Κυριακή 17 Φεβρουαρίου 2019

Όταν οι Ιερείς συντηρούνταν από τις δωρεές σε είδος των πιστών


Γράφει ο π. Ηλίας Μάκος 

Κάποτε, το θυμούνται και το περιγράφουν οι γεροντότεροι, οι ιερείς συντηρούνταν από τις δωρεές σε είδος των πιστών (λάδι, σιτάρι, ελιές κ.λπ.).
Το καθεστώς άνευ μισθοδοσίας έως τα μέσα του 20ού αιώνα δημιουργούσε αδικίες. Αλλά και ανισότητες, καθώς οι εφημέριοι μεγαλύτερων εκκλησιαστικών κοινοτήτων δεν αντιμετώπιζαν βιοποριστικό πρόβλημα, ενώ οι εφημέριοι μικρών χωριών έπρεπε να αναμένουν την ελάχιστη προσφορά για να θρέψουν τις οικογένειές τους.
Έχει μείνει παροιμιώδης η περίπτωση ιερέα σε χωριό της Θεσπρωτίας, που περίμενε λάδι, και μια οικογένεια, προφανώς, γιατί δεν είχε επάρκεια, ή ενδεχομένως και για να τον περιπαίξει, του έβαλε πετρέλαιο.
Φυσικά σήμερα, που οι συνθήκες έχουν αλλάξει ριζικά, προς το καλύτερο πιστεύουν οι περισσότεροι (αλλά αυτό θέλει συζήτηση), οι ιερείς δεν θα μπορούσαν σε καμία περίπτωση να διαβιώσουν ή και να επιβιώσουν με αυτό τον τρόπο.
Η ψυχολογική πίεση των παλαιών ιερέων ήταν μεγάλη, ωστόσο με ζήλο υπηρετούσαν το Ιερό Θυσιαστήριο. Ο νόμος του 1945 απαγόρευσε την πληρωμή των κληρικών σε είδος από τους ενορίτες, προβλέποντας τη λειτουργία ειδικού λογαριασμού («Κεφάλαιον προς πληρωμήν μισθού εφημεριακού κλήρου").
Ο ίδιος νόμος προέβλεπε δύο πόρους του ειδικού λογαριασμού: α) ειδική εισφορά όλων των ενοριακών ναών ποσοστού 25% (και από το 1968 ποσοστού 35%) επί των ακαθαρίστων εσόδων τους και β) «ενοριακή εισφορά» των πιστών, δηλαδή ετήσια καταβολή στα κατά τόπους Δημόσια Ταμεία ποσού από 300 δρχ. έως 3.000 δρχ. για κάθε ορθόδοξη χριστιανική οικογένεια (καταργήθηκε το 1962 και αντικαταστάθηκε από κρατικούς πόρους).
Αλλά και αυτή η κατάσταση, δεν έλυνε τα προβλήματα των ιερέων. Έτσι το 1968, για πρώτη φορά, εξομοιώθηκε μισθολογικά ο κληρικός με το δημόσιο υπάλληλο. Το κράτος, τότε, ανέλαβε την υποχρέωση να συμπληρώνει τη μισθοδοσία, ώστε ο εφημέριος - ιερέας να λαμβάνει μισθό ίσο με του δημοσίου υπαλλήλου.
1070 ΛΙΓΟΤΕΡΟΙ ΙΕΡΕΙΣ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Όταν το 2010 προέκυψε η οικονομική κρίση η Εκκλησία αριθμούσε 10.368 ιερείς. Λόγω του περιορισμού στις χειροτονίες τώρα αριθμεί 9.298, δηλαδή 1070 λιγότερους.
Πέραν αυτού το άνοιγμα της συζήτησης για τις σχέσεις κράτους-Εκκλησίας και εργασιακό καθεστώς των κληρικών, πιθανότατα να περιορίσει την προσέλευση ατόμων προς χειροτονία.
Πάντως είτε λόγω των μειωμένων προσλήψεων, είτε λόγω απροθυμίας χειροτονίας στην περίπτωση, που αλλάξουν τα μισθολογικά δεδομένα, η έλλειψη εφημερίων θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη, αν αναλογιστεί κανείς ότι στην επαρχία ένα μεγάλο ποσοστό του ιερατικού προσωπικού είναι γερασμένο και στα όρια της συνταξιοδότησης.
Πολλές μητροπόλεις εφαρμόζουν, εξ ανάγκης ενοριακό «Καλλικράτη», αφού ένας ιερέας εξυπηρετεί περισσότερες από μία, ακόμη και έξι ή και παραπάνω ενορίες. Η Ορθοδοξία, όμως, αποδυναμώνεται, σε μια χώρα με μακραίωνη χριστιανική παράδοση και Μερικοί αναρωτιούνται αν τους ιερείς πρέπει να τους απασχολεί η μισθοδοσία.
Η απάντηση δεν είναι μονοσήμαντη. Πνευματικά, δεν τους απασχολεί και κάνουν ό,τι μπορούν τόσο σε επίπεδο αναθέρμανσης της πίστης όσο και σε επίπεδο κοινωνικής προσφοράς. Ανθρωπίνως, όμως, είναι υποχρεωτικό να τους απασχολεί. Γιατί οι ιερείς, οφείλουν να διασφαλίσουν και τη δική τους διαβίωση και των οικογενειών τους.
Αν καταντήσουν ζητιάνοι ή περιμένουν, όπως τα παλαιότερα χρόνια, οι εξελίξεις έχουν κοσμογονικό χαρακτήρα, να ζήσουν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους από τη φιλανθρωπία, τότε αυτόματα υποβαθμίζεται ο ποιμαντικός τους ρόλος.
Δεν θα μπορούν να τροχοδρομήσουν τη σωτηρία των ανθρώπων, όταν λόγω των προσωπικών προβλημάτων, δεν θα διαθέτουν την ψυχική αρτιότητα και αρμονία να κινηθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να ανταποκριθούν στα καθήκοντα και στις υποχρεώσεις τους. Έχει ειπωθεί ότι «η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο». Ποια ομορφιά;
Η ομορφιά του Θεού ασφαλώς. Και αυτή την ομορφιά διακονούν οι ιερείς. Αν η διακονία τους, λόγω εξωτερικών παραγόντων, παραμορφωθεί, τότε δεν θα είναι σε θέση να μεταδώσουν αυτή την ομορφιά.
Οι ιερείς, παρά τις τυχόν αδυναμίες, είναι ένα χρήσιμο στοιχείο της παρουσίας της Εκκλησίας στον κόσμο, αρκεί και αυτοί, βέβαια, να έχουν συνειδητότητα της αποστολής τους.

Πηγή:romfea.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: