Πέμπτη 28 Ιουλίου 2016

Αφιέρωμα στον Πρεβεζάνο γιατρό , ποιητή και συγγραφέα Πάνο Αποστολίδη, την Τετάρτη 3 Αυγούστου 2016, ώρα 21.00', στον αύλειο χώρο της Παναγίας των Ξένων, στη Πρέβεζα




Σύντομο βιογραφικό
Ο Πάνος Δ. Αποστολίδης γεννήθηκε στην Πρέβεζα το 1940, όπου και τελείωσε το Γυμνάσιο. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έλαβε την ειδικότητα της Παθολογίας. Εργάστηκε επί 36 χρόνια ως νοσοκομειακός γιατρός. Έγραψε ποίηση και δημοσίευσε μελέτες και άρθρα για την Αρχαία Ελληνική Ιατρική, και ειδικότερα για τον Ιπποκράτη. Μετέφρασε την Ορέστεια του Αισχύλου. "Το δίχτυ της Κλυταιμήστρα''  είναι το πρώτο του μυθιστόρημα. Αλλά βιβλία του είναι, ο ''Αρεταίος'', ''Ο Ιπποκράτης στην ιατρική της εποχής μας'',  ''Ο Σωκράτης'', ''Η μυθιστορία του καρκίνου του Ιπποκράτη'', ''Ιπποκρατική ιατρική ορολογία'', ''Ιπποκράτειος όρκος'', ''Tαξιδεύοντας με τον Ιπποκράτη'', ''Γνώμαι'' και το ''Τα ιατρικά του Αριστοφάνη''



Για το βιβλίο ''Ο Ιπποκράτης στην ιατρική της εποχής μας'' γράφει ο Πάνος Αποστολίδης

Με το πόνημα "Ο Ιπποκράτης στην ιατρική της εποχής μας" επιχειρώ να καταγράψω ό,τι ισχύει σήμερα από την Ιπποκρατική ιατρική -παρ' όλο που έκτοτε παρήλθαν περί τους είκοσι τέσσερις αιώνες ιατρικής ιστορίας. Για λόγους εποπτείας και σαφήνειας διαίρεσα το έργο σε δύο βασικά μέρη. Το Α΄ μέρος, γενικό ούτως ειπείν, περιλαμβάνει εισαγωγές στα τρία επί μέρους κεφάλαια που το απαρτίζουν, και είναι: "Περί Ιατρικής", "Περί Ιατρού" και "Περί Ιατρικής και Φιλοσοφίας", καθώς και τα αντίστοιχα αρχαία κείμενα με τις μεταφράσεις τους. Το Β΄ μέρος, το ειδικό διαιρείται: α) στην Παθολογία, που περιλαμβάνει τα κεφάλαια της "Σημειολογίας-Προγνωστικής", της "Παθολογίας-Νοσολογίας", της "Διαιτητικής" και της "Θεραπευτικής"· β) στη Χειρουργική, που στο πρώτο μέρος πραγματεύεται την "Τραυματολογία" και την "Ορθοπεδική" και στο δεύτερο την "Ειδική Χειρουργική" και την "Επιδεσμολογία"· γ) στη "Γυναικολογία - Μαιευτική", και δ) στις Ελάσσονες Ειδικότητες, που περιέχουν τα κεφάλαια της "Οφθαλμολογίας", της "Ωτορινολογίας και των παθήσεων των παρισθμίων", της "Παιδιατρικής" και της "Οδοντιατρικής". (από τον πρόλογο του συγγραφέα). 




Για το βιβλίο ''Αρεταίος'', γράφει ο Πάνος Αποστολίδης

Ο Αρεταίος υπήρξε ένας ποιητής που έγινε γιατρός και επειδή δεν έγραψε ποίηση, αποφάσισε να μεταφέρει την ποίηση στα ιατρικά του βιβλία. Και αν χάθηκε εξ αιτίας της γλώσσας του, σήμερα επιζεί για τη γλώσσα του, αφού όλη, σχεδόν, η αρχαία ελληνική ιατρική είναι θαμμένη στο κοιμητήριο της Επιστήμης. Η γλώσσα του, για την οποίαν πρέπει να ήταν περήφανος όταν την έγραφε, ήταν αυτή που ταπείνωσε την ιατρική του προσωπικότητα. Οι ιατρικές πρωτοπορίες του Αρεταίου δεν διέσωσαν ούτε την παρουσία του ούτε την ευδοξία του, επειδή μαζί με αυτές παρεισέφρησαν και κάποιες οπισθοδρομήσεις, ενώ προτάθηκαν και παράτολμες θεραπείες για κάποια νοσήματα, οι οποίες αμαύρωσαν τη φήμη του. Σήμερα ο Αρεταίος μπορεί να διαβαστεί περισσότερο σαν ποιητής και λιγότερο ως ένας σπουδαίος Ασκληπιάδης. Και σκέφτομαι μήπως η γλώσσα που τόσο αγάπησε, η ίδια η γλώσσα του, που τόσο τη φρόντισε στα γραπτά του, υπήρξε η αιτία της απόρριψης και της λήθης της ύπαρξής του από τους μεταγενέστερους γιατρούς. Και δεν αποκλείω μήπως ο Ασκληπιός, ο Έλληνας θεός της Ιατρικής, τον τιμώρησε έτσι για την αλαζονεία του, επειδή κάποτε είπε, ότι "ούτε και οι θεοί μπορούν να θεραπεύσουν όλα τα νοσήματα", αφού για το ίδιο παράπτωμα, την αλαζονεία, τιμώρησε ο Δίας και τον θεό, επειδή έλεγαν ότι θεράπευε -άρα μπορούσε- όλους τους άρρωστους. Και η λήθη ενός μεγάλου γιατρού, ίσως, μετράει όσο και ο θά νατος ενός ανθρώπινου αρχαίου θεού.




Για το βιβλίο ''Σωκράτης'', γράφει ο Πάνος Αποστολίδης

Αποδεχόμενος ότι η "Απολογία" σε σχέση με τον "Φαίδωνα" είναι ασυγκρίτως πλησιέστερη προς τον ιστορικό Σωκράτη, έχω τη γνώμη ότι ο αληθινός Σωκράτης ήταν ένας φοβισμένος μελλοθάνατος που ήπιε το κώνειο τρομαγμένος, επειδή δεν ήξερε που πηγαίνει, ή αλλιώς δεν είχε ξεκαθαρίσει αν υπάρχει ή δεν υπάρχει κάτι από τη στιγμή που θα κλείσει για πάντα τα μάτια του. Και φοβόταν για ένα λόγο ακόμη: επειδή δεν ήταν ειλικρινής στην απολογία του.
Και νομίζω, εν τέλει, ότι υπήρξε τόσο γενναίος όταν ήπιε το κώνειο, όσο μπορεί να είναι ένα εθελοθάνατος που εξασφάλισε το καλύτερο άλλοθι για τον θάνατό του. Ο Σωκράτης δεν θα είχε επιζήσει, έστω και αν ήταν ο πρόδρομος της πρακτικής ηθικής φιλοσοφίας, αν εκείνο το μοιραίο απόγευμα του 399 π.Χ. δεν είχε αποφασίσει με τόλμη ή χωρίς τόλμη να πιει το κώνειο, το ποτό της αθανασίας ή καλύτερα το αθάνατο νερό. 


ΤΟ ΔΙΧΤΥ ΤΗΣ ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑΣ


Για το "Το δίχτυ της Κλυταιμήστρα'', έγραψε ο Πάνος Αποστολίδης

"Η Κλυταιμήστρα θα αγαπήσει παράφορα και έως θανάτου τον Αίγισθο, γι αυτό αρνήθηκε και τη συμμετοχή του στον φόνο, και θα τηρήσει με ευλάβεια τους όρκους πίστης που του έδωσε όταν διαπίστωσε ότι χωρίς αυτόν δεν μπορούσε να ζήσει. Αν αυτό ο Ορέστης το θεώρησε προσβολή της τιμής του πατέρα του και της δικής του, είχε δίκιο σαν γιος, αφού άπειρος ήταν, δεν ήξερε ότι και η αγάπη, όταν τη βλάψεις, σκοτώνει όπως το άγριο μίσος. Και αν οι θνητοί την Πηνελόπη, που ήταν ξαδέλφη της, την έκαναν αιώνιο σύμβολο της πιστής συζύγου, αδικείται, νομίζω, η Κλυταιμήστρα που δεν έγινε σύμβολο της πιστής ερωμένης. Όμως τέτοια σύμβολα φτιάνουν οι άντρες, για να μπορούν τις άλλες γυναίκες να επικρίνουν, και μια τέτοια απαίτηση θα ήταν υπεράνω της γενναιοδωρίας τους [...]. Και αφού έτσι είναι τα γεγονότα, γιατί πρέπει ένοχη να είναι αυτή, για τα έργα του αυτόβουλου είδωλου του νεκρού σώματός της; Θα δικάσουμε τώρα, εμείς οι αθώοι, και τα είδωλα των νεκρών, επειδή τους ίδιους αμελήσαμε ζωντανούς να τους κρίνουμε, με δικαστές που όρκους θα δώσουν στις ψυχές των νεκρών; Ποιος σκέφτηκε να δικάσει ποτέ και το είδωλο της Ελένης! Για την άλλη Ελένη ο πόλεμος έγινε. Για την άλλη Κλυταιμήστρα έγραψα ετούτο το μυθιστόρημα". 




Για το βιβλίο ''Ιπποκράτεια ιατρική ορολογία'' γράφει ο Πάνος Αποστολίδης

Στο παρόν πόνημα γίνεται προσπάθεια ανίχνευσης της καταγωγής επιλεγμένων ιατρικών όρων της Ιπποκρατικής Συλλογής· αποθησαυρίζονται περισσότερες από 1180 λέξεις-όροι, στους οποίους δίδεται η ερμηνεία στη νεότερη ιατρική ορολογία και συνάμα επιχειρείται η ετυμολόγηση αρκετών εξ αυτών. 
Προσέτι παρακολουθείται η εξέλιξη της ορολογίας μέχρι και τον τελευταίο μεγάλο Έλληνα γιατρό του 7ου αιώνα, τον Παύλο τον Αιγινίτη, ενώ αναζητείται η παρουσία των όρων-λέξεων στον Όμηρο, τον Ησίοδο, τους Προσωκρατικούς και τους Τραγικούς, για τους οποίους παρατίθενται και ευρετήρια των ιατρικών τους λέξεων (εκ των Τραγικών μόνο του Σοφοκλή).
Ιδιαίτερα κεφάλαια αφιερώνονται σε ορισμένα νοσήματα, όπως: στην επιληψία, τη φθίση, τον καρκίνο, τη φρενίτιδα, τη λέπρα, την αποπληξία και τον διαβήτη· τα προηγούμενα πάθη περιγράφονται εκτενώς. (ιστορία., εξέλιξη, ονοματολογία, κλινική εικόνα) και ταυτίζονται με τα αντίστοιχα της νεότερης ιατρικής.
Στο τέλος του πονήματος παρατίθενται τρία παραρτήματα: το "Περί του ειλεού και της ετυμολογίας του"· το "Περί του ικτέρου και της ετυμολογίας του"· και το "Περί των χρωμάτων στον Ιπποκράτη", τα οποία αντιπαραβάλλονται προς εκείνα του Ομήρου, και αποδεικνύεται ότι ο Ποιητής του "οίνοπα πόντου", που θα πει "της μεθυσμένης θάλασσας", είναι πτωχότερος στα χρώματα του Ιατρού, του οποίου τα θαλασσοείδή μάτια που γράφει στη Συλλογή του, δεν πρόκειται να λησμονήσω ποτέ. 





Για το βιβλίο ''Τα ιατρικά του Αριστοφάνη'' γράφει ο Πάνος Αποστολίδης

[...] Στη μελέτη μας προτάσσεται μία σύντομη υπόθεση της κάθε σχολιαζόμενης κωμωδίας. Για το σχολιασμό, παρακολουθούμε με αρκετή ακρίβεια την εξέλιξη του έργου και σταματούμε στα χωρία εκείνα που έχουν ιατρικό ενδιαφέρον τα οποία υπομνηματίζουμε ποικιλοτρόπως (ετυμολογικώς, ερμηνευτικώς, ιατρογνωστικώς). Πολλές φορές, όπου θεωρήσαμε σκόπιμο, σχολιάσαμε και τους άφθονους ιατρικούς όρους του ποιητή, επειδή ευτυχώς διατηρούνται σε χρήση αναλλοίωτοι μέχρι σήμερα, στην καθημερινή, και όχι μόνον ιατρική πράξη. Στην ερμηνευτική της ορολογίας προηγείται κατά κανόνα η εξήγηση των λεξικογράφων (Ησύχιος, Σουίδα κ.ά.) και ακολουθεί η ερμηνεία των γιατρών.[...] 

Δεν υπάρχουν σχόλια: