Δώσ' μου δυο κατοστάρικα...

Γράφει ο Γιώργος Κουλιάτσης

 Από το γνωστό τραγούδι των Tsopana Rave

Να ξεκαθαρίσουμε πρώτα τι είναι πρωτογενές πλεόνασμα γιατί δεν είναι όλοι υποχρεωμένοι να το ξέρουν. Πρόκειται για το πλεόνασμα που θα είχε ο προϋπολογισμός αν δε χρειαζόταν να εξυπηρετήσει κανένα χρέος.

Βγάζεις 1000 ευρώ το μήνα, χρειάζεσαι 1100 ευρώ το μήνα για να ζήσεις (ενοίκιο, λογαριασμοί, προσωπικά έξοδα) και έχεις να δίνεις και 300 ευρώ το μήνα στην Τράπεζα δόση για όλα τα παλιά δάνεια που έχεις πάρει. Έχεις προφανώς ελλειμματικό προϋπολογισμό αφού σου λείπουν 400 ευρώ το μήνα τα οποία καλείσαι ή να τα βρεις από νέα δάνεια ή να χρεοκοπήσεις. Δεν τη λες και ανθηρή οικονομία.

Αν βγάζεις 1000 ευρώ το μήνα και χρειάζεσαι 950 για να ζήσεις αλλά ισχύει και η υποχρέωση των 300 ευρώ στην τράπεζα, εξακολουθείς προφανώς να έχεις ελλειμματικό προϋπολογισμό αφού και πάλι χρειάζεσαι άλλα 250 για να μπορείς να πληρώνεις τις δόσεις σου. Μπορείς όμως γεμάτος περηφάνια να λες ότι έχεις μεν έλλειμμα αλλά έχεις και «πρωτογενές πλεόνασμα» 1000-950= 50 ευρώ.

Τι αξία έχει αυτό; Θεωρητικά το μήνα που θα έχεις πρωτογενές πλεόνασμα θα δανειστείς λιγότερα από όσα θα έχεις ξεχρεώσει. Το συνολικό χρέος όμως δεν είναι σίγουρο ότι θα μειωθεί γιατί τα νέα 250 ευρώ θα τα έχεις δανειστεί με κάποιο επιτόκιο. Για να μειωθεί το χρέος πρέπει λοιπόν οι συνολικοί τόκοι του νέου δανείου να είναι λιγότεροι από το πρωτογενές πλεόνασμα. Ακόμα όμως κι αν αυτό δεν ισχύει, βελτιώνεται ούτως ή άλλως η εικόνα σου στην αγορά. Τους λες κύριοι εγώ έχω σοβαρευτεί και στο τέλος-τέλος αν δε με ξαναδανείσετε το πολύ πολύ να μην έχω να πληρώσω τις δόσεις από τα δάνεια που έχω πάρει από εσάς τους ίδιους. Μια φορά να πεινάσω άμεσα δεν πρόκειται.

Μπερδεμένο; Ελαφρώς. Αλλά προκύπτει ένα αβίαστο συμπέρασμα, ότι πρέπει όχι μόνο να έχεις πρωτογενές πλεόνασμα αλλά αυτό να είναι και σημαντικό, ανάλογα από το πόσο εύκολα, από πού και με τι επιτόκιο δανείζεσαι.

Μέχρι φέτος σε όλα τα χρόνια της κρίσης είχαμε πρωτογενές έλλειμμα. Δηλαδή στηριζόμαστε στα δάνεια της τρόικας όχι μόνο για να πληρώνουμε τις δόσεις για τα χρωστούμενα αλλά και για να «περνάει ο μήνας», δηλαδή για μισθούς, συντάξεις και λειτουργικά έξοδα. Φέτος βελτιώθηκαν ελαφρώς τα δημοσιονομικά, εφαρμόστηκε και λίγο δημιουργική λογιστική και ανακοινώθηκε με πανηγυρικό τρόπο ότι έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα. Δεν ξέρουμε ακόμα πόσο είναι αλλά πάντως μας διαβεβαιώνουν ότι είναι υπαρκτό. Πάρα πολύ ωραία.

Τι θα έκανε κάθε λογικός νοικοκύρης αυτό το «πλεόνασμα»; Αφού ακόμα χρειάζεσαι δάνεια για ξεπληρώνεις τις υποχρεώσεις σου λογικά θα υπολόγιζε ότι όσο μεγαλύτερο αυτό το περίσσευμα τόσα λιγότερα τα νέα δάνεια που θα πάρει. Αλλά ή κυβέρνηση δε σκέπτεται έτσι. Θέλει να δώσει ένα μεγάλο κομμάτι του πλεονάσματος «πίσω στην κοινωνία» και σκέπτεται μάλιστα να αρχίσει από τους λιγότερα καλά αμειβόμενους ένστολους και όσους δηλώνουν τα λιγότερα εισοδήματα με ή χωρίς κάποια επιπρόσθετα κριτήρια που μένουν να καθοριστούν. Επίσης πάρα πολύ ωραία.

Ας δούμε τώρα και τις συνέπειες της απόφασης.

Πρώτον, αυτές οι παροχές θα μειώσουν πολύ το πρωτογενές πλεόνασμα για το οποίο πανηγυρίζουμε για το πόσο μεγάλο το έχουμε προτού καλά καλά το μετρήσουμε.

Δεύτερον, θα αυξήσουν το συνολικό έλλειμμα. Όσα από αυτά τα λεφτά δεν θα τα δώσουμε για εξυπηρέτηση του χρέους θα αναγκαστούμε φυσικά να τα προσθέσουμε στις νέες δανειακές ανάγκες. Άρα και αυτές οι παροχές στην ουσία επίσης θα προέρχονται από έντοκο δανεισμό. Ναι, ακριβώς, με δάνεια από τη μισητή τρόικα ή από τις λιγότερο μισητές αγορές, αλλά με πιο μισητό επιτόκιο.

Τρίτον, τα λεφτά δε φτάνουν για να δώσουν πολλά σε πολλούς ούτε καν πολλά σε λίγους. Θα δώσουν λίγα σε λίγους. Το αποτέλεσμα είναι να έχεις πολλούς αδικημένους και ακόμα περισσότερους παραπονεμένους. Όσο για το τι μήνυμα περνάει η ενίσχυση μόνο των ένστολων από όλους τους δημόσιους υπαλλήλους, ας το αφήσω ασχολίαστο.

Ανήκω σε αυτούς που πιστεύουν ότι η δημιουργία ελλείμματος δεν είναι αναγκαστικά κακή επιλογή αλλά μόνο αν τα λεφτά δίνονται με τη λογική της επένδυσης που θες να πιάσει και τόπο. Ας τα δίναν λοιπόν σε φοροαπαλλαγές σε όσους εργοδότες αυξήσουν τον αριθμό των εργαζομένων. Ας τα δίναν ως επιχορήγηση σε ανέργους που θέλουν να ανοίξουν μια επιχείρηση σε παραγωγικούς τομείς. Θέλουν προνοιακού τύπου παροχές; Ας τα δίναν σε παρεμβάσεις όπως η επέκταση της κάλυψης των εξόδων για τους παιδικούς σταθμούς. Ας τα δίναν σε αύξηση της επιδότησης πετρελαίου μπας και γλυτώσουν οι πόλεις από την αιθαλομίχλη τον επόμενο χειμώνα.

Αλλά έτσι όπως πάνε να το κάνουν τα λεφτά θα έχουν γίνει αέρας κοπανιστός προτού επιστρέψουμε από τις διακοπές του Πάσχα.

Και μετά θα έχουν περάσει οι εκλογές, θα έρθει το καλοκαιράκι και θα αρχίσουν να εκκαθαρίζονται οι πρώτες φορολογικές δηλώσεις. Από ότι μαθαίνω, εκεί να δείτε λιποθυμίες και συγκοπικά επεισόδια.

Μόνο μη βγούνε τότε και πούνε, ε, αν είχαμε και λίγο παραπάνω πρωτογενές πλεόνασμα, να δείτε τι καλύτερα που θα ήταν τα πράγματα.

Δείτε το video

 

www.atpreveza.gr