Αυτοκινητόδρομοι: Πάμε για ρήξη Υπουργείου-Παραχωρησιούχων;

Σε αχαρτογράφητα νερά περνάμε πλέον και στο πεδίο των αυτοκινητόδρομων. Την χρονική στιγμή που τα 4+1 έργα είναι στην πιο κρίσιμη φάση τους, δηλαδή την ωρίμανση της κατασκευής τους, έρχεται η πρόθεση του Υπουργού ΟΙΚΥΝΑΤ Γιώργου Σταθάκη, για αναθεώρηση των συμβάσεων. Μιλάμε για τα έργα σε Ολυμπία Οδό, Ιόνια Οδό, Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου, Κεντρική Οδό Ε65 και Αυτοκινητόδρομο Μορέα.

Όπως αναφέρει το δελτίο τύπου που εξέδωσε χθες το απόγευμα το Υπουργείο, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής με θέμα την Εγνατία Οδό, ο Υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, Γιώργος Σταθάκης επεσήμανε τα εξής:

Για τους Οδικούς Άξονες με Συμβάσεις Παραχώρησης. Το πρώτο πρόβλημα είναι το κόστος των έργων, το οποίο θα μπορούσε να είναι χαμηλότερο εάν άλλαζε ο τρόπος προσδιορισμού των τιμών. Το δεύτερο πρόβλημα είναι η ποιότητα των συμβάσεων και το αν διασφαλίζεται η ισότιμη αντιμετώπιση του δημόσιου συμφέροντος και των συμφερόντων των ιδιωτών.

Όπως ανέφερε ο Υπουργός, «Πρόθεσή μας, είναι στο μέτρο του δυνατού και αυτό το υπογραμμίζω και είναι δέσμευση της κυβέρνησης, να μελετήσουμε τις συμβάσεις με πρόθεση να τις αναθεωρήσουμε, προκειμένου να φέρουν αυτή την ισορροπία που δεν είχαν την εποχή που έγιναν, γιατί περισσότερες από αυτές - επαναλαμβάνω - έχουν γίνει στο παρελθόν και αναθεώρησή τους έγινε προ διετίας».

Για τα διόδια. Τα προβλήματα με τα διόδια αφορούν πρώτον τη συχνότητα και το ύψος τους καθώς είχαν φτιαχτεί με βάση τις προδιαγραφές της ελληνικής οικονομίας πριν το 2009, μια δομή που πλέον είναι εκτός τόπου και χρόνου. Αυτή η πολιτική είναι χωρίς νόημα, διότι ούτε τα έργα γίνονται αποδοτικά, για τον απλούστατο λόγο όσο αυξάνεις τα διόδια τόσο μειώνεις τους κυκλοφοριακούς φόρτους που έχει ο δρόμος υπό συνθήκες μιας πολύ σκληρής οικονομικής πραγματικότητας.

Έχουμε δεσμευτεί, ότι θα αναθεωρήσουμε την πολιτική των διοδίων με πλήρως αναλογική χιλιομετροχρέωση για το σύνολο των δρόμων, με τη θέσπιση ηλεκτρονικών  διοδίων και με γνώμονα την κοινωνική μέριμνα ιδιαίτερα για ανθρώπους που χρησιμοποιούν τους δρόμους και έχουν κοινωνικά κριτήρια πολύ ισχυρά.

Για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού:  Είμαστε επιφυλακτικοί, θα δούμε και θα κάνουμε τη συζήτηση, το ΤΑΙΠΕΔ εν έχει ακόμη προκηρύξει τον Διαγωνισμό, που ήταν να γίνει εντός του πρώτου τριμήνου. Η πολιτική ηγεσία θα εξετάσει όλα τα περιθώρια και τις δυνατότητες που έχουμε για να βρούμε άλλη λύση ή μια λύση την οποία θεωρούμε συμβατή με τις δικές μας προτεραιότητες».

Και τώρα;
Είναι σαφές ότι στο επόμενο διάστημα θα καλεστούν οι παραχωρησιούχοι και θα ζητηθεί να συναινέσουν σε τροποποίηση των συμβάσεων. Το ερώτημα που τίθεται είναι διπλό: α) αν η σημερινή χρονική περίοδος είναι η κατάλληλη, καθώς τα έργα είναι στην πιο κρίσιμη, κατασκευαστικά, φάση τους και β) αν (που είναι και το πιο πιθανό) οι παραχωρησιούχοι δεν συμφωνήσουν σε δεύτερη τροποποίηση των συμβάσεων (μετά από εκείνη του 2013).

Αυτό που θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαιτέρως από την Κυβέρνηση είναι πως λόγω της κατάστασης των οδικών αξόνων που βρίσκονται υπό κατασκευή και μάλιστα με πολύ αυστηρές προθεσμίες, κινδυνεύουν ερχόμενοι σε μία κόντρα με τους παραχωρησιούχους να καταφέρουν να «παγώσουν» εκ νέου τα έργα. Μην ξεχνάμε επίσης πως ηγετική θέση στις νέες συμβάσεις έχουν οι Τράπεζες.

Αυτό είναι ένα σαφώς καταστροφικό σενάριο για όλους και πρώτιστα για τη χώρα που περιμένει αυτούς τους άξονες εδώ και δεκαετίες. Η βάση της ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια έχει στηριχθεί στην ολοκλήρωση των οδικών και σιδηροδρομικών αξόνων.

Εξίσου ριψοκίνδυνο είναι να βρεθεί το Υπουργείο με σειρά από οικονομικές απαιτήσεις λόγω παγώματος καθώς το πρόσφατο παρελθόν έδειξε ότι και η παραμικρή χρονική απόκλιση φέρνει απαιτήσεις για αποζημιώσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Μην ξεχνάμε πως οι χρονικές καθυστερήσεις στα δημόσια έργα όταν δεν έχει την αποκλειστική ευθύνη ο ανάδοχος δημιουργούν οικονομικές απαιτήσεις. Πάντως ο κος Σταθάκης για τους άξονες είπε και τόνισε «στο μέτρο του δυνατού» αντιλαμβανόμενος τη δυσκολία ενός τέτοιου εγχειρήματος.

Κανείς δεν διαφωνεί πως τα διόδια που πληρώνουμε αυτή τη στιγμή είνα εξωπραγματικά για τα σημερινά οικονομικά δεδομένα της χώρας. Όμως όταν έχουμε να κάνουμε με 5 έργα που κοστίζουν πάνω από 6 δισ ευρώ καλό θα ήταν να έχουμε κατά νου ότι το κατάλληλο timing για νέες αλλαγές, ίσως, όταν ολοκληρωθούν και λειτουργήσουν πλήρως τα έργα για να γίνει πραγματική αποτίμηση της συμπεριφοράς των οδηγών και των στοιχείων της κανονικής περιόδου λειτουργίας.

www.ypodomes.com