Κυριακή 31 Μαρτίου 2013

Οι πολιτικές λύσεις της κρίσης έχουν όνομα.


Η Ελλάδα υποφέρει, η Κύπρος στενάζει, η Πορτογαλία ζορίζεται, Ισπανία είναι έτοιμη για «μέτρα» και η Ιταλία βολοδέρνει ανάμεσα σε γρύλλους και γερόντια. Ολόκληρος ο Ευρωπαϊκός Νότος (και ίσως σύντομα και η Γαλλία μαζί του) μοιάζει να έχει πληγεί από μια επιδημία οικονομικής δυσπραγίας. Η ύφεση αυτή, μπορεί για την κάθε χώρα χωριστά να οφείλεται σε άλλο αίτιο και να παρουσιάζει άλλα κλινικά συμπτώματα, αλλά η εικόνα ενός ασθενούς και οικονομικά ασθμαίνοντος Νότου είναι ενιαία και πολύ καθαρή.

Καθώς ο καιρός περνά δραστικές οικονομικές απαντήσεις δεν έχουν εμφανιστεί στο τραπέζι. Αποσπασματικά μέτρα και κατά περίπτωση θεραπείες (πολλές τοξικές όπως στην χώρα μας), δεν είναι δυνατόν να θεωρηθούν σοβαρές απαντήσεις στο θεμελιώδες οικονομικό πρόβλημα της ευρωζώνης, που όσο περνά ο καιρός αποδεικνύεται πως είναι δομικό και αφορά τόσο τον τρόπο σύστασης και λειτουργίας της, όσο και την έλλειψη κεντρικών θεσμών ελέγχου της νομισματικής πολιτικής της. Η ένταξη τόσο διαφορετικών οικονομιών (από κάθε άποψη) σε ένα σκληρό νομισματικό περιβάλλον, με συνθήκες ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων και αγαθών και χωρίς θεσμικές πρόνοιες για κεντρικό νομισματικό έλεγχο και διορθώσεις, οδήγησαν άλλες χώρες (τον Βορρά) να επωφελούνται και άλλες χώρες (τον Νότο) να βιώνουν βαθιά οικονομική δυσπραγία.

Στον βαθμό που είναι φανερό πια, πως δεν υπάρχουν οικονομικά μέτρα που να μπορούν να αναχαιτίσουν αυτόν τον οικονομικό κατήφορο (την ύφεση δηλαδή, στην οποία αρχίζουν να εισέρχονται και ισχυρές μέχρι πρότινος οικονομίες του Βορρά), όλοι σχεδόν οι σοβαροί οικονομικοί και πολιτικοί αναλυτές εκφράζουν την άποψη πως η λύση του προβλήματος θα είναι ΠΟΛΙΤΙΚΗ. Στην χώρα μας, αυτό έχουμε αρχίσει να το ακούμε από πολύ καιρό και μοιάζει η κοινωνία να το ενστερνίζεται. Κατά βάθος όμως, λίγοι αντιλαμβάνονται ακριβώς για τι πράγμα μιλάμε όταν λέμε για ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΛΥΣΗ του οικονομικού προβλήματος του Νότου της Ευρωζώνης. Η πολιτική λύση, έχει όνομα: το όνομά της είναι ΔΙΑΛΥΣΗ της Ευρωζώνης ή ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (ΟΜΟΣΠΟΔΟΠΟΙΗΣΗ;) της Ευρωζώνης. Δυοίν θάτερον.

Η κοινή πορεία με το «σκληρό» ευρώ, από την μια των «μαλακών» οικονομιών του Νότου που έχουν ανάγκη από νομισματική «ευελιξία» για να προοδεύσουν οικονομικά και από την άλλη των «βιομηχανικών - σκληρών» οικονομιών του Βορρά που «ανθούν» οικονομικά μέσα στο σκληρό και ανελαστικό νόμισμα, δεν είναι δυνατόν να συνεχιστεί χωρίς τις απαραίτητες «διορθώσεις». Και αυτές οι διορθώσεις δεν είναι άλλες από μεταβίβαση πόρων από τις επωφελούμενες οικονομίες προς εκείνες που ασφυκτιούν λόγω ακριβώς αυτής της «σκληρής» νομισματικής ένωσης. Η εξισορρόπηση δηλαδή των ανισοτήτων, όπως ακριβώς θα συνέβαινε εντός μιας ομόσπονδης Δημοκρατίας (λ.χ. η Δ. Γερμανία ή οι ΗΠΑ). Δεν μπορώ να φανταστώ αλλιώς την μεταβίβαση κεφαλαίων από τους ισχυρούς προς τους πιο αδύνατους εντός της Ευρωζώνης, χωρίς κάποιου είδους κεντρικό οικονομικό έλεγχο. Χωρίς δηλαδή θεσμούς όπως μια «αληθινή» Κεντρική Τράπεζα, χωρίς κεντρικό οικονομικό διευθυντήριο και χωρίς συμφωνία των μετεχόντων εθνικών κρατών σε ένα μίνιμουμ πρόγραμμα οικονομικής διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών που θα ελέγχονταν συνεχώς ως προς την τήρησή του από τα ίδια τα εθνικά κράτη, μέσω αδιάβλητων ελεγκτικών διαδικασιών που θα μπορούσαν να έχουν ακόμη και την μορφή συνταγματικών προνοιών.

Όσοι συνέλληνες είναι «ευρωπαϊστές», θέλουν την χώρα εντός της ζώνης του ευρώ και πιστεύουν στην ευρωπαϊκή ιδέα, πρέπει να αναρωτηθούν αν είναι έτοιμοι και για μια τέτοια πορεία στο άμεσο μέλλον. Δυστυχώς ή ευτυχώς, αν δεχτούμε ότι η λύση της κρίσης θα είναι πολιτική, δεν έχουμε την πολυτέλεια να υπονοούμε κάτι διαφορετικό από αυτό. Στο μέλλον λοιπόν, όποιος ομνύει στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας εντός της ευρωζώνης, οφείλει να δεχτεί ότι είναι ανοικτός σε κάποιου βαθμού πολιτική ένωση των εθνικών κρατών που την απαρτίζουν. Όποιος το αποκλείει κάτι τέτοιο, απλώς είναι οπαδός του εθνικού νομίσματος και αρνείται να το παραδεχτεί.

Αν δούμε το πράγμα γενικότερα, επειδή ο χρόνος μέχρι τις γερμανικές εκλογές είναι πολύς και επικίνδυνος, έχω την άποψη πως η συμμαχία των χωρών του Νότου θα πρέπει να συμπηχθεί τάχιστα, όχι για να επιχειρήσει το (θνησιγενές κατά τη γνώμη μου) άλμα προς την δημιουργία του «ευρώ του νότου» αλλά για να ασκήσει πιέσεις προς τους «πλούσιους» του Βορρά (λέγε με Γερμανία) προς την κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης. Με εναλλακτική λύση, την συναινετική διάλυση της Ευρωζώνης και την επιστροφή όλων των κρατών συντονισμένα σε εθνικό νόμισμα. Έτσι, οι βόρειοι θα έλθουν γρηγορότερα προ των ευθυνών τους και η πολιτική λύση θα επισπευστεί, επ' ωφελεία των χωρών του νότου που κάθε μέρα που περνά βυθίζονται περισσότερο στην ύφεση και την οικονομική δυσπραγία.
Φρονώ, πως είναι συμφέρον για την Ελλάδα και την Κύπρο να συμμετέχουν σε μια τέτοιου είδους Ευρωπαϊκή Ένωση, όχι μονάχα για λόγους οικονομικούς αλλά κυρίως, για λόγους εθνικούς, γεωπολιτικούς και ιστορικής συνέχειας. Σε έναν καινούριο, σκληρό και ανελέητο κόσμο που διακρίνω να μορφοποιείται, η πορεία μικρών, αδύναμων και ασύντακτων κρατών πιστεύω πως θα ενέχει άπειρους οικονομικούς, εθνικούς και ιστορικούς κινδύνους. Στην δική μας δε γειτονιά, μπορεί να αποδειχτεί και μοιραία. Δεν θα κουραστώ ποτέ να το γράφω: στην δεδομένη στιγμή, η θέση της χώρας είναι με τους ευρωπαίους εταίρους και όσο γίνεται πιο μακριά από «ξανθά γένη», Κινέζους, Ινδούς, Βραζιλιάνους, Βενεζοελάνους και άλλα εξωτικά πτηνά.

Δεν υπάρχουν σχόλια: