Στις γειτονιές της παράδοσης. Δίλοφο - Κουκούλι - Κήποι, Κεντρικό Ζαγόρι

Μπορεί πλέον οι δρόμοι να έχουν ασφαλτοστρωθεί κι εύκολα να προσεγγίζεται ακόμη και το πιο απόμερο χωριό. Όμως εδώ στον "τόπο πίσω από το βουνό"- όπως μεταφράζεται η σλάβικη λέξη Ζαγόρι-, τα πέτρινα Ζαγοροχώρια στέκουν στην καρδιά της ηπειρώτικης φύσης, αναλλοίωτα σύμβολα αλλοτινών καιρών. 

Φτάνοντας εδώ δεν έχεις παρά να συντονιστείς με τους ρυθμούς του ιδιαίτερου αυτού τόπου  και ν' απολαύσεις ένα συναρπαστικό ταξίδι στις γειτονιές του χθες. Τα τριήμερα και στις γιορτινές μέρες δεν λείπει ο συνωστισμός επισκεπτών και οχημάτων στα στενά δρομάκια. Ωστόσο παρά την τουριστική κίνηση, το Ζαγόρι διατηρεί αναλλοίωτη τη γοητεία του και καταφέρνει με τον τρόπο του να σου προσφέρει δυνατές συγκινήσεις, αρκεί να θέλεις να «ξεστρατίσεις» από τα συνηθισμένα. Βέβαια στην εποχή της κρίσης καλό θα ήταν να αναζητήσετε μέσω  των site των ξενώνων τις διάφορες προσφορές και είναι  σίγουρο ότι θα περάσετε αξέχαστα! Τα προτεινόμενα χωριά βρίσκονται στο Κεντρικό Ζαγόρι κοντά στα γνωστά θέρετρα Μονοδέντρι και Τσεπέλοβο  απέχουν   από τα Γιάννενα όχι παραπάνω από 40 χιλιόμετρα.

Δίλοφο: Ο δρόμος σταματά στην είσοδο του οικισμού και η περιπλάνηση στα συνεχίζεται με τα πόδια. Κατηφορίζοντας το κεντρικό καλντερίμι προς την πλατεία όπου δεσπόζει η καλοδιατηρημένη εκκλησιά της Κοίμησης της Θεοτόκου, αλλά και καθώς θα περιπλανιέστε στα γραφικά σοκάκια θα εντυπωσιαστείτε με την καλαίσθητη παρουσία όλων αυτών των επιβλητικών κτισμάτων. Σχολεία, εκκλησίες, αρχοντικά, αποπνέουν μια παρακμασμένη, αλλά αναμφισβήτητα πανταχού παρούσα διαχρονική αρχοντιά.

Κουκούλι: Το παραδοσιακό χωριό εξακολουθεί να βιώνει την καθημερινότητα μέσα από τους δικούς του ρυθμούς, απολαμβάνοντας ένα είδος "τουριστικής ασυλίας".  Όπως και όλη η περιοχή, το Κουκούλι γνώρισε μεγάλη ακμή από τον 18ο μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα. Στο κέντρο του οικισμού ξεχωρίζει η εκκλησία του Αγ. Μηνά του Αιγύπτιου, κτίσμα του 1778. Σήμερα το κτίριο του παλιού σχολείου με τις καμάρες, τις βρύσες, αλλά και τα αρχοντικά του Πλακίδα, του Κόκορου και του Αναστασιάδη ξεχωρίζουν με την ιδιότυπη αρχιτεκτονική και τη θαυμάσια εσωτερική διακόσμηση.

Κήποι: Λίγο νοτιότερα από το Κουκούλι βρίσκονται οι Κήποι. Το παλιό όνομά τους ήταν Μπάγια και υπήρξαν ένα ζωντανό κεφαλοχώρι ήδη από τον 15ο αιώνα. Το χωριό είναι κτισμένο αμφιθεατρικά πάνω από το κατάφυτο Μπαγιώτικο ποτάμι. Διαθέτει αξιόλογη υποδομή και προσεγγίζεται εύκολα με ασφάλτινο δρόμο. Βέβαια για να δεις τις ψηλότερες γειτονιές θα πρέπει να περπατήσεις σε ανηφορικά, μα πανέμορφα καλντερίμια.

Τι θα δείτε: 

Οι περισσότεροι ακολουθούν τη διαδρομή που οδηγεί στα χωριά Βίτσα και Μονοδέντρι -δύο από τους πλέον δημοφιλείς προορισμούς- από όπου προσεγγίζεται η θέση "Οξιά", το σημείο με τη συναρπαστικότερη θέα στη χαράδρα του Βίκου.  Από τα πολλά γεφύρια της περιοχής, ενδεικτικά ν'  αναφέρουμε το μεγάλο μονότοξο γεφύρι του "Νούτσου" ή του "Κόκκορου" που βρίσκεται πάνω στο δρόμο για Τσεπέλοβο, κοντά στη διασταύρωση για Κήπους. Το τρίτοξο και πολυφωτογραφημένο γεφύρι του Πλακίδα θα το εντοπίσετε λίγο πριν φτάσετε στους Κήπους, ενώ ακολουθεί το μονότοξο γεφύρι του Βικάκι στο ομώνυμο φαράγγι και το γεφύρι του Μύλου στο δρόμο που οδηγεί από Κήπους για Νεγάδες. Μέσα από μια μαγευτική ορεινή διαδρομή που περνά απ' το αρχοντικό Τσεπέλοβο και από το Σκαμνέλι, θα καταλήξετε  στην τοποθεσία  Γυφτόκαμπος όπου  έχει στηθεί σε αναπαράσταση  καταυλισμός των  Σαρακατσάνων κτηνοτρόφων.

Ανακαλύψτε: 

Το απόμερο Βραδέτο (9 χλμ. από τον κεντρικό δρόμο προς Τσεπέλοβο) που είναι το ψηλότερο χωριό σε όλο το Ζαγόρι -υψομ.1350- . Από εδώ θα  περπατήσετε μέχρι την τοποθεσία Μπελόη για να απολαύσετε τη θέα στη χαράδρα του Βίκου (εφάμιλλη με αυτή της «Οξιάς» που βρίσκεται έξω από το Μονοδέντρι).

Τα Μουσεία:

Στο Κεντρικό Ζαγόρι υπάρχουν αρκετά μουσεία, κυρίως λαογραφικά που θα πρέπει να επισκεφθείτε. Μην παραλείψετε στο Μονοδέντρι να επισκεφθείτε το Ριζάρειο Εκθεσιακό Κέντρο και τη Σχολή Χειροτεχνίας. Στο Κουκούλι εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το κέντρο "Κ.Λαζαρίδης" όπου εκτός των άλλων θα δείτε την μοναδική στο είδος της, βοτανική συλλογή.  Στους Κήπους λειτουργεί το Μουσείο Λαϊκής τέχνης «Αγάπιος Τόλης».  Στο Καπέσοβο σε κτίριο του 1861 στεγάζεται σήμερα το λαογραφικό μουσείο, αλλά και μία πλουσιότατη βιβλιοθήκη.

Πως θα πάτε 

Από την Αθήνα για τα Γιάννενα θα διανύσετε 490 χμ. μέσω Κατάρας, ενώ μέσω Ρίου-Αντίρριου 445 χλμ.Η διαδρομή από Κατάρα το χειμώνα χρειάζεται προσοχή, λόγω πάγου και ολισθηρού οδοστρώματος. Η  Εγνατία οδός από Μέτσοβο για Γιάννενα εχει συντομεύσει κατά 30 λεπτά τη διαδρομή.

Από Θεσ/νίκη θα πάρετε τον εθνικό δρόμο Κοζάνης- Ιωαννίνων (360

χλμ.).  Στο Κεντρικό Ζαγόρι πρατήρια βενζίνης υπάρχουν μόνο στη διασταύρωση Ασπραγγελλων.

Που θα μείνετε

 Δίλοφο

«Το αρχοντικό του Δίλοφου» τηλ. 26530-22455 www.dilofo.com

 «Γαία» τηλ. 26530-22750 www.gaia-dilofo.gr

«Ξενώνας Ιωαννίδη» τηλ. 26530-22613

Ξενώνας «Αίθριο» 26530-22600

«Ξενώνας Οικονόμου»  τηλ.  26530 - 22600

Κουκούλι 

Το «Αμελικό» στεγάζεται στο παλιό σχολείο τηλ. 26530-71627  www.ameliko.gr

«Ο ξενώνας του Νικόλα» τηλ. 26530-71721 www.koukouli.com

 «Τρίτοξο» τηλ. 26530-71760. www.tritoxo.gr

Κήποι

«Μαχαλάς» τηλ. 26530-71976, www.machalas.gr

«Αμανίτης»  αυτόνομες πέτρινες κατοικίες τηλ. 26530-71705  www.amanitis.eu

«Το σπίτι του Αρτέμη» τηλ. 26530-71644 www.epirus.com/spititouartemi

«Μελίνα» παραδοσιακής αρχιτεκτονικής τηλ. 26530-71674 www.melinahotel.gr

«Κήποι» Suites  τηλ. 26530-71995  www.kipisuites.gr

«Μπάγια» τηλ. 26530-71112, www.mpagia.gr

Που θα φάτε

Στην πλατεία του Δίλοφου υπάρχει η παραδοσιακή ταβέρνα «Σοποτσέλι». Για διαφορετικό περιβάλλον θα πάτε στο εστιατόριο του ξενώνα «Αίθριο». Στους Κήπους το εστιατόριο «Στου Μιχάλη» προσφέρει εδώ και χρόνια μαγειρευτά και της ώρας  στους επισκέπτες του χωριού.

Για καφέ στο Κουκούλι θα βρείτε σε όμορφο χώρο το παραδοσιακό καφενείο «Τα πάντα ρει» και για φαγητό το «Παλιό αλώνι». Στη Βίτσα αν σας αρέσουν τα μανιτάρια μαγειρεμένα με διαφορετικό τρόπο, θα πάτε στο  «Κανέλλα και Γαρύφαλλο».