συνοδεύεται από οικονομικό εξορθολογισμό αλλά αυτό δεν είναι το μείζον]. Μάλιστα, έχει γίνει τέτοιο το μπέρδεμα που, σήμερα, δίνουμε ώθηση σε λαϊκιστές που, με την προβιά του μεταρρυθμιστή, πετσοκόβουν ό,τι απέμεινε στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής.

Τέλος, δεν έγινε σαφές ότι οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης Παπανδρέου ήταν εκτός μνημονίου [βλ Καλλικράτη, παιδεία, διαύγεια κτλ]. Τότε το μνημόνιο δεν ήταν το σχέδιο. Σήμερα είναι.

Ας δούμε όμως και τα θετικά. Δημιουργήθηκε για πρώτη φορά ένας μεγάλος αριθμός νέων στελεχών που στήριξαν ασυντόνιστα και ανοργάνωτα την προσπάθεια της αλλαγής, ένα δίκτυο αόρατο, που ακόμη και σήμερα δε γνωρίζει ο ένας τον άλλο· το μόνο που γνωρίζουν είναι ότι το δίκτυο αυτό υπάρχει. Δηλαδή η γνώση μεταφέρθηκε, επεξεργάστηκε και διατυπώθηκε από ανθρώπους που ανιδιοτελώς πίστεψαν στο όραμα και έδωσαν τη μάχη και στο διαδίκτυο αλλά και έξω, στην πραγματική ζωή.

Και αυτό είναι που πρέπει να κρατήσουμε. Διότι, σήμερα, τα πρώην μέτωπα της αδιαφάνειας, της διαπλοκής και του πελατειασμού μετατράπηκαν ξανά σε συμμάχους της νυν κυβέρνησης, είτε για να παραμείνει στην εξουσία, είτε επειδή έτσι έμαθε να ασκεί την εξουσία. Και αν θέλουμε να ξαναδημιουργήσουμε μέτωπα και να σχεδιάσουμε την προοδευτική φυγή προς τα εμπρός, θα πρέπει να ανασυγκροτήσουμε αυτή τη βάση. Να δημιουργηθεί ένας νέος πολιτικός στρατός εκατοντάδων ανθρώπων, με εύρος γνώσης και συγκεκριμένο πολιτικό σχέδιο, και, να γίνουν οι αγγελιοφόροι του μηνύματος της αλλαγής. Διότι η μάχη κατά της ελεγχόμενης πληροφορίας και της προπαγάνδας μπορεί να κερδηθεί με 2 τρόπους: Είτε δια της σύμπραξης με κάποια από τα συμφέροντα είτε με μικρές μάχες και μικρές νίκες μέσα στην ίδια την κοινωνία.

Διαθέσιμοι; Υπάρχουν και είναι πολλοί. Όταν τους ρωτάς πώς νιώθουν, απαντούν ότι είναι πολιτικά άστεγοι. Όταν τους μιλάς για δράση, τα μάτια τους βγάζουν φωτιές. Κάπως θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτή την ασφυξία, κάπως θα πρέπει να δώσουμε τέλος σε αυτόν τον αλυτρωτισμό.

www.epikairo.gr