Κοινωνικοποίηση των μνημείων. Σταύρος Μπένος. ''Προτείνω την οργάνωση σε πιλοτικό στάδιο, μιας πολιτιστικής διαδρομής, με συνεκτικό στοιχείο τους αρχαίους χώρους θέασης και ακρόασης της Ηπείρου, με σκοπό αυτή να λειτουργήσει ως πρότυπο και για αντίστοιχες διαδρομές ''

Ο Πολιτισμός μπορεί να γίνει η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας. Τώρα είναι ο παρίας της δημόσιας ζωής, αφού αυτή η χώρα δεν διαθέτει τη στοιχειώδη ευφυΐα και γενναιοδωρία να κατανοήσει και να αξιοποιήσει τον μεγάλο πλούτο που υπάρχει απλόχερα στα σπλάχνα της: τόσο το μοναδικό σε ποιότητα και πλήθος απόθεμα των μνημείων όσο και τον εξαιρετικό «ρέοντα» πολιτισμό της που παράγεται από τους δημιουργούς της.

Σε όλα αυτά να προσθέσουμε και το «αδελφάκι» τους, που είναι ο φυσικός πλούτος και η ποιότητα του περιβάλλοντος. Κι όμως όλα αυτά μπορούν να αλλάξουν. Οχι με πακτωλό χρημάτων, αλλά κυρίως με αλλαγή νοοτροπίας.

Πρέπει να τολμήσουμε τη συνάντηση των μνημείων με την πραγματική ζωή και την πραγματική οικονομία. Σήμερα έχουμε λίγα επώνυμα μνημεία (Ακρόπολη, Δελφοί, Κνωσός, Ολυμπία κ.λπ.) και καμία επώνυμη διαδρομή.

Ετσι, η τουριστική οικονομία προσανατολίζεται στον μονοθεματικό τουρισμό και αφήνει στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού εκατοντάδες σπουδαία μνημεία που είναι διάσπαρτα σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, αφημένα στη μοναξιά τους. Υπάρχει άλλη πρόταση, υπάρχει άλλη λύση; Το ΔΙΑΖΩΜΑ προσπαθεί να δώσει την απάντηση.

Μια Κίνηση Πολιτών που, σε διαρκή συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού, επιχειρεί να συνδέσει και να υποκινήσει όλες τις δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας (πολίτες, δημάρχους, περιφερειάρχες, πανεπιστήμια, πολιτιστικούς φορείς), με στόχο την ανάδειξη και την καθολική προστασία μιας ξεχωριστής κατηγορίας μνημείων, των αρχαίων χώρων θέασης και ακρόασης. Μέσα από τη δυναμική που αναπτύσσεται, τα μνημεία γίνονται το επίκεντρο δύο σημαντικών ιστορικών συναντήσεων: με την κοινωνία των πολιτών από τη μια μεριά και με την οικονομία του τουρισμού, του περιβάλλοντος και του πολιτισμού, από την άλλη. Η κοινωνικοποίηση των μνημείων, σε συνδυασμό με τη βιώσιμη ανάπτυξη της Ελλάδος, είναι ο μεγάλος οραματικός στόχος του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ.

Πιο συγκεκριμένα, το ΔΙΑΖΩΜΑ οργάνωσε με μια ομάδα εθελοντών με επικεφαλής την εμπειρογνώμονα σε θέματα τουριστικής οικονομίας κυρία Μπέτυ Χατζηνικολάου την πρώτη επώνυμη πολιτιστική διαδρομή με επίκεντρο τα αρχαία θέατρα της Ηπείρου.

Μια πολιτιστική διαδρομή είναι ένα εξειδικευμένο και επώνυμο τουριστικό προϊόν, ένα προϊόν πολιτιστικού τουρισμού, το οποίο διαμορφώνεται με βάση ένα συγκεκριμένο συνεκτικό στοιχείο.  Η πρόταση του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ αφορά την οργάνωση σε ένα πρώτο πιλοτικό στάδιο μιας πολιτιστικής διαδρομής, με συνεκτικό στοιχείο τους αρχαίους χώρους θέασης και ακρόασης της Ηπείρου, με σκοπό αυτή να λειτουργήσει ως πρότυπο και για αντίστοιχες διαδρομές σε άλλες περιοχές της χώρας.

Η πρόταση αυτή «γονιμοποιεί» τα μνημεία με ό,τι παράγουν οι άνθρωποι σε όλο το εύρος των δραστηριοτήτων τους (πρωτογενής τομέας - καταλύματα - γαστρονομία - λαϊκός πολιτισμός - σύγχρονη δημιουργία κ.ο.κ.).

Αφού προηγήθηκαν διαβουλεύσεις διετίας με όλους τους συναρμόδιους φορείς (τα υπουργεία Ανάπτυξης, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Τουρισμού, την Περιφέρεια Ηπείρου), διαμορφώθηκε ένα πρόγραμμα που είναι το πρώτο έργο της χώρας μας που εντάχθηκε στη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020 (http://www.diazoma.gr/GR/Page_08-00_00_Index.asp) και αποτελεί «πιλότο» για ομόλογα έργα σε όλες τις περιφέρειες της χώρας.

Με την ίδια νοοτροπία πρέπει να αναδείξουμε τον ρόλο των τεχνών και της σύγχρονης δημιουργίας στον δημόσιο χώρο, στη δημόσια ζωή, αλλά και στην πραγματική οικονομία.

Ηρθε η ώρα των μεγάλων συνεργειών και της αξιοποίησης της εναλλακτικής μορφής τους στη σύγχρονη εποχή.

• Ιδού μερικά «διαμαντάκια» από τις συνέργειες αυτές του δημόσιου με τον ιδιωτικό χώρο:
• ΙΔΡΥΜΑ «ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ»: Δημιουργία του μεγάρου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης και πλήθος άλλων δράσεων.
• ΙΔΡΥΜΑ ΩΝΑΣΗ: Προώθηση του προγράμματος «RETHINK ATHENS».
• ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΝΕΟΝ: Η συνάντηση της σύγχρονης τέχνης με τον δημόσιο χώρο.
• FALIRO HOUSE: Η ανάδειξη του σύγχρονου δυναμικού προσώπου του ελληνικού κινηματογράφου.
• ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ: Δυναμική ανανέωση και εμπλοκή των νέων δημιουργών της χώρας.
• ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΧΟΡΟΥ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ: Η συνάντηση των νέων ρευμάτων του χορού από όλο τον κόσμο που προσδιορίζει ταυτόχρονα τη σύγχρονη ταυτότητα μιας ιστορικής πόλης.
• ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ: Περίοπτο κτίριο και σχέδια οραματικά για έναν διεθνή πόλο συνάντησης της σύγχρονης δημιουργίας.
• ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ: Το κορυφαίο παράδειγμα πολιτιστικού θεσμού της χώρας για το πώς περνάμε από την εσωστρέφεια στο απόλυτο άνοιγμα προς την κοινωνία.

Τι λέτε τώρα; Μπορεί να γίνει ο πολιτισμός η βαριά βιομηχανία της χώρας;

'Άρθρο του Σταύρου Μπένου

Ο Σταύρος Μπένος είναι πρώην υπουργός και πρόεδρος του Σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ.

www.tovima.gr