Η ομιλία της Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου στην προεκλογική της ομιλία στο ''ΤΙΤΑΝΙΑ'' στις 26-04-2012.

Φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι, ένα μεγάλο ευχαριστώ από την καρδιά μου που βρισκόμαστε σήμερα όλοι εδώ μαζί. Χαίρομαι ιδιαίτερα, γιατί βλέπω φίλους, συναγωνιστές, συντρόφους από τα φοιτητικά χρόνια, από τους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες, συναδέλφους, βλέπω στελέχη από το χώρο της υγείας κι από το χώρο του Υπουργείου Εξωτερικών όπου τα τελευταία 2,5 χρόνια θέλω να τους ευχαριστήσω για την στενή και αποτελεσματική συνεργασία που είχαμε. Ένα μεγάλο ευχαριστώ από καρδιάς που βρισκόσαστε σήμερα όλοι εδώ.

Με τους περισσότερους έχουμε συμπορευθεί και γνωριζόμαστε πολλά χρόνια. Έχουμε βρεθεί μαζί στα εύκολα, στις μεγάλες νίκες, στις μεγάλες χαρές, τις έχουμε μοιραστεί μαζί, αλλά έχουμε βρεθεί και στα δύσκολα.

Αυτή η περίοδος είναι μια περίοδος δύσκολη. Και το ότι είμαστε εδώ, το ότι δίνουμε τη μάχη μας συνειδητά, δίνουμε τη μάχη μας για τη δημοκρατική παράταξη για το ΠΑΣΟΚ σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, για τις ιδέες μας και τη χώρα μας, έχει ακόμα μεγαλύτερη αξία, γιατί αγωνιζόμαστε στα δύσκολα.

Αυτή είναι μία εκλογική μάχη, που δεν έχει προηγούμενο. Μιλάμε με τον κόσμο, έρχεστε κι εσείς σε επαφή καθημερινά, στους Δήμους, στους χώρους δουλειάς, και βλέπουμε τον προβληματισμό, βλέπουμε την αγωνία, βλέπουμε το φόβο για το αύριο. Ζούμε την αμφισβήτηση και την κριτική, που τις περισσότερες φορές είναι δικαιολογημένη.

Προβληματιζόμαστε οι ίδιοι, ο καθένας και η καθεμιά μας, με πολλά και βασανιστικά ερωτήματα και διλήμματα. Πρέπει να σας πω ότι συνειδητά δίνω αυτή τη μάχη ξανά. Γιατί πιστεύω πραγματικά ότι έχει αξία και σημασία. Είναι ψήφος ευθύνης, συνείδησης και επιλογής. Δεν είναι ψήφος εκβιαστική ή ψήφος φόβου. Το ΠΑΣΟΚ ισχυρό στην κάλπη στις 6 Μαΐου είναι ένας αγώνας γι΄ αυτά που πιστεύουμε σε μια δύσκολη φάση για τη χώρα.

Ποιο είναι το διακύβευμα σε αυτές τις εκλογές; Ένα διακύβευμα ισχυρό και κρίσιμο. Πρώτα απ΄ όλα, έχει να κάνει με τη σταθερότητα της χώρας μας και τη θέση της και την ευρωπαϊκή της πορεία, τις προοπτικές της μέσα στην ενωμένη Ευρώπη. Την επόμενη μέρα να είναι το ΠΑΣΟΚ ισχυρό, μία σταθερά δημοκρατική και προοπτική, σε ένα πολιτικό σύστημα που γύρω όπως βλέπουμε κάθε μέρα να καταρρέει.

Βλέπουμε τον κατακερματισμό, βλέπουμε ακραίες δυνάμεις, βλέπουμε μέχρι και ναζιστικές ακροδεξιές δυνάμεις, μέσα στα προβλήματα και στην κοινωνική κρίση που ζει σήμερα η χώρα μας, να αποκτούν μια ιδιότυπη ανοχή κάτι που δεν έχει προηγούμενο μετά τη δικτατορία στην Ελλάδα.

Η ψήφος στις 6 Μαΐου είναι πολύ σημαντική για το που θα πάει η χώρα μας, πως θα πορευθεί, ποια κατεύθυνση θα έχει η διακυβέρνηση της χώρας μετά τις εκλογές. Και βέβαια, έχει μεγάλη σημασία να είναι ισχυρό το ΠΑΣΟΚ, χρειάζεται η συσπείρωση και συστράτευση τις τελευταίες μέρες. Γιατί τώρα, αυτή τη στιγμή είναι που απευθυνόμαστε σε κάθε πολίτη που αγωνιά για τη χώρα, και εξηγούμε, συζητάμε και ταυτόχρονα δεσμευόμαστε.

Είναι εφικτή ακόμα και η πρωτιά στην κάλπη στις 6 Μαΐου, κι αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για πολλούς λόγους. Ένα ισχυρό ΠΑΣΟΚ στην κάλπη στις 6 Μαΐου και την επόμενη μέρα στις 7 Μαΐου σημαίνει πρώτα απ΄ όλα ότι υπάρχει η δημοκρατική σταθερά σε μια πολιτική ρευστότητα που δημιουργεί αγωνία και κινδύνους.

Ένα ισχυρό ΠΑΣΟΚ μπορεί να παίξει ρόλο πρωταγωνιστικό, πρωτοβουλιακό στις μετεκλογικές εξελίξεις, οι οποίες θα είναι δύσκολες, εφόσον αποτυπωθεί αυτό που ζούμε τώρα με τις δημοσκοπήσεις και με το πολιτικό κλίμα.

Ένα ΠΑΣΟΚ ισχυρό σημαίνει ότι μπορεί να βάλει όρους και προϋποθέσεις στην Κυβέρνηση που θα σχηματιστεί. Γιατί όπως δείχνουν τα πράγματα θα είναι μία Κυβέρνηση συνεργασίας. Άρα ένα ισχυρό ΠΑΣΟΚ μπορεί να θέσει το πλαίσιο για μια προγραμματική συμφωνία και μια προοδευτική κατεύθυνση.

Ένα ισχυρό ΠΑΣΟΚ την επόμενη μέρα στις 7 Μαΐου μπορεί να συνεισφέρει με την εμπειρία των διαπραγματεύσεων και της διεκδίκησης στην Ευρώπη, πολύ περισσότερο τώρα που βλέπουμε ότι αρχίζουν τα πρώτα προοδευτικά ρήγματα σε αυτόν τον σκληρό νεοφιλελεύθερο συσχετισμό δυνάμεων που ζήσαμε όλη την τελευταία δεκαετία, και ιδιαίτερα στο πετσί μας μέσα την κρίση τα τελευταία δύο χρόνια.

Αλίμονο αν τώρα, που στο ευρωπαϊκό τραπέζι αρχίζει και διαμορφώνεται ένας προοδευτικός συσχετισμός δυνάμεων, να μην εκπροσωπεί την Ελλάδα μια προοδευτική δύναμη όπως το ΠΑΣΟΚ που θα συμμετέχει στη συνδιαμόρφωση των αποφάσεων, αλλά να είναι αυτή η Δεξιά που ζούμε, όπως τη ζούμε, μέσα στον κατακερματισμό της και με τα φαντάσματα του εθνικισμού, του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς.

Και πάνω ένα ισχυρό ΠΑΣΟΚ στην κάλπη είναι εγγύηση για την επόμενη μέρα ότι θα μπορέσει να υλοποιηθεί επιτέλους στη χώρα μας ένα προοδευτικό σχέδιο οικονομικής και κοινωνικής ανασυγκρότησης, το οποίο δε θα περιορίζεται, δε θα εξαντλείται και δε θα ταυτίζεται μόνο με το μνημόνιο και τη δανειακή σύμβαση.

Όλα αυτά λοιπόν είναι πολύ σημαντικά διακυβεύματα για να είμαστε παρόντες, για να δώσουμε αυτή τη μάχη, για να συστρατευθούμε και σε αυτή τη συγκυρία. Παρά τα προβλήματα, παρά τις διαψεύσεις, παρά τις απογοητεύσεις και τις αγωνίες που μπορεί ο καθένας να αισθάνεται.

Υπάρχουν βέβαια κάποια κρίσιμα ερωτήματα που τίθενται, τα οποία και εσείς τα έχετε και που όλοι τα αντιμετωπίζουμε κάθε μέρα.

Ερώτημα πρώτο , πως αποτιμούμε τα 2,5 χρόνια που πέρασαν με τη διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και το τελευταίο εξάμηνο της Κυβέρνησης ειδικού σκοπού και έκτακτης ανάγκης, όπως ήταν η Κυβέρνηση Παπαδήμου.

Οφείλουμε να κάνουμε πολιτική αποτίμηση αυτής της περιόδου. Δεν βοηθάει ούτε εμάς, ούτε τη δημοκρατική παράταξη, ούτε τη χώρα, αν μπούμε σε ακραίες λογικές ισοπέδωσης. Δεν μας τιμά κάτι τέτοιο, και πάνω απ΄ όλα δεν τιμά τις μεγάλες θυσίες του ελληνικού λαού και τις προσπάθειες που έχουν γίνει.

Ήταν μια περίοδος δύσκολη. Ήταν μια περίοδος που έπρεπε η χώρα να μείνει όρθια. Ήταν μία περίοδος που οφείλουμε να πούμε ότι ο Γιώργος Παπανδρέου ως Πρωθυπουργός τότε έδινε μια μάχη σε μια Ευρώπη που δεν υπήρχαν ούτε η πολιτική βούληση, ούτε οι θεσμοί για να στηρίξουν την Ελλάδα και τις άλλες χώρες σε κρίση.

Αυτά οφείλουμε να τα θυμόμαστε. Δεν μας αρμόζει να ισοπεδώνουμε εμείς τους Ηγέτες μας στη δημοκρατική παράταξη. Πολύ περισσότερο όταν βλέπουμε τη Δεξιά, όταν βλέπουμε τη συντηρητική παράταξη πως προστατεύει τους δικούς της Ηγέτες, ιδιαίτερα όταν ξέρουμε ο Κώστας Καραμανλής και η Κυβέρνησή του τι ευθύνες είχαν τα προηγούμενα χρόνια και τι παρέδωσαν. Ακούσαμε πολύ δειλές φωνές αυτοκριτικής από τον κ. Σαμαρά όταν πρωτοεκλέχτηκε που στη συνέχεια τις ξέχασε κι αυτές.

Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δε σημαίνει από την άλλη πλευρά ότι δεν πρέπει να κάνουμε μια δίκαιη αποτίμηση αυτής της περιόδου. Πρέπει να δούμε τα λάθη στις επιλογές, στις πολιτικές. Πρέπει να δούμε τις αδυναμίες, τις καθυστερήσεις, τις ολιγωρίες.

Και όλα αυτά, γιατί μέσα από αυτή την πολιτική αποτίμηση και τον πολιτικό απολογισμό δείχνουμε ότι κατανοούμε τη συγκυρία. Σεβόμαστε αυτό που υφίσταται ο ελληνικός λαός. Γινόμαστε αξιόπιστοι. Και, το πιο σημαντικό, παίρνουμε τα διδάγματα αυτής της περιόδου. Η αλήθεια είναι ότι τότε δεν υπήρχε σαφής εικόνα για το εύρος της κρίσης και το που θα οδηγούσε. Η ίδια η Καγκελάριος Μέρκελ έχει δηλώσει ότι δε φανταζόταν που θα πήγαινε η κρίση. Μάλιστα υπήρχε η περίφημη θεωρία, της στεγανοποίησης. Δηλαδή έλεγαν να υψώσουμε ένα τείχος γύρω από την Ελλάδα, να τιμωρήσουμε την Ελλάδα με έναν ακραίο τρόπο για να ικανοποιηθούν οι αγορές, για παραδειγματισμό των άλλων απείθαρχων της Ευρωζώνης και της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Αυτή ήταν η λογική το πρώτο διάστημα.

Κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και έφθασε το πρόβλημα τώρα μέχρι την Ολλανδία, στην καρδιά της Ευρωζώνης. Θυμόμαστε όλοι στα δελτία ειδήσεων τον Υπουργό Οικονομικών της Ολλανδίας να μας κουνάει το δάχτυλο μήνες τώρα, όποτε υπήρχε κρίσιμη απόφαση για τη χώρα μας, να βγαίνει και να κάνει κριτική.

Και τι έγινε στην Κυβέρνηση της Ολλανδίας; Γιατί δεν έχουμε τίποτα βέβαια με τον ολλανδικό λαό. Μιλάμε για μια νεοφιλελεύθερη πολιτική αντίληψη που επικράτησε όλο αυτό το διάστημα στην καρδιά της Ευρωζώνης. Μόλις κλήθηκε λοιπόν η συντηρητική Κυβέρνηση της Ολλανδίας, που είχε μέσα και τους ακροδεξιούς να περάσει ένα πακέτο μέτρων λιτότητας, κατέρρευσε η κυβέρνηση.

Στο πρώτο ερώτημα η απάντηση είναι καθαρή. Εμείς έχουμε το θάρρος της αυτοκριτικής, μπορούμε να δούμε τα λάθη, ξέρουμε ότι πρέπει να αλλάζουμε πολιτικές και επιλογές, αλλά δεν ισοπεδώνουμε. Αναγνωρίζουμε εξάλλου ότι η σημαντική απόφαση της 26^ης Οκτωβρίου, η οποία ήταν και η βάση στη συνέχεια για να μπορέσει να γίνει το πρώτο θετικό βήμα, και αναφέρομαι στη μείωση του χρέους, έχει τη σφραγίδα του Γιώργου Παπανδρέου ως Πρωθυπουργού και του Βαγγέλη Βενιζέλου ως Αντιπρόεδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Οικονομικών.

Και σας θυμίζω ότι ο κ. Σαμαράς τότε έλεγε ότι ήταν καταστροφική η απόφαση και τώρα τον βλέπουμε στο Ζάππειο 3 να προσπαθεί να καρπωθεί και να οικειοποιηθεί αυτές τις αποφάσεις.

Το δεύτερο ερώτημα που είναι κρίσιμο σε αυτή τη μάχη. Είναι βιώσιμη μια Κυβέρνηση συνεργασίας στην Ελλάδα; Η εμπειρία που είχαμε αυτούς τους έξι μήνες μας κάνει αισιόδοξους;

Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Η Κυβέρνηση Παπαδήμου ήταν μια Κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης, για να κατοχυρωθεί η θέση της χώρας στην Ευρωζώνη και να μπορέσει να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία με τη δανειακή σύμβαση και το PSI. Κάτι που ελπίζουμε ότι θα ολοκληρωθεί ομαλά και με την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, για να υπάρξει η αναγκαία ρευστότητα που θα συμβάλει στην αντιμετώπιση της ύφεσης και στην αναθέρμανση της οικονομίας.

Η Ελλάδα όμως δεν μπορεί να κυβερνάται συνεχώς κάτω από συνθήκες έκτακτης ανάγκης. Μπαίνουμε σε μία περίοδο που πλέον θα υπάρχουν συνεργασίες. Βέβαια τον τελικό λόγο θα τον έχει ο λαός, αλλά έτσι δείχνουν τα πράγματα, καθώς και η ανάγκη αυτής της περιόδου, να υπάρχουν ευρύτερες συναινέσεις και κοινές προσπάθειες.

Αν είχαν βάλει και οι άλλες πολιτικές δυνάμεις εγκαίρως πλάτη από το 2010, αν και εμείς τότε είχαμε επιδιώξει ευρύτερες συναινέσεις, θα ήταν διαφορετικές οι εξελίξεις.

Εχει σημασία να μπούμε στη λογική των προγραμματικών συγκλίσεων. Να υπάρχει ένα πλαίσιο προγραμματικών συμφωνιών, που να αναγνωρίζουμε κι εμείς τον εαυτό μας, και κάποια βασικά εχέγγυα για τις πολιτικές που ασκούνται, ώστε να τεθεί ένα προοδευτικό πρόσημο, μια προοδευτική κατεύθυνση σε κυβέρνηση συνεργασίας.

Αυτό βέβαια αφορά εμάς, το ποσοστό που θα φέρουμε και τι πρωτοβουλίες θα αναλάβουμε. Αφορά όμως και τις ευρύτερες προοδευτικές δυνάμεις του τόπου. Γιατί, εμείς θέλουμε και πιστεύουμε σε μια ευρύτερη προοδευτική κατεύθυνση για τη διακυβέρνηση της χώρας, θα πρέπει όμως και οι άλλες προοδευτικές δυνάμεις, που πιστεύουν στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας να μιλήσουν με ειλικρίνεια και να συμβάλλουν σε αυτή την κατεύθυνση.

Ερώτημα τρίτο και πολύ κρίσιμο: Τελικά σε αυτήν την εποχή του μνημονίου, με τα μέτρα που υπάρχει ήδη η δέσμευση να ληφθούν τον Ιούνιο, τι περιθώρια υπάρχουν για τις ευρύτερες ανάγκες και πολιτικές;

Εδώ θέλω να είμαι σαφής. Γνωρίζετε ότι εξέφρασα διαφοροποίηση σε μια σειρά θέματα, με αιχμή το ζήτημα των εργασιακών σχέσεων, των συλλογικών διαπραγματεύσεων, τις υφεσιακές και κοινωνικές συνέπειες αυτών των ρυθμίσεων.

Ταυτόχρονα, όμως, δήλωσα από την πρώτη στιγμή ότι παραμένω στο χώρο του ΠΑΣΟΚ, στρατευμένη, ενεργή και μαχόμενη για πολλούς λόγους, αλλά πάνω απ΄ όλα γιατί πιστεύω ότι το ΠΑΣΟΚ, η δημοκρατική παράταξη συνεχίζει και είναι η προοπτική γι΄ αυτή τη χώρα. Συνεχίζει και είναι ο χώρος μέσα στον οποίο μπορούμε όλοι μαζί να παλέψουμε, μπορούμε να διασφαλίσουμε τη θέση της χώρας μας στην Ευρώπη.

Οφείλουμε να είμαστε συνεπείς σε αυτά που έχουμε αναλάβει ως χώρα. Δεν μπορούμε να είμαστε ανεύθυνοι ούτε να λέμε ψέματα στον κόσμο. Αλλά, ταυτόχρονα, μπορούμε και πρέπει να αναπτύσσουμε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικών, και να διασφαλίσουμε το κοινωνικό αντιστάθμισμα, ώστε αυτή η πορεία να είναι με την αντοχή και τη στήριξη του ελληνικού λαού. Γιατί ξέρουμε ότι έχουμε ξεπεράσει το όριο των αντοχών του.

Κι εδώ θέλω να σημειώσω, είναι μία σημαντική δέσμευση για τον ελληνικό λαό, ότι ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο Βαγγέλης Βενιζέλος στις ομιλίες που έχει κάνει, με πιο πρόσφατη εδώ στην περιφέρεια της Β΄ Αθήνας στον Μίλωνα, είπε δύο πράγματα σε αυτή την κατεύθυνση.

Είπε πρώτον ότι θα διεκδικήσουμε να πάρουμε ένα χρόνο παράταση στη δημοσιονομική προσαρμογή, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Τι σημαίνει; Μπορεί να ακούγεται τεχνικό, είναι βαθύτατα πολιτικό, γιατί σημαίνει ότι αν πας από το 2014 στο 2015 δεν έχεις τη θηλιά στο λαιμό στα μέτρα του Ιουνίου και στο επόμενο διάστημα.

Σημαίνει ότι έχεις κάποια περιθώρια μεγαλύτερα αφενός για πολιτικές για την ύφεση και την αναθέρμανση της οικονομίας, και αφετέρου να μην υποχρεωθείς πάλι να λάβεις οριζόντια μέτρα, καθώς εκεί είναι και το πρόβλημα όσον αφορά στους μισθούς, στις συντάξεις, στα φορολογικά βάρη.

Αυτή είναι μια σημαντική δέσμευση, όπως επίσης και η ρητή δήλωση ότι αυτά τα μέτρα θα εξοικονομηθούν με άλλους τρόπους, μέσα από τις διαρθρωτικές αλλαγές, που έχουμε ευθύνη για τις καθυστερήσεις, μέσα από ένα ενιαίο φορολογικό σύστημα το οποίο να μη δημιουργεί νέα βάρη αλλά εξορθολογισμό, και μέσα βέβαια από την καλύτερη συνολική λειτουργία του κράτους.

Θα μου πείτε αυτά αρκούν για να πείσουμε τον κόσμο; Είναι όμως σημαντικά, γιατί δείχνουν ότι το ΠΑΣΟΚ, η δημοκρατική παράταξη, ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, λένε στον κόσμο: Ξέρουμε ποια είναι η κοινωνική κατάσταση, ξέρουμε τις αντοχές, ξέρουμε τα όρια, αυτό που θέλουμε τώρα σε ένα καλύτερο ευρωπαϊκό περιβάλλον να δώσουμε βάρος στην αντιμετώπιση της ύφεσης.

Γιατί είπε ο Ολάντ θα φέρει ξανά τον αναπτυξιακό και κοινωνικό λόγο στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια. Εκεί που ήταν μια καταθλιπτική ευρωπαϊκή διαδικασία όλο αυτό το διάστημα, που ζήσαμε την απόλυτη υποκρισία και την έζησα κι εγώ ως Υπουργός Εξωτερικών υπεύθυνη για τα ευρωπαϊκά θέματα.

Δηλαδή σε Ευρωπαϊκό επίπεδο οι διακηρύξεις είναι εύκολες για την ανάπτυξη, για την αντιμετώπιση της ύφεσης, για την απασχόληση των νέων, για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, τις οποίες κατοχυρώσαμε και με δική μας τροπολογία, είχα εργαστεί με τους Σουηδούς και τους Φιλανδούς συναδέλφους, στο νέο κείμενο της Δημοσιονομικής Συνθήκης, κι έρχεται μετά η τρόικα και λειτουργεί έξω από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και επιβάλλει τα αντίθετα.

Κι ακούμε τώρα τα διάφορα think tanks στις Βρυξέλες να λένε τη μεγάλη ανακάλυψη, που θέλεις Νόμπελ για να το καταλάβεις, ότι η λιτότητα δεν μπορεί να είναι μονόδρομος και πλέον βλάπτει σοβαρά την Ευρωζώνη. Εμείς το ζήσαμε στο πετσί μας αυτό, άρα λοιπόν τώρα είναι η ώρα που μπορούμε τις δικές μας απόψεις να τις παλέψουμε και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, γι' αυτό έχει σημασία η δέσμευση σε αυτά τα ζητήματα.

Και τίθεται το τέταρτο ερώτημα : Έχουμε τα διδάγματα πια. Έχουμε τη δέσμευση. Θέλουμε να αναπτύξουμε μία ευρύτερη ευρωπαϊκή διαπραγμάτευση και πολιτική. Υπάρχει όμως προοπτική; Υπάρχει φως στο τούνελ, που έλεγε και ο ιστορικός μας Ηγέτης ο Ανδρέας Παπανδρέου; Αυτό είναι το ζήτημα, αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα.

Όλοι εδώ νομίζω ότι είμαστε πεισμένοι ότι η δημοκρατική παράταξη, το ΠΑΣΟΚ μπορεί να δώσει αυτή τη μάχη, με πίστη σε αρχές και αξίες, έχει μεγάλη σημασία ποιο θα είναι αυτό το εθνικό σχέδιο, ένα προοδευτικό σχέδιο ανασυγκρότησης της χώρας.

Πιστεύω ότι πρέπει να αναφέρουμε βασικές κατευθύνσεις. Πρώτα απ΄ όλα η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Δεν μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει η αντίληψη ότι ανταγωνιστικότητα σημαίνει μείωση μισθών, μείωση συντάξεων, κατάργηση κοινωνικών δικαιωμάτων.

Η ανταγωνιστικότητα αφορά τις διαρθρωτικές αλλαγές, την αλλαγή της παραγωγικής βάσης της χώρας, την ποιότητα, την καινοτομία, την ανάπτυξη της υπαίθρου, δεν μπορεί να είναι αυτή η μονόπλευρη εσωτερική υποτίμηση.

Οι μεταρρυθμίσεις είναι αναγκαίες. Αναγκαίες οι αλλαγές παντού, στη Δημόσια Διοίκηση, στο κράτος, στον τρόπο που λειτουργεί η οικονομία. Όμως, δεν κάνουμε το λάθος που δυστυχώς γίνεται πολλές φορές και από ανθρώπους οι οποίοι ομνύουν στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, να ξεχνάμε η μεταρρύθμιση δεν είναι ένα ουδέτερο πλαίσιο χωρίς κατεύθυνση και περιεχόμενο.

Οι αλλαγές, η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς στην Ευρώπη έχει κανόνες, λαμβάνει υπόψη το κοινωνικό και το δημόσιο συμφέρον, έχει ρυθμίσεις. Οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές έχουν δώσει αγώνα στην Ευρώπη για να διασφαλιστεί η δημόσια υπηρεσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το δημόσιο συμφέρον όποτε ανοίγει μία αγορά.

Άρα λοιπόν, ναι στις μεταρρυθμίσεις, ναι στις αλλαγές, οι οποίες όμως έρχονται να στηρίξουν την ανάπτυξη, να στηρίξουν την απασχόληση, οι οποίες γίνονται με κανόνες διασφαλίζοντας το δημόσιο και το κοινωνικό συμφέρον.

Ταυτόχρονα, είναι κρίσιμο θέμα, είναι θέμα δημοκρατίας, είναι θέμα αυτονομίας της πολιτικής, να μπορέσουμε να ενισχύσουμε τη δημοκρατία, να αναβαθμίσουμε τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος.

Θέλουμε ισχυρό το ΠΑΣΟΚ, ενωμένη και ισχυρή τη δημοκρατική παράταξη γιατί ιστορικά όποτε υπήρξε κατακερματισμός της δημοκρατικής παράταξης η χώρα μπήκε σε περιπέτειες με αυταρχικές και ακροδεξιές εξελίξεις.

Τελευταίο σημείο και κρίσιμο. Η δημοκρατική παράταξη, το ΠΑΣΟΚ ιστορικά μέσα σε όλες αυτές τις δεκαετίες, και αυτή ήταν και η μεγάλη παρακαταθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου, διασφάλιζε τη σύνθεση των αναγκών και της προοπτικής της χώρας. Μία σύνθεση κοινωνικών αναγκών και προοπτικών, που μπορούσε να ενώνει την ελληνική κοινωνία κι όχι να τη διχάζει.

Το μεγαλύτερο πιστεύω αίτημα που υπάρχει σήμερα, κι εκεί θα κριθούμε την επόμενη ημέρα των εκλογών όλοι μας, είναι αν θα μπορέσουμε σε αυτή τη συγκυρία να κάνουμε πράξη τη νέα πολιτική και στρατηγική σύνθεση για τη χώρα.

Τι εννοώ; Υπάρχει η στρατηγική ευρωπαϊκή κατεύθυνση της χώρας στην Ευρωζώνη, ισότιμη μέσα στην Ευρώπη. να σταθεί στα πόδια της. Αυτό είναι θέμα εθνικό για την Ελλάδα, όχι απλώς οικονομικό, το υπηρετούμε, το παλεύουμε και το διεκδικούμε και όλοι κατανοούμε τη σημασία του όπως και η συντριπτική πλειονότητα του ελληνικού λαού.

Ταυτόχρονα, όμως, βλέπουμε ότι ζούμε δύο Ελλάδες γύρω μας. Κάθε μέρα που περνάει βλέπουμε τον διχασμό της ελληνικής κοινωνίας.

Υπάρχει ένα διευρυνόμενο κομμάτι της κοινωνίας σε απελπισία, και αγωνία. Υπάρχει ο μεγάλος κίνδυνος, ολοένα και μεγαλύτερο μέρος του λαού από ένα σημείο και μετά να μη συμμερίζεται τη στρατηγική κατεύθυνση της χώρας.

Ένα από τα πράγματα που με έκανε να σκεφτώ ήταν όταν με πλησίασε στο δρόμο μία γυναίκα γύρω στα 50 και μου είπε: «Σε ακούω που λες στις τηλεοράσεις, πόσο κρίσιμο είναι για την Ελλάδα που είναι στην Ευρώπη και το δέχομαι. Μου λες όμως σε παρακαλώ εγώ που έχω τρία παιδιά, άντρα άνεργο και παίρνω 400 ευρώ αυτή τη στιγμή πόσο μπορώ ακόμα να αντέξω με αυτή την προοπτική για να με νοιάζει η Ευρώπη; Τι έχω να χάσω πια;»

Δεν πρέπει η Ευρώπη στη συνείδηση του κόσμου να είναι κάτι το οποίο διχάζει την ελληνική κοινωνία. Το μεγάλο διακύβευμα και το μεγάλο στρατηγικό αίτημα για τη δημοκρατική παράταξη και για το ΠΑΣΟΚ, και αυτή είναι η μάχη που πρέπει να δώσουμε, είναι να μπορέσουμε ξανά να κάνουμε μία σύνθεση στρατηγική στην ελληνική κοινωνία, που να συνδέει από τη μια την ευρωπαϊκή στρατηγική της σταθερά και αταλάντευτα, δεν το διαπραγματευόμαστε γιατί είμαστε η ευρωπαϊκή δύναμη που ξέρει να διεκδικεί και να κατακτά, αλλά ταυτόχρονα να την συνδέει με την πραγματική αγωνία και τις ανάγκες του ελληνικού λαού.

Αυτό είναι το διακύβευμα των εκλογών και η δημοκρατική παράταξη έχει αποδείξει ότι αυτή τη σύνθεση μπορεί και την κάνει. Η αλήθεια όμως είναι ότι μέχρι τώρα αυτό δεν το έχουμε πετύχει, γιατί λόγω της ανάγκης ήταν μονόπλευρη η πολιτική που υλοποιήθηκε. Τώρα οφείλουμε λοιπόν να κάνουμε αυτή τη σύνθεση, αυτό είναι το διακύβευμα για την επόμενη ημέρα, μέσα από ένα ισχυρό ΠΑΣΟΚ, μια ισχυρή δημοκρατική παράταξη. Να μπορέσουμε να πετύχουμε αυτήν τη νέα στρατηγική σύνθεση για τον ελληνικό λαό και την ελληνική κοινωνία.

Η μάχη είναι κρίσιμη. Η μάχη είναι σημαντική. Έχουμε μπροστά μας μια βδομάδα, αλλά είναι μια βδομάδα που ξέρουμε ότι μπορεί να κρίνει το αποτέλεσμα, γιατί ο κόσμος τώρα αρχίζει και ακούει και θέλει επιχειρήματα.

Μακριά από λαϊκισμούς και ισοπεδωτικές λογικές που ζούμε γύρω μας. Μακριά από τα κελεύσματα διαφόρων ακροδεξιών στοιχείων, που έρχονται και εκμεταλλεύονται το κενό που αφήνουμε εμείς στην κοινωνία και στην αγωνία του κόσμου.

Σε αυτήν τη δύσκολη και κρίσιμη μάχη αξίζει να συμμετάσχουμε. Να συμμετάσχουμε ως προβληματισμένοι πολίτες, αλλά δίνοντας ταυτόχρονα και τα επιχειρήματα για την επόμενη μέρα.

Από την πλευρά μου, με ξέρετε πολλά χρόνια, αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι όπως με γνωρίσατε όλα αυτά τα χρόνια, με αυτές τις απόψεις που ξεκάθαρα αναπτύσσω, αλλά και με την ίδια συνέπεια για τη συνοχή και για την ενότητα της δημοκρατικής παράταξης, με αυτές τις αρχές εφόσον με εμπιστευθείτε ξανά θα συνεχίσω τον αγώνα μαζί με σας και την επόμενη μέρα.

Σας ευχαριστώ, μέσα από την ψυχή μου, με συγκινεί πολύ η παρουσία σας, με συγκινεί που σας βλέπω σήμερα εδώ και αυτήν τη μάχη αξίζει να τη δώσουμε ξανά μαζί. Ευχαριστώ πολύ και καλό αγώνα.