«Ηπειρώτικη λαογραφία» είναι ο τίτλος της απαιτητικής και φιλόδοξης εκδήλωσης
που πρόκειται να πραγματοποιήσει το προσεχές Σαββατοκύριακο 28 και 29 Απριλίου
στο Ζάππειο Μέγαρο η ΠΣΕ (Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος). Με αφορμή την
εκδήλωση ο αντιπρόεδρος της ΠΣΕ, Κώστας Κωνής, σε συνέντευξή του προς τον «Τ»
δίνει τις παρακάτω απαντήσεις στα ερωτήματα που τέθηκαν:
Ερ.: Περί λαογραφίας ο λόγος. Τι είναι για σας λαογραφία;
Απ.: Λαογραφία
είναι η συλλογή λαογραφικού υλικού. Λαογραφία είναι η συναισθηματική και
λογοτεχνική παρουσίαση του λαογραφικού υλικού. Λαογραφία είναι η εθνική, καθώς
τονίζεται, ανάγκη να περισωθεί και να επιβιώσει η εθνική μας παράδοση. Λαογραφία
είναι η με πολλά θαυμαστικά παρουσίαση των έργων της λαϊκής μας τέχνης, της
λαϊκής μουσικής και των λαϊκών χορών, ακόμα και η οργάνωση τελετών με εθνικές
ενδυμασίες. Είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες επιστήμες που έχουν άμεση σύνδεση με
το φαινόμενο «λαός» και «άτομο», επειδή οι επιστημονικοί της ορίζοντες
απλώνονται προς όλες τις κατευθύνσεις ανάπτυξης και δράσης του αντικειμένου
μελέτης, από τη μια μεριά και από την άλλη, γιατί μεταφέρει στις καινούριες
γενιές το συσσωρευμένο ως τα σήμερα πλούτο έκφρασης της λαϊκής ψυχής.
Ερ.: Η ΠΣΕ (Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος) διοργανώνει εκδήλωση στο
Ζάππειο Μέγαρο για την Ηπειρώτικη Λαογραφία;
Απ.: Η ΠΣΕ, σε συνεργασία με την
Περιφέρεια Ηπείρου, διοργανώνει εκδήλωση - θεσμό στο πολιτιστικό κάδρο του
τόπου, έχοντας διαχρονικά εντρυφήσει στις πολιτιστικές θεματικές εκδηλώσεις της
Ηπειρώτικης παράδοσης. Έτσι προσδιορίζει ένα ξεχωριστό πολιτιστικό λαογραφικό
«κάδρο», στον πιο εμβληματικό χώρο για τους απανταχού Ηπειρώτες, στο Ζάππειο
Μέγαρο, την Ηπειρώτικη Λαογραφία. Σε μια πανελλαδική ερμηνευτική πρωτιά, με την
συγκεκριμένη πολιτιστική εκδήλωση - πρόταση, το Σάββατο και Κυριακή 28 και 29
Απριλίου, στο μοναδικό περιστύλιο του Ζαππείου Μεγάρου. Είναι μια κατάθεση στην
επιστήμη της λαογραφίας και μια διύλιση γνώσης και προσπάθειας, συνδυασμένη με
την δυναμική συνέχεια. Την δυναμική συνέχεια και το πείσμα των Ηπειρωτών
απέναντι στο χωνευτήρι της παγκοσμιοποίησης.
Ερ.: Ποιά είναι η ξεχωριστή σημασία της Ηπειρώτικης Λαογραφίας, που αποτέλεσε
εφαλτήριο της ΠΣΕ για την εκδήλωση;
Απ.: Η Ηπειρωτική λαογραφία από την ΠΣΕ,
μονοσήμαντα ερμηνευμένη για τους σκοπούς μιας τέτοιας εκδήλωσης, στοχεύει στον
επεξηγηματικό δρόμο της λαϊκής παράδοσης ενός τόπου και των ανθρώπων του. Μιας
γωνιάς της πατρίδας, με ασυγκράτητη έως και σήμερα αποδημία και μετανάστευση.
Δηλαδή μια ισχυρή κοινωνιολογικά αντίφαση ανθρωπιστικών δεδομένων, που όμως
πανηγυρικά διασώζεται έως σήμερα με την Ηπειρώτικη λαογραφία ενεργή και με
δυναμική συνέχειας και διάδοσης. Μια ιδιαίτερη λαογραφία, με ρίζες τόσο σκληρές
όσο άγονα και σκληρά είναι τα βράχια του τόπου!
Οι λαογραφικές «Ρίζες», είναι
επίσης πλούσια ηθογραφικά ανθρώπινα τεκμήρια που άντεξαν στην ξενιτιά και στην
ερήμωση και σήμερα αντέχουν στο χωνευτήρι της παγκοσμιοποίησης. Ηπειρώτικες
ρίζες, που βρίσκονται σ’ όλα τα μήκη και πλάτη αυτής της γης, ανεξάρτητα της
Ηπείρου! Λαογραφικά στοιχεία υλικά και άυλα, που όμως ακόμη βλασταίνουν και
διατηρούν ένα ιδιαίτερο Ηπειρώτικο ηθογραφικό στοιχείο παράδοσης,
συμπατριωτισμού και συνέχειας. Παρουσιάζουν ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό
εμφάνισης και διατήρησης, παραμένοντας κυρίαρχο σώμα της ευρύτερης Ελληνικής
λαογραφίας, που έως σήμερα παρουσιάζεται. Είναι δηλαδή ένα μοναδικό δυναμικό
στοιχείο, ένα θεματικό πλαίσιο της λαογραφίας, πολιτιστικά ιδιαίτερης βαρύτητας
και συμμετοχής, στο μεγάλο σύνθετο κάδρο της λαογραφίας.
Ερ.: Ποιοί είναι οι συντελεστές της εκδήλωσης;
Απ.: Η ΠΣΕ διοργανώνει την
εκδήλωση, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ηπείρου, με το Ζάππειο Μέγαρο και με
την αρωγή του Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων, του Πολιτιστικού Ιδρύματος της Τράπεζας
Πειραιώς, του Μουσείου Επαναστατικής Περιόδου και Αλή πασά, του Σωματείου των
Ασημουργών Ιωαννίνων, του Λαογραφικού Συλλόγου «Ρίζες», της Λέσχη Αρχιμαγείρων,
της Χορωδίας παραδοσιακής μουσικής της ΠΣΕ, τους λαϊκούς τραγουδιστές και
οργανοπαίκτες, τα χορευτικά Συλλόγων μελών της ΠΣΕ και πολλούς άλλους
μεμονωμένους αρωγούς.
Ερ.: Ποιοί είναι οι άξονες της εκδήλωσης και ποιός ο σκοπός της;
Απ.: Η
κατεύθυνση της ιδιαίτερης αυτής προσπάθειας - εκδήλωσης για την Ηπειρώτικη
λαογραφία, παρουσιάζεται σε τρεις άξονες: Πρώτον, λαογραφική έκθεση επιλεγμένων
μουσειακών και συλλεκτικών αντικειμένων της Ηπειρώτικης λαογραφίας. Δεύτερον,
επιστημονική ερμηνεία - εξειδικευμένες εισηγήσεις διαλέξεις για την Ηπειρώτικη
λαογραφία και την δυναμική φυσική συνέχειά της. Τρίτον, εκτίμηση της συλλεκτικής
σημασίας δημιουργημάτων Ηπειρώτικης λαογραφίας.
Σκοπός είναι η παρουσίαση της
μοναδικής και ιδιαίτερης πολιτιστικής κληρονομιάς της Ηπειρώτικης λαογραφίας,
μιας ζώσας και δυναμικής υπόθεσης των αποδήμων Ηπειρωτών ανά τον κόσμο.
Εμπνευστής και συντονιστής είναι η ΠΣΕ, ο θεσμικός θεματοφύλακας, το
σημαντικότερο συλλογικό όργανο των αποδήμων Ηπειρωτών, σε συνεργασία με
εθελοντές τους απόδημους και φίλους της Ηπείρου, τους ενεργούς πυλώνες
οντότητες, Μουσεία, Πολιτιστικά ιδρύματα και οργανισμούς της Ηπείρου.
Τα επτά σημεία της Ηπειρώτικης λαογραφίας στην εκδήλωση
Ερ.: Τι
παρουσιάζεται σ’ αυτή την εκδήλωση; Ποιά τα στοιχεία της, οι ενότητες και τα
εκθέματα;
Απ.: Για την αποτύπωση μιας τέτοιας εκδήλωσης, με σκοπό την
παρουσίαση με επιστημονική εξήγηση, κρίνεται σημαντικό η επιλογή των ίσως πιο
γνωστών και πιο αντιπροσωπευτικών στοιχείων της λαογραφίας. Η ομάδα εργασίας της
ΠΣΕ στην κατάρτιση της επιστημονικής αλλά και πολιτιστικής λαογραφικής
τεκμηρίωσης μια τέτοιας εκδήλωσης, κατέληξε στα παρακάτω ισχυρά ενδεικτικά
πολύτιμα - αντιπροσωπευτικά συλλεκτικά εκθέματα της Ηπειρώτικης
λαογραφίας.
Τα παρακάτω αντιστοιχίζονται με λαογραφικές ερμηνείες, με
προβολές σπανίων εκθεμάτων, με επεξήγηση τεχνικών κατασκευής, σημαντικές
ιστορικές αναφορές, πολιτιστικές δράσεις και συνεργασία φορέων. Δηλαδή η
εκδήλωση, ενσωματώνει μια δημιουργική αναζήτηση εκατοντάδων ετών, ανθρώπων και
υλικών που προσπάθησαν και προσπαθούν και ακόμη σήμερα και συνθέτουν την
Ηπειρώτικη λαογραφία.
Πρώτον, παραδοσιακή Ηπειρώτικη φορεσιά - λαογραφική
ερμηνεία της τοπικής ενδυμασίας. Οι φορεσιές που συνολικά θα εκτεθούν σε
κατασκευές και μοντέλα προσμετρούνται σε περίπου 30. Δεύτερον, κόσμημα, η
χειροποίητη δημιουργία - δημιουργίες από την παγκοσμίως διαδεδομένη Ηπειρώτικη
αργυροχρυσοχοΐα - ερμηνεία της λαογραφικής παραδοσιακής τεχνικής, με ανάλυση
επιρροών και στοιχείων του τόπου και περιόδων. Ο αριθμός των υπόλοιπων
προτεινόμενων εκθεμάτων για τον συγκεκριμένο χώρο μπορεί να συμπεριλάβει αριθμό
ήδη γνωστών χαρακτηριστικών μουσειακών εκθεμάτων για παράδειγμα ή και εκθέματα
που ακόμη δεν έχουν επίσημα προβληθεί. Τρίτον, μουσικό ιδιωτικών συλλογών
παραδοσιακών μουσικών, στοιχείο της Ηπειρώτικης παράδοσης. Μια επεξηγηματική
διαδρομή από την μελωδία στην κατασκευή και διάδοση των παραδοσιακών ήχων.
Τέταρτον, λαϊκό παραδοσιακό τραγούδι που έχει διασωθεί από τα τέλη του
προηγούμενου αιώνα έως σήμερα. Ανάλυση λογοτεχνικών ερεθισμάτων, με κοινωνικά
και εμπνευσμένα από τη φύση στοιχεία, ντυμένα με μελωδίες και ρυθμό που
συνδυάζονται με το χορό. Πρώτη ερμηνεία μουσικού κομματιού, πρώτη κυκλοφορία.
Πέμπτον, αντικείμενα σύμβολο καθημερινότητας, όπως αργαλειός, παλιά κεραμικά,
νομίσματα, εργαλεία, υφαντά, όπλα, μαχαίρια. Μια συμβολική ερμηνεία συγκρουόμενη
με την σημερινή σύνθετη καθημερινότητα, όμως συνδεδεμένο με τις ηθικές αξίες της
κοινωνίας και Ηπειρώτικης παράδοσης. Έκτον, πλούσιο οπτικό υλικό ιδιωτικής
συλλογής σε υψηλή ανάλυση σε διαρκή προβολή σε βίντεο γουόλ με ερμηνευτική
εξήγηση και λαογραφική προσέγγιση των εκθεμάτων. Έβδομον, παραδοσιακές
Ηπειρώτικες συνταγές. Η ενσάρκωση και σηματοδότηση της εκδήλωσης στο κοινό θα
αποδοθεί συνδυαστικά με πλούσιο οπτικό υλικό, σπάνια μοναδικά εκθέματα, σε χώρο
άρρηκτα συνδεδεμένο με την Ήπειρο.
Η αποτύπωση της εκδήλωσης στο κοινό θα
συνδυαστεί με τα συλλεκτικά εκθέματα - ενότητες που είναι η σύνδεση της
Ηπειρώτικης λαϊκής παράδοσης του επεξεργασμένου μόχθου ζωής με τις: πρώτον,
στοχευόμενες εισηγήσεις ειδικών πανεπιστημιακών Λαογραφίας, δεύτερον, των
τοπικών Μουσείων και Πολιτιστικών Ιδρυμάτων - Συλλόγων, τρίτον, των λαογραφικών
Συλλόγων διατήρησης των τεχνικών και κατασκευής τοπικών ενδυμασιών και
παραδοσιακών συλλεκτικών φορεσιών, τέταρτον, των δασκάλων παραδοσιακών
χορευτικών, των μουσικών με πνευστά, έγχορδα και κρουστά, υφαίνοντας μουσικά την
λαογραφία με τα παραδοσιακά ακούσματα που περιγράφουν συναισθήματα, πέμπτον, των
Ηπειρωτών με ιδιωτικές συλλογές λαογραφικών θησαυρών και έκτον, των αποδήμων
Ηπειρωτών - θεματοφυλάκων της παράδοσης, των απλών ανθρώπων με μαρτυρίες της
Ηπειρώτικης αποδημίας, με μνήμες και ιστορίες των προγόνων τους, συμπληρώνοντας
την εικόνα και ήχο του ξεχωριστού ογκώδους πολιτιστικού κεφαλαίου της πατρίδας,
που ξεφυλλίζει μεθοδικά η ΠΣΕ με επιλεγμένους συντελεστές - διοργανωτές για την
Ηπειρωτική λαογραφία.
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης
Σάββατο 28 Απριλίου: 10:45 έως 11:25,
δημοσιογραφική παρουσίαση. 11:30 έως 12:00, επίσημα εγκαίνια, έναρξη, κόψιμο
κορδέλας, μικρή περιήγηση στο χώρο. Έκθεση ανοικτή μετά τις 12.00 με ελεύθερη
είσοδο. Ηπειρώτικη μουσική από παραδοσιακή Ηπειρώτικη ζυγιά και απόδοση χορών.
12:05 έως 12:30, πρώτο χορευτικό Συλλόγου Ηπειρωτών. 12:30 έως 13:00, δεύτερο
χορευτικό Συλλόγου Ηπειρωτών. 12:30 έως 13:00, Λέσχη Αρχιμαγείρων «παραδοσιακή
πίτα».
Σάββατο απόγευμα: Ανοιχτή έκθεση Ανοικτή μέχρι 10 το βράδυ. Ηπειρώτικη
μουσική από παραδοσιακή Ηπειρώτικη ζυγιά και απόδοση χορών. 19:00 έως 19:30,
τρίτο χορευτικό Συλλόγου Ηπειρωτών. 19:30 έως 20:00, τέταρτο χορευτικό Συλλόγου
Ηπειρωτών.
Κυριακή 29 Απριλίου: Έκθεση ανοικτή από 10 το πρωί με ελεύθερη
είσοδο. Κυριακή απόγευμα: 18:30 έως 19:15, συνάντηση συντελεστών. 19:15 έως
19:20, χαιρετισμός προέδρου ΠΣΕ, Γιώργου Δόση. 19:20 έως 19:30, χαιρετισμοί
επισήμων. 19:35 έως 20:45, ομιλίες - τοποθετήσεις. 20:45 έως 21:00, πρώτη
ερμηνεία. 20:45 έως 21:00, μπουφές, εδέσματα. 20:45 έως 21:00, εκτίμηση
συλλεκτικών αντικειμένων. 21:00 έως 21:15, κλείσιμο εκδήλωσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου