Νεπάλ: Μία αναπόφευκτη τραγωδία

Οι ειδικοί είχαν προειδοποιήσει για τον κίνδυνο για τους ανθρώπους του Κατμαντού εδώ και δεκαετίες. Ο αριθμός των νεκρών στο Νεπάλ, το Σάββατο, ήταν σχεδόν αναπόφευκτος, δεδομένων της τεκτονικής, της τοπικής γεωλογίας που επιδείνωσε τη δόνηση και της χαλαρής κατασκευής κτιρίων που δεν μπορούσαν να αντέξουν τον σεισμό.

Περισσότερα από 25 εκατομμύρια χρόνια πριν, η Ινδία, που κάποτε ήταν ένα ξεχωριστό νησί σε ένα γρήγορα συρόμενο κομμάτι του φλοιού της Γης, συνετρίβη στην Ασία. Οι δύο μάζες γης ακόμη συγκρούονται και ενώνονται με μία ταχύτητα από 1,5 έως 2 ίντσες ετησίως. Οι δυνάμεις έχουν αυξήσει τα υψηλότερα βουνά του κόσμου, στα Ιμαλάια, και έχουν προκαλέσει καταστροφικούς σεισμούς.

Οι ειδικοί είχαν προειδοποιήσει για τον κίνδυνο για τους ανθρώπους του Κατμαντού εδώ και δεκαετίες. Ο αριθμός των νεκρών στο Νεπάλ, το Σάββατο, ήταν σχεδόν αναπόφευκτος, δεδομένων της τεκτονικής, της τοπικής γεωλογίας που επιδείνωσε τη δόνηση και της χαλαρής κατασκευής κτιρίων που δεν μπορούσαν να αντέξουν τον σεισμό. Η GeoHazards International, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση στο Menlo Park της Καλιφόρνια, που προσπαθεί να βοηθήσει τις φτωχότερες και πιο ευάλωτες περιοχές όπως το Νεπάλ να προετοιμάζονται για καταστροφές, είχε επισημάνει ότι μεγάλοι σεισμοί πλήττουν την περιοχή περίπου κάθε 75 χρόνια. 

Το 1934 -81 χρόνια πριν - περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε ένα σεισμό μεγέθους 8,1 στο ανατολικό Νεπάλ, περίπου έξι μίλια νότια από το όρος Έβερεστ. Ένας μικρότερος σεισμός το 1988 με μέγεθος 6,8 σκότωσε περισσότερους από 1.000 ανθρώπους. Ο Brian Tucker, πρόεδρος και ιδρυτής της GeoHazards, είπε ότι στη δεκαετία του 1990, η οργάνωσή του προέβλεψε ότι αν ο σεισμός του 1934 επρόκειτο να ξανασυμβεί, 40.000 άνθρωποι θα πέθαιναν λόγω της μετανάστευσης στην πόλη όπου τα ψηλά, σαθρά κτίρια που έχουν χτιστεί θα κατέρρεαν. 

Σε μια ενημέρωση αυτό το μήνα, η GeoHazards έγραψε: «Με ετήσιο ρυθμό αύξησης του πληθυσμού 6,5 τοις εκατό και ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αστικής πυκνότητας στον κόσμο, οι 1,5 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν στην κοιλάδα του Κατμαντού αντιμετωπίζουν σαφώς ένα σοβαρό και αυξανόμενο κίνδυνο σεισμού». Η οργάνωση βοήθησε να στηθεί μια τοπική μη κερδοσκοπική οργάνωση για να συνεχίσει τις προετοιμασίες, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης των σχολείων και των νοσοκομείων. 

Ο σεισμός του Σαββάτου σημειώθηκε στα βορειοδυτικά του Κατμαντού σε σχετικά μικρό βάθος, περίπου εννέα μίλια, που προκάλεσε μεγαλύτερη ανατάραξη στην επιφάνεια, αλλά το μέγεθος 7,8 απελευθέρωσε λιγότερη ενέργεια από ό,τι ο σεισμός του 1934. Ο Roger Bilham, καθηγητής γεωλογικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, ο οποίος έχει μελετήσει την ιστορία των σεισμών στην περιοχή, είπε ότι η δόνηση διήρκεσε ένα έως δύο λεπτά, και το ρήγμα γλίστρησε περίπου 10 πόδια κατά μήκος της ζώνης ρήξης, η οποία εκτεινόταν 75 μίλια, περνώντας κάτω από Κατμαντού. Ο σεισμός «μετακίνησε ολόκληρη την πόλη νότια κατά 10 πόδια», δήλωσε ο δρ Bilham. 

Σημειώθηκαν μετασεισμικές δονήσεις έως και 6,6 Ρίχτερ, κυρίως στα βορειοανατολικά του Κατμαντού. Είναι πιθανό ο σεισμός Σάββατο να είναι ένας προσεισμός για έναν ακόμη μεγαλύτερο, αλλά ο δρ Bilham το αποκλείει. Το Κατμαντού και η γύρω κοιλάδα βρίσκονται στην κοίτη μιας αρχαίας αποξηραμένης λίμνης, κάτι που συνέβαλε στην καταστροφή. «Είναι πολύ, πολύ μαλακό χώμα και το μαλακό χώμα ενισχύει τη σεισμική δραστηριότητα» είπε ο δρ Tucker. Οι απότομες πλαγιές της περιοχής είναι επίσης επιρρεπείς σε χιονοστιβάδες, όπως αυτή που προκάλεσε ο σεισμός στο Έβερεστ το Σάββατο. 

Το Κατμαντού δεν είναι το μόνο μέρος όπου ένας φονικός σεισμός ήταν αναμενόμενος. 

Ο δρ Tucker δήλωσε πως η Τεχεράνη, η Αϊτή, η Λίμα στο Περού και η Παντάνγκ στην Ινδονησία, είναι εξίσου ευάλωτες. Αυτά τα μέρη βρίσκονται σε κοντινή απόσταση με τεκτονικά ρήγματα υπό πίεση, ενώ τα οικοδομικά πρότυπα και τα μέτρα πρόληψης θεωρούνται ανεπαρκή. 

Κάποιες περιοχές όμως είναι καλύτερα προετοιμασμένες. Κατά τα τελευταία 76 χρόνια, πολλοί σεισμοί έχουν συμβεί κατά μήκος ενός ρήγματος στη βόρεια Τουρκία, αρχής γενομένης από το ανατολικό τμήμα της χώρας και προχωρώντας δυτικά, προς την Κωνσταντινούπολη. Ένας σεισμός το 1999 σκότωσε πάνω από 17.000 ανθρώπους, κυρίως στο Ιζμίτ, ανατολικά της Κωνσταντινούπολης. Οι εκτιμήσεις είναι ότι το επίκεντρο του επόμενου μεγάλου σεισμού θα είναι μέσα ή γύρω από την Κωνσταντινούπολη. «Η Κωνσταντινούπολη είναι η πόλη με την πιο ισχυρή επιβολή αντισεισμικών μέτρων στα κτίρια» δήλωσε ο δρ Tucker. «Νομίζω ότι στην Κωνσταντινούπολη έχει γίνει καλή δουλειά». 

www.nytimes.com