Πέμπτη 2 Μαΐου 2013

Ποιος θα νικήσει; Η Μέρκελ ή η Ευρώπη;



Η Ευρώπη, όπως και η Ελλάδα, μετασχηματίζεται. Ιδιαίτερα ο ευρωπαϊκός Νότος αλλάζει άρδην, με τους πολίτες της Ελλάδας, της Κύπρου, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, αλλά και της Ιταλίας, να βλέπουν τις ζωές τους να αλλάζουν.
Μέσα σε λίγο χρόνο, συντελούνται τεράστιες αλλαγές. Δεδομένα και αυτονόητα δικαιώματα και αγαθά εξαφανίζονται, όνειρα διαλύονται, γενιές ανθρώπων χάνονται.
Παράλληλα, την ύφεση αρχίζει να νιώθει και η υπόλοιπη Ευρώπη. Το Βερολίνο, λόγω της προεκλογικής περιόδου, τηρεί σκληρή στάση και θέτει σε τροχιά επικίνδυνων κραδασμών ολόκληρη την Ευρωζώνη. Αλλά και πέρα από το κοινό νόμισμα, η γερμανική υπερσυντηρητική προτεσταντική ιδεοληψία, απειλεί την ίδια την Ευρώπη: το όνειρο της ευρωπαϊκής ενοποίησης, το ευγενέστερο πολιτικό πείραμα που έγινε ποτέ στην Ιστορία της ανθρωπότητας.

Πολλοί πιστεύουν ότι μετά τις 22 Σεπτεμβρίου, όταν θα έχουν διεξαχθεί οι γερμανικές εκλογές και η Μέρκελ θα έχει, κατά τα φαινόμενα, επανεκλεγεί πανηγυρικά, κάτι στην Ευρώπη θα αρχίσει να αλλάζει. Βεβαίως, οι ως τώρα ενδείξεις δείχνουν το ακριβώς αντίθετο: οι Γερμανοί, πολύ πριν μπουν σε προεκλογική περίοδο, εφάρμοζαν, με «μπρος-πίσω», το δικό τους σχέδιο: για την ακρίβεια, ήταν και είναι οι μόνοι που έχουν σχέδιο.
Ναρκοθέτησαν στην πράξη την τραπεζική ενοποίηση, προωθούν το δόγμα της ακραίας λιτότητας και των «υγιών» οικονομικών για όλες της χώρες της Ευρωζώνης και, κοντολογίς, έχοντας εξασφαλίσει ένα ευρώ στα μέτρα τους, τώρα επιχειρούν να φτιάξουν ένα νέο ευρω-Σύνταγμα και μία νέα Ευρώπη στα μέτρα τους.

Δεν γλιτώνει κανείς
Όμως, από την επιβολή της ακραίας λιτότητας στην Ευρωζώνη, δεν καταστρέφονται μόνο οι «επιρρεπείς» Νότιοι. Ο περίφημος «Κέλτικος Τίγρης», η Ιρλανδία, το Μνημόνιο της οποίας φαινόταν να την οδηγεί στην άκρη του τούνελ, αποδεικνύεται αλυσιτελές. Το Δουβλίνο ετοιμάζεται να αναβάλει την έξοδό του στις αγορές και έχουν ήδη επιμηκυνθεί χρονικά οι στόχοι της δημοσιονομικής προσαρμογής. Παράλληλα, η ύφεση και η κρίση χτυπά, σιγά σιγά αλλά σταθερά, την πόρτα των «υγιών» Βορείων, που ως τώρα στέκονται στο πλευρό της Γερμανίας, δίνοντας στο Βερολίνο «λευκή επιταγή». Στην Ολλανδία η ανεργία αυξάνεται και η ύφεση εμφανίζεται, στην Αυστρία έχει επιβραδυνθεί η ανάπτυξη και οι πιέσεις για άρση του τραπεζικού απορρήτου απειλούν το κραταιό τραπεζικό σύστημα της Βιέννης.
Σαν να μην έφταναν αυτά, σε όλο τον ευρωπαϊκό Νότο η κρίση κάθε άλλο παρά τελειώνει, η λιτότητα κάθε άλλο παρά οδηγεί σε διέξοδο.

Ευρωπαϊκή απομόνωση
Η Γερμανία, βεβαίως, είναι μια ξεχωριστή περίπτωση. Έχοντας εφαρμόσει στους εαυτούς τους ήδη επί θητείας του σοσιαλδημοκράτη Σρέντερ αυτά που ζητούν από τους άλλους, οι Γερμανοί θεωρούν ότι έχουν το ηθικό έρεισμα να επιβάλλουν τις πολιτικές που επιβάλλουν. Επίσης, η τεράστια παραγωγική και βιομηχανική τους βάση διασφαλίζει ότι η Γερμανία θα έχει πάντα μία ισχυρότατη «ατμομηχανή» για την οικονομία της, πέρα από τις τράπεζες, τα «τοξικά» ομόλογα, τα επισφαλή στεγαστικά και τα παρακινδυνευμένα χρηματοπιστωτικά προϊόντα.

Το Βερολίνο αδυνατεί να καταλάβει πως δεν μπορούν όλες οι χώρες να «μεταμορφωθούν» σε «μικρές Γερμανίες». Ειδικά ο Νότος, αλλά όχι μόνο, έχει τις δικές του ιδιομορφίες στην ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων, στις παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας, στο παραγωγικό μοντέλο, στην παροχή υπηρεσιών. Μπορεί το Βερολίνο να αδυνατεί να το καταλάβει, αλλά σιγά σιγά το έχουν καταλάβει όλοι. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και ο «δειλός» και καθόλου πολιτικός Μπαρόζο (ο άβουλος οικοδεσπότης του Μπους και του Μπλερ στις Αζόρες όταν αποφασίστηκε ο βομβαρδισμός του Ιράκ, για να μην ξεχνιόμαστε.) ζήτησε να χαλαρώσει η λιτότητα. Η κίνηση αυτή του προέδρου της Κομισιόν εκνεύρισε το Βερολίνο, αλλά ο Μπαρόζο δεν έκανε τίποτα περισσότερο, από το να πει αυτό που ήδη συζητείται στους διαδρόμους των Βρυξελλών και του Στρασβούργου. Το όνομα «Κέινς» ολοένα και ακούγεται πιο συχνά στο Ευρωκοινοβούλιο, στο Κολέγιο των Επιτρόπων, στις αχανείς γραφειοκρατικές δομές των κοινοτικών υπηρεσιών, αλλά και στις διμερείς συναντήσεις εταίρων. Η Γερμανία έχει αρχίσει να απομονώνεται εντός Ευρώπης, καθώς όλοι βλέπουν ότι με την εμμονή στη λιτότητα, η καγκελάριος Μέρκελ απλώς οδηγεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα στον όλεθρο, σε ακόμη βαθύτερη κρίση, σε διάλυση.
Με άλλα λόγια, αν η Μέρκελ παραμείνει πιστή στην πολιτική της, χωρίς καμία υποχώρηση, τότε ο χρόνος ως τις γερμανικές εκλογές θα είναι πολύ πυκνός. Και μετά τις 22 Σεπτεμβρίου, το Βερολίνο θα βρεθεί απομονωμένο, εγκαλούμενο για καταστροφικές πολιτικές που ξεθώριασαν το ευρωπαϊκό ιδεώδες. Και αν δεν αλλάξει ρότα, τότε πολύ σύντομα το δίλημμα που θα αναδειχθεί θα είναι «Γερμανία ή Ευρώπη». Αν, βεβαίως, υποτεθεί ότι μπορεί να υπάρξει Ευρώπη χωρίς τη Γερμανία.

Δε φτάνει ο Νότος
Σε κάθε περίπτωση, η απομόνωση του Βερολίνου από μόνη της δεν φτάνει. Ίσως δεν είναι πια αρκετό ούτε ένα «Μέτωπο των Νοτίων». Μάλλον οι πυκνές εξελίξεις το έχουν ξεπεράσει και αυτό. Τώρα, χρειάζεται ένα μέτωπο. όλων των Ευρωπαίων εναντίον της Γερμανίας. Είναι ο μόνος τρόπος, προκειμένου η καγκελάριος Μέρκελ και όσοι στηρίζουν πιστά την πολιτική της, να καταλάβουν ότι πρέπει να κάνουν πίσω. Και είναι ο μόνος τρόπος, διότι αν το Βερολίνο αποφασίσει ποτέ να κάνει πίσω, θα αναγκαστεί λόγω των συσχετισμών ισχύος. Και ο υπερχρεωμένος Νότος δεν επαρκεί από μόνος του για να «φοβίσει» τη Γερμανία. Κάποιος, όμως, πρέπει να το κάνει.

Δεν υπάρχουν σχόλια: