Η Πρέβεζα μας περιμένει...

                       

Γράφει ο Γιάννης Βέλλης

Όταν αγαπάς, δεν πληγώνεις. Έτσι είναι η Πρέβεζα.

Θέλει την αγάπη, την προσοχή μας, αλλά είναι ευαίσθητη, πληγώνεται εύκολα.

Από μικρός αγαπούσα την πόλη αυτή, την μεγάλη πόλη στο νομό Πρέβεζας. Επαρχιώτης τότε -τίτλος που εν μέρει με καλύπτει και σήμερα- πήγαινα ως μαθητής σε σχολεία, σε χωριά και κωμοπόλεις, της ευρύτερης περιοχής. Μεταθέσεις γονέων παιδεύουσι τέκνα...

Ήδη μέσα μου έψαχνα τον κόσμο, ακόμα και σε λίγα τετράγωνα. Στις βιβλιοθήκες των σχολείων- το ξέρω, άλλαξα αρκετά-, με τον ίδιο κλασικό τρόπο στοιβάζονταν βιβλία που ήθελε το υπουργείο, αλλά κι οι επιλογές των δασκάλων, αγαπημένες οι περισσότερες σε εμάς, τα μαθητούδια.

Αυτές διαβάζαμε και ονειρευόμαστε, ταξιδεύαμε. Μέσα σ' αυτά η ποίηση του Κώστα Καρυωτάκη, αυτού που επέλεξε να μείνει στην Πρέβεζα για πάντα, να γίνει η πόλη του, για όλους εμάς που τον γνωρίσαμε περισσότερο, αληθινά, μέσα από την ποίησή του. Η αγάπη μας για τον Καρυωτάκη, μας έδωσε ένα ακόμη λόγο να αγαπάμε την Πρέβεζα.

Τα χρόνια πέρασαν, πάντα περνάνε για να μη ξεχνιόμαστε, οι συγκυρίες σ' αφήνουν μακριά από τα μέρη που περισσότερο σε φέρνανε οι δικοί σου για να αγοράσουν πράγματα ή να συναντήσουν κάποιους γνωστούς ή φίλους. Έχεις μια γλυκιά ανάμνηση, χωρίς να ξέρεις αλήθεια γιατί, που και που ψάχνεις καλή δικαιολογία να τραβήξεις προς τα εκεί, να τη γνωρίσεις καλύτερα. Έτσι τον Ιούνιο, πριν λίγες ημέρες, ταξίδεψα κοντά της, για να συμμετέχω στο 1ο Φεστιβάλ Φωτογραφίας &Βίντεο που έγινε εκεί, με συνδιοργανωτές την Ε.Φ.Ε. Πρέβεζας και τον Δήμο Πρέβεζας.

 Ήταν εξαιρετικό, όπως όλες οι μεγάλες εκδηλώσεις πολιτισμού που γίνονται εδώ και χρόνια στην πόλη, πολλές με διεθνή χαρακτηριστικά - συμμετοχές. Όποιος παρακολουθεί τις δράσεις μέσα από το internet, θα διαπιστώσει ότι "βρίθει εκδηλώσεων", με το ιδιαίτερο ξεχωριστά στίγμα της. Επίσης το λογοτεχνικό της έργο, όπως και το εικαστικό είναι αξιόλογο. Παράδεισος για εμένα, από μόνο του αυτό, αφού η λογοτεχνία, η φωτογραφία, η μουσική και τα εικαστικά, έχουν σημαντικό ρόλο στη ζωή της, την κουλτούρα της, τα δρώμενά της. Τι ομορφότερο να βρίσκεσαι κάθε τόσο, προγραμματισμένα ή απρογραμμάτιστα, μπροστά σε ένα δρώμενο που εξελίσσεται στην παραλία, στα στενά της, ή σε ένα κτίριο από αυτά που χαρακτηρίζουν την πόλη, την ιστορία της.

Κάπου διάβασα:"Κάθε όνειρο έχει για κόστος του την πραγματικότητα." του Σπύρου  Ποταμίτη. Έτσι γυρίζουμε, σιγά - σιγά, στην παραλία, με τις ψαρόβαρκες να μοιράζονται το χώρο με τα πολυτελή σκάφη, ξένων ταξιδευτών τα περισσότερα, που δεν χορταίνουν την πόλη, αλλά και τις πανέμορφες γειτονικές παραλίες της.

