Η διατροφική αξία των εδεσμάτων της Καθαράς Δευτέρας και της Σαρακοστής

Ποιες «παγίδες» πρέπει να προσέξουν οι καταναλωτές 

Η αυλαία της Σαρακοστής ανοίγει την Καθαρά Δευτέρα. Μια μέρα που κρύβει τον κίνδυνο της κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας φαγητού. 

Η σκέψη πολλών «φλερτάρει» με την ιδέα πως θα ακολουθήσουν 40 ημέρες νηστείας. Κάποιοι υποκύπτουν στον πειρασμό και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες τροφής, άλλοι αντιστέκονται. 

«Τα εδέσματα της Καθαράς Δευτέρας και της Σαρακοστής είναι τροφές υψηλής θρεπτικής αλλά και θερμιδικής αξίας, γι' αυτό θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί αν θέλουμε να αποφύγουμε τις διατροφικές παγίδες των ημερών» επισημαίνει η διαιτολόγος-διατροφολόγος Κική Γούτα, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για τη διατροφική αξία των σαρακοστιανών.

Μας δίνει δε, συμβουλές για το πώς μπορούμε να αποφύγουμε αυτές τις διατροφικές «παγίδες».

Η διατροφική αξία των εδεσμάτων της Καθαράς Δευτέρας και της Σαρακοστής 

Η λαγάνα, ο χαλβάς, ο ταραμάς, τα όσπρια, τα λαχανικά, τα τουρσιά, τα θαλασσινά και τα οστρακοειδή έχουν την τιμητική τους στο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Καθένα από αυτό έχει τη δική του διατροφική αξία.

«Η λαγάνα είναι πλούσια σε υδατάνθρακες που μας προσδίδουν ενέργεια. Η υψηλή θρεπτική της αξία της προέρχεται από το σουσάμι, που είναι πλούσιο σε ασβέστιο, σε βιταμίνη Ε, η οποία ασκεί καρδιοπροστατευτική δράση στον οργανισμό και σε αντιοξειδωτικές ουσίες που ονομάζονται λιγνάνες.

Οι λιγνάνες είναι υπεύθυνες για τη μείωση της χοληστερίνης και τον καλύτερο έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Το σουσάμι αποτελεί φυτικής προέλευσης τρόφιμο, το οποίο παρέχει υψηλής βιολογικής αξίας φυτικές πρωτεΐνες και είναι πλούσιο σε αμινοξέα. Όταν συνδυασθεί με τρόφιμα που περιέχουν λυσίνη, όπως τα όσπρια και οι ξηροί καρποί, οι πρωτεΐνες που προκύπτουν είναι υψηλής βιολογικής αξίας και διαθεσιμότητας» εξηγεί η κ. Γούτα.

Εξίσου υψηλής διατροφικής αξίας είναι και ο ταραμάς που είναι πλούσιος σε κάλιο, φώσφορο αλλά και σε θερμίδες και νάτριο (αλάτι). «Προσοχή στον ταραμά γιατί μια κουταλιά σούπας μας δίνει περίπου 40-50 θερμίδες» επισημαίνει η διατροφολόγος.

Ο χαλβάς και τα γλυκά του κουταλιού δεν λείπουν από το τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. «Αθώα γλυκά, θρεπτικά και νόστιμα μπορούν να ενταχθούν στο διαιτολόγιό μας, αλλά με μέτρο. Τα γλυκά του κουταλιού προσφέρουν φυτικές ίνες, σάκχαρα και καθόλου λιπαρά. 

Τα γλυκά, όπως ο σιμιγδαλένιος χαλβάς και η σοκολάτα υγείας είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά συστατικά, συμβάλλοντας στην καλή καρδιαγγειακή υγεία, αλλά και στη ρύθμιση της πίεσης, χωρίς να μας στερούν την απόλαυση. Φρούτα ψημένα μπορούν να προσφερθούν ως γλυκό, παρέχοντας παράλληλα φυτικές ίνες, χαμηλά λιπαρά, βιταμίνες, αντιοξειδωτικές ουσίες» αναφέρει η κ. Γούτα.

Όσπρια όπως τα φασόλια, οι φακές, τα ρεβίθια, τα κουκιά και ο αρακάς είναι καλό να υπάρχουν μία με δύο φορές την εβδομάδα, συνεχίζει η κ. Γούτα, επισημαίνοντας ότι ο συνδυασμός τροφών που περιέχουν φυτικό σίδηρο (όπως οι φακές και τα μαυρομάτικα φασόλια) με βιταμίνη C από χυμούς φρούτων ή σαλάτες, μεγιστοποιεί την απορρόφηση του φυτικού σιδήρου. Επίσης, ο συνδυασμός ρυζιού με όσπρια, αυξάνει τη βιολογική αξία της πρωτεΐνης και την κάνει ισάξια με τη ζωική.

«Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας λαχανικών είναι χαρακτηριστικό της ελληνικής διατροφής. Η κατανάλωση σαλάτας με το γεύμα μας είναι σημαντική. 

Ας μην ξεχνάμε πως τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά αποτελούν καλές πηγές σιδήρου, περιέχουν αρκετό νερό, ελάχιστο λίπος, καθόλου χοληστερόλη, λίγες θερμίδες και παρέχουν άφθονες βιταμίνες, όπως το φυλλικό οξύ, η βιταμίνη Α, η βιταμίνη Κ, η βιταμίνη C, οι βιταμίνες του συμπλέγματος B, τα καροτενοειδή, καθώς και μέταλλα, ενώ βοηθούν στη διατήρηση του βάρους μας και στην καλή υγεία του δέρματος και των μαλλιών. 

Οι φυτοχημικές ενώσεις που περιέχονται στα λαχανικά προσδίδουν τα έντονα χρώματα στα λαχανικά και λειτουργούν και ως αντιοξειδωτικά. 

Το τουρσί που φτιάχνεται από λαχανικά είναι προϊόν ζύμωσης και μας εξοπλίζει με καλά μικρόβια, που ευνοούν την υγεία του εντέρου και του στομάχου μας. Είναι, όμως, πλούσιο σε αλάτι, το οποίο χρησιμοποιείται στη διαδικασία παρασκευής του. Τα 100 γραμμάρια τουρσί μας παρέχουν 120 θερμίδες» συνεχίζει η κ. Γούτα.

Αναφερόμενη στη διατροφική αξία των θαλασσινών και των οστρακειδών επισημαίνει ότι η κατανάλωσή τους βοηθά στην πρόσληψη των ω-3 λιπαρών οξέων, που θεωρούνται απαραίτητα για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος και της πνευματικής μας ανάπτυξης. Επίσης αποτελούν σημαντική πηγή ψευδαργύρου (ιδιαίτερα τα στρείδια), βιταμινών του συμπλέγματος Β (1, 2 και 12), ιωδίου, σεληνίου. 

Οδηγίες για την ημέρα της Καθαράς Δευτέρας 

Οι διατροφικές οδηγίες που δίνει η κ. Γούτα για την Καθαρά Δευτέρα είναι:

1. Ξεκινήστε με ένα γερό πρωινό. 

2. Αποφύγετε την παράληψη κάποιου γεύματος γιατί θα καταναλώσετε μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού το μεσημέρι.

3. Αποφεύγετε την υπερκατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων π.χ. ζυμαρικά, πατάτες. Η ποσότητα μετράει.

4. Αποφύγετε το τσιμπολόγημα ενδιάμεσα στα γεύματα.

5. Τρώτε πέντε μικρά γεύματα, εκ των οποίων τα δύο να είναι φρούτα και χυμοί.

6. Συνδυάστε τις ομάδες των τροφίμων και αποφύγετε τη μονοφαγία.

7. Περπατήστε, τρέξτε, παίξτε με τους αγαπημένους σας, δείτε το σαν μια ευχάριστη φυσική δραστηριότητα, η οποία θα σας προσφέρει αυξημένα επίπεδα ενδορφινών (ουσίες που παράγονται στον εγκέφαλο και καταπολεμούν τον πόνο, μειώνουν την ένταση, το άγχος και την όρεξη, ενώ το επίπεδό τους αυξάνεται μέχρι και 500% έπειτα από 30 λεπτά συντηρητικής αεροβικής γυμναστικής).

Μικρά μυστικά για μειώσουμε τις θερμίδες των νηστίσιμων φαγητών 

- Επιλέξτε τα θαλασσινά να είναι ψητά ή αχνιστά και όχι τηγανητά ή με πολλές σάλτσες.

- Προσοχή στην ποσότητα της ταραμοσαλάτας και ειδικά τα άτομα με αυξημένη πίεση, αφού ο ταραμάς περιέχει πολύ αλάτι. Μία με δύο κουταλιές ταραμά στο τραπέζι είναι αρκετό.

- Οι ελιές μας ας είναι ως πέντε. Ας αναλογιστούμε πως πέντε ελιές θερμιδικά ισοδυναμούν με ένα κουταλάκι γλυκού ελαιόλαδο.

- Η κατανάλωση χαλβά ας περιοριστεί σε ένα με δύο κομμάτια στο μέγεθος σπιρτόκουτου.

- Προσοχή στη λαγάνα 2-3 φέτες το πολύ μέσα στην ημέρα μας είναι αρκετές.

- Το κρασί, το ούζο και γενικά τα αλκοολούχα ποτά που συνοδεύουν το Σαρακοστιανό τραπέζι είναι καλό να μη ξεπερνάει τα 1-2 ποτήρια .

- Το τουρσί, όπως και ο ταραμάς, περιέχει μεγάλη ποσότητα αλατιού. Καλό είναι να καταναλώνεται σε περιορισμένη ποσότητα και με προσοχή ειδικά από άτομα που έχουν υπέρταση.

- Σημαντικό είναι να υπάρχει ποικιλία από τα εδέσματα στο πιάτο χωρίς όμως υπερβολές. Ο έλεγχος χάνεται όταν υπάρχει υπερβολική κατανάλωση τροφίμων και όχι στα διαφορετικά εδέσματα ή στην υψηλή θερμιδική αξία τους.

 www.newsbeast.gr