Ο Ελληνισμός εντός κι εκτός συνόρων (Καύχημα - θλίψη και απογοήτευση)...

 Γράφει ο  Σπύρος Εργολάβος, Φιλόλογος-Συγγραφέας

«Είστε ο πιο έξυπνος λαός του κόσμου, έχετε την πιο ωραία χώρα στον κόσμο, αλλά έχετε, δυστυχώς, την χειρότερη διακυβέρνηση στον κόσμο». Με αυτά τα λόγια μίλησε σε συμπολίτη μας, που πρόσφατα βρέθηκε στην Αυστραλία, αυστραλός αξιωματούχος, όταν πληροφορήθηκε ότι είναι Έλληνας. 

Ήδη απ' την πρώϊμη αρχαιότητα οι πρόγονοί μας, καθώς εξαπλώνονταν σε όλα τα τότε γνωστά μέρη και ίδρυαν τις αποικίες, καθώς έρχονταν σε επικοινωνία με τους άλλους λαούς, αποκτούσαν συνείδηση της υπεροχής τους, η οποία βρίσκεται αποτυπωμένη στη γνωστή φράση "πας μη Έλλην βάρβαρος". 

Και όταν αργότερα στη Δύση, υπό την αγαθοεργό επίδραση του αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού δημιουργήθηκαν οι φωτοβόλες εστίες της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού, αναγνωρίστηκε η προσφορά του Ελληνισμού στην πνευματική ανάπτυξη της ανθρωπότητας, όπως αυτή αποτυπώνεται στην περίφημη φράση του μεγάλου παιδαγωγού και φιλόσοφου, του Βένερ Γαίγκερ, ο οποίος διακήρυξε: 

"Στη φιλοσοφία, στην παιδαγωγική και στην επιστήμη γενικότερα, δεν είμαστε δημιουργοί, παρά απλοί ερμηνευτές των αρχαίων Ελλήνων". 

Παρόμοια συναισθήματα, μεστά από καύχημα για τον Ελληνισμό και τους εκφραστές του, νιώσαμε, πριν κάμποσες μέρες πενήντα συμπολίτες που συμμετείχαμε στην οκταήμερη εξόρμηση στη Ρωσία, με βασικό στόχο - παράλληλα προς την τουριστική ψυχαγωγία - να γνωρίσουμε, με βάση δυο από τις φωτεινές εστίες του Ελληνισμού, τη Μόσχα και την Πετρούπολη, τον Ελληνισμό της Ρωσίας. 

Στη Μονή Δονσκόϊ, στο αριστοκρατικό αυτό νεκροταφείο της Μόσχας, στον κεντρικό διάδρομο του οποίου βρίσκονται οι τάφοι του Ζώη και του Θεοδόσιου Ζωσιμά, των αδελφών Χατζηκώστα, του Μάνθου Ριζάρη, του Ζώη Καπλάνη και της οικογένειας Μπούμπα - τέκνα εκλεκτά όλοι της Ηπείρου - μετά την επιμνημόσυνη δέηση που τελέσαμε στη μνήμη τους, είχα την ευκαιρία να επισημάνω στους συμπολίτες μας ότι "σ' αυτούς τους τάφους ακουμπάει η Ελλάδα". Στη συνέχεια τους υπενθύμισα, τις τιμές και τη δόξα που αυτοί οι άνθρωποι απόλαυσαν στη φιλόξενη χώρα του Βορρά. Στην Ελληνική Εκκλησία της Μόσχας η ίδια η μητέρα του Αυτοκράτορα, Μαρία, μίλησε με ευγένεια μεγάλη για τους Ζωσιμάδες, ζήτησε να γνωρίσει προσωπικά το Ζώη Ζωσιμά, προς τον οποίο είπε με φιλόστοργη πραότητα:

"Κύριε Ζωσιμά: οι ευεργεσίες που κάνετε προς τους ομογενείς σας και στο γένος των Ρώσων, είναι σε όλους μας γνωστές". Έπειτα απευθύνθηκε προς τους ομογενείς και τους είπε: "Στον άνδρα αυτό, ω Γραικοί, πρέπει να δείχνετε μεγάλο σεβασμό και να τον θεωρείτε ως καύχημα του Γένους σας". 

Στην Πετρούπολη, μπροστά στο μεγαλοπρεπή ανδριάντα του Καποδίστρια, που βρίκεται στη Συνοικία των Ελλήνων, στο κέντρο της πόλης, θυμηθήκαμε ότι: το έτος 2003 οι Ρώσοι γιόρτασαν πανηγυρικά τη δημιουργία της Πετρούπολης ως πρωτεύουσας της Ρωσίας. Τιμώμενο πρόσωπο σ' αυτές τις εκδηλώσεις ο Ιωάννης Καποδίστριας, υπουργός των Εξωτερικών της Ρωσίας και ερμηνευτής της Ευρωπαϊκής πολιτικής. Προς τιμή του ανεγέρθηκε, το 2003, από τους Ρώσους ο μεγαλοπρεπής αυτός ανδριάντας, προς τιμή του ανατέθηκε στον πιο έγκυρο ερευνητή της Ρωσίας, το Γρ. Αρs, να γράψει το περισπούδαστο βιβλίο με τίτλο: "Ο Καποδίστριας στη Ρωσία". Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου παρελαύνουν οι προσπάθειες του Καποδίστρια και των μεγάλων Ηπειρωτών εμπόρων, με τους οποίους βρισκόταν σε συνεχή επικοινωνία, για την απελευθέρωση του δουλωμένου Γένους.

Αυτό το βιβλίο, βέβαια, παραμένει άγνωστο στους πολλούς. Και δε φτάνει μονάχα αυτό: όταν αργότερα ανέλαβε να βγάλει τη χώρα από τα ερείπια ως κυβερνήτης της Ελλάδος, ήρθαν οι στυγεροί δολοφόνοι οι οποίοι στο πρόσωπο του Καποδίστρια πυροβόλησαν την Ευρωπαϊκή προοπτική της πατρίδας μας, την οποία καταδίκασαν να μείνει, μέχρι σήμερα, στην άθλια μοίρα των κοτζαμπάσηδων, των κομματαρχών - υπηρετών των ανομολόγητων συμφερόντων, που την έφεραν στο σημερινό της κατάντημα. 

Και λίγο πιο πέρα από τη Συνοικία των Ελλήνων, στη γνωστή, σε όλο τον κόσμο, Νεκρόπολη Παραγόντων Καλών Τεχνών και Πολιτισμού της Ρωσίας, λίγο πιο πέρα από τον τάφο του Ντοστογέφσκι, ο Ελληνικός Διάδρομος που φιλοξενεί μέχρι σήμερα τον Ελληνικής καταγωγής διακεκριμένο ζωγράφο Κουΐντζι τον έμπιστο φίλο και σύμβουλο του Ι. Καποδίστρια, Υπουργό Οικονομικών στην κυβέρνησή του, και δημιουργό του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, τον Ηπειρώτη Εθνικό Ευεργέτη, Ιωάννη Δομπόλη, και τον Κρητικής καταγωγής, εξίσου μεγάλο Ευεργέτη Δημ. Μπερναρδάκη. 

Στον ίδιο χώρο προβάλλουν μέχρι σήμερα ο τάφος του Ηπειρώτη διπλωμάτη Πάνου Μαρούτση, της γνωστής σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο οικογένειας, και η επίχρυση επιτύμβια πλάκα του μεγάλου Δασκάλου του Γένους, Ευγένιου Βούλγαρη, που κυνηγημένος απ' τους οπισθοδρομικούς και σκοταδιστικούς κύκλους της πόλης μας, διέπρεψε στο χώρο της Ρωσικής Εκκλησίας και του Ρωσικού πολιτισμού. 

Αυτά όλα και άλλα εξίσου συγκινητικά έξω απ' την Ελλάδα. Προσγείωση, σε λίγο, στην εσωτερική Ελληνική Πραγματικότητα. 

Πραγματικότητα, πρώτα, τοπική: Η πόλη μας ετοιμαζόταν να υποδεχθεί το νέο μητροπολίτη της. Μήλο της έριδος η Μητρόπολη μας, με προνόμια προκλητικά που απορρέουν από τα χρόνια της τουρκοκρατίας· περνάνε, στη συνέχεια, στα χρόνια των τριών φασιστικών καθεστώτων του Παγκάλου, του Μεταξά, της χούντας, και καταλήγουν στα χρόνια της μεταπολίτευσης, τότε που με ένα Κανονισμό της Ιεράς Συνόδου, που τον υπογράφει ο πρώην μητροπολίτης Ιωαννίνων Σεραφείμ, ο οποίος αναρριχήθηκε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο από τη χούντα του Ιωαννίδη, αλλά διατηρήθηκε στα χρόνια της λεγόμενης μεταπολίτευσης, γίνονται ακόμα πιο προκλητικά, φασιστικά. 

Πραγματικότητα, έπειτα, εθνική. Το Έθνος μας ετοιμαζόταν να γιορτάσει τα 40 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας. Όλοι περίμεναν, με αγωνία, το μήνυμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, που, καθώς συμπληρώνονται 40 χρόνια Δημοκρατίας, αναμενόταν να είναι βαρυσήμαντο. Αυτά όμως παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και γι' αυτό θα τα δούμε στο επόμενο άρθρο.

 Στην πόλη μας μεγάλες ήταν οι προετοιμασίες για την υποδοχή, αλλά και οι εκδηλώσεις κατά την ενθρόνιση του νέου μητροπολίτη μας. Εξέδρες στην κεντρική πλατεία, υποδοχή στα σύνορα της Ηπείρου, αεροπανό, σημαιοστολισμός, δείπνο 500 ατόμων, και άλλες εκδηλώσεις συνηθισμένες σε τέτοιες περιπτώσεις. 

Βαρύ όμως από μέρες το κλίμα, με δύο συνεντεύξεις του Αρχιεπισκόπου και τοποτηρητή της Μητρόπολης για την οικονομική κατάσταση της Μητρόπολης και των "Ιδρυμάτων της" όπως τα αποκάλεσε ο Αρχιεπίσκοπος. Αυτά τα "Ιδρύματα" όμως, τα οποία οι μητροπολίτες, με τους διορισμένους απ' τους ίδιους συμβούλους τους, με αυθαιρεσίες, καταχρήσεις και υπεξαιρέσεις, οδήγησαν στην "κατάρρευση", όπως μας διαβεβαίωσε ο Αρχιεπίσκοπος, δεν έχουν καμία σχέση με τη Μητρόπολη Ιωαννίνων. Αυτό δεν το ανέφερε όπως είχε ηθική υποχρέωση ο Αρχιεπίσκοπος: Πρόκειται για Κληροδοτήματα Εθνικά (Ν. Ζωσιμά, Γ. Σταύρου, Γ. Τούλη) και για Σχολικές Περιουσίες που προέρχονται από Κληροδοτήματα, ανήκουν στο λαό των Ιωαννίνων και του Μετσόβου, και τα διαχειρίζεται η Μητρόπολη, αντισυνταγματικά και παράνομα, με φιρμάνια του σουλτάνου και διατάγματα των τριών φασιστικών καθεστώτων. Αυτά είναι σε όλους γνωστά. 

Αυτό το βαρύ πολιτικά, θεσμικά, οικονομικά και ηθικά κλίμα δεν επηρέασε καθόλου τις εκδηλώσεις της υποδοχής και της ενθρόνισης. Και αυτό, όπως αποδείχτηκε, δεν έγινε τυχαία. 

Στην κεντρική πλατεία ο, για λίγες, ευτυχώς, ακόμα μέρες, δήμαρχος της πόλης, Φ. Φίλιος, "χωρίς περίσκεψη και χωρίς αιδώ", υποδεχόμενος το νέο μητροπολίτη, τον ενεθάρρυνε και του είπε: "Αρνηταί, δύσπιστοι, ψιθυριστές, θα υπάρχουν, αυτοί όμως μένουν στο περιθώριο". Δεν του είπε όμως πως ο πρώτος αρνητής αυτού του καθεστώτος, που ήρθε να υπηρετήσει ο νέος μητροπολίτης, ήταν αυτός ο ίδιος, καθώς συνυπογράφει τρεις ομόφωνες αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, με τις οποίες ο Δήμος, εξ ονόματος του λαού της πόλης, ζητάει να εφαρμοστούν το Σύνταγμα και οι νόμοι που καταργούν αυτό το καθεστώς. Ευτυχώς όμως για την πόλη, η ίδια η παράταξη την οποία ο Φ. Φίλιος δημιούργησε, τον έθεσε με ψηφοφορία, στο περιθώριο.

Ήρθε, στη συνέχεια, ο ενθρονιστήριος λόγος του νέου μητροπολίτη. Μίλησε για "Αγαθοεργά" που "με νηφαλιότητα" και "με σοβαρότητα" θα τα θέσει στην εξυπηρέτηση του λαού της πόλης. Ή ο νέος μητροπολίτης, "εζήλωσε προφανώς την δόξαν των προκατόχων του" και μας έστειλε, έτσι το μήνυμά του, ή έχει πλήρη άγνοια του θέματος. Τι είναι τα "Αγαθοεργά"; Μια απλή διαχειριστική επιτροπή, ένα φασιστικό μόρφωμα, που καταργήθηκε, συνταγματικά και νομικά, τρεις φορές (ν. 2508/1920, Σύνταγμα 1952 (άρθρα 105 - 106) ν. 1473/1984 (άρθρα 37 και 47)· κι αν αυτές οι επιτροπές, αυτά τα φασιστικά μορφώματα, διατηρούνται ακόμα, αυτό οφείλεται στη διαπλοκή και στη διαφθορά που συνδέει, και σήμερα, τις σχέσεις, πολιτικής και εκκλησιαστικής ηγεσίας. Δεν ανέφερε καθόλου τα Κληροδοτήματα και τις Σχολικές Περιουσίες της πόλης που, χωρίς να δικαιούται, διαχειρίστηκε η Μητρόπολη, και τα οδήγησε στην "κατάρρευση". 

Δε μίλησε για την ανάγκη συστηματικού οικονομικού - διαχειριστικού ελέγχου, για τον οποίο εκκρεμούν δυο εισαγγελικές παραγγελίες. Ο νέος μητροπολίτης πρέπει να καταλάβει ότι μια "εξυπηρέτηση" μπορεί και πρέπει "να προσφέρει στην πόλη": Να πρωτοστατήσει και ο ίδιος στον αγώνα που γίνεται για την κατάργηση αυτού του άθλιου καθεστώτος, που, όπως σύντομα θα πληροφορηθεί, τόσα δεινά έχει προκαλέσει στην πόλη. 

Μίλησε όμως, παραβαίνοντας τον κανόνα "μη προετρεχέτω η γλώσσα της διανοίας σου", για "ακραίες φωνές" και "άσκοπες φλυαρίες". Χαρακτηρισμοί που δεν συνάδουν σε μια εορταστική ατμόσφαιρα από ένα θρησκευτικό ηγέτη. Αν αυτούς τους εμπνεύστηκε ο νέος μητροπολίτης, έδειξε τις προθέσεις του. Αν αυτούς τους υπαγόρευσαν κάποιοι άλλοι, ακολούθησε, πριν από το ξεκίνημα, δρόμο ολισθηρό. Ώστε, λοιπόν, το να ζητάς να γίνεται σεβαστή η βούληση των Ευεργετών μας, που είναι μάλιστα και συνταγματικά κατοχυρωμένη, να ισχύει και στην πόλη μας η συνταγματική τάξη και η νομιμότητα, αυτό είναι "φωνή ακραία" και "άσκοπη φλυαρία"; Έτσι αντιλαμβάνεται τα καθήκοντά του ο νέος μητροπολίτης, και αυτό κατά τη γνώμη του αποτελεί "νηφαλιότητα" και "σοβαρότητα"; 

Μήπως βρισκόμαστε μπροστά σε αντιλήψεις μεσαιωνικές, σκοταδιστικές, αντίστοιχες του σκοταδιστικού καθεστώτος που ισχύει στη διοίκηση και διαχείριση των Παλαιών Κληροδοτημάτων Ιωαννίνων και στις Σχολικές περιουσίες της πόλης που προέρχονται από Κληροδοτήματα; Αυτό το καθεστώς σκοπεύει ο νέος μητροπολίτης να συνεχίσει να υπηρετεί; Αν αυτό πράγματι συμβαίνει, εμείς, όπως ακριβώς πράξαμε μέχρι τώρα, πιστοί στην ικεσία - κραυγή που βγαίνει μέσα απ' τις διαθήκες των Ευεργετών μας, θα εξακολουθήσουμε με "φωνές" όχι "ακραίες" αλλά ιδανικές, με απόψεις ανθρώπων που έχουν αποκτήσει τη μόρφωση και τη δυνατότητα να αντικρίζουν θαρρετά το φως της αλήθειας  να εκπληρώνουμε το υπέρτατο, το ιερό χρέος μας. 

Αυτό το χρέος εμείς εκπληρώνουμε, αυτή την κραυγή ακούσαμε μέσα από τους τάφους των Ζωσιμάδων που επισκεφθήκαμε πρόσφατα, για τρίτη φορά, στη Μόσχα, και αυτό το χρέος δεν μας επιτρέπει να ανεχόμαστε να προσβάλλεται κατά τρόπο βάναυσο, η βούλησή τους, να διοικούν και να λυμαίνονται ανεξέλεγκτα τις περιουσίες τους, άνθρωποι άσχετοι με τη βούλησή τους, έστω κι αν αυτοί τυχαίνει να είναι μητροπολίτες. Αυτές τις φωνές θα αναγκαστεί να τις ακούσει και να τις σεβαστεί ο νέος μητροπολίτης. Η εποχή του σκοταδισμού, της δεσποτοκρατίας και του μεσαίωνα στην πόλη μας, και μόνο σ' αυτή από ολόκληρη την Ελλάδα, σύντομα θα οδηγηθεί στο τέλος της. 

Απ' την αισιοδοξία και το καύχημα που νιώσαμε για τον Ελληνισμό, έξω απ' την Ελλάδα, πέσαμε στην απαισιοδοξία και στην αγανάκτηση για όσα είδαμε και ακούσαμε μέσα στην Ελλάδα. Και αυτά δεν ήταν τα μόνα. 

Ήρθε ύστερα από λίγες μέρες ένα νέο μήνυμα: Αυτό προερχόταν από το συμπατριώτη μας Πρόεδρο της Δημοκρατίας, επί δεκαετίες ολόκληρες βουλευτή Ιωαννίνων, υπουργό του ΠΑΣΟΚ, και την τελευταία δεκαετία, Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Με αφορμή, τη συμπλήρωση 40 χρόνων από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας, και την επικείμενη αποχώρησή του από την Προεδρία της Δημοκρατίας, έκανε λόγο, με το μήνυμά του, "για υποχώρηση της Δημοκρατίας που υπέστη πολλαπλά χτυπήματα", διατύπωσε τους προβληματισμούς του "για τη λειτουργία του Πολιτεύματος", ισχυρίστηκε ότι "πήρε συνειδητή απόφαση να σεβαστώ το Σύνταγμα και να μη παραβιάσω τη θεσμική τάξη". 

Και αυτό συνέβαινε, μολονότι εμείς επί δεκαετίες ολόκληρες καταγγέλλουμε ότι η Δημοκρατία έχει υποστεί καίριο πλήγμα στην πόλη μας, που τυχαίνει να είναι και ιδιαίτερη πατρίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, μολονότι δε σταματήσαμε να φωνάζουμε προς κάθε κατεύθυνση ότι το Πολίτευμα δε λειτουργεί στην πόλη μας αφού καταπατούνται, βάναυσα, οι θεσμοί του. Όμως κανένας δεν μας άκουγε. 

Αυτά όλα, βέβαια, τα ήξερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ήξερε ότι δεν εφαρμόζεται στην πόλη μας το Σύνταγμα, ήξερε ότι παραβιάζεται η θεσμική τάξη, δεν "πήρε όμως τη συνειδητή απόφαση να γίνει και στην πόλη μας σεβαστό το Σύνταγμα και να μη παραβιάζεται η θεσμική τάξη".   

Και όλα αυτά, όπως κατάγγειλε, με πρόσφατη δημόσια παρέμβασή του, ο επί οχτώ χρόνια Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Απ. Κακλαμάνης, συνέβαιναν "επί 30 χρόνια σκανδαλωδώς, με αδιαφανείς παρασκηνιακές παρεμβάσεις". Και αυτές τις αδιαφανείς παρασκηνιακές παρεμβάσεις τις ήξεραν όλοι, όπως τις ξέρουμε κι εμείς. Θέλουμε, λοιπόν, μέσα στο κλίμα της θλίψης και της οργής, που επικρατεί στην πόλη μας, μέσα στο συναίσθημα της ντροπής που μας διακατέχει, για τον Ελληνισμό, όπως τον ζούμε μέσα στην πατρίδα μας, να στείλουμε στο νέο μητροπολίτη ένα ηχηρό, αλλά σωτήριο γι' αυτόν μήνυμα. Να μη θελήσει να κινηθεί στα χνάρια των προκατόχων του: να ενημερωθεί πλήρως για όσα συμβαίνουν στη Μητρόπολη Ιωαννίνων, με τα Παλαιά Κληροδοτήματα Ιωαννίνων και τις Σχολικές περιουσίες της πόλης που προέρχονται από Κληροδοτήματα, και να ακολουθήσει τους δρόμους που του υπέδειξε η Επιτροπή Αγώνα για τα Ηπειρωτικά Κληροδοτήματα, με τη συνέντευξη που έδωσε και του κοινοποίησε. Να προσαρμοστεί στη συνταγματική τάξη και τη νομιμότητα, όπως ορκίστηκε ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας, για να εξασφαλίσει τις στέρεες βάσεις πάνω στις οποίες θα χτίσει το οικοδόμημα ενός πραγματικού Ιεράρχη. 

Και μια υπόμνηση που έχει, ασφαλώς, πολλούς αποδέκτες· Για μας, πάνω από Προέδρους της Δημοκρατίας, από Προέδρους και Αντιπροέδρους της Κυβέρνησης, από υπουργούς και λοιπούς κυβερνητικούς αξιωματούχους, από τοπικούς άρχοντες και λοιπούς οσφυοκάμπτες, που επί τόσα χρόνια, ανέχονταν ή στήριζαν αυτό το καθεστώς της Μητρόπολης, καθεστώς που προσβάλλει τη μνήμη και τη βούληση των Ευεργετών μας, που είναι αντίθετο με το Σύνταγμα και τους νόμους που συμφωνούν με αυτό, υπάρχει η ιερή βούληση των Ευεργετών μας, διατυπωμένη ξεκάθαρα στις διαθήκες του, υπάρχει η συνταγματική τάξη και η νομιμότητα, θεμέλια, εκ των ουκ άνευ, της Δημοκρατίας. 

Αυτές τις αρχές και τις αξίες υπηρετήσαμε μέχρι τώρα και αυτές θα συνεχίσουμε να υπηρετούμε αταλάντευτα. Αυτές τις ίδιες αρχές και αξίες οφείλει να ενστερνιστεί ο νέος μητροπολίτης. Σκέψεις για εξωραϊσμό των "Αγαθοεργών" και των όμοιων με αυτά διαχειριστικών επιτροπών της Μητρόπολης, θλιβερών κατάλοιπων της τουρκοκρατίας και των φασιστικών καθεστώτων, δεν έχουν θέση σε μια συνταγματικά οργανωμένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Τέτοιας μορφής απεχθή καθεστώτα δεν προσβάλλουν μόνο αυτούς που τα συντηρούν, προσβάλλουν εξίσου αυτούς που τα υπηρετούν, προσβάλλουν τέλος - και ιδιαίτερα αυτούς - όσους κατά τρόπο δουλικό και εθελόδουλο τα ανέχονται.

www.romiazirou.blogspot.gr