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος - το άγαλμά του δηλαδή-, μοιράζεται σε ένα αναγκαίο συμβιβασμό για παρουσία στον ίδιο χώρο, μια κεντρική πλατεία, μαζί με τον Ελευθέριο Βενιζέλο -προτομή- και κάποια καταστήματα που ο κόσμος κάθεται να πιει τον καφέ του, να χαρεί τη μέρα του δίπλα στη θάλασσα. Φασαρίες παιδιών, κατά διαστήματα, χαλάνε αυτή την ομοιομορφία, που είναι μέρος την καθημερινής πραγματικότητας, θέλοντας να δώσουν στον κόσμο τους, επιφάνεια ξεχωριστή. Μακάρι ο κόσμος μας να ήταν όλο παιδιά, κάθε ηλικίας... Ακολουθώντας το λιμάνι,  ξεκινώντας από το δικαστικό μέγαρο, το δημαρχείο, τα κτίρια των τραπεζών και άλλα μεγάλα κτίρια, συνεχίζεις με χώρους αναψυχής & εστίασης, ένα στρατόπεδο που έχει παραδοθεί στη φθορά και μετά το μάτι τρέχει στη θάλασσα, για μια καλή βουτιά στα κύματα...

Ακολουθώντας την άλλη πλευρά, της παραλίας, φτάνεις σ' ένα τσίρκο, χωμένο ανάμεσα σε ψαρόβαρκες, τσιμέντο, παρκαρισμένα φορτηγά, έτοιμο να δώσει τα χαρά στους μικρούς ή λίγο μεγαλύτερους επισκέπτες του.  

Στην πρώτη ανηφορίτσα, μετά την πυροσβεστική, μέσα στα πεύκα, μικρές γωνιές, σε περιμένουν να καθίσεις με την παρέα σου, να παίξεις μουσική, να διαβάσεις βιβλία, ή να αφήσεις το μάτι σου να τρέξει σε κάθε πλευρά της θάλασσας, με τα ιστιοπλοϊκά, τις ψαρόβαρκες, τα καϊκια να ταράζουν τη γαλάζια αλαζονεία με λευκές γραμμές. Σε μικρή απόσταση, σχεδόν αγκαλιάζει τη θάλασσα, το Μουσείο Ακτίου.

Θα γνωρίσετε το ιστορικό της ναυμαχίας του Ακτίου, αλλά και μερικά στοιχεία για τη γέννηση της Νικόπολης, αμέσως μετά της ναυμαχίας. Ενδιαφέρουσα περιήγηση με προβολές, μακέτα  και τον ιδιαίτερο λόγο του υπαλλήλου, που δεν αφήνει καμία απορία αναπάντητη, ακόμα και στον δυσκολότερο επισκέπτη.

Με μόνο αυτή την περιήγηση, τις όμορφες εικόνες, θα μπορούσε να πει κανείς ότι χόρτασε την πόλη και μένει μαγεμένος απ' αυτήν. Αλλά υπάρχουν τόσα πολλά να δεις, μεγάλο λάθος αν κλειστείς στο λιμάνι και δεν "χωθείς" στην κυριολεξία στα στενά...Εκεί βρίσκονται παλιά κτίρια από την τουρκοκρατία ακόμα, σε χρήση, επιβλητικοί ναοί με ιδιαίτερο κάλος, ψαροταβέρνες, κτίρια αρχοντικά, αποθήκες με ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική, η αρχαιολογική υπηρεσία, η δημοτική βιβλιοθήκη, το σπίτι που έζησε για ένα διάστημα ο Γιάννης Μόραλης, η οικία Αθανασιάδη -όπως αναφέρεται-, χώρος τέχνης και πολιτισμού με σύγχρονες προδιαγραφές,  το σπίτι που έζησε για μικρό διάστημα ο Καρυωτάκης και σχεδόν δίπλα σε πλατειούλα η προτομή του.

Μια παρατήρηση χρήσιμη για την πόλη. Γιατί αγαπώ την πόλη αυτή, αλλά και τον Κώστα Καρυωτάκη. Ο ιδιοκτήτης, κάτω από το σπίτι που έχει μείνει ο Καρυωτάκης, στην Δαρδανελίων 12,  είναι θετικό άτομο. Δέχθηκε με χαρά την μαρμάρινη επιγραφή, αλλά εδώ κατά τη γνώμη μου "είδα παραφωνίες". Η επιγραφή είχε "σφηνωθεί" από τον Πολιτιστικό Σύλλογο "ΠΡΕΒΕΖΑ" σχεδόν στο ταβάνι - για να προστατευθεί, κατά την άποψη κάποιων από βανδάλους, αλλά πώς γίνεται να κινδυνεύει αυτή και όχι η προτομή, που είναι σε σημείο σχετικά κεντρικό-, όχι όπως συνηθίζεται συνήθως να τοποθετείται σε εμφανές σημείο, ώστε να είναι ορατό από τον καθένα. Ένα δεύτερο, ο τρόπος γραφής του κειμένου, κρίνω -με την ανάλογη επιφύλαξη, γιατί μπορεί να είμαι και απολύτως λάθος σε αυτό- ότι θέλει επαναδιατύπωση.Επίσης, θα μπορούσε να τοποθετηθεί μέσα σε πλεξιγκλάς υλικό η φωτογραφία του Κώστα Καρυωτάκη, σε μεγάλο μέγεθος και να τοποθετηθεί μαζί με την μαρμάρινη επιγραφή.

Ο ιδιοκτήτης του ισογείου καταστήματος, συγκινήθηκε από την πρόταση αυτή. Μου υποσχέθηκε να τη μεταφέρει στον Πολιτιστικό Σύλλογο "ΠΡΕΒΕΖΑ", είμαι σίγουρος ότι θα το κάνει, γιατί από τη συζήτηση κατάλαβα ότι είναι προοδευτικός, παρά την ηλικία του που θα δικαιολογούσε μια συντηρητικότητα, έστω ελάχιστη.

Στη συνέχεια, ο δήμος Πρέβεζας, οι πολιτιστικοί σύλλογοι, ο λογοτεχνικός κόσμος, συνεχίζοντας τις ενέργειές τους, ίσως καταφέρουν να γίνει το Μουσείο Καρυωτάκη ή ένα ίδρυμα ποίησης Καρυωτάκη, κάτι που το εύχομαι. Ένα μεγάλο στρατόπεδο, από κλειστό έως παρατημένο πια, σε μεγάλη έκταση μέσα στην πόλη, στο κάστρο του Αγ. Ανδρέα, γυρεύει την τύχη του...

Ο Δήμος το θέλει, η Περιφέρεια το θέλει, οι δημιουργοί το θέλουν, είναι ξεκάθαρο: τα στρατόπεδα είναι πάντα αγαπητά από όλους, όταν κλείνουν... Ευτυχώς, μέχρι να βρεθεί άκρη στο θέμα της διεκδίκησης, δημιουργικές ομάδες, όπως η Ε.Φ.Ε. Πρέβεζας, ομάδες χορού, θεατρικό εργαστήρι κ.α., φιλοξενούνται στο χώρο προσφέροντας πολιτισμό, διατηρώντας παράλληλα τον συνδετικό κρίκο του στρατοπέδου με τον υπόλοιπο αστικό ιστό.

Θέλω να γράψω τόσα πολλά για αυτή την πόλη, αλλά ένα μεγάλο βιβλίο να συμπλήρωνα σε κείμενα δεν θα έφτανε.  Δεν μπορεί, π.χ., να αγνοήσει κανείς το ρολόι που σήμερα έχει καμπαναριό πάνω του, το γνωστό σε όλους ως "ρολόι" ή πύργος του ρολογιού του Αγίου Χαραλάμπους. Κλείνονται ραντεβού, το συναντάς τακτικά σε κάθε βόλτα σου, φωτογραφίζεσαι κάτω από αυτό ή το φωτογραφίζεις. Χαρακτηριστικό δείγμα βενετικής αρχιτεκτονικής, με κατασκευή το 1752 μ.Χ. Και τώρα, ώρα για ένα ποίημα του Κώστα Καρυωτάκη, που τραγουδήθηκε πολύ και διαφήμισε την Πρέβεζα, αν και οι αναφορές του, αλλά ας το διαβάσουμε:

"Θάνατος είναι οι κάργες που χτυπιούνται, στους μαύρους τοίχους και στα κεραμίδια.θάνατος οι γυναίκες που αγαπιούνται , καθώς να καθαρίζουνε κρεμμύδια.Βάσις, Φρουρά, Εξηκονταρχία Πρεβέζης. Την Κυριακή θ' ακούσουμε τη μπάντα.Επήρα ένα βιβλιάριο Τραπέζης, πρώτη κατάθεσις δραχμαί τριάντα.Θάνατος οι λεροί και ασήμαντοι δρόμοι, με τα λαμπρά μεγάλα ονόματά τους,Ο ελαιώνας, γύρω η θάλασσα, κι ακόμη, ο ήλιος, θάνατος μες τους θανάτους.Θάνατος ο αστυνόμος που διπλώνει, για να ζυγίσει , μια «ελλιπή» μερίδα,θάνατος τα ζουμπούλια στο μπαλκόνι, κι' ο δάσκαλος με την εφημερίδα.Βάσις, Φρουρά, Εξηκονταρχία Πρεβέζης. Την Κυριακή θ' ακούσουμε τη μπάντα.Επήρα ένα βιβλιάριο Τραπέζης, πρώτη κατάθεσις δραχμαί τριάντα.Περπατώντας αργά στην προκυμαία, «υπάρχω;» λές, κι ύστερα «δεν υπάρχεις!».Φτάνει το πλοίο. Υψωμένη σημαία. Ισως έρχεται ο κύριος Νομάρχης.Αν τουλάχιστον, μέσα στους ανθρώπους αυτούς, ένας πέθαινε από αηδία.Σιωπηλοί , θλιμμένοι, με σεμνούς τρόπους, θα διασκεδάζαμε όλοι στην κηδεία"

Κ. ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ

Ποίημα με έντονη την κατάθλιψη ενός μεγάλου ποιητή, αλλά και με αλήθειες για το λιμάνι της εποχής. Η Πρέβεζα, μετά την απελευθέρωσή της και τη Μικρασιατική καταστροφή άρχισε να βελτιώνει τις υποδομές της, να διώχνει ότι λειτουργούσε παρασιτικά μέσα στο λιμάνι, να βάζει τάξη στα πράγματα, να κάνει πολιτισμό. Οι άνθρωποι υπήρχαν και έφτασαν την πόλη σ' αυτό που είναι σήμερα και σας ανέφερα πριν.Όσο γυρίζεις την πόλη βρίσκεις και κάτι που δεν είδες την προηγούμενη φορά. Αυτό είναι ένα παιχνίδι που μου αρέσει πολύ στην φωτογραφική αναζήτηση.

Οι λογοτέχνες θα βρουν τα σημεία να καθήσουν να γράψουν με έμπνευση. Οι δημοσιογράφοι να πουν το καλό και το κακό τους, όπως κάνω κι εγώ σ' αυτό το άρθρο, ελπίζοντας στην προσεκτική ανάγνωση των περισσότερων αναγνωστών.

Η γέφυρα του Ρίου - Αντίριου, της υποθαλάσσιας σήραγγας Πρέβεζας - Ακτίου, της Εγνατίας οδού και άλλων δρόμων,  οι υποδομές γενικότερα σε εθνικό επίπεδο φέρανε την Πρέβεζα πολύ κοντά μας, ας το εκμεταλλευτούμε για μια σύντομη ή λιγότερη μεγαλύτερη χρονικά επίσκεψη. Κερδισμένοι, θα είμαστε.

Στα αρνητικά, η σημερινή θέση του ΚΤΕΛ. Ενώ η εξυπηρέτηση είναι άψογη, από τους υπαλλήλους και τους οδηγούς, δεν είναι το ομορφότερο θέαμα, είτε φεύγεις από Πρέβεζα, είτε έρχεσαι να έχεις "αγκαλιά" το νεκροταφείο της πόλης... Κατανοώ ότι ζούμε εποχές κρίσης, ότι τα κοστολόγια επιβάλλουν λύσεις για χαμηλότερα ενοίκια, αλλά ο τουρίστας που έρχεται να διασκεδάσει, να συμμετέχει σε ένα επαγγελματικό ραντεβού, να καθαρίσει το μυαλό του από αρνητικές εικόνες, δεν εμπνέεται με τέτοιες εικόνες λίγα μέτρα δίπλα από την είσοδο του ΚΤΕΛ...

Η Πρέβεζα είναι τόσο αντιφατική στις εικόνες της, μα και τόσο όμορφη που δεν γίνεται να μη την αγαπήσεις απ' την πρώτη ματιά. Σε παγιδεύει, σε τρέχει στα δικά της όνειρα, στις ιστορίες της, μόνο ξένος δεν νιώθεις κοντά της. Η Πρέβεζα, σε περιμένει.

www.carnetdevoyage9.wix.com