Νόμιμοι οι «ενδιάμεσοι» που σβήνουν ίχνη στο εισαγόμενο γάλα

Σύμφωνα με την εν λόγω απόφαση που έχει δεί το φως της δημοσιότητας (εφημερίδα Κόντρα) – μετά την διαβούλευση στις 14 του περασμένου Νοέμβρη – προστέθηκαν διατάξεις που προβλέπουν ελέγχους στις βιομηχανίες γάλακτος αφού πρωτύτερα… έχουν ειδοποιηθεί, δειγματοληψίες στα σημεία εισόδου της χώρας (τελωνεία) που λόγω της ισχύουσας κοινοτικής νομοθεσίας δεν μπορούν να υλοποιηθούν και αρκετούς τύπους αγοραστών – μεταποιητών που μπορούν να αγοράζουν πρώτη ύλη ο ένας από τον άλλο, με αποτέλεσμα να χάνετε, όπως τονίζουν οι παραγωγοί , η διαδρομή της πρώτης ύλης και να καθίσταται δύσκολη έως αδύνατη η ταυτοποίηση της προέλευσης του γάλακτος. 

Ειδικότερα, στο άρθρο 5 που αφορά τις δειγματοληψίες στα σημεία εισόδου της χώρας, αξίζει να σημειωθεί ότι κάτι τέτοιο όσο θετικό και αν ακούγεται δεν μπορεί, όπως προαναφέραμε να υλοποιηθεί, αφού δεν υπάρχουν τέτοιου είδους στελεχωμένες υπηρεσίες μιας και το ενδοενωσιακό εμπόριο δεν προβλέπει τέτοιου είδους ελέγχους.

Πρόστιμα

Όσον αφορά τα πρόστιμα προς τις εταιρείες, αν και δεν έχουν επέλθει κάποιες αλλαγές σε σχέση με ότι είχε γίνει γνωστό από τη διαβούλευση, και είναι σίγουρα υψηλότερα σε σχέση με την προηγούμενη απόφαση του 2015, οι παραγωγοί γνωρίζουν ότι έχουν μικρή αξία αφού όπως έχει αποδειχτεί στην πράξη το ΔΣ του ΕΛΓΟ – Δήμητρα τελικά συνηθίζει να  προτείνει στον υπουργό μειωμένες ποινές και αυτός – μέχρι στιγμής τουλάχιστον – δεν έχουμε δει να τις επικυρώνει. Επιπλέον, πουθενά στις κυρώσεις δεν προβλέπεται  η αφαίρεση της άδειας για «ευρύματα που επιφέρουν διοικητικές κυρώσεις».

Έλεγχοι κατόπιν… προειδοποίησης

Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα αναφέρει η παράγραφος 6 του άρθρου 7 της ΚΥΑ (σχετικά με τους ελέγχους μετά από προειδοποίηση) που έχει στην κατοχή του το Agronews αναφέρει: «Οι επιτόπιοι έλεγχοι διενεργούνται χωρίς προειδοποίηση. Ωστόσο, σε περίπτωση που η προειδοποίηση είναι απαραίτητη και πλήρως δικαιολογημένη για τη διενέργεια  του επιτόπιου ελέγχου, αυτή περιορίζεται στην ελάχιστη αναγκαία διάρκεια η οποία κατά κανόνα δεν υπερβαίνει τις 48 ώρες». Οι προϋποθέσεις παρόλα αυτά για να γίνει επιτόπιος έλεγχος με προειδοποίηση είναι αόριστες και χωρίς οποιαδήποτε δικαιολογία.

Ανύπαρκτες υπηρεσίες

Επιπλέον, όσον αφορά τους ελέγχους στα τελωνεία στην παράγραφο 4 του άρθρου 5 του αρχικού σχεδίου της ΚΥΑ έχουν προστεθεί τα εξής: «Ειδικότερα για το ενδοενωσιακό εμπόριο γάλακτος, οι αρμόδιες υπηρεσίες παρακολούθησης της διακίνησης προϊόντων στα σημεία εισόδου στη χώρα, σε περίπτωση διενέργειας δειγματοληπτικού ελέγχου, δύνανται να σαρώνουν ηλεκτρονικά τα σχετικά παραστατικά διακίνησης των φορτίων γάλακτος που εισέρχονται στην επικράτεια και κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας αρχής ελέγχου να αποστέλλουν τα σχετικά αρχεία σε αυτήν για την αποτελεσματικότερη διασταύρωση των δηλούμενων στην εφαρμογή ΑΡΤΕΜΙΣ στοιχείων».

Αρμόδιες υπηρεσίες για την παρακολούθηση της διακίνησης των προϊόντων που προέρχονται από την ΕΕ στα σημεία εισόδου στη χώρα, όπως προαναφέραμε, δεν υπάρχουν, διότι δεν προβλέπονται από την κοινοτική νομοθεσία έλεγχοι στα σημεία εισόδου σε ότι αφορά το ενδοενωσιακό εμπόριο. Αυτό αναφέρεται στη σχετική διάταξη του προεδρικού διατάγματος ΠΔ 420/1993 (άρθρο 15) στο οποίο τονίζεται: «Οι κτηνιατρικοί έλεγχοι που γίνονται στα ζώντα ζώα και προϊόντα που καλύπτονται από τις διατάξεις που απαριθμούνται στο Παράρτημα Γ’ του παρόντος διατάγματος, ή που αναφέρονται στο άρθρο 29 παρ. 1 και τα οποία προορίζονται για το εμπόριο, δεν διενεργούνται, με την επιφύλαξη του άρθρου 21 στα σύνορα» (το άρθρο 21 αφορά τις εισαγωγές ζώντων ζώων και προϊόντων από τρίτες χώρες).

Πολλοί τύποι αγοραστών

Επίσης, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι πρώτη φορά (παραγράφους 1β και 2 του άρθρου 3) σε απόφαση για το γάλα προβλέπονται δύο τύποι αγοραστών - μεταποιητών γάλακτος με διαφορετικές λειτουργίες και δικαιώματα. Σύμφωνα με αυτή, ο πρώτος αγοραστής μπορεί να αγοράζει νωπό και συμπυκνωμένο γάλα από τις χώρες της ΕΕ και από τρίτες χώρες  και να το μεταποιεί  σε γαλακτοκομικά προϊόντα.

Ειδικότερα η απόφαση αναφέρει:

«Πρώτος αγοραστής» νοείται η επιχείρηση ή ο συλλογικός φορέας που: αγοράζει γάλα από εγχώριους παραγωγούς προκειμένου, διαζευκτικά ή σωρευτικά, να το συλλέξει, αποθηκεύσει, ψύξει, τυποποιήσει, συσκευάσει, μεταποιήσει, μεταπωλήσει. Αγοράζει ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα προϊόντα: γάλα νωπό, γάλα θερμικά επεξεργασμένο, συμπυκνωμένο γάλα, σκόνη γάλακτος, σκόνη πρωτεϊνών γάλακτος, κρέμα γάλακτος, βούτυρο, τυρόπηγμα, απευθείας από κράτη – μέλη της Ε.Ε. ή τρίτες χώρες, για περαιτέρω μεταποίηση σε γαλακτοκομικά προϊόντα ή και επιδόρπια με βάση το γάλα, για τυποποίηση – συσκευασία/ανασυσκευασία ή για μεταπώληση μέρους ή του συνόλου αυτών, εξαιρουμένων των ποσοτήτων που διατίθενται απευθείας στη λιανική πώληση.

Με τον όρο «δεύτερος», «τρίτος» κ.ο.κ. «αγοραστής» νοείται η επιχείρηση ή συλλογικός φορέας που αγοράζει γάλα ή γαλακτοκομικά προϊόντα από τον «πρώτο», «δεύτερο» κ.ο.κ. «αγοραστή» για περαιτέρω μεταποίηση σε γαλακτοκομικά προϊόντα ή και επιδόρπια με βάση το γάλα, για τυποποίηση – συσκευασία/ανασυσκευασία ή για μεταπώληση στην εγχώρια αγορά, εξαιρουμένων των ποσοτήτων που διατίθενται απευθείας στη λιανική πώληση».

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι με βάση την παράγραφο 2 του άρθρου 3 της απόφασης «Μέτρα ελέγχου της αγοράς του γάλακτος», οι άλλοι αγοραστές γάλακτος μπορούν να αγοράζουν από τον πρώτο αγοραστή γάλα ή γαλακτοκομικά προϊόντα για περαιτέρω μεταποίηση σε γαλακτοκομικά προϊόντα. Παρόλα αυτά δεν αναφέρεται ότι οι αγοραστές αυτοί θα μεταποιούν και εισαγόμενο γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα από την ΕΕ και τρίτες χώρες». Όπως εξηγούν παραγωγοί στο Agronews με την τακτική αυτή «νομιμοποιείται» η πρακτική ορισμένων γαλακτοβιομηχανιών να μεταπωλούν εισαγόμενο γάλα από εταιρία σε εταιρία προκειμένου να  «χάνεται στη διαδρομή η χώρα προέλευσης του γάλακτος».

Διευκρινίσεις Τελιγιορίδου

Εν τω μεταξύ, σε άτυπη ενημέρωση από την πλευρά του υπουργείου και συγκεκριμένα της υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Ολυμπίας Τελιδιορίδου, γίνεται προσπάθεια να δοθούν οι απαραίτητες διευκρινήσεις, με πρώτο θέμα τις δυνατότητες που παρέχονται από το καθεστώς των ενδοκοινοτικών ελέγχων.

Ειδικότερα επί του θέματος αναφέρεται ότι:

1. Στα πλαίσια εφαρμογής του ΚΑΝ (EE) 2017/625 ( 15 Μαρτίου 2017) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου,  από τις 14/12/2019, παύει να ισχύει το ΠΔ 420/1993.

2. Το ΥΠΑΑΤ, προχωρά άμεσα στις επιμέρους ενέργειες, όπως είναι ο ορισμός των αρμόδιων αρχών ελέγχων στα πλαίσια του Καν. 625/2017.

3. Σύμφωνα με το Άρθρο 9 παρ. 7 του Καν. 625/2017 «Στον βαθμό που είναι απολύτως αναγκαίο για την οργάνωση των επίσημων ελέγχων, τα κράτη μέλη προορισμού μπορούν να απαιτούν από τους υπευθύνους επιχειρήσεων στους οποίους παραδίδονται ζώα ή αγαθά από άλλο κράτος μέλος να αναφέρουν την άφιξη τέτοιων ζώων ή αγαθών.»

Όσον αφορά στους ελέγχους στις μεταποιητικές μονάδες και στους διακινητές του γάλακτος τονίζεται ότι η αιτιολογημένη προειδοποίηση που προβλέπεται στο Άρθρο 9 Παρ. 4 του Καν. 625/2017  (τακτικοί έλεγχοι) δεν αποκλείει τη διενέργεια έκτακτων ελέγχων χωρίς προειδοποίηση.

Τέλος, σχετικά με την αναφορά σε «πολλούς τύπους αγοραστών», επισημαίνεται ότι με τη νέα ΚΥΑ, εισάγονται οι κανόνες υποχρεωτικής καταγραφής και πλήρους παρακολούθησης των δραστηριοτήτων επιχειρήσεων  που λειτουργούν ως πρώτοι, ή δεύτεροι, κ.ο.κ. αγοραστές γάλακτος (κάτι που δεν μπορεί να απαγορευτεί στην αγορά), επομένως προσδιορίζεται η πορεία και η προέλευση του χρησιμοποιούμενου γάλακτος.

www.agronews.gr