Το γερμανικό «φάρμακο» για την Νότια Ευρώπη.

Πολλές χώρες της νότιας Ευρώπης προσπαθούν να αναχαιτίσουν τις συνέπειες της τρέχουσας οικονομικής κρίσης και να δώσουν ξανά ώθηση στις οικονομίες τους με εργασιακές μεταρρυθμίσεις γερμανικού τύπου. Ίσως όμως ούτε αυτό να είναι αρκετό για σώσει μία ολόκληρη γενιά εργαζομένων.

Η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα αναγκάζονται να κλείσουν πλέον βίαια τη στρόφιγγα των κρατικών δαπανών. Επί χρόνια τα εργατικά συνδικάτα, οι πολιτικοί και οι οικονομικές ελίτ συμπεριφέρονταν σαν κράτος εν κράτει, αψηφώντας την παγκοσμιοποίηση και τις διεθνείς εργασιακές τάσεις για να ανακαλύψουν εντελώς ξαφνικά μία κρίση δημοσιονομικού χρέους.

Λόγω του κοινού νομίσματος αυτές οι χώρες ευνοήθηκαν από τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια και τη δυνατότητα υπερμεγέθους εξωτερικού δανεισμού καθώς ήταν πλέον πολύ φθηνότερο το να χτίσεις ένα σπίτι ή να αγοράσεις ένα μεγαλύτερο αυτοκίνητο, ή ακόμα ,όσον αφορά τις κυβερνήσεις, να διανέμουν γενναιόδωρα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας.

Ψάχνοντας για φαγητό στην Ισπανία...

Ατζέντα 2010.

Οι μισθοί σε όλη την νότια Ευρώπη αυξήθηκαν σημαντικά, αντιστικτικά με την Γερμανία στην οποία παρέμειναν σε σταθερά επίπεδα, καθώς ήδη από το 2003 ο καγκελάριος Σρέντερ ξεκίνησε μια σειρά μεταρρυθμίσεων -γνωστές ως Ατζέντα 2010- για την αναδιάρθρωση του κράτους πρόνοιας. Προς αυτή την κατεύθυνση φαίνεται να κοιτάζουν μελλοντικά αρκετές χώρες της Νότιας Ευρώπης.

Την Ατζέντα 2010 φαίνεται να απαρτίζει ένα κράμα συνδυασμού της ανεργίας με την πρόνοια, δραστικών περικοπών για τους μακροχρόνια άνεργους, η απορρύθμιση της προσωρινής εργασίας και η δημιουργία μίνι-θέσεων εργασίας που θα περιορίζονται σε μερική απασχόληση και δεν θα παρεισφρέουν στα προνοιακά επιδόματα. Οι επικριτές αυτού του σχεδίου αναφέρουν πως αυτά τα μέτρα αποτελούν εκβιασμό για την αποδοχή χαμηλόμισθων θέσεων εργασίας των εργαζομένων.

Στη Γερμανία το ποσοστό των απασχολούμενων είναι από τα μεγαλύτερα δυνατά καθώς εργάζονται 41 εκατομμύρια άνθρωποι. Βέβαια από την άλλη το 23% από αυτούς υποαπασχολούνται ενώ οι πραγματικοί μισθοί έχουν μειωθεί κατά 3% τα τελευταία 11 χρόνια.

Στον αντίποδα οι νότιες ευρωπαϊκές χώρες καλούνται να προβούν σε θυσίες για όλα τα χρόνια ευμάρειας που προηγήθηκαν της κρίσης, κατά τα οποία η έκρηξη του δανεισμού οδήγησε σε μισθολογικές αυξήσεις και σε μία άκαμπτη αγορά εργασίας που παραμένει ως σήμερα. Για παράδειγμα η απαγόρευση των απολύσεων που διατηρείται ως πρακτική, προστατεύει βέβαια το άτομο, αλλά αποδυναμώνει την κοινωνία καθώς η οι εργοδότες δεν δημιουργούν εργασιακές θέσεις εν μέσω κρίσης αν δεν υπάρχουν δυνατότητες απόλυσης.

Η πραγματικότητα σε Πορτογαλία-Ισπανία-Ελλάδα.

Οι χώρες της νότιας Ευρώπης κάνουν τιτάνιες προσπάθειες δημοσιονομικής επιβίωσης χωρίς να είναι δυνατό να εξασφαλιστεί τίποτα σε κανένα επίπεδο.

Η Πορτογαλία για παράδειγμα που είναι μία από τις φτωχότερες χώρες της Ευρωζώνης αναγκάστηκε να ζητήσει βοήθεια από την Ευρώπη για ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της ύψους 78 δις ευρώ, τα οποία συνοδεύονται ωστόσο από επώδυνα μέτρα δημοσιονομικής πειθαρχίας επιβεβλημένα από την Τρόικα. Στην πραγματικότητα δεν ήταν ποτέ μία σταθερή οικονομία, ενώ αποδυναμώθηκε πλήρως από τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση επεκτάθηκε στην ανατολική Ευρώπη και πολλές εταιρείες εγκατέλειψαν τη χώρα.

Σε παρόμοια κατάσταση βρίσκεται και η Ισπανία, όπου η ανεργία έχει φτάσει το 24%, το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ευρώπη. Η έκρηξη στην αγορά ακινήτων, οδήγησε σε μία ''φούσκα΄΄ άνευ προηγουμένου, όπου την θεαματική ανάπτυξη των προηγούμενων ετών ακολούθησε μια εκκωφαντική συντριβή του κατασκευαστικού τομέα. Μέχρι το 2008 χτίζονταν κάθε χρόνο περίπου 800.000 νέες οικιστικές μονάδες ενώ για την αντιμετώπιση της κρίσης οι Ισπανοί έφεραν εκατομμύρια μεταναστών στη χώρα.

Οι πρώτοι που έχασαν τη δουλειά τους στην Ισπανία ήταν οι ανειδίκευτοι εργάτες και οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου. Για την τόνωση της αγοράς εργασίας έχουν θεσπιστεί νέοι κανόνες από την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραζόι, που αφορούν το ωράριο εργασίας και την μετεγκατάσταση των εργαζομένων. Επίσης οι εργοδότες απαλλάσσονται από την υποχρέωση συμμόρφωσης προς τις συμφωνίες των συνδικάτων στα ζητήματα τόσο των αποζημιώσεων απόλυσης όσο και του ύψους των αμοιβών.

Στην Ελλάδα η κατάσταση δεν θα μπορούσε να είναι πολύ διαφορετική με τον πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο να εκφράζει την πραγματικότητα πολύ πιο ήπια λέγοντας «Θα πρέπει να δώσουμε κάτι, για να μη χάσουμε τα πάντα». Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας που επιβάλλει η Τρόικα είναι διαρκώς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αν και μέχρι στιγμής η μείωση του κατώτατου μισθού στα 585ευρώ το μήνα έχει ήδη εγκριθεί. Στο πρόγραμμα βρίσκεται και η εξάλειψη των ειδικών πληρωμών καθώς επίσης και η αναστολή των μισθολογικών αυξήσεων λόγω παλαιότητας.

Η απελευθέρωση της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα συνιστά το δίχως άλλο μία σπαζοκεφαλιά για τους ειδικούς οι οποίοι χάνονται σε δαιδαλώδεις κανόνες και ρυθμίσεις. Κεκτημένα δεκαετιών από διάφορες επαγγελματικές τάξεις δυσχεραίνουν το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων όπως αυτά των οδηγών ταξί, των δικηγόρων και των φαρμακοποιών. Το σημερινό ποσοστό ανεργίας αγγίζει το 21% ενώ η δραστική μείωση μισθών και συντάξεων δεν συνιστούν παρά μέτρα ταχείας είσπραξης για τα κρατικά ταμεία.

Είναι αλήθεια πως στο κομμάτι των μισθών, και όχι μόνο, η Ελλάδα ζει πέρα από τις δυνατότητές της εδώ και δεκαετίας καθώς δεδομένης της οικονομικής παραγωγής της δεν ήταν η χώρα που θα έπρεπε να είναι. Οι επιταγές της Τρόικας δεν είναι ωστόσο ικανές να βγάλουν την χώρα από το τέλμα καθώς κανένας λόγος δεν γίνεται για την πολυπόθητη ανάπτυξη.

 Der Spiegel