Ο εμφύλιος πόλεμος της ιτιάς ( «εμφύλιο πόλεμο» μεταξύ Περιφέρειας Ηπείρου μαζί με τους ΤΟΕΒ και Δασαρχείου Ιωαννίνων)

Τα αυτοφυή δέντρα, ιτιές και λεύκες κυρίως, στα αποστραγγιστικά δίκτυα, όπου εδώ και δύο χρόνια γίνεται προσπάθεια καθαρισμού τους, έχουν καταφέρει να προκαλέσουν έναν «εμφύλιο πόλεμο» μεταξύ Περιφέρειας (μαζί με τους ΤΟΕΒ) και Δασαρχείου, έναν πόλεμο στον οποίο εμπλέκονται κίνητρα εξουσίας αλλά και οικονομικού οφέλους.

Τη στιγμή που η μία πλευρά καταγγέλλει την άλλη ότι δεν είναι αρμόδια για τη διαχείριση της ξυλείας, τόνοι και τόνοι ξύλου από τις τάφρους έχουν διακινηθεί ήδη χωρίς τα νόμιμα έγγραφα, χωρίς να υπάρχει καμία άδεια υλοτομίας. Αυτή τη στιγμή, μεγάλο μέρος των τάφρων δεν έχουν ούτε ένα δέντρο -σε πολλά σημεία ούτε καν στα πρανή-, ενώ τα άχρηστα κλαδιά των δέντρων «φιλοξενούνται» στα πλαϊνά αρδευτικά κανάλια, δημιουργώντας επιπλέον προβλήματα. 

Οι υλοτομικές αυτές εργασίες έγιναν από εργολάβο με εντολή των ΤΟΕΒ, αλλά και με την πολιτική συναίνεση της περιφερειακής αρχής. Tα ξύλα δε, φέρεται να κατέληξαν σε εργοστάσιο παραγωγής πέλετ στα Γρεβενά. Το Δασαρχείο από την πλευρά του έχει απαντήσει με μηνύσεις. 

Γιατί αυτή η κόντρα; Γιατί τόσο ξαφνικά όλοι «καίγονται» για τα ξύλα και για τη διαχείρισή τους; Το γεγονός ότι η ξυλεία φέτος απέκτησε μεγάλη ζήτηση, λόγω της ανόδου της τιμής του πετρελαίου, είναι τυχαίο;

Οι ΤΟΕΒ (Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων) και η περιφερειακή αρχή υποστηρίζουν ότι τα ξύλα αυτά δεν κοστίζουν ούτε ένα ευρώ. Ο περιφερειάρχης Αλέκος Καχριμάνης τα έχει χαρακτηρίσει «παλιόξυλα» ενώ ουκ ολίγες φορές τους τελευταίους μήνες έχει καταγγείλει δημόσια το Δασαρχείο Ιωαννίνων ότι δεν βοηθά στον καθαρισμό των τάφρων και ότι βάζει προσκόμματα.

Στην ίδια γραμμή και ο εντεταλμένος σύμβουλος επί ειδικών θεμάτων αγροτικής ανάπτυξης και εγγειοβελτιωτικών έργων της Περιφέρειας Ηπείρου Μιχάλης Πλιάκος, ο οποίος βρίσκεται από την πρώτη στιγμή στο πλευρό των ΤΟΕΒ.

Όσον αφορά τους ΤΟΕΒ, που διαχειρίζονται τις τάφρους και που ανέθεσαν εδώ και μήνες σε εργολάβο την κοπή της ξυλείας, τα πράγματα κάπως περιπλέκονται. Ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Λαψίστας Χαράλαμπος Παππάς αναφέρει στον «Η.Α.» ότι η αρχική συμφωνία με τον εργολάβο ήταν η εξής: Ο εργολάβος θα έκοβε και θα διαχειριζόταν την ξυλεία και ο ΤΟΕΒ θα επιδιόρθωνε κάποιες ζημιές που έχουν γίνει σε μάντρα του εργολάβου, κοντά στον κάμπο της Λαψίστας, εξαιτίας κάποιων εργασιών του ΤΟΕΒ.

Η συμφωνία αυτή ακυρώθηκε και έγινε νέα. Ξαφνικά, εκεί που ο ΤΟΕΒ θα πλήρωνε (με έργο) τον εργολάβο, τώρα ο εργολάβος θα πληρώσει τον ΤΟΕΒ. «Κάναμε συμφωνία να μας δώσει ο εργολάβος 5.000 ευρώ» μας λέει ο κ. Παππάς. Τα ξύλα πια δεν είναι παλιόξυλα; Ο ΤΟΕΒ Πόρου, από την πλευρά του, έκανε μια άλλη συμφωνία.

Ο εργολάβος θα τον πληρώσει διαφορετικά. «Θα μας βάλει τα φορτηγά για να πετάμε τα μπάζα από το έργο του αποστραγγιστικού δικτύου που έχουν μαζευτεί παντού» τονίζει στον «Η.Α.» ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Βασίλης Κάκαβος. 

Η άποψη των δασικών υπηρεσιών Ιωαννίνων δεν είναι καθόλου περίπλοκη:

Τα «παλιόξυλα» έχουν αξία, με αποτέλεσμα το Δημόσιο να χάνει σημαντικά έσοδα. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του γενικού διευθυντή της Διεύθυνσης Δασών και Αγροτικής Ανάπτυξης Δημήτρη Ζήκου στον «Η.Α.»: «Δεν πρόκειται να απεμπολήσουμε δικαιώματα του Δημοσίου», εννοώντας τα έσοδα. 

Η πολυ-ερμηνεία των υπουργείων 

Η όλη υπόθεση, δεδομένων των παραμέτρων που έχει, δεν είναι τυχαίο που έφτασε στα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΠΕΚΑ), αλλά και στην τοπική Κτηματική Υπηρεσία του υπουργείου Οικονομικών.

Η Κτηματική Υπηρεσία ήταν και η πρώτη υπηρεσία στην οποία απευθύνθηκε το Δασαρχείο το οποίο αμφισβήτησε την αρμοδιότητα των ΤΟΕΒ περί διαχείρισης των αυτοφυών δέντρων.

Η εν λόγω υπηρεσία, που έχει την κυριότητα των αποστραγγιστικών δικτύων, απάντησε ότι η αρμοδιότητα «ανήκει εν τοις πράγμασι στους ΤΟΕΒ» χωρίς όμως να παίρνει ξεκάθαρη θέση για το ποιος παίρνει τα έσοδα από την αξιοποίηση της ξυλείας, που ήταν και είναι το κρίσιμο ζήτημα.

Στη συνέχεια, ήρθε η παρέμβαση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης το οποίο έκρινε ότι η κοπή αυτοφυών δέντρων περιλαμβάνεται στις ενέργειες καθαρισμού του αποστραγγιστικού δικτύου, η διαχείριση του οποίου ανήκει στους ΤΟΕΒ.

Υπογράμμισε δε ότι για την κοπή της ξυλείας, πρέπει να δοθεί η σχετική άδεια από την αρμόδια υπηρεσία, δηλαδή από το Δασαρχείο. Σημειωτέον ότι ο ΤΟΕΒ Πόρου κατέθεσε σχετικό αίτημα τον Ιούνιο του 2012 ενώ ο ΤΟΕΒ Λαψίστας τον Οκτώβριο του 2012, αφού είχαν προηγηθεί καταγγελίες πολιτών για παράνομη υλοτόμηση. 

Το τελευταίο έγγραφο ήρθε πριν από έναν μήνα από το υπουργείο ΠΕΚΑ, που δίνει διαφορετική ερμηνεία στα τεκταινόμενα από το συνάδελφό του υπουργείο.

Καταρχήν, σημειώνει ότι δεν υπάρχει ρητή νομοθετική ρύθμιση για την αυτοφυή βλάστηση στα αρδευτικά δίκτυα -εύλογο αν σκεφτεί κανείς ότι η αυτοφυής βλάστηση δεν θα έπρεπε να είχε δημιουργηθεί καν, εφόσον οι ΤΟΕΒ καθάριζαν τα δίκτυα.

Εκτιμά όμως ότι το πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε επίπεδο Αποκεντρωμένης Διοίκησης με συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Κάτι που θα έπρεπε να γίνει εξάλλου από την αρχή, με τους ΤΟΕΒ και την Περιφέρεια Ηπείρου να μην κινούνται αυτοβούλως.

Μεγάλο μέρος του προβλήματος πάντως δεν υφίσταται πια, καθώς πολλά αυτοφυή δέντρα έχουν εξαφανιστεί πια από τις τάφρους, με τα όποια, ενδεχόμενα έσοδα για το Δημόσιο να έχουν επίσης χαθεί. 

ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

www.ipirotikosagon.gr