Μεταναστευτικό: Γιατί οι αποφάσεις της Ευρώπης δεν αρκούν

Τον τριπλασιασμό της χρηματοδότησης του προγράμματος «Τρίτων» της Frontex ανακοίνωσαν, έπειτα από την ολοκλήρωση των διεργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Πρόεδρός του Ντόναλντ Τουσκ και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Όπως αποφασίσθηκε, η αύξηση χρηματοδότησης του προγράμματος θα φτάσει στα 220 εκατομμύρια ευρώ, τριπλασιάζοντας τους διαθέσιμους πόρους του.

Η Επιτροπή αναμένει επίσης να αυξηθεί η επιχειρησιακή ετοιμότητα της Frontex στη Μεσόγειο, καθώς όπως ανέφερε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, τα κράτη-μέλη αποφάσισαν να συνδράμουν έμπρακτα στην προσπάθεια διαθέτοντας χρήματα, σκάφη, αεροσκάφη, ελικόπτερα και τεχνογνωσία. Πάντως, τα κράτη -μέλη δεν συμφώνησαν στην έγκριση ενός πλαισίου διαμοιρασμού των βαρών της μετανάστευσης, διαψεύδοντας τις εκτιμήσεις κυβερνητικών αξιωματούχων, που προέβλεπαν θετική έκβαση. Η πρόταση αυτή θα μοίραζε το «βάρος» της νόμιμης μετανάστευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επιτρέποντας τη προώθηση νόμιμων μεταναστών από τις χώρες εισόδου (όπως η Ιταλία και η Ελλάδα) σε κέντρα φιλοξενίας τρίτων χωρών. Το Συμβούλιο αναμένεται να επιστρέψει στο θέμα αυτό στη Σύνοδο του Ιουνίου. 

Μείζον θέμα, χωρίς λύση στον ορίζοντα

Το θέμα της μετανάστευσης είναι σημαντικότερο τόσο από την κρίση στην Ουκρανία όσο και από την κρίση στην Ελλάδα, ενώ παρόλα τα μέτρα δεν διαφαίνεται λύση. Ο John Lloyd εξηγεί γιατί: 

«Οι μετανάστες που διασχίζουν τη Μεσόγειο φτάνοντας στην Ιταλία, οι οποίοι αγοράζουν την ελευθερία τους από τον πόλεμο και την πείνα από σωματέμπορους και πεθαίνουν κατά χιλιάδες, φέρνουν την Ευρώπη αντιμέτωπη με το πιο αποτρόπαιο δίλημμα. Το θέμα είναι πιο οξύ από την ελληνική κρίση, την κρίση του ευρώ ή ακόμη και την κρίση στην Ουκρανία. Πιο έντονο επειδή μετριέται με καθημερινούς αριθμούς πτωμάτων, τα περισσότερα από τα οποία δεν βρίσκονται ποτέ. Είναι απτό, ανθρώπινο, λυπηρό. 

Περίπου 800 μετανάστες έχασαν τη ζωή τους το περασμένο Σαββατοκύριακο, όταν το πλοίο τους ανατράπηκε. Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους, οι οποίοι ήρθαν κυρίως από την Αφρική και το Μπαγκλαντές, ήταν κλειδωμένοι στα αμπάρια του σκάφους από τους διακινητές. Το δίλημμα που αντιμετωπίζουν οι φιλελεύθερες δημοκρατίες της Δυτικής Ευρώπης είναι ότι δεν υπάρχουν καλές επιλογές, καμία παρέμβαση οποιουδήποτε είδους που να μπορεί να σταματήσει τις συγκρούσεις και τις βιαιότητες από τις οποίες φεύγουν οι μετανάστες. Η αλήθεια είναι, ότι όλες οι επιλογές έχουν δοκιμαστεί και στο παρελθόν. 

Εκείνοι που υποστήριξαν τη βρετανο-αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ το 2003, συμπεριλαμβανομένου και εμού, το έκαναν λόγω του τρόμου του Σαντάμ Χουσεΐν. Οι μαρτυρίες καταπίεσης του ίδιου του λαού του, αρπακτικότητα έναντι των γειτόνων και ενθάρρυνσης των τρομοκρατών ήταν απαράμιλλη. Περίπου το ίδιο σκεπτικό κινητοποιήθηκε στη λιγότερο αμφισβητήσιμη (και πολύ λιγότερο εκτεταμένη) παρέμβαση από τη Βρετανία και τη Γαλλία στη Λιβύη, δίνοντας εναέρια και η υλικοτεχνική υποστήριξη στους αντάρτες που αγωνίζονταν να εκδιώξουν τον Μοαμάρ Καντάφι. 

Και στις δύο περιπτώσεις, ο δικτάτορας βρέθηκε και σκοτώθηκε. Και στις δύο περιπτώσεις, η κόλαση που εξαπολύθηκε εναντίον των δικτατόρων έχει μεγεθυνθεί και παραταθεί αφότου το μήνυμα «αποστολή εξετελέσθη» βγήκε στις Δυτικές τηλεοράσεις. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, επίσης, οι υποκινητές και υποστηρικτές της παρέμβασης δέχθηκαν επίθεση για την πολεμική διάθεση τους, την άγνοια και τον νεο-ιμπεριαλισμό τους. Αυτό, παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των βουλευτών στις χώρες ενέκριναν τις κινήσεις και είχαν στήριξη από την πλειοψηφία των λαών τους. 

Στη συνέχεια ήρθε η Συρία και καμία εξωτερική δύναμη δεν παρενέβη στον εμφύλιο πόλεμο της. Οι σκοτωμοί συνεχίζονται, αγωνιωδώς, επί τέσσερα χρόνια, με τον αριθμό των νεκρών να εκτιμάται σε περίπου 250.000 και με εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες. Μερικοί απ 'αυτούς κατέφυγαν σε σωματέμπορους στη Βόρεια Αφρική. Κάποιοι πνίγηκαν. 

Αυτό το δίλημμα έχει σίγουρα επιλογές και η Δύση σχετίζεται με αυτές. Από τη μία πλευρά, η παρέμβαση εξαπολύει τρόμο. Από την άλλη, η μη επέμβαση τον επιτρέπει. Και στις δύο περιπτώσεις, οι νικητές ήταν οι πιο ακραίοι τζιχαντιστές, το Ισλαμικό Κράτος που έκανε μετάσταση από την Αλ Κάιντα σε έναν πολυεθνικό στρατό που κυβερνά μέρος της Λιβύης και διαφημίζει τη βαρβαρότητά του στα social media - μεσαιωνική σκληρότητα σε iPhone 6. Και οι συνέπειες - οι άνδρες και οι γυναίκες που θα κινδύνευαν να πνιγούν αντί να παραμείνουν στη θέση τους- είναι το πικρό υγρό που αποστάζεται από τα σταφύλια της οργής της τελευταίας δεκαετίας. 

Η Ευρώπη παραμένει καθηλωμένη μπροστά στο ζήτημα. Οι λύσεις που έχει προβάλει μέχρι σήμερα ήταν σκληρές. Μία ήταν να περιορίσουν την άσκηση «Mare Nostrum» - σύμφωνα με την οποία το ιταλικό ναυτικό και το λιμενικό περιπολούν στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ της Λιβύης και των ιταλικών ακτών - για τον λόγο ότι όσο πιο επικίνδυνη γινόταν η διέλευση, τόσο λιγότεροι μετανάστες θα περνούσαν. Μη γνωρίζοντάς το αυτό, ή αδιαφορώντας, οι μετανάστες αυξήθηκαν. Το παρόν σχέδιο, που είναι υπό εξέταση από τους υπουργούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι να καταστρέφουν τα σκάφη των εμπόρων και να κρατούν τους διακινητές, όπως ήδη κάνει η ιταλική αστυνομία. 

Η Ευρώπη, απρόθυμα, αρχίζει να δέχεται ορισμένους από τους χιλιάδες μετανάστες που εισρέουν στη Ιταλία, με μεγάλες διαφορές στην γενναιοδωρία. Η Γερμανία έχει δηλώσει 30.000. Η Βρετανία - όπου η συντηρητική κυβέρνηση αντιμετωπίζει εκλογές στις αρχές Μαΐου, στις οποίες ο φόβος της μετανάστευσης είναι ένα μεγάλο θέμα - μερικές εκατοντάδες. Η Λιβύη, όπου συναντώνται οι μετανάστες και οι διακινητές, είναι τώρα ένα πεδίο αντιμαχόμενων ομάδων. Η εκλεγμένη κυβέρνηση έχει διαφύγει στην Τρίπολη και έχει μαζευτεί στην Τομπρούκ. Οι διακινητές διαπραγματεύονται τον δρόμο τους μέσα σε αυτό το περιβάλλον, πληρώνοντας τους πολέμαρχους ενώ φεύγουν με τα χρήματα των μεταναστών. 

Ο Μοχάμεντ Μαχντί Χοντέρι, μέλος του ανίσχυρου κοινοβουλίου της Λιβύης, δήλωσε: «Αυτοί [οι διακινητές] είναι ένα δίκτυο από ένοπλες συμμορίες, και όχι πολιτοφυλακές. Πηγαίνουν τους ανθρώπους από σύνορα σε σύνορα και στη συνέχεια μέχρι την ακτή της Λιβύης και μετά πέρα από τη θάλασσα. Δεν μπορούμε να το σταματήσουμε αυτό διότι οι αρχές είναι ασθενέστερες από αυτές τις συμμορίες». Η Ιταλία, η οποία θα είναι ο μεγαλύτερος χαμένος από μια εξτρεμιστική κυβέρνηση στη Λιβύη, δεν θα επέμβει στρατιωτικά. Αλλά ακόμη και εάν η Δύση αποφασίσει να παρέμβει, το πρόσφατο παρελθόν προσφέρει σαφείς ενδείξεις ότι το αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι καλύτερο από τις παρούσες συνθήκες. 

www.blogs.reuters.